ޙަދީޘާއި އޭގެ ޢިލްމުތައް

(…ކުރީގެބަޔާއި ގުޅޭ…) މިހިސާބުން ސުވާލެއް އެބަ އުފެދެއެވެ. އެއީ (ހަމަކަށަވަރުން ޢަމަލުތައް ބިނާވެގެންވަނީ ނިޔަތުގެ މައްޗަށެވެ.) އަދި (ކޮންމެމީހަކަށް ވަނީ އެމީހަކު ނިޔަތްގަތް ކަމެކެވެ.) މި ދެ ޖުމުލައަކީ އެއް މާނައެއް ދޭހަވާ ދެޖުމުލަތޯ

عَنْ أَمِيْرِ المُؤْمِنِيْنَ أَبِي حَفْصٍ، عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ -رَضِي اللهُ عَنْهُ- قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صَلّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ- يَقُولُ: ((إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ وَإِنَّمَا لِكُلِّ

الحمد الله رب العالمين ، والصلاة والسلام على سيد الأولين وعلى آله وأصحابه الذين ساروا على طريقه ومنهاجه، وعلى التابعين ومن تبعهم إلى يوم الدين.

صلى الله عليه وسلم ކުރުކޮށް ލިޔުމަކީ މަކުރޫހަކަމެއްކަމުގައި އިތުބާރުހިފޭ ޢިލްމުވެރިންތަކެއް ވިދާޅުވެފައިވާތީވެ އަޅުގަނޑުމެން މިފަދަ ޢަމަލުތަކުން ދުރުހެލިވާން ޖެހޭނެއެވެ.

ދިރޭ ތަކެއްޗަށް އޯގާތެރިކޮށް ހިތުމުގެ މާތްކަމާއި މަތިވެރިކަން އިސްވެދިޔަ ދެޙަދީޘުން ވަރަށް ސާފުކޮށް އެނގިގެން ހިނގައްޖެއެވެ.

އަބޫ ހުރައިރާ ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “ދޮގުވާހަކަ ދެއްކުމާއި ނުބައިކަންކަން ކުރުމާ ދަންނައެވެ. ފަހެ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެބައިމީހުންގެ ފަރާތުން ކެއިން ބުއިން ދޫކޮށްލުން ބޭނުންވެވޮޑިގެން ނުވެއެވެ.”

عَنْ أَنَسٍ شُجَّ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمَ أُحُدٍ فَقَالَ كَيْفَ يُفْلِحُ قَوْمٌ شَجُّوا نَبِيَّهُمْ فَنَزَلَتْ {لَيْسَ لَكَ مِنْ الْأَمْرِ شَيْءٌ} (رواه البخاري) عَنْ

ފަހެ (އެވަގުތުގައި) ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތާއި، ތެދުމަގު ލިބިވަޑައިގެން ތިއްބެވި ޚަލީފާވެރި ބޭކަލުންގެ ގޮތުގައި ތިޔަބައިމީހުންގެ ކޮލުދަތްތަކުން ހިފަހައްޓާށެވެ.

ހަމަކަށަވަރުން އެއީ (މަގުފުރެދިފައިވާ މީހުންގެ) ގޮތްތަކެވެ. އެފަރާތެއްގެ އަތްޕުޅުގައި ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ނަފްސުވާ އިލާހު ގަންދެއްވައި ވިދާޅުވަމެވެ. ތިޔަބައިމީހުން ތިޔަބުނީ އިސްރާއީލުގެ ދަރީން ބުނިފަދައިންނެވެ.

އެންމެ ފުރަތަމަ ގޮވައިލަން ޖެހެނީ ﷲގެ އެއްކައުވަންތަކަމަށާއި، އެންމެހައި އަޅުކަންތަކެއް އެއިލާހަށް ޚާލިޞްކޮށް، ޝިރުކުގެ އެންމެހައި ޢަމަލުތަކުން ދުރުހެލިވެ ރައްކާތެރިވުމަށްކަން، މި ޙަދީޘުން އެނގިގެންދެއެވެ.

އަޅުތަކުންގެ މައްޗަށްވާ ﷲތަޢާލާގެ ޙައްޤަކީ، އެއިލާހަށް އަޅުކަންކުރުމާއި، އެއިލާހާއި އެއްވެސް އެއްޗެއް ޝަރީކު ނުކުރުމެވެ. އަދި ﷲތަޢާލާގެ މައްޗަށްވާ އަޅުތަކުންގެ ޙައްޤަކީ، އެއިލާހާއި އެއްވެސް އެއްޗެއް ޝަރީކު ނުކުރާ އަޅުންނަށް ޢަޛާބު ނުދެއްވުމެވެ.

އެހެންކަމުން އެއިލާހު ފިޔަވައި އެހެން އެއްވެސް ފަރާތަކަށް ދުޢާކޮށްފި މީހާ، އެއިލާހަށް ޝިރުކުކޮށްފިއެވެ. އުލޫހިއްޔަތުގައި، އެއިލާހާއި އެހެން ފަރާތްތަކެއް ބައިވެރި ކޮށްފިއެވެ.