ޝައްކުވެ އެ ދެގޮތުންކުރެ ގޮތެއް ޔަޤީންނުވާނަމަ ދަންނައެވެ. ފަހެ މިކަމުގައި އަޞްލަކީ ރޯދަ ޞައްޙަނުވާކަމުގެ ދަލީލެއް ޘާބިތުވެއްޖައުމަށް ދާންދެން ރޯދަ ޞައްޙަވުމެވެ.
ސުވާލު: އަންހެނުން އެކަނބަލުންގެ ޖަމާޢަތުގައި ނުވަތަ އެކަނި ނަމާދު ކުރާއިރު ބަންގި ގޮވައި ޤަމަތްދިނުމީ އެކަނބަލުންގެ މައްޗަށް ވާ ވާޖިބެއްތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ އޮޅުންފިލުވައި ދެވިދާނެ ހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ހުރިހާ ޙަމްދެއް ހުރީ ﷲ
އޭ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! ނަމާދު އަޅާފައި ތިޔަތިބެނީ ފަހެ ނަމާދު އެޅުމުގެ ފާފައިގެ ބޮޑުކަން ނޭގޭތީތޯއެވެ؟ ނުވަތަ އެކަމާއި މެދު ޣާފިލްވެފައިވާތީތޯއެވެ؟ ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ. “حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلاةِ
ސުވާލު: ރަމަޟާންމަސް ވަނުމުން (އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް) ތަހުނިޔާކިޔުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއްތޯއެވެ؟ ނޫނީ އެއީ ބިދުޢައެއް ތޯއެވެ؟ ޖަވާބު: ހުރިހާ ޙަމްދެއް ހުރީ ﷲ އަށެވެ. ރަމަޟާންމަސް ވަނުމުން ތަހުނިޔާ ކިޔުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ.
ހިތާމައަކީ، ބައެއްމީހުންގެ ވިސްނުމުގައި ރަމަޟާންމަހަކީ، މުނިފޫހި ފުލުވުމާ ކުޅިވަރާ މަޖަލުގެ މަހެކެވެ.
އެ ޝަރުޠުތަކަކީ 1- ޠަހާރަތުގެ މަތީގައި ޚުއްފުލުން: އެއީ މުޣީރާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ރިވާކުރެއްވި ޙަދީޘުގެ ސަބަބުންނެވެ. މުޣީރާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. كُنتُ مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ فِي
الخُفُّ އަކީ ހަމުން ނުވަތަ އެފާޑުގެ އެއްޗަކުން ހަދާފައި ހުންނަ، ފަޔަށް ލައްވަން ބޭނުންކުރާ އެއްޗެކެވެ. އޭގެ ޖަމްޢުއަކީ خِفَافٌ އެވެ. ހަމުން ނޫން އެއްޗަކުން މިސާލަކަށް ވޫލުން ނުވަތަ ކޮޓަން ފަދަ އެއްޗަކުން
އަންހެނާގެ މައްޗަށްވަނީ ﷲ ތަޢާލާ އޭނާގެ މައްޗަށް ނިޔާކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ގޮތާމެދު ރުހުމެވެ. ޙައްޖަތުލްވަދާޢު ކުރެއްވި އަހަރު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އުއްމުލް މުއުމިނީން ޢާއިޝާ رضي الله عنها ގެ އަރިހަށް ވެދެވަޑައިގެންނެވިއިރު އެކަމަނާ ކީރިތި ކުރައްވަން އިންނެވިއެވެ. އޭރު އެކަމަނާވަނީ ޢުމްރާއަކަށް އިޙުރާމް ބަންނަވާފައެވެ.
الحمد لله رب العالمين. و الصلاة والسلام على نبينا محمد و آله صحبه أجمعين. أما بعد: މާތްﷲ ސުބުހާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަހީކުރައްވަނީ މިފަދައިންނެވެ. (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا
الحمد لله، الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله وصحبه أجمعين. ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަހީކުރައްވާފައިވެއެވެ. إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًا كُلَّمَا نَضِجَتْ
ދެވަނައީ: މުރުތައްދުވުމުގެ ސަބަބުން އޭނާގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވާ އުޚުރަވީ ޙުކުމްތައް: 1. މަލާއިކަތުން އެމީހަކާއި ރުޅިވެރިކަމާއިއެކު މުއާމަލާތްކުރާނެއެވެ. އަދި ކިއެއްތަ އެބައިމީހުންގެ މޫނުތަކުގައްޔާއި ބުރަކަށިތަކުގައި ތަޅުއްވާނެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ وَلَوْ
ކޮންމެ ސަބަބަކާއިހުރެނަމަވެސް ކުފުރުގެ މަތީގައި މަރުވާމީހާގެ މައްޗަށް ފާފަފުއްސެވުމަށާއި ރަޙުމަތްލެއްވުމަށްއެދި ދުޢާކުރުމަކީ ދުޢާކުރުމުގައި ހައްދުފަހަނައަޅައިދިޔުމެވެ. އަދި މާތް ﷲ ތަޢާލާއަށް މަލާމާތްކުރުމުގެ ތެރެއިންވާކަމަކެވެ. އަދި ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި މުއުމިނުންގެ މަގުން
ނަމާދު އެޅުމުން ނުވަތަ އެނޫންކަމަކުންވެސް ދީނުން ބޭރުވާ މީހާއާމެދު ޢަމަލުކުރެވޭނެ ގޮތް
ނަމާދުގެ ސިއްރަކީ އަދި ރޫޙަކީ އަޅާގެ ހިތް ﷲ ތަޢާލާއަށް ކުރިމަތިލުމެވެ. ނަމާދުގައި އަޅާ ވާހިނދު ޤިބްލައިން އެއްފަރާތްވުން ހުއްދަވެގެންނުވާ ފަދައިން ނަމާދުގައި ވާހިނދު އަޅާގެ ހިތްވެސް ﷲތަޢާލާ ހަނދުމަކުރުމުން އެއްފަރާތްވުން ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ.
