ފަހެ އެއްވެސް މުސްލިމަކަށް މުޝްރިކުންނާއި އެއްގޮތްވުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. މިގޮތުން ޢަމަލުތަކާއި ބަސްތަކުގައިވެސް އެއްގޮތްވުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. އަދި އެއްގޮތްވުމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެއްވެސްގޮތަކަށް އެއްގޮތްވުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ.
44- ޝިރުކަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޝިރުކުރުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ދަންނާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން ތައުޙީދަކީ ޝިރުކުގެ އިދިކޮޅެވެ. ޝިރުކުގެ ތިން ބާވަތްވެއެވެ. އެއީ ބޮޑުޝިރުކާއި ކުޑަޝިރުކާއި ވަންހަނާވެގެންވާ ޝިރުކެވެ. 1- ބޮޑު ޝިރުކު: މިވައްތަރުގެ
ބައެއް މީހުން ބުނާ ގޮތުން ޢީދުމީލާދު ފާހަނގަކޮށް މައުލޫދު ކިޔައި ހެދުމަކީ، ޢިލްމުވެރިއަކު ﷲ އާއި ގުޅުން ބަދަހިކޮށް އެކަލާނގެއާއި ކުއްތަންވުމުގެ ނިޔަތުގައި އުފެއްދި ކަމެކެވެ. އެހެން ކަމުން އެކަން ކުރުމުގައި އެއްވެސް މައްސަލައެއް
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ ޢީދުމީލާދު ފާހަގަ ކުރުމުގެ ބިދުޢައިގެ ސަބަބުން މިކަމުގެ ތެރޭގައި އެހެން ބިދުޢަތައް އުފެދުމަށްވެސް މަގު ހުޅުވިގެން ދެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުން ސުންނަތުން އެއްކިބާވެގެން ދެއެވެ. ބިދުޢަވެރިން ބިދުޢައެއް ހެދުމަށް ވަރަށް
މި މަތިވެރިވެގެންވާ ޝަހާދަތުގެ ހަޤީޤަތްތަކުގެ ތެރޭގައި، އެކަލޭގެފާނު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް ފުރިހަމަގޮތުގައި ކިޔަމަންތެރިވުމާއި، އެކަލޭގަފާނު ގެންނެވި ޝަރީޢަތާއި އެއްގޮތައް ޙުކުމް ކުރުމާއި އަދި ޙުކުމް ތަންފީޒް ކުރުމާއި އެކަލޭގެފާނާއި އަދި އެކަލޭގެފާނު ގެންނެވި
މި ޢުބޫދިއްޔަތުގައި ހުރިހާ މަޚުލޫޤުން ޝާމިލުވެގެންވެއެވެ. ހުރިހާ އިންސާނުންނަކީވެސް ﷲތަޢާލާ، ޚަލްޤުކުރައްވައި، ރިޒްޤުދެއްވައި، އެމީހުންގެ އެންމެހައި ކަންތައްތަކެއް ހިންމަވައި ނިންމަވައި ދެއްވާ، އެއިލާހުގެ އަޅުންނެވެ.
ނުވަވަނަ ދަރުސް (އައްތަޙިއްޔާތު ބަޔާންކުރުން)
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ އުފަންދުވަސް ފާހަގަކުރުމަކީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިކަންކުރުން ޙަރާމްވެގެންވަނީ އެތައް ސަބަބުތަކަކަށްޓަކައެވެ.
ހަތްވަނަ ދަރުސް (ނަމާދުގެ ރުކުންތައް)
އަށްވަނަ ދަރުސް (ނަމާދުގެ ވާޖިބުތައް)
ފަސްވަނަ ދަރުސް (الإحسان)
ހަވަނަ ދަރުސް (ނަމާދުގެ ޝަރުތުތައް)
ހަތަރުވަނަ ދަރުސް (ތައުޙީދު ބެހޭ ބައިތަކާއި ޝިރުކު ބެހޭ ބައިތައް)
މިލަފުޡުގެ މާނައަކީ މީސްތަކުން ކަމުގައި ބުނެވިފައިވެއެވެ. އަދި އެއީ ރޫޙުވާ ކޮންމެ މަޚްލޫޤެއްކަމުގައާއި، އަދި އިންސީންނާއި ޖިންނީންކަމުގައިވެސް ބުނެވިފައިވެއެވެ. ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ.
43- ކުފުރުގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ އަދި ކުފުރުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ކުފުރު ބެހެނީ ދެބަޔަކަށެވެ. 1- މިއްލަތުން ބޭރުވާ ކުފުރު: މިވައްތަރުގެ ކުފުރުގެ ފަސް ބާވަތްވެއެވެ. ހ_- ދޮގުކުރުމުގެ ސަބަބުން ކާފިރުވުން: ﷲ ތަޢާލާ
ﷲ ގެ ޝަރީޢަތަށާއި، ރަސޫލާއަށް ކިޔަމަންވާންވީ ގޮތް ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ކީރިތި ރަސޫލާގެ ސުންނަތުގައި ވަރަށް ސާފު ޞަރީޙަކޮށް ބަޔާންކޮށްދެއްވާފައިވެއެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ
އެހެނީ އެ ދެކަންތައްވެސް ވަނީ މެދުވެރިވެފައެވެ. އަދި މިދެކަމުގެ ތެރެއިން އެއްކަމަކީ ﷲ ލޯބިވެވޮޑިގަންނަވާ ކަމެކެވެ. އަދި އަނެއް ކަމަކީ އެއިލާހު ލޯބިވެވޮޑިނުގަންނަވާ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން ކައުނީ ޤަޟާގެ ތެރޭގައި، ﷲ ލޯބިވެވޮޑިގަންނަވާ ކަންތަކާއި، އެއިލާހު ލޯބިވެވޮޑިނުގަންނަވާ ކަންތައް ހިމެނޭކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގިގެންދެއެވެ.
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް ނަސްރުދިނުމާއި އެކަލޭގެފާނު މަތިވެރިކުރުމުގެ ދަލީލު : ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ((… فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنزِلَ مَعَهُ ۙ أُولَـٰئِكَ
ފަހެ އެއްވެސް މުސްލިމަކަށް މުޝްރިކުންނާއި އެއްގޮތްވުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. މިގޮތުން ޢަމަލުތަކާއި ބަސްތަކުގައިވެސް އެއްގޮތްވުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. އަދި އެއްގޮތްވުމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެއްވެސްގޮތަކަށް އެއްގޮތްވުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ.
44- ޝިރުކަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޝިރުކުރުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ދަންނާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން ތައުޙީދަކީ ޝިރުކުގެ އިދިކޮޅެވެ. ޝިރުކުގެ ތިން ބާވަތްވެއެވެ. އެއީ ބޮޑުޝިރުކާއި ކުޑަޝިރުކާއި ވަންހަނާވެގެންވާ ޝިރުކެވެ. 1- ބޮޑު ޝިރުކު: މިވައްތަރުގެ
ބައެއް މީހުން ބުނާ ގޮތުން ޢީދުމީލާދު ފާހަނގަކޮށް މައުލޫދު ކިޔައި ހެދުމަކީ، ޢިލްމުވެރިއަކު ﷲ އާއި ގުޅުން ބަދަހިކޮށް އެކަލާނގެއާއި ކުއްތަންވުމުގެ ނިޔަތުގައި އުފެއްދި ކަމެކެވެ. އެހެން ކަމުން އެކަން ކުރުމުގައި އެއްވެސް މައްސަލައެއް
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ ޢީދުމީލާދު ފާހަގަ ކުރުމުގެ ބިދުޢައިގެ ސަބަބުން މިކަމުގެ ތެރޭގައި އެހެން ބިދުޢަތައް އުފެދުމަށްވެސް މަގު ހުޅުވިގެން ދެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުން ސުންނަތުން އެއްކިބާވެގެން ދެއެވެ. ބިދުޢަވެރިން ބިދުޢައެއް ހެދުމަށް ވަރަށް
މި މަތިވެރިވެގެންވާ ޝަހާދަތުގެ ހަޤީޤަތްތަކުގެ ތެރޭގައި، އެކަލޭގެފާނު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް ފުރިހަމަގޮތުގައި ކިޔަމަންތެރިވުމާއި، އެކަލޭގަފާނު ގެންނެވި ޝަރީޢަތާއި އެއްގޮތައް ޙުކުމް ކުރުމާއި އަދި ޙުކުމް ތަންފީޒް ކުރުމާއި އެކަލޭގެފާނާއި އަދި އެކަލޭގެފާނު ގެންނެވި
މި ޢުބޫދިއްޔަތުގައި ހުރިހާ މަޚުލޫޤުން ޝާމިލުވެގެންވެއެވެ. ހުރިހާ އިންސާނުންނަކީވެސް ﷲތަޢާލާ، ޚަލްޤުކުރައްވައި، ރިޒްޤުދެއްވައި، އެމީހުންގެ އެންމެހައި ކަންތައްތަކެއް ހިންމަވައި ނިންމަވައި ދެއްވާ، އެއިލާހުގެ އަޅުންނެވެ.
