الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصبحه أجمعين ނަމާދުގެ ތަޢުރީފް ބަހުގެ ގޮތުން ( الصلاة ) ގެ އެންމެ އާއްމު މާނައަކީ ދުޢާ އެވެ. الصلاة
ޙިޖާމާޖެހުމަށް ބޭނުންޖެހިއްޖެ ކޮންމެ ވަޤުތެއްގައިވެސް ޙިޖާމާޖެހުން ހުއްދަކަން އެނގިގެންދެއެވެ. އަދި ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތައް އައިސްފައިވަނީ މޮޅުއިތުރުވެގެންވާ ވަޤުތުތާއި، ދުވަހާމެދުއެވެ.
ޝެެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ށ. ނަމާދުގެ ވާޖިބެއް އުނިވުން. ނަމާދުގެ ވާޖިބެއް ޤަޞްދުގައި އަޅައިފިނަމަ، އޭނާގެ ނަމާދު ބާޠިލުވާ ހުއްޓެވެ. ދެން ހަނދާން ނެތިގެން އުނިވެއްޖެނަމަ އަދި އެވާޖިބު އަދާކުރަންވީ މަޤާމުން
(ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން މެދުވެރިވާ ދެވަނަ ސަބަބު) ޝެެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ދެވަނައީ: ނަމާދުން އުނިވުން (ނުވަތަ ނަމާދުން މަދުވުން). ހ. ނަމާދުގެ ރުކުނެއް މަދުވުން. ނަމާދުކުރާ މީހާ އޭނާގެ ނަމާދުން
ޝެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ނަމާދު ފުރިހަމަ ނުކޮށް ސަލާމްދެވުން. ނަމާދު ފުރިހަމަ ނުކޮށް ސަލާމްދިނުމަކީ ނަމާދަށް އިތުރުވާ އިތުރުވުމެކެވެ.(އެތަނުގައި އިތުރުވުމަކަށް ވާގޮތަކީ ނަމާދުގެ ތެރެއިން(ފުރިހަމަނުވަނިސް) ސަލާމެއް އިތުރުވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ). ފަހެ ނަމާދުކުރާ
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. و بعد: މިފޮތަކީ ކުށު ސަޖިދަޖެހުމާއި ބެހޭގޮތުން ޢައްލާމާ މުޙައްމަދު ބިން ޞާލިޙް އަލްއުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ
ސުވާލު: އިސްލާމްދީނުގައި، އަމިއްލަ ދަރިފުޅު މަރާލާ މީހާގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ ޙަޤީޤަތުގައި ބައްޕައަކީ ދަރިފުޅު ވުޖޫދަށް އައުމުގެ އަސާސެވެ. އަދި ދުނިޔެއަށް އައުމުގެ ސަބަބެވެ. އެކަންއޮތީ އެހެންކަމުގައި ވީނަމަވެސް، ދަރިފުޅު މަރާލުމުގެ
ޖާބިރުގެފާނުގެ ކިބައިން އައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ. “ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ އެއްދުވަހެއްގައި ޚުޠުބާ ދެއްވަނިކޮށް، އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީއެއް އަވަހާރަވުމުން، އެހާ ދިގުނޫން ކަފުނަކުން ކަފުންކޮށް، ރޭގަނޑު ވަޅުލެވުނު ވާހަކަ އެކަލޭގެފާނަށް ދެންނެވުނެވެ. ފަހެ، ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ
1. ބުރާސްފަތި ދުވަހު ދަތުރު ފެށުން كَعْبِ بْنِ مَالِكٍك رضي الله عنه ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވެއެވެ. “أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ فِي يَوْمِ الْخَمِيسِ فِي
ޖިންސުގެ ކުދިންނާމެދުވެސް ނަންކިޔުމުގައި މޮޅުއިތުރީ 7 ވަނަ ދުވަހު ކިޔުމެވެ.
* ޞަޙާބީންނާއި ތާބިޢީން ލަވަކިޔާ އަޑު އެއްސެވިކަމަށާއި އެކަމުގައި މައްސަލައެއް އޮތްކަމަށް އެބޭކަލުން ދެކެވަޑައިނުގަންނަވާކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ!!
* މިއުޒިކާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތައް:
ސުވާލު: ލޯގަނޑުތައް ހުރި ކޮޓަރިއެއްގައި ނަމާދު އަދާކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: އަލްޙަމްދު ލިﷲ އެމީހެއްގެ ކުރިމަތީގައި ލޯގަނޑެއް ހުއްޓައި ނަމާދުކޮށްފި މީހާގެ ނަމާދު ޞައްޙަވެގެންވެއެވެ. އޭނާ ހުރީ އެ ލޯގަނޑުން އޭނާ ފެންނަގޮތަށް
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ރޭގަނޑު ގުޅިފައިވަނީ އެއާ ވިދިގެން އަންނަ ދުވާލާއެވެ. އޭގެ ކުރިން އަންނަ ދުވާލުގެ ވަޤުތާއެއް ނޫނެވެ.
ސުވާލު: ހުކުރު ދުވަހެއްގައި ޚަޠީބު ޚުޠުބާ ދީ ނިމުމުން ޖަމާޢަތުގެ ނަމާދުކުރުމަށްޓަކައި ޚަޠީބު ނޫން މީހަކު އިސްކުރިއެވެ. މިކަމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ———————————————————————————- ޖަވާބު: ޚަޠީބަކީ ވަކި މީހަކު ކަމުގައި އަދި ނަމާދުކުރާ މީހަކީ
﴿أَفَمِنْ هَـٰذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ * وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ * وَأَنتُمْ سَامِدُونَ﴾ [سورة النجم ٥٩-٦١]
މާނައީ: ” ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން ޢަޖާއިބުވަނީ އަދި ނުރޮއި ހެނީ މިވާހަކަތަކާމެދުގައި (އެބަހީ: ޤުރުއާނާމެދުގައި) ހެއްޔެވެ. [59، 60] އަދި ތިޔަބައިމީހުންވަނީ، ލަވަކިޔުމުގައެވެ. [61]”
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصبحه أجمعين ނަމާދުގެ ތަޢުރީފް ބަހުގެ ގޮތުން ( الصلاة ) ގެ އެންމެ އާއްމު މާނައަކީ ދުޢާ އެވެ. الصلاة
ޙިޖާމާޖެހުމަށް ބޭނުންޖެހިއްޖެ ކޮންމެ ވަޤުތެއްގައިވެސް ޙިޖާމާޖެހުން ހުއްދަކަން އެނގިގެންދެއެވެ. އަދި ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތައް އައިސްފައިވަނީ މޮޅުއިތުރުވެގެންވާ ވަޤުތުތާއި، ދުވަހާމެދުއެވެ.
ޝެެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ށ. ނަމާދުގެ ވާޖިބެއް އުނިވުން. ނަމާދުގެ ވާޖިބެއް ޤަޞްދުގައި އަޅައިފިނަމަ، އޭނާގެ ނަމާދު ބާޠިލުވާ ހުއްޓެވެ. ދެން ހަނދާން ނެތިގެން އުނިވެއްޖެނަމަ އަދި އެވާޖިބު އަދާކުރަންވީ މަޤާމުން
(ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން މެދުވެރިވާ ދެވަނަ ސަބަބު) ޝެެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ދެވަނައީ: ނަމާދުން އުނިވުން (ނުވަތަ ނަމާދުން މަދުވުން). ހ. ނަމާދުގެ ރުކުނެއް މަދުވުން. ނަމާދުކުރާ މީހާ އޭނާގެ ނަމާދުން
ޝެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ނަމާދު ފުރިހަމަ ނުކޮށް ސަލާމްދެވުން. ނަމާދު ފުރިހަމަ ނުކޮށް ސަލާމްދިނުމަކީ ނަމާދަށް އިތުރުވާ އިތުރުވުމެކެވެ.(އެތަނުގައި އިތުރުވުމަކަށް ވާގޮތަކީ ނަމާދުގެ ތެރެއިން(ފުރިހަމަނުވަނިސް) ސަލާމެއް އިތުރުވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ). ފަހެ ނަމާދުކުރާ
