ސުވާލު: އިސްލާމްދީނުގައި، އަމިއްލަ ދަރިފުޅު މަރާލާ މީހާގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ ޙަޤީޤަތުގައި ބައްޕައަކީ ދަރިފުޅު ވުޖޫދަށް އައުމުގެ އަސާސެވެ. އަދި ދުނިޔެއަށް އައުމުގެ ސަބަބެވެ. އެކަންއޮތީ އެހެންކަމުގައި ވީނަމަވެސް، ދަރިފުޅު މަރާލުމުގެ
ޖާބިރުގެފާނުގެ ކިބައިން އައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ. “ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ އެއްދުވަހެއްގައި ޚުޠުބާ ދެއްވަނިކޮށް، އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީއެއް އަވަހާރަވުމުން، އެހާ ދިގުނޫން ކަފުނަކުން ކަފުންކޮށް، ރޭގަނޑު ވަޅުލެވުނު ވާހަކަ އެކަލޭގެފާނަށް ދެންނެވުނެވެ. ފަހެ، ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ
1. ބުރާސްފަތި ދުވަހު ދަތުރު ފެށުން كَعْبِ بْنِ مَالِكٍك رضي الله عنه ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވެއެވެ. “أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ فِي يَوْمِ الْخَمِيسِ فِي
ޖިންސުގެ ކުދިންނާމެދުވެސް ނަންކިޔުމުގައި މޮޅުއިތުރީ 7 ވަނަ ދުވަހު ކިޔުމެވެ.
* ޞަޙާބީންނާއި ތާބިޢީން ލަވަކިޔާ އަޑު އެއްސެވިކަމަށާއި އެކަމުގައި މައްސަލައެއް އޮތްކަމަށް އެބޭކަލުން ދެކެވަޑައިނުގަންނަވާކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ!!
* މިއުޒިކާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތައް:
ސުވާލު: ލޯގަނޑުތައް ހުރި ކޮޓަރިއެއްގައި ނަމާދު އަދާކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: އަލްޙަމްދު ލިﷲ އެމީހެއްގެ ކުރިމަތީގައި ލޯގަނޑެއް ހުއްޓައި ނަމާދުކޮށްފި މީހާގެ ނަމާދު ޞައްޙަވެގެންވެއެވެ. އޭނާ ހުރީ އެ ލޯގަނޑުން އޭނާ ފެންނަގޮތަށް
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ރޭގަނޑު ގުޅިފައިވަނީ އެއާ ވިދިގެން އަންނަ ދުވާލާއެވެ. އޭގެ ކުރިން އަންނަ ދުވާލުގެ ވަޤުތާއެއް ނޫނެވެ.
ސުވާލު: ހުކުރު ދުވަހެއްގައި ޚަޠީބު ޚުޠުބާ ދީ ނިމުމުން ޖަމާޢަތުގެ ނަމާދުކުރުމަށްޓަކައި ޚަޠީބު ނޫން މީހަކު އިސްކުރިއެވެ. މިކަމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ———————————————————————————- ޖަވާބު: ޚަޠީބަކީ ވަކި މީހަކު ކަމުގައި އަދި ނަމާދުކުރާ މީހަކީ
﴿أَفَمِنْ هَـٰذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ * وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ * وَأَنتُمْ سَامِدُونَ﴾ [سورة النجم ٥٩-٦١]
މާނައީ: ” ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން ޢަޖާއިބުވަނީ އަދި ނުރޮއި ހެނީ މިވާހަކަތަކާމެދުގައި (އެބަހީ: ޤުރުއާނާމެދުގައި) ހެއްޔެވެ. [59، 60] އަދި ތިޔަބައިމީހުންވަނީ، ލަވަކިޔުމުގައެވެ. [61]”
އެއީ ހުއްދަކަމެކެވެ. މައްޔިތަކު ހިނަވާ މީހާއީ ޠަހާރަތުގެ މަތީގައި ހުރި މީހަކަށްވުމަކީ އެހިނެއިން ޞައްޙަވާ ޝަރުޠެއް ނޫނެވެ.
ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަހިފުމަކީ ފަރުޟެކެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “يَاأَيُّهَا الَّذِيْنَ ءَامَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَي الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ” ( البَقَرَة 185)
ދަރިވަރުން ޓީޗަރަށް (އިޙްތިރާމްކުރުމުގެ ގޮތުން) ކޮޅަށް ތެދުވުމަކީ އެދެވިގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.
المعازف” އަކީ معزفةގެ ގިނަ ގޮތެވެ. އެއީ މިއުޒިކުގެ އާލާތްތަކެވެ. [فتح الباري 10/55] އަދި އެއީ އޭގެން (މިއުޒިކު) ކުޅެވޭ އާލާތްތަކެވެ. [المجموع 11/577]
ކުޑަދަރިފުޅު ކިރުތުނބުން ވީއްލުމުގެ ކުރިންވެސް އަދި ވިހާދުވަހުވެސް ކުއްޖާއަށް ކުންޔާއަކުން ނަންދެވިދާނެއެވެ.
އަދި ކުންޔާއަކުން ނަން ދެވިފައިވާ މީހަކީ ދަރިޔަކު ލިބިފައިވާ މީހަކަށް ނުވެދާނެއެވެ.