ތެދުމަގުގައި މީސްތަކުން ބެހިގެންދަނީ ތިން ބަޔަކަށެވެ. ފުރަތަމަ ބަޔަކީ ހިދާޔަތުގެ މަތިވެރި ނިޢުމަތް ލިބިފައިވާ އަޅުންނެވެ. އެބައިމީހުންނީ ތެދުމަގު ލިބި އެމަގުގައި ޢިލްމާއި ޢަމަލާއި އިޢުތިޤާދުން އެ ހިދާޔަތުގެ މަތީގައި ޤާއިމްވެތިބޭބައެކެވެ. ދެވަނަ ބަޔަކީ
އިންސާނާގެ މައްޗަށް ޝައިތާނާގެ ހިތުގައިވާ ޢަދާވާތްތެރިކަމާއި ޙަސަދަވެރިކަން އަދި އިންސާނާ މަގުފުރައްދާލުމަށް ޝައިތާނާގެ ހިތުގައިވާ ވަރުގަދަ ޢަޒުމް ﷲ ތަޢާލާ މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާތީވެ، އަދި އިންސާނާގެ ބަލިކަށިކަމާއި ނިކަމެތިކަން ﷲ ތަޢާލާ މޮޅަށްދެނެވޮޑިގެންވާ ކަމަށްޓަކައި
ޝައްކުވެ އެ ދެގޮތުންކުރެ ގޮތެއް ޔަޤީންނުވާނަމަ ދަންނައެވެ. ފަހެ މިކަމުގައި އަޞްލަކީ ރޯދަ ޞައްޙަނުވާކަމުގެ ދަލީލެއް ޘާބިތުވެއްޖައުމަށް ދާންދެން ރޯދަ ޞައްޙަވުމެވެ.
ސުވާލު: އަންހެނުން އެކަނބަލުންގެ ޖަމާޢަތުގައި ނުވަތަ އެކަނި ނަމާދު ކުރާއިރު ބަންގި ގޮވައި ޤަމަތްދިނުމީ އެކަނބަލުންގެ މައްޗަށް ވާ ވާޖިބެއްތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ އޮޅުންފިލުވައި ދެވިދާނެ ހެއްޔެވެ؟ ޖަވާބު: ހުރިހާ ޙަމްދެއް ހުރީ ﷲ
އޭ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! ނަމާދު އަޅާފައި ތިޔަތިބެނީ ފަހެ ނަމާދު އެޅުމުގެ ފާފައިގެ ބޮޑުކަން ނޭގޭތީތޯއެވެ؟ ނުވަތަ އެކަމާއި މެދު ޣާފިލްވެފައިވާތީތޯއެވެ؟ ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ. “حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلاةِ
ސުވާލު: ރަމަޟާންމަސް ވަނުމުން (އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް) ތަހުނިޔާކިޔުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއްތޯއެވެ؟ ނޫނީ އެއީ ބިދުޢައެއް ތޯއެވެ؟ ޖަވާބު: ހުރިހާ ޙަމްދެއް ހުރީ ﷲ އަށެވެ. ރަމަޟާންމަސް ވަނުމުން ތަހުނިޔާ ކިޔުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ.
ހިތާމައަކީ، ބައެއްމީހުންގެ ވިސްނުމުގައި ރަމަޟާންމަހަކީ، މުނިފޫހި ފުލުވުމާ ކުޅިވަރާ މަޖަލުގެ މަހެކެވެ.
