ޝަރުޢުގައި ޙަލާލުކަމަށް އަދި ޙަރާމްކަމަށް ނައްޞެއް އައިސްފައިނުވާ ކޮންމެ ކާބޯއެއްޗަކީ އޭގެ އަޞްލުގައި ޙަލާލުއެއްޗެކެވެ. އެހެނީ، ކުރިން ދެންނެވިފައިވާނޭފަދައިން، ޙަރާމްކަމަށް ދަލީލެއްނެތްނަމަ ކާބޯތަކެތީގެ އަޞްލަކީ ޙަލާލުވުމެވެ.
السيد ގެ ލަފުޒީ މާނައަކީ ބޮޑު ޖަމާޢަތެއްގެ މައްޗަށް ވެރިކަންކުރާމީހާއެވެ.
އިސްލާމީ ވެރިކަމެއް ހިނގާ، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތާ ތަޢާރަޟުނުވާ ޤާނޫނޫއަސާސީއެއް އޮންނަކަމަށް ބުނާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި، މީސްމީހުން ބޭންކުތަކުން ނަގާފައި ހުންނަ ރިބަވީ ލޯނުތައް ނުދެއްކި ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ މީހުންގެ އަތުންނާއި އެފަދަ ލޯނުތަކުގެ ދަލުގައި ޖެހި ސަލާމަތްނުވެވިގެން
ގިނަބަޔަކު އިސްތިޚާރާނަމާދުކުރާކަމަށް ފާހަގަކުރެވެނީ ކައިވެނި ކުރުމުގެކުރީން އެކަންޏެވެ. އެއީވެސް އެކައިވެނިކުރެވޭ ކުއްޖާއަކީ ރަނގަޅުކުއްޖެއްތޯ ޔަޤީންނުވާ ހިސާބުންނެވެ. އިސްތިޚާރާނަމާދަކީ ހަމައެކަނި މިކަމަށް އޮތްކަމެއްކަމަށް ދެކުން އެއީ ވަރަށް ބޮޑު ކުށްހީއެކެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ދެޢީދަކީ ޝުކުރުވެރިވުމާއި އުފާފާޅުކުރުމުގެ ގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ މުސްލިމުންނަށް ލައްވާފައިވާ ދުވަސްތަކެކެވެ. އެގޮތުން ތަކުބީރު ކިޔުން މިދުވަސްތަކުގައިވެއެވެ. އަދި
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ޢަދުލުވެރިކަމާއިއެކީ ދިރާސާކޮށް އަދި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلمގެ ސިޔަރަތު ކިޔައިފިނަމަ މޫނު ބުރުގާ އެޅުމަކީ އިސްލާމީ ޝިޢާރެއްކަން އެނގިގެންދެއެވެ.
މިއުޒިކާއި މިއުޒިކު ސާމާނުގެ ޙުކުމަކީ މިފަހަކަށް އައިސް އޭގެ ޙުކުމާމެދުގައި ވަރަށް ގިނަ ވާހަކަދެކެވެމުންދާ މައްސަލައެކެވެ.
އެހެންކަމުން އިސްލާމްދީނުގައި ކަނޑަ އެޅިފައިވާ ޙައްދުތަކުގައި ވަކި ޖިންސެއްގެ ބަޔަކަށް ތަފާތު ކުރާ ކަމަށް އަޑު އުފުލާ މީހުން އެހަދަނީ މިޠާހިރު ޝަރީޢަތުގެ މައްޗަށް ބުހުތާނު ދޮގެވެ.
އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ޙައްޖުމަހުގެ 11، 12، 13 ތިންދުވަހެއެވެ. މިދުވަސްތަކަށް ‘އައްޔާމުމިނާ’ ވެސް ކިޔެއެވެ. މިދުވަސްތަކަކީ ޙައްޖުގެ މާތްއަޅުކަމަށްފަހު ﷲއަށް ޙަމްދުކޮށް، ޝުކުރުކޮށް، އުފާފާޅުކުރުމަށް އޮތް ދުވަސްތަކެކެވެ. ޞަޙީހް މުސްލިމުގައި ނުބައިޝަތުލް ހުޒަލީ ރަޟިޔަﷲޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. أَيَّامُ التَّشْرِيْقِ أَيَّامُ أَكْلٍ وَشُرْبٍ “އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ކެއުމާއި ބުއިމުގެ ދުވަސްތަކެކެވެ.”
ހިޖުރައިން 10 ވަނަ އަހަރު މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ، އެކަލޭގެފާނު ކުރެއްވި އެންމެ ފުރަތަމަ އަދި އެންމެ ފަހުގެ މަތިވެރި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މިޙައްޖުފުޅަކީ އެކިގޮތްގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަތިވެރި ޙައްޖުފުޅެކެވެ. އެގޮތުން އެޙައްޖުފުޅުގެ ޢަރަފާތު ދުވަހު، އެކަލޭގެފާނު ދެއްވެވި ޚުޠުބާއަކީ ވަރަށްވެސް ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޚުޠުބާއެކެވެ.
