ﷲގެ މަގުގައި ހޭދަކުރާއިރު ނިޔަތް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އިޚްލާޞްތެރިކުރަންޖެހެއެވެ. އެކުރާ ޞަދަޤާތަކީ ހަމައެކަނީ ﷲއަށްޓަކައި ކުރާ ޞަދަޤާތެއްކަމުގައި ދެކެންޖެހެއެވެ. ނިޔަތް އިޚްލާޞްތެރިނުވެއްޖެނަމަ އެކަމުގެ ތެރެއަށް ދެއްކުންތެރިކަން ވަންނާނެއެވެ.
އުއްމުލްޤުރާ ޔުނިވާސިޓީގެ ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާއިން ޢަޤީދާގެ ގޮފިން މާރސްޓާސް ޙާޞިލް ކުރެއްވުމަށް، މިފޮތުގެ މުއައްލިފު ލިޔުއްވާފައިވާ މާސްޓާސް ތީސީސް އެވެ.
އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ފިރިހެނުންގެ އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ފުރައްސާރަ ނުކުރާހުށިކަމެވެ!
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއީ މީސްތަކުން ޚަލްޤުކުރައްވައި، ރިޒްޤުދެއްވައި، އެބައިމީހުންގެ ކަންކަން ރާއްވަވައި ހިންގަވާ އިލާހެވެ. އެބައިމީހުންގެ ވެރި އިލާހެވެ. އެއިލާހަށް މެނުވީ އަޅުކަންކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. މީސްތަކުންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވެގެންވަނީ ހަމައެކަނި އެއިލާހަށް އަޅުކަންކުރުމަށެވެ.
މަދީނާގެ މިމާތްބިމުގައި މަތިވެރިވެގެންވާ ދެ މިސްކިތެއްވެއެވެ. އެއީ އަލްމަސްޖިދުއްނަބަވީ އާއި އަލް މަސްޖިދުލްޤުބާއެވެ.
ހަމަކަށަވަރުން ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމުގެ ދަތިކަމަށާއި އުނދަގޫތަކަށް ކެތްކުރުމަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިވެއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް އެއްޗެހިކަޔުމަކީ ކުފުރުގެ ވައްތަރުތަކުގެ ތެރެއިން ވައްތަރެކެވެ.
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް މިބިމަށް ޠައިބާ އަދި ޠާބާ، މިދެނަމުން ނަންދެއްވިކަމެވެ. އަދި ކިއެއްހެއްޔެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ﷲ ތަޢާލާ މަދީނާއަށް ޠާބާ މިނަންދެއްވިކަމަށް ޘާބިތުވާ ޙަދީޘެއް ޞަޙީޙް މުސްލިމްގައިވެއެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. މިއުއްމަތުގެ ފަހުގެ މީހުން އުއްމަތުގެ ފުރަތަމަކޮޅުގެ މީހުންނަށް ކިހައްޑިހަ ބަސްރައްދުކޮށް އެއްޗެހިކިޔުން ފަހު ޒަމާން ފާޅުވުމާއެކުގައި އެތައްބާވަތެއްގެ ބިދުޢަތައް
ވިހިފަހަރު އިޚްލާޞް ސޫރަތް ކިޔަވައިފި މީހަކަށް، ﷲ ތަޢާލާ އޭނާއަށްޓަކައި
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން އަބޫ ދަރްދާއު رضي الله عنه ރިވާކުރެއްވިއެވެ. ﷲގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.
މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ފަރްވާ ބުން ނުއުފަލްގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން ވެއެވެ. އެކަލެގެފާނު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހަށް ވަޑައިގެން ވިދާޅުވިއެވެ.
ސޫރަތުއްޝަރްޙު، ސޫރަތުލްފީލް އަދި ސޫރަތުލްޤަދްރް ސޫރަތުއްޝަރްޙު އަދި ސޫރަތުލްފީލްގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިވާ ޟަޢީފް (ބަލިކަށި) ރިވާޔަތެއް: 1. ((مَنْ قَرَأَ فِيْ الْفَجْرِ بِـ “أَلَمْ نَشْرَح” وَ”أَلَمْ تَرَكَيْفَ” لَمْ يرمد))
އޭގެ ތެރެއިން ކޮންމެ ނަމާދަކަށްވެސް ޤަމަތެއްވެއެވެ. އެއީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙައްޖުކުރެއްވި ގޮތާމެދު އައިސްފައިވާ ޖާބިރު رضي الله عنه ގެ ޙަދީޘްގައިވާ ފަދައިންނެވެ.
ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން އަބޫހުރައިރާ رضي الله عنه ރިވާކުރެއްވިއެވެ.
މިމަސްއަލަކީ [ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި] ޚިލާފުއޮތް މަސްއަކަލައެކެވެ. ރަނގަޅުގޮތަކީ ދަތުރުވެރިންވެސް ބަންގި ގޮވުން ވާޖިބުކަމެވެ.