އެ ޝަރުޠުތަކަކީ 1- ޠަހާރަތުގެ މަތީގައި ޚުއްފުލުން: އެއީ މުޣީރާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ރިވާކުރެއްވި ޙަދީޘުގެ ސަބަބުންނެވެ. މުޣީރާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. كُنتُ مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ فِي
الخُفُّ އަކީ ހަމުން ނުވަތަ އެފާޑުގެ އެއްޗަކުން ހަދާފައި ހުންނަ، ފަޔަށް ލައްވަން ބޭނުންކުރާ އެއްޗެކެވެ. އޭގެ ޖަމްޢުއަކީ خِفَافٌ އެވެ. ހަމުން ނޫން އެއްޗަކުން މިސާލަކަށް ވޫލުން ނުވަތަ ކޮޓަން ފަދަ އެއްޗަކުން
އަންހެނާގެ މައްޗަށްވަނީ ﷲ ތަޢާލާ އޭނާގެ މައްޗަށް ނިޔާކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ގޮތާމެދު ރުހުމެވެ. ޙައްޖަތުލްވަދާޢު ކުރެއްވި އަހަރު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އުއްމުލް މުއުމިނީން ޢާއިޝާ رضي الله عنها ގެ އަރިހަށް ވެދެވަޑައިގެންނެވިއިރު އެކަމަނާ ކީރިތި ކުރައްވަން އިންނެވިއެވެ. އޭރު އެކަމަނާވަނީ ޢުމްރާއަކަށް އިޙުރާމް ބަންނަވާފައެވެ.
الحمد لله رب العالمين. و الصلاة والسلام على نبينا محمد و آله صحبه أجمعين. أما بعد: މާތްﷲ ސުބުހާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަހީކުރައްވަނީ މިފަދައިންނެވެ. (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا
الحمد لله، الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله وصحبه أجمعين. ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވަހީކުރައްވާފައިވެއެވެ. إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًا كُلَّمَا نَضِجَتْ
ދެވަނައީ: މުރުތައްދުވުމުގެ ސަބަބުން އޭނާގެ މައްޗަށް ލާޒިމުވާ އުޚުރަވީ ޙުކުމްތައް: 1. މަލާއިކަތުން އެމީހަކާއި ރުޅިވެރިކަމާއިއެކު މުއާމަލާތްކުރާނެއެވެ. އަދި ކިއެއްތަ އެބައިމީހުންގެ މޫނުތަކުގައްޔާއި ބުރަކަށިތަކުގައި ތަޅުއްވާނެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿ وَلَوْ
ކޮންމެ ސަބަބަކާއިހުރެނަމަވެސް ކުފުރުގެ މަތީގައި މަރުވާމީހާގެ މައްޗަށް ފާފަފުއްސެވުމަށާއި ރަޙުމަތްލެއްވުމަށްއެދި ދުޢާކުރުމަކީ ދުޢާކުރުމުގައި ހައްދުފަހަނައަޅައިދިޔުމެވެ. އަދި މާތް ﷲ ތަޢާލާއަށް މަލާމާތްކުރުމުގެ ތެރެއިންވާކަމަކެވެ. އަދި ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި މުއުމިނުންގެ މަގުން
ނަމާދު އެޅުމުން ނުވަތަ އެނޫންކަމަކުންވެސް ދީނުން ބޭރުވާ މީހާއާމެދު ޢަމަލުކުރެވޭނެ ގޮތް
ނަމާދުގެ ސިއްރަކީ އަދި ރޫޙަކީ އަޅާގެ ހިތް ﷲ ތަޢާލާއަށް ކުރިމަތިލުމެވެ. ނަމާދުގައި އަޅާ ވާހިނދު ޤިބްލައިން އެއްފަރާތްވުން ހުއްދަވެގެންނުވާ ފަދައިން ނަމާދުގައި ވާހިނދު އަޅާގެ ހިތްވެސް ﷲތަޢާލާ ހަނދުމަކުރުމުން އެއްފަރާތްވުން ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ.
ތެދުމަގުގައި މީސްތަކުން ބެހިގެންދަނީ ތިން ބަޔަކަށެވެ. ފުރަތަމަ ބަޔަކީ ހިދާޔަތުގެ މަތިވެރި ނިޢުމަތް ލިބިފައިވާ އަޅުންނެވެ. އެބައިމީހުންނީ ތެދުމަގު ލިބި އެމަގުގައި ޢިލްމާއި ޢަމަލާއި އިޢުތިޤާދުން އެ ހިދާޔަތުގެ މަތީގައި ޤާއިމްވެތިބޭބައެކެވެ. ދެވަނަ ބަޔަކީ
އިންސާނާގެ މައްޗަށް ޝައިތާނާގެ ހިތުގައިވާ ޢަދާވާތްތެރިކަމާއި ޙަސަދަވެރިކަން އަދި އިންސާނާ މަގުފުރައްދާލުމަށް ޝައިތާނާގެ ހިތުގައިވާ ވަރުގަދަ ޢަޒުމް ﷲ ތަޢާލާ މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާތީވެ، އަދި އިންސާނާގެ ބަލިކަށިކަމާއި ނިކަމެތިކަން ﷲ ތަޢާލާ މޮޅަށްދެނެވޮޑިގެންވާ ކަމަށްޓަކައި