أضحية މިލަފުޒު ނެގިފައިވައިވާ މައިގަނޑު ކަލިމައަކީ ضَحْوَة އެވެ.(މިކަލިމައިގެ މާނައަކީ އިރު އެރުމަށްފަހު އޮންނަ ދުވާލުގެ ވަގުތެވެ.
އަބޫ ޤަތާދާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ޢަރަފާތް ދުވަހުގެ ރޯދައާއި ބެހޭގޮތުން ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި ސުވާލުކުރެވުމުން އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. يُكَفِّرُ السَّنَةَ المَاضِيَةَ وَالبَاقِيَةَ (ޞަޙީހް މުސްލިމް) ” ފާއިތުވި އަހަރުގެ ފާފައާއި ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުގެ ފާފަ ފޮހެ ދެއެވެ.”
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين ފިޤުހު ފޮތްތަކުގައި ޠަހާރަތުގައި ބޭނުން ކުރެވޭ ފެނުގެ ބާވަތްތަކުގެ ވާހަކަ ދެކެވޭ އިރު، އިރުގެ އަވިން ހޫނުވެފައިވާ ފެން
ކުށު ސަޖިދަ ކުރާއިރު އަދި ކުށުސަޖިދައިގެ ދެސަޖިދަ ދެމެދު އިށީނގެ އިންނައިރު ކިޔާނީ އެހެންނަމާދުގައިވެސް ކިޔާ ދުޢާތަކެވެ.
މިހާހިސާބުން އަޅުގަނޑުމެން ދަންނަންޖެހޭ ޙަޤީޤަތަކީ ހޮނިހިރު ދުވަހު ރޯދަހިފުން ނަހީވުމާމެދު ވާރިދުވެގެންވާ ޙަދީޘް ޞައްޙަކުރެއްވި ޢިލްމުވެރިން އެކަން ޙަރާމުގެ ދަރަޖައިގައި ނުނަންގަވައި މަކްރޫހުގެ ދަރަޖައިގައި ނަންގަވާނީ ދަލީލެއްގެ މައްޗަށް ބުރަވެކަމެވެ. އާދޭހެވެ! އެންމެ ދަލީލެއްގެ މައްޗަށް ބުރަވެއެއްނޫނެވެ.
ތަމައްތުޢުކޮށް ޙައްޖުކުރާނެ ގޮތުގެ ކުރުޚުލާޞާއެއް
ޝަރުޢުގައި ޙަލާލުކަމަށް އަދި ޙަރާމްކަމަށް ނައްޞެއް އައިސްފައިނުވާ ކޮންމެ ކާބޯއެއްޗަކީ އޭގެ އަޞްލުގައި ޙަލާލުއެއްޗެކެވެ. އެހެނީ، ކުރިން ދެންނެވިފައިވާނޭފަދައިން، ޙަރާމްކަމަށް ދަލީލެއްނެތްނަމަ ކާބޯތަކެތީގެ އަޞްލަކީ ޙަލާލުވުމެވެ.
السيد ގެ ލަފުޒީ މާނައަކީ ބޮޑު ޖަމާޢަތެއްގެ މައްޗަށް ވެރިކަންކުރާމީހާއެވެ.
އިސްލާމީ ވެރިކަމެއް ހިނގާ، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތާ ތަޢާރަޟުނުވާ ޤާނޫނޫއަސާސީއެއް އޮންނަކަމަށް ބުނާ ދިވެހިރާއްޖޭގައި، މީސްމީހުން ބޭންކުތަކުން ނަގާފައި ހުންނަ ރިބަވީ ލޯނުތައް ނުދެއްކި ބަނގުރޫޓުވެފައިވާ މީހުންގެ އަތުންނާއި އެފަދަ ލޯނުތަކުގެ ދަލުގައި ޖެހި ސަލާމަތްނުވެވިގެން
ގިނަބަޔަކު އިސްތިޚާރާނަމާދުކުރާކަމަށް ފާހަގަކުރެވެނީ ކައިވެނި ކުރުމުގެކުރީން އެކަންޏެވެ. އެއީވެސް އެކައިވެނިކުރެވޭ ކުއްޖާއަކީ ރަނގަޅުކުއްޖެއްތޯ ޔަޤީންނުވާ ހިސާބުންނެވެ. އިސްތިޚާރާނަމާދަކީ ހަމައެކަނި މިކަމަށް އޮތްކަމެއްކަމަށް ދެކުން އެއީ ވަރަށް ބޮޑު ކުށްހީއެކެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ދެޢީދަކީ ޝުކުރުވެރިވުމާއި އުފާފާޅުކުރުމުގެ ގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ މުސްލިމުންނަށް ލައްވާފައިވާ ދުވަސްތަކެކެވެ. އެގޮތުން ތަކުބީރު ކިޔުން މިދުވަސްތަކުގައިވެއެވެ. އަދި
އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ޢަދުލުވެރިކަމާއިއެކީ ދިރާސާކޮށް އަދި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلمގެ ސިޔަރަތު ކިޔައިފިނަމަ މޫނު ބުރުގާ އެޅުމަކީ އިސްލާމީ ޝިޢާރެއްކަން އެނގިގެންދެއެވެ.