ﷲގެ މަގުގައި ހޭދަކުރާއިރު ނިޔަތް ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އިޚްލާޞްތެރިކުރަންޖެހެއެވެ. އެކުރާ ޞަދަޤާތަކީ ހަމައެކަނީ ﷲއަށްޓަކައި ކުރާ ޞަދަޤާތެއްކަމުގައި ދެކެންޖެހެއެވެ. ނިޔަތް އިޚްލާޞްތެރިނުވެއްޖެނަމަ އެކަމުގެ ތެރެއަށް ދެއްކުންތެރިކަން ވަންނާނެއެވެ.
އުއްމުލްޤުރާ ޔުނިވާސިޓީގެ ފެކަލްޓީ އޮފް ޝަރީޢާއިން ޢަޤީދާގެ ގޮފިން މާރސްޓާސް ޙާޞިލް ކުރެއްވުމަށް، މިފޮތުގެ މުއައްލިފު ލިޔުއްވާފައިވާ މާސްޓާސް ތީސީސް އެވެ.
އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ފިރިހެނުންގެ އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ފުރައްސާރަ ނުކުރާހުށިކަމެވެ!
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއީ މީސްތަކުން ޚަލްޤުކުރައްވައި، ރިޒްޤުދެއްވައި، އެބައިމީހުންގެ ކަންކަން ރާއްވަވައި ހިންގަވާ އިލާހެވެ. އެބައިމީހުންގެ ވެރި އިލާހެވެ. އެއިލާހަށް މެނުވީ އަޅުކަންކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. މީސްތަކުންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވެގެންވަނީ ހަމައެކަނި އެއިލާހަށް އަޅުކަންކުރުމަށެވެ.
މަދީނާގެ މިމާތްބިމުގައި މަތިވެރިވެގެންވާ ދެ މިސްކިތެއްވެއެވެ. އެއީ އަލްމަސްޖިދުއްނަބަވީ އާއި އަލް މަސްޖިދުލްޤުބާއެވެ.
ހަމަކަށަވަރުން ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމުގެ ދަތިކަމަށާއި އުނދަގޫތަކަށް ކެތްކުރުމަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިވެއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް އެއްޗެހިކަޔުމަކީ ކުފުރުގެ ވައްތަރުތަކުގެ ތެރެއިން ވައްތަރެކެވެ.
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް މިބިމަށް ޠައިބާ އަދި ޠާބާ، މިދެނަމުން ނަންދެއްވިކަމެވެ. އަދި ކިއެއްހެއްޔެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ﷲ ތަޢާލާ މަދީނާއަށް ޠާބާ މިނަންދެއްވިކަމަށް ޘާބިތުވާ ޙަދީޘެއް ޞަޙީޙް މުސްލިމްގައިވެއެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. މިއުއްމަތުގެ ފަހުގެ މީހުން އުއްމަތުގެ ފުރަތަމަކޮޅުގެ މީހުންނަށް ކިހައްޑިހަ ބަސްރައްދުކޮށް އެއްޗެހިކިޔުން ފަހު ޒަމާން ފާޅުވުމާއެކުގައި އެތައްބާވަތެއްގެ ބިދުޢަތައް
ވިހިފަހަރު އިޚްލާޞް ސޫރަތް ކިޔަވައިފި މީހަކަށް، ﷲ ތަޢާލާ އޭނާއަށްޓަކައި
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން އަބޫ ދަރްދާއު رضي الله عنه ރިވާކުރެއްވިއެވެ. ﷲގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ.
މާތް ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ފަރްވާ ބުން ނުއުފަލްގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން ވެއެވެ. އެކަލެގެފާނު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހަށް ވަޑައިގެން ވިދާޅުވިއެވެ.
ސޫރަތުއްޝަރްޙު، ސޫރަތުލްފީލް އަދި ސޫރަތުލްޤަދްރް ސޫރަތުއްޝަރްޙު އަދި ސޫރަތުލްފީލްގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިވާ ޟަޢީފް (ބަލިކަށި) ރިވާޔަތެއް: 1. ((مَنْ قَرَأَ فِيْ الْفَجْرِ بِـ “أَلَمْ نَشْرَح” وَ”أَلَمْ تَرَكَيْفَ” لَمْ يرمد))
އޭގެ ތެރެއިން ކޮންމެ ނަމާދަކަށްވެސް ޤަމަތެއްވެއެވެ. އެއީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙައްޖުކުރެއްވި ގޮތާމެދު އައިސްފައިވާ ޖާބިރު رضي الله عنه ގެ ޙަދީޘްގައިވާ ފަދައިންނެވެ.
ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން އަބޫހުރައިރާ رضي الله عنه ރިވާކުރެއްވިއެވެ.
މިމަސްއަލަކީ [ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި] ޚިލާފުއޮތް މަސްއަކަލައެކެވެ. ރަނގަޅުގޮތަކީ ދަތުރުވެރިންވެސް ބަންގި ގޮވުން ވާޖިބުކަމެވެ.