ނުވަވަނަ ދަރުސް (އައްތަޙިއްޔާތު ބަޔާންކުރުން)
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ އުފަންދުވަސް ފާހަގަކުރުމަކީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިކަންކުރުން ޙަރާމްވެގެންވަނީ އެތައް ސަބަބުތަކަކަށްޓަކައެވެ.
ހަތްވަނަ ދަރުސް (ނަމާދުގެ ރުކުންތައް)
އަށްވަނަ ދަރުސް (ނަމާދުގެ ވާޖިބުތައް)
ފަސްވަނަ ދަރުސް (الإحسان)
ހަވަނަ ދަރުސް (ނަމާދުގެ ޝަރުތުތައް)
ހަތަރުވަނަ ދަރުސް (ތައުޙީދު ބެހޭ ބައިތަކާއި ޝިރުކު ބެހޭ ބައިތައް)
މިލަފުޡުގެ މާނައަކީ މީސްތަކުން ކަމުގައި ބުނެވިފައިވެއެވެ. އަދި އެއީ ރޫޙުވާ ކޮންމެ މަޚްލޫޤެއްކަމުގައާއި، އަދި އިންސީންނާއި ޖިންނީންކަމުގައިވެސް ބުނެވިފައިވެއެވެ. ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ.
43- ކުފުރުގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ އަދި ކުފުރުގެ ވައްތަރުތަކަކީ ކޮބާ؟ ކުފުރު ބެހެނީ ދެބަޔަކަށެވެ. 1- މިއްލަތުން ބޭރުވާ ކުފުރު: މިވައްތަރުގެ ކުފުރުގެ ފަސް ބާވަތްވެއެވެ. ހ_- ދޮގުކުރުމުގެ ސަބަބުން ކާފިރުވުން: ﷲ ތަޢާލާ
ﷲ ގެ ޝަރީޢަތަށާއި، ރަސޫލާއަށް ކިޔަމަންވާންވީ ގޮތް ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ކީރިތި ރަސޫލާގެ ސުންނަތުގައި ވަރަށް ސާފު ޞަރީޙަކޮށް ބަޔާންކޮށްދެއްވާފައިވެއެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ
އެހެނީ އެ ދެކަންތައްވެސް ވަނީ މެދުވެރިވެފައެވެ. އަދި މިދެކަމުގެ ތެރެއިން އެއްކަމަކީ ﷲ ލޯބިވެވޮޑިގަންނަވާ ކަމެކެވެ. އަދި އަނެއް ކަމަކީ އެއިލާހު ލޯބިވެވޮޑިނުގަންނަވާ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން ކައުނީ ޤަޟާގެ ތެރޭގައި، ﷲ ލޯބިވެވޮޑިގަންނަވާ ކަންތަކާއި، އެއިލާހު ލޯބިވެވޮޑިނުގަންނަވާ ކަންތައް ހިމެނޭކަން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގިގެންދެއެވެ.
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައަށް ނަސްރުދިނުމާއި އެކަލޭގެފާނު މަތިވެރިކުރުމުގެ ދަލީލު : ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ((… فَالَّذِينَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنزِلَ مَعَهُ ۙ أُولَـٰئِكَ