މިއުޒިކާއި މިއުޒިކު ސާމާނުގެ ޙުކުމަކީ މިފަހަކަށް އައިސް އޭގެ ޙުކުމާމެދުގައި ވަރަށް ގިނަ ވާހަކަދެކެވެމުންދާ މައްސަލައެކެވެ.
އެހެންކަމުން އިސްލާމްދީނުގައި ކަނޑަ އެޅިފައިވާ ޙައްދުތަކުގައި ވަކި ޖިންސެއްގެ ބަޔަކަށް ތަފާތު ކުރާ ކަމަށް އަޑު އުފުލާ މީހުން އެހަދަނީ މިޠާހިރު ޝަރީޢަތުގެ މައްޗަށް ބުހުތާނު ދޮގެވެ.
އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ޙައްޖުމަހުގެ 11، 12، 13 ތިންދުވަހެއެވެ. މިދުވަސްތަކަށް ‘އައްޔާމުމިނާ’ ވެސް ކިޔެއެވެ. މިދުވަސްތަކަކީ ޙައްޖުގެ މާތްއަޅުކަމަށްފަހު ﷲއަށް ޙަމްދުކޮށް، ޝުކުރުކޮށް، އުފާފާޅުކުރުމަށް އޮތް ދުވަސްތަކެކެވެ. ޞަޙީހް މުސްލިމުގައި ނުބައިޝަތުލް ހުޒަލީ ރަޟިޔަﷲޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. أَيَّامُ التَّشْرِيْقِ أَيَّامُ أَكْلٍ وَشُرْبٍ “އައްޔާމުއްތަޝްރީޤަކީ ކެއުމާއި ބުއިމުގެ ދުވަސްތަކެކެވެ.”
ހިޖުރައިން 10 ވަނަ އަހަރު މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ، އެކަލޭގެފާނު ކުރެއްވި އެންމެ ފުރަތަމަ އަދި އެންމެ ފަހުގެ މަތިވެރި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މިޙައްޖުފުޅަކީ އެކިގޮތްގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަތިވެރި ޙައްޖުފުޅެކެވެ. އެގޮތުން އެޙައްޖުފުޅުގެ ޢަރަފާތު ދުވަހު، އެކަލޭގެފާނު ދެއްވެވި ޚުޠުބާއަކީ ވަރަށްވެސް ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޚުޠުބާއެކެވެ.
أضحية މިލަފުޒު ނެގިފައިވައިވާ މައިގަނޑު ކަލިމައަކީ ضَحْوَة އެވެ.(މިކަލިމައިގެ މާނައަކީ އިރު އެރުމަށްފަހު އޮންނަ ދުވާލުގެ ވަގުތެވެ.
އަބޫ ޤަތާދާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. ޢަރަފާތް ދުވަހުގެ ރޯދައާއި ބެހޭގޮތުން ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި ސުވާލުކުރެވުމުން އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްކުރެއްވެވިއެވެ. يُكَفِّرُ السَّنَةَ المَاضِيَةَ وَالبَاقِيَةَ (ޞަޙީހް މުސްލިމް) ” ފާއިތުވި އަހަރުގެ ފާފައާއި ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުގެ ފާފަ ފޮހެ ދެއެވެ.”
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين ފިޤުހު ފޮތްތަކުގައި ޠަހާރަތުގައި ބޭނުން ކުރެވޭ ފެނުގެ ބާވަތްތަކުގެ ވާހަކަ ދެކެވޭ އިރު، އިރުގެ އަވިން ހޫނުވެފައިވާ ފެން
ކުށު ސަޖިދަ ކުރާއިރު އަދި ކުށުސަޖިދައިގެ ދެސަޖިދަ ދެމެދު އިށީނގެ އިންނައިރު ކިޔާނީ އެހެންނަމާދުގައިވެސް ކިޔާ ދުޢާތަކެވެ.
މިހާހިސާބުން އަޅުގަނޑުމެން ދަންނަންޖެހޭ ޙަޤީޤަތަކީ ހޮނިހިރު ދުވަހު ރޯދަހިފުން ނަހީވުމާމެދު ވާރިދުވެގެންވާ ޙަދީޘް ޞައްޙަކުރެއްވި ޢިލްމުވެރިން އެކަން ޙަރާމުގެ ދަރަޖައިގައި ނުނަންގަވައި މަކްރޫހުގެ ދަރަޖައިގައި ނަންގަވާނީ ދަލީލެއްގެ މައްޗަށް ބުރަވެކަމެވެ. އާދޭހެވެ! އެންމެ ދަލީލެއްގެ މައްޗަށް ބުރަވެއެއްނޫނެވެ.
ތަމައްތުޢުކޮށް ޙައްޖުކުރާނެ ގޮތުގެ ކުރުޚުލާޞާއެއް
