ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلمގެ ޢީދު މީލާދު ފާހަގަ ކުރުމަކީ ކޮންކަހަލަ ކަމެއް؟
ފަހެ ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެވަޑައިގެންނެވި ފަހުން ހަތަރު ޤަރުނު (400 އަހަރު) ވަންދެން އެކަލޭގެފާނުގެ ޢީދު މީލާދު ފާހަގަ ކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ.
ފަހެ ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެވަޑައިގެންނެވި ފަހުން ހަތަރު ޤަރުނު (400 އަހަރު) ވަންދެން އެކަލޭގެފާނުގެ ޢީދު މީލާދު ފާހަގަ ކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ.
ޙިކްމަތްވަންތަރަސްކަލާނގެ، މީސްތަކުން ބޭކާރުގޮތުގައި ދޫކޮށެއް ނުލައްވައެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް އަމުރާއި ނަހީ ނުކުރައްވައި، އެބައިމީހުންގެ ޢަމަލުތަކަށް ޖަޒާނުދެއްވާ، ކުޅިވަރެއްކަމުގައި އެބައިމީހުން ނުއުފައްދަވާނެވެސް މެއެވެ.
މިފަދަ ދުވަސްތައް ޢީދުތަކެއްކަމުގައި ހަދާ ކޮންމެ އަހަރަކު ތަކުރާރުކޮށް ފާޅުކުރުމަކީ ބިދުޢައެކެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ދެ ޢީދު ފިޔަވާ އިތުރު ޢީދެއް ނުވެއެވެ. އެއީ ފިޠުރު ޢީދާއި އަޟްޙާ ޢީދެވެ.
ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެކަލާނގެ ރަސޫލާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ފޮނުއްވެވީ އިންސީންނާއި، ޖިންނީންގެ ގާތަށް ޙައްޤު ދީނާއިގެންނެވެ. ރަޙްމަތެއް ކަމުގައެވެ. ޢަމަލުކުރާ މީހުންނަށްވާ ނަމޫނާއެއް ކަމުގައެވެ. އެމާތް ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
[ތިރީގައި] މިވަނީ މީގެ ބައެއް ދަލީލުތަކެވެ. ހ. ފުރަތަމަ އުފެއްދެވުން: މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރައްވިއެވެ. ﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ تُرَابٍ
ދެންފަހެ މަރުވުމަށްފަހު [އަލުން ދިރުއްވައި] ފޮނުއްވުމަށް މުޝްރިކުމީހާ ނޭދެއެވެ. ފަހެ [ދުނިޔޭގައި] ދިރިހުރުން ދިގުދެމިގެންވުމަށް އޭނާ ލޯބިކުރެއެވެ.
މިއަދު ގިނަ މުސްލިމުންގެ ބޭރުފުށުގެ މަލަމައްޗާއި އެމީހުންގެ ޢަމަލުތަކަށް ބަލާލައިފިނަމަ އެއީ މުސްލިމެއްކަން ހަމަ އެއްގޮތަކަށްވެސް ނޭނގޭނެއެވެ.
ދެންފަހެ ﷲ އަށާއި އާޚިރަތް ދުވަހަށް، އަދި އެދުވަހުގެ ޙިސާބުބެއްލެވުމާއި ޖަޒާއަށް އީމާން ނުވާމީހާ ދަންނައެވެ. ފަހެ އޭނާ ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރަނީ އޭނާގެ ދުނިޔެވީ ޙަޔާތުގެ އެދުންތައް ފުއްދުމަށެވެ.
ނަޞާރާއިންގެ ޢީދުތަކުގައި އެބައިމީހުންނާ ބައިވެރިވުމަކީ ހުއްދަކަމެއް ނޫނެވެ..
