ޢަލީ ބުން އަބީ ޠާލިބު ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ފަށުވިފޮތިކޮޅެއް އެކަލޭގެފާނުގެ ކަނާތަތްޕުޅުން ނެންގެވިއެވެ. އަދި އަދި ރަންކޮޅެއް އެކަލޭގެފާނުގެ ވާއަތްޕުޅުން ނެންގެވުމަށް ފަހު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
ޢުޘްމާނު ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
“ﷲ ތަޢާލާއަށްޓަކައި މިސްކިތެއް ބިނާކޮށްފިމީހަކަށް، ސުވަރުގޭގައި އެކަލާނގެ އެމީހަކަށް ގަނޑުވަރެއް ބިނާކޮށްދެއްވައެވެ.”
ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ އަރިހުން އަނަސް ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ރިވާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “ތިން އެއްޗެއް މައްޔިތާގެ ފަހަތުން އާދެއެވެ: އޭނާގެ ގާތްތިމާގެ މީހުންނާއި، އޭނާގެ މުދަލާއި، އޭނާގެ ޢަމަލުތަކެވެ. ފަހެ ދެ އެއްޗެއް އެނބުރި ދެއެވެ.
ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަބޫހުރައިރާ ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަބޫ ހުރައިރާ ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “[އީމާންތެރިކަން] ވަރުގަދަ މުއުމިނު އަޅާ، [އީމާންތެރިކަން] ބަލިކަށި މުއުމިނު އަޅާއަށްވުރެ މާތް ﷲގެ ހަޟުރަތުގައި ލޮބުވެތިކަން ބޮޑުވެގެންވެއެވެ.”
ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ޖާބިރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
“ވާތުން ނުކާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ވާއަތުން ކަނީ ޝައިޠޯނާއެވެ.”
ހަތަރުވަނަ ޙަދީޘް عَنْ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: حَدَّثَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم -وَهُوَ الصَّادِقُ الْمَصْدُوقُ-:
ދެވަނަ ޙަދީޘް عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَيْضًا قَالَ: ” بَيْنَمَا نَحْنُ جُلُوسٌ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم ذَاتَ يَوْمٍ، إذْ طَلَعَ
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على نبينا محمد و على آله و صحبه أجمعين. މިފޮތަކީ އަލްއިމާމް އަލްޙާފިޘު ޔަޙުޔާ ބިން ޝަރަފު އައްނަޥަޥީ ރަޙިމަހުﷲ ޖަމާކުރައްވާފައިވާ
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ މިޙަދީޘްފުޅުގައި އެވަނީ ދުނިޔެމަތީގައި އުޅުނުއިރު ޚާއްޞަ ޞިފަތަކަކުން ޞިފަލިބިގަތްބަޔަކަށް، ޤިޔާމަތްދުވަހުގައި މަތިވެރިވެގެންވާ ޚާއްޞަކަމެއް ދެއްވާނޭކަމުގެ ޚަބަރުދެއްވާފައެވެ. މަޙްޝަރުގެ މައިދާނުގައި، އެންމެހާ މީސްތަކުންގެ ކުރިމަތީގައި މިފަދަ މަތިވެރި ޤަދަރަކާއި ޝަރަފެއްލިބުމަކީ ބޮޑުވެގެންވާ މަތިވެރިކަމަކާއި ޝަރަފެކެވެ.
عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ ، قَالَ : خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِلَى الصُّفُوفِ ، فَقَالَ : ” أَلا تَصُفُّونَ كَمَا تَصُفُّ الْمَلائِكَةُ
ފުރަތަމަބައި ކިޔުއްވުމަށް… وَتُقِيْمَ الصَّلاَةَ ” ނަމާދު ޤާއިމު ކުރުމާއި” މާނައަކީ ނަމާދު ފުރިހަމަކަމާއިއެކު ރަގަޅަށް ޤާއިމްކުރާށެވެ. އަދި މިތަނުގައި ނަމާދުގެ މާނައިގައި ފަރުޟާއި ސުންނަތްވެސް ހިމެނެއެވެ. وَتُؤْتِيَ الزَّكَاةَ ” ޒަކާތްދިނުމާޢި” ޒަކާތަކީ
ހ. ފޮތުގެ ނަން މިފޮތުގެ ނަން މީސްތަކުންގެ މެދުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ ޞަޙީޙު އިބުނު ޚުޒައިމާގެ ނަމުންނެވެ.މިފޮތުގެ ފެންނަން އޮތްބައި ތަހުޤީޤުކުރައްވާފައިވާ ޢިލްމުވެރިޔެއްކަމަށްވާ ޑރ.މުޙައްމަދު މުސްތަފާ އަޢުޡަމީ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. ” އެފޮތުގެ ނަމަކީ އެފޮތުގެ މުއައްލިފު ނަންދެއްވާފައިވާ ފަދައިން
عَنْ عُمَرَ -رَضِي اللهُ تَعَالَى عَنْهُ- أَيْضًا قَالَ: بَيْنَمَا نَحْنُ جُلُوسٌ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ -صَلّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ- ذَاتَ يَومٍ، إِذْ طَلَعَ عَلَينَا رَجُلٌ شَدِيدُ
އަބޫ ޛައްރު ރަޟިޔަ ﷲ އަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ: ((ތިޔަބައިމީހުންގެ އަޚުންނަކީ ތިޔަބައިމީހުންގެ ކަންތައްތައް އިޞްލާޙުކޮށްދޭ ބައެކެވެ.
ފުރަތަމަ ބައި… ދެވަނަބައި… ޙަދީޘުންލިބޭ ބައެއް ފައިދާތައް: 1. މި ޙަދީޘަކީ އިސްލާމްދީނުގެ މައިގަނޑު އެ ދެ ޙަދީޘެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ ދެ ޙަދީހުގެ ތެރެއިން އެއް ހަދީޘެވެ. ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެއެވެ. އިސްލާމްދީންގެ މައިގަނޑު
ޢަލީ ބުން އަބީ ޠާލިބު ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ފަށުވިފޮތިކޮޅެއް އެކަލޭގެފާނުގެ ކަނާތަތްޕުޅުން ނެންގެވިއެވެ. އަދި އަދި ރަންކޮޅެއް އެކަލޭގެފާނުގެ ވާއަތްޕުޅުން ނެންގެވުމަށް ފަހު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
ޢުޘްމާނު ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
“ﷲ ތަޢާލާއަށްޓަކައި މިސްކިތެއް ބިނާކޮށްފިމީހަކަށް، ސުވަރުގޭގައި އެކަލާނގެ އެމީހަކަށް ގަނޑުވަރެއް ބިނާކޮށްދެއްވައެވެ.”
ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ އަރިހުން އަނަސް ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ރިވާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “ތިން އެއްޗެއް މައްޔިތާގެ ފަހަތުން އާދެއެވެ: އޭނާގެ ގާތްތިމާގެ މީހުންނާއި، އޭނާގެ މުދަލާއި، އޭނާގެ ޢަމަލުތަކެވެ. ފަހެ ދެ އެއްޗެއް އެނބުރި ދެއެވެ.
ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަބޫހުރައިރާ ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
ﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަބޫ ހުރައިރާ ރަޟިޔަ ﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “[އީމާންތެރިކަން] ވަރުގަދަ މުއުމިނު އަޅާ، [އީމާންތެރިކަން] ބަލިކަށި މުއުމިނު އަޅާއަށްވުރެ މާތް ﷲގެ ހަޟުރަތުގައި ލޮބުވެތިކަން ބޮޑުވެގެންވެއެވެ.”
ﷲ ރުއްސުންލެއްވި ޖާބިރުގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލު ﷲ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
“ވާތުން ނުކާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ވާއަތުން ކަނީ ޝައިޠޯނާއެވެ.”