ސުވާލު: އިސްލާމްދީނުގައި، އަމިއްލަ ދަރިފުޅު މަރާލާ މީހާގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ ޙަޤީޤަތުގައި ބައްޕައަކީ ދަރިފުޅު ވުޖޫދަށް އައުމުގެ އަސާސެވެ. އަދި ދުނިޔެއަށް އައުމުގެ ސަބަބެވެ. އެކަންއޮތީ އެހެންކަމުގައި ވީނަމަވެސް، ދަރިފުޅު މަރާލުމުގެ
ޖާބިރުގެފާނުގެ ކިބައިން އައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ. “ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ އެއްދުވަހެއްގައި ޚުޠުބާ ދެއްވަނިކޮށް، އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީއެއް އަވަހާރަވުމުން، އެހާ ދިގުނޫން ކަފުނަކުން ކަފުންކޮށް، ރޭގަނޑު ވަޅުލެވުނު ވާހަކަ އެކަލޭގެފާނަށް ދެންނެވުނެވެ. ފަހެ، ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ
1. ބުރާސްފަތި ދުވަހު ދަތުރު ފެށުން كَعْبِ بْنِ مَالِكٍك رضي الله عنه ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވެއެވެ. “أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ فِي يَوْمِ الْخَمِيسِ فِي
ޖިންސުގެ ކުދިންނާމެދުވެސް ނަންކިޔުމުގައި މޮޅުއިތުރީ 7 ވަނަ ދުވަހު ކިޔުމެވެ.
* ޞަޙާބީންނާއި ތާބިޢީން ލަވަކިޔާ އަޑު އެއްސެވިކަމަށާއި އެކަމުގައި މައްސަލައެއް އޮތްކަމަށް އެބޭކަލުން ދެކެވަޑައިނުގަންނަވާކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ!!
* މިއުޒިކާ ބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތައް:
ސުވާލު: ލޯގަނޑުތައް ހުރި ކޮޓަރިއެއްގައި ނަމާދު އަދާކުރުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: އަލްޙަމްދު ލިﷲ އެމީހެއްގެ ކުރިމަތީގައި ލޯގަނޑެއް ހުއްޓައި ނަމާދުކޮށްފި މީހާގެ ނަމާދު ޞައްޙަވެގެންވެއެވެ. އޭނާ ހުރީ އެ ލޯގަނޑުން އޭނާ ފެންނަގޮތަށް
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ރޭގަނޑު ގުޅިފައިވަނީ އެއާ ވިދިގެން އަންނަ ދުވާލާއެވެ. އޭގެ ކުރިން އަންނަ ދުވާލުގެ ވަޤުތާއެއް ނޫނެވެ.
ސުވާލު: ހުކުރު ދުވަހެއްގައި ޚަޠީބު ޚުޠުބާ ދީ ނިމުމުން ޖަމާޢަތުގެ ނަމާދުކުރުމަށްޓަކައި ޚަޠީބު ނޫން މީހަކު އިސްކުރިއެވެ. މިކަމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ———————————————————————————- ޖަވާބު: ޚަޠީބަކީ ވަކި މީހަކު ކަމުގައި އަދި ނަމާދުކުރާ މީހަކީ
﴿أَفَمِنْ هَـٰذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ * وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ * وَأَنتُمْ سَامِدُونَ﴾ [سورة النجم ٥٩-٦١]
މާނައީ: ” ފަހެ، ތިޔަބައިމީހުން ޢަޖާއިބުވަނީ އަދި ނުރޮއި ހެނީ މިވާހަކަތަކާމެދުގައި (އެބަހީ: ޤުރުއާނާމެދުގައި) ހެއްޔެވެ. [59، 60] އަދި ތިޔަބައިމީހުންވަނީ، ލަވަކިޔުމުގައެވެ. [61]”
އެއީ ހުއްދަކަމެކެވެ. މައްޔިތަކު ހިނަވާ މީހާއީ ޠަހާރަތުގެ މަތީގައި ހުރި މީހަކަށްވުމަކީ އެހިނެއިން ޞައްޙަވާ ޝަރުޠެއް ނޫނެވެ.
ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަހިފުމަކީ ފަރުޟެކެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “يَاأَيُّهَا الَّذِيْنَ ءَامَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَي الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ” ( البَقَرَة 185)
ދަރިވަރުން ޓީޗަރަށް (އިޙްތިރާމްކުރުމުގެ ގޮތުން) ކޮޅަށް ތެދުވުމަކީ އެދެވިގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.
المعازف” އަކީ معزفةގެ ގިނަ ގޮތެވެ. އެއީ މިއުޒިކުގެ އާލާތްތަކެވެ. [فتح الباري 10/55] އަދި އެއީ އޭގެން (މިއުޒިކު) ކުޅެވޭ އާލާތްތަކެވެ. [المجموع 11/577]
ކުޑަދަރިފުޅު ކިރުތުނބުން ވީއްލުމުގެ ކުރިންވެސް އަދި ވިހާދުވަހުވެސް ކުއްޖާއަށް ކުންޔާއަކުން ނަންދެވިދާނެއެވެ.
އަދި ކުންޔާއަކުން ނަން ދެވިފައިވާ މީހަކީ ދަރިޔަކު ލިބިފައިވާ މީހަކަށް ނުވެދާނެއެވެ.