އަދި މާތްވެގެންވާ ޞަޙާބީ، ޢުމައިރު ބްންލްޙުމާމް [1] رضي الله عنه ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ. رَكْـضًـا إِلَـى اللهِ بِـغَـيْرِ زَادٍ إِلاَّالـتُّقَى وَعَمَـلِ الْـمَعَـادِ وَالصَّبْرِ فِي اللهِ
ފުރަތަމަ ބަޙުޘް: އާޚިރަތް ދުވަހަށް އީމާންވުމުގެ އަހައްމިއްޔަތު އަދި އެކަމާގުޅިގެން އިންސާނާގެ ސުލޫކަށްކުރާ އަޘަރު. އާޚިރަތް ދުވަހަށް އީމާންވުމީ އީމާންކަމުގެ ރުކުންތަކުގެ ތެރެއިން ރުކުނެކެވެ. އަދި އެއީ އިސްލާމީ ޢާޤީދާގެ އަޞްލުތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ
[ތަމްހީދު] އެކުލެވިގެންވަނީ ތިރީގައި އަންނަނިވި ބަޙުޘްތަކުގެ މައްޗަށެވެ:
فضيلة الشيخ عبد العزيز بن عبد الله باز حفظه اللهލިޔުއްވާފައިވާ މުޤައްދިމާ.
އަދި ހަތަރުވަނަ ފަޞްލު ދަންނައެވެ؛ ފަހެ އެއީ ޔައުޖޫޖު މައުޖޫޖު ފާޅުވުމުގެ ވާހަކަ ނަންގަނެވުނު ފަޞްލެވެ. މިވާހަކަތައް ފަށައިފައިވާނީ “ޔައްޖޫޖު” އަދި “މައުޖޫޖު” މިދެކަލިމަ ނެގިފައިވާ ގޮތާބެހޭގޮތުންނެވެ.
އިސްލާމްދީން ފިޔަވާ އެހެން ހުރިހާ ދީންތަކަކީ ބާޠިލު ދީންތަކެއްކަން އެނގުމަކީ ވާޖިބުކަމެކެވެ. ނަޞާރާ ދީނާއި ޔަހޫދީ ދީންވެސް މިކަމުގައި ޝާމިލުވެއެވެ.
2- އަލްފިސްޤު: (ފާސިޤުކަން) ބަހުގެ އަޞްލަށް ބަލާއިރު އަލްފިސްޤު އަކީ އަލްޚުރޫޖުއެވެ. އެބަހީ ނުކުތުމެވެ. ޝަރީޢަތުގައި އޭގެ މުރާދަކީ ﷲ ގެ ކިޔަމަންތެރިކަމުން ނުކުތުމެވެ. އެކީ އެކަށް ނުކުތުމުގެ މާނަވެސް އެކުލެވިގެންވެއެވެ. އެގޮތަކީ ސީދާ
ފަހެ ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެވަޑައިގެންނެވި ފަހުން ހަތަރު ޤަރުނު (400 އަހަރު) ވަންދެން އެކަލޭގެފާނުގެ ޢީދު މީލާދު ފާހަގަ ކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ.
ޙިކްމަތްވަންތަރަސްކަލާނގެ، މީސްތަކުން ބޭކާރުގޮތުގައި ދޫކޮށެއް ނުލައްވައެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނަށް އަމުރާއި ނަހީ ނުކުރައްވައި، އެބައިމީހުންގެ ޢަމަލުތަކަށް ޖަޒާނުދެއްވާ، ކުޅިވަރެއްކަމުގައި އެބައިމީހުން ނުއުފައްދަވާނެވެސް މެއެވެ.
މިފަދަ ދުވަސްތައް ޢީދުތަކެއްކަމުގައި ހަދާ ކޮންމެ އަހަރަކު ތަކުރާރުކޮށް ފާޅުކުރުމަކީ ބިދުޢައެކެވެ. އިސްލާމްދީނުގައި ދެ ޢީދު ފިޔަވާ އިތުރު ޢީދެއް ނުވެއެވެ. އެއީ ފިޠުރު ޢީދާއި އަޟްޙާ ޢީދެވެ.
ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެކަލާނގެ ރަސޫލާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ފޮނުއްވެވީ އިންސީންނާއި، ޖިންނީންގެ ގާތަށް ޙައްޤު ދީނާއިގެންނެވެ. ރަޙްމަތެއް ކަމުގައެވެ. ޢަމަލުކުރާ މީހުންނަށްވާ ނަމޫނާއެއް ކަމުގައެވެ. އެމާތް ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
[ތިރީގައި] މިވަނީ މީގެ ބައެއް ދަލީލުތަކެވެ. ހ. ފުރަތަމަ އުފެއްދެވުން: މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރައްވިއެވެ. ﴿يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ تُرَابٍ
ދެންފަހެ މަރުވުމަށްފަހު [އަލުން ދިރުއްވައި] ފޮނުއްވުމަށް މުޝްރިކުމީހާ ނޭދެއެވެ. ފަހެ [ދުނިޔޭގައި] ދިރިހުރުން ދިގުދެމިގެންވުމަށް އޭނާ ލޯބިކުރެއެވެ.