ހަތަރުވަނަ ޙަދީޘް عَنْ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: حَدَّثَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم -وَهُوَ الصَّادِقُ الْمَصْدُوقُ-:
ދެވަނަ ޙަދީޘް عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَيْضًا قَالَ: ” بَيْنَمَا نَحْنُ جُلُوسٌ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه و سلم ذَاتَ يَوْمٍ، إذْ طَلَعَ
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على نبينا محمد و على آله و صحبه أجمعين. މިފޮތަކީ އަލްއިމާމް އަލްޙާފިޘު ޔަޙުޔާ ބިން ޝަރަފު އައްނަޥަޥީ ރަޙިމަހުﷲ ޖަމާކުރައްވާފައިވާ
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ މިޙަދީޘްފުޅުގައި އެވަނީ ދުނިޔެމަތީގައި އުޅުނުއިރު ޚާއްޞަ ޞިފަތަކަކުން ޞިފަލިބިގަތްބަޔަކަށް، ޤިޔާމަތްދުވަހުގައި މަތިވެރިވެގެންވާ ޚާއްޞަކަމެއް ދެއްވާނޭކަމުގެ ޚަބަރުދެއްވާފައެވެ. މަޙްޝަރުގެ މައިދާނުގައި، އެންމެހާ މީސްތަކުންގެ ކުރިމަތީގައި މިފަދަ މަތިވެރި ޤަދަރަކާއި ޝަރަފެއްލިބުމަކީ ބޮޑުވެގެންވާ މަތިވެރިކަމަކާއި ޝަރަފެކެވެ.
عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ ، قَالَ : خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِلَى الصُّفُوفِ ، فَقَالَ : ” أَلا تَصُفُّونَ كَمَا تَصُفُّ الْمَلائِكَةُ
ފުރަތަމަބައި ކިޔުއްވުމަށް… وَتُقِيْمَ الصَّلاَةَ ” ނަމާދު ޤާއިމު ކުރުމާއި” މާނައަކީ ނަމާދު ފުރިހަމަކަމާއިއެކު ރަގަޅަށް ޤާއިމްކުރާށެވެ. އަދި މިތަނުގައި ނަމާދުގެ މާނައިގައި ފަރުޟާއި ސުންނަތްވެސް ހިމެނެއެވެ. وَتُؤْتِيَ الزَّكَاةَ ” ޒަކާތްދިނުމާޢި” ޒަކާތަކީ
ހ. ފޮތުގެ ނަން މިފޮތުގެ ނަން މީސްތަކުންގެ މެދުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ ޞަޙީޙު އިބުނު ޚުޒައިމާގެ ނަމުންނެވެ.މިފޮތުގެ ފެންނަން އޮތްބައި ތަހުޤީޤުކުރައްވާފައިވާ ޢިލްމުވެރިޔެއްކަމަށްވާ ޑރ.މުޙައްމަދު މުސްތަފާ އަޢުޡަމީ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. ” އެފޮތުގެ ނަމަކީ އެފޮތުގެ މުއައްލިފު ނަންދެއްވާފައިވާ ފަދައިން
عَنْ عُمَرَ -رَضِي اللهُ تَعَالَى عَنْهُ- أَيْضًا قَالَ: بَيْنَمَا نَحْنُ جُلُوسٌ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ -صَلّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ- ذَاتَ يَومٍ، إِذْ طَلَعَ عَلَينَا رَجُلٌ شَدِيدُ
އަބޫ ޛައްރު ރަޟިޔަ ﷲ އަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަ ﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ: ((ތިޔަބައިމީހުންގެ އަޚުންނަކީ ތިޔަބައިމީހުންގެ ކަންތައްތައް އިޞްލާޙުކޮށްދޭ ބައެކެވެ.
ފުރަތަމަ ބައި… ދެވަނަބައި… ޙަދީޘުންލިބޭ ބައެއް ފައިދާތައް: 1. މި ޙަދީޘަކީ އިސްލާމްދީނުގެ މައިގަނޑު އެ ދެ ޙަދީޘެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ ދެ ޙަދީހުގެ ތެރެއިން އެއް ހަދީޘެވެ. ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެއެވެ. އިސްލާމްދީންގެ މައިގަނޑު