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. و بعد: މިފޮތަކީ ކުށު ސަޖިދަޖެހުމާއި ބެހޭގޮތުން ޢައްލާމާ މުޙައްމަދު ބިން ޞާލިޙް އަލްއުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ
ސުވާލު: އިސްލާމްދީނުގައި، އަމިއްލަ ދަރިފުޅު މަރާލާ މީހާގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ ޙަޤީޤަތުގައި ބައްޕައަކީ ދަރިފުޅު ވުޖޫދަށް އައުމުގެ އަސާސެވެ. އަދި ދުނިޔެއަށް އައުމުގެ ސަބަބެވެ. އެކަންއޮތީ އެހެންކަމުގައި ވީނަމަވެސް، ދަރިފުޅު މަރާލުމުގެ
ޖާބިރުގެފާނުގެ ކިބައިން އައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ. “ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ އެއްދުވަހެއްގައި ޚުޠުބާ ދެއްވަނިކޮށް، އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީއެއް އަވަހާރަވުމުން، އެހާ ދިގުނޫން ކަފުނަކުން ކަފުންކޮށް، ރޭގަނޑު ވަޅުލެވުނު ވާހަކަ އެކަލޭގެފާނަށް ދެންނެވުނެވެ. ފަހެ، ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ
1. ބުރާސްފަތި ދުވަހު ދަތުރު ފެށުން كَعْبِ بْنِ مَالِكٍك رضي الله عنه ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވެއެވެ. “أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ فِي يَوْمِ الْخَمِيسِ فِي
ޖިންސުގެ ކުދިންނާމެދުވެސް ނަންކިޔުމުގައި މޮޅުއިތުރީ 7 ވަނަ ދުވަހު ކިޔުމެވެ.
* ޞަޙާބީންނާއި ތާބިޢީން ލަވަކިޔާ އަޑު އެއްސެވިކަމަށާއި އެކަމުގައި މައްސަލައެއް އޮތްކަމަށް އެބޭކަލުން ދެކެވަޑައިނުގަންނަވާކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ!!
* މިއުޒިކާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތައް:
ސުވާލު: ލޯގަނޑުތައް ހުރި ކޮޓަރިއެއްގައި ނަމާދު އަދާކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: އަލްޙަމްދު ލިﷲ އެމީހެއްގެ ކުރިމަތީގައި ލޯގަނޑެއް ހުއްޓައި ނަމާދުކޮށްފި މީހާގެ ނަމާދު ޞައްޙަވެގެންވެއެވެ. އޭނާ ހުރީ އެ ލޯގަނޑުން އޭނާ ފެންނަގޮތަށް
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ރޭގަނޑު ގުޅިފައިވަނީ އެއާ ވިދިގެން އަންނަ ދުވާލާއެވެ. އޭގެ ކުރިން އަންނަ ދުވާލުގެ ވަޤުތާއެއް ނޫނެވެ.
ސުވާލު: ހުކުރު ދުވަހެއްގައި ޚަޠީބު ޚުޠުބާ ދީ ނިމުމުން ޖަމާޢަތުގެ ނަމާދުކުރުމަށްޓަކައި ޚަޠީބު ނޫން މީހަކު އިސްކުރިއެވެ. މިކަމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ———————————————————————————- ޖަވާބު: ޚަޠީބަކީ ވަކި މީހަކު ކަމުގައި އަދި ނަމާދުކުރާ މީހަކީ
﴿أَفَمِنْ هَـٰذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ * وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ * وَأَنتُمْ سَامِدُونَ﴾ [سورة النجم ٥٩-٦١]
މާނައީ: ” ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން ޢަޖާއިބުވަނީ އަދި ނުރޮއި ހެނީ މިވާހަކަތަކާމެދުގައި (އެބަހީ: ޤުރުއާނާމެދުގައި) ހެއްޔެވެ. [59، 60] އަދި ތިޔަބައިމީހުންވަނީ، ލަވަކިޔުމުގައެވެ. [61]”