މިއަދު ގިނަ މުސްލިމުންގެ ބޭރުފުށުގެ މަލަމައްޗާއި އެމީހުންގެ ޢަމަލުތަކަށް ބަލާލައިފިނަމަ އެއީ މުސްލިމެއްކަން ހަމަ އެއްގޮތަކަށްވެސް ނޭނގޭނެއެވެ.
ދެންފަހެ ﷲ އަށާއި އާޚިރަތް ދުވަހަށް، އަދި އެދުވަހުގެ ޙިސާބުބެއްލެވުމާއި ޖަޒާއަށް އީމާން ނުވާމީހާ ދަންނައެވެ. ފަހެ އޭނާ ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރަނީ އޭނާގެ ދުނިޔެވީ ޙަޔާތުގެ އެދުންތައް ފުއްދުމަށެވެ.
ނަޞާރާއިންގެ ޢީދުތަކުގައި އެބައިމީހުންނާ ބައިވެރިވުމަކީ ހުއްދަކަމެއް ނޫނެވެ..
އަދި މާތްވެގެންވާ ޞަޙާބީ، ޢުމައިރު ބްންލްޙުމާމް [1] رضي الله عنه ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ. رَكْـضًـا إِلَـى اللهِ بِـغَـيْرِ زَادٍ إِلاَّالـتُّقَى وَعَمَـلِ الْـمَعَـادِ وَالصَّبْرِ فِي اللهِ
ފުރަތަމަ ބަޙުޘް: އާޚިރަތް ދުވަހަށް އީމާންވުމުގެ އަހައްމިއްޔަތު އަދި އެކަމާގުޅިގެން އިންސާނާގެ ސުލޫކަށްކުރާ އަޘަރު. އާޚިރަތް ދުވަހަށް އީމާންވުމީ އީމާންކަމުގެ ރުކުންތަކުގެ ތެރެއިން ރުކުނެކެވެ. އަދި އެއީ އިސްލާމީ ޢާޤީދާގެ އަޞްލުތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ
[ތަމްހީދު] އެކުލެވިގެންވަނީ ތިރީގައި އަންނަނިވި ބަޙުޘްތަކުގެ މައްޗަށެވެ:
فضيلة الشيخ عبد العزيز بن عبد الله باز حفظه اللهލިޔުއްވާފައިވާ މުޤައްދިމާ.
އަދި ހަތަރުވަނަ ފަޞްލު ދަންނައެވެ؛ ފަހެ އެއީ ޔައުޖޫޖު މައުޖޫޖު ފާޅުވުމުގެ ވާހަކަ ނަންގަނެވުނު ފަޞްލެވެ. މިވާހަކަތައް ފަށައިފައިވާނީ “ޔައްޖޫޖު” އަދި “މައުޖޫޖު” މިދެކަލިމަ ނެގިފައިވާ ގޮތާބެހޭގޮތުންނެވެ.
އިސްލާމްދީން ފިޔަވާ އެހެން ހުރިހާ ދީންތަކަކީ ބާޠިލު ދީންތަކެއްކަން އެނގުމަކީ ވާޖިބުކަމެކެވެ. ނަޞާރާ ދީނާއި ޔަހޫދީ ދީންވެސް މިކަމުގައި ޝާމިލުވެއެވެ.
2- އަލްފިސްޤު: (ފާސިޤުކަން) ބަހުގެ އަޞްލަށް ބަލާއިރު އަލްފިސްޤު އަކީ އަލްޚުރޫޖުއެވެ. އެބަހީ ނުކުތުމެވެ. ޝަރީޢަތުގައި އޭގެ މުރާދަކީ ﷲ ގެ ކިޔަމަންތެރިކަމުން ނުކުތުމެވެ. އެކީ އެކަށް ނުކުތުމުގެ މާނަވެސް އެކުލެވިގެންވެއެވެ. އެގޮތަކީ ސީދާ