
ފަތުވާ: ދޮގުހެކިދިނުމުން ރޯދައަށްކުރާ އަޘަރު
ދޮގުހެކިދިނުމަކީ ބޮޑެތިފާފަތުކުގެ ތެރެއިންވެސް ބޮޑުފާފައެކެވެ.
ދޮގުހެކިދިނުމަކީ ބޮޑެތިފާފަތުކުގެ ތެރެއިންވެސް ބޮޑުފާފައެކެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ ވަނީ އަހަރެއްގައި 12 މައްސަރު ކަނޑައަޅުއްވާފައެވެ.
ދުޢާ އިޖާބަކުރެއްވުމާމެދު ދަންނައެވެ. ފަހެ އެއީ ﷲ ތަޢާލާއަށް އޮތްކަމެކެވެ.
ދެން މިޢަމަލާމެދު ދަންނައެވެ. ފަހެ މިއީ ބިދުޢައެކެވެ.
ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފެށޭ ވަޤުތަކީ ނަޙުރުވިލޭރޭ ދެބައިވުމުންނެވެ.
އާއެކެވެ. ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފަސްކޮށް، އެއަށްފަހު އިފާޟާއަށާއި ވަދާޢުއަށް އެއްޠަވާފުކުރުމުން ފުދޭނެއެވެ.
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﴿وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَر﴾ (التوبة :3)މާނައީ: “އަދި މިއީ ބޮޑުވެގެންވާ ޙައްޖުގެ ދުވަހު، ﷲ އާއި،
އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިގެންދަނީ ﷲ ތަޢާލާ ޙުރުމަތްތެރި ކުރެއްވި މައްސަރުތަކުގެ ތެރިން މައްސަރެކެވެ.
އެނގިވަޑައިގަންނަވާނޭ ފަދައިން އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިދަނީ ވަރަށްވެސް މަތިވެރި ދުވަސްތަކެވެ.
الحمد لله، الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه ފެށުމުގެ ކުރިން ދުނިޔޭގެ އެދުވަސްތަކެއްގެ މައްޗަށް އިރުއަރާ އެންމެ މާތް ދުވަސްތައް އަޅުގަނޑުމެންނާއި މިއަދު ބައްދަލުކޮށްފިއެވެ. އެއީ
މިބަސްފުޅުގެ މާނައަކީ ހަމަކަށަވަރުން ޙައްޖުކުރާއިރު ޢަރަފާތުބިމުގައި މަޑުކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭކަމެއްކަމެވެ. ފަހެ ޢަރަފާތުބިމަށް ނުދެއްވިއްޖެމީހާއަށް ޙައްޖުފާއިތުވެއްޖެއެވެ.
ހައްޖަށް ނުވަތަ ޢުމްރާއަށް ޢިޙްރާމް އަޅައިގެންތިބި ބޭފުޅުންނަށް، އިޙްރާމްހެދުން[ބާލާ] އެހެން އިޙްރާމް ހެދުމަކަށް ބަދަލުކުރެވިދާނެއެވެ.
1. ތަޙްނީކް ކުރުން: ތަޙްނީކްކުރުމަކީ ކަދުރުކޮޅެއް ޗިސްކޮށްލުމަށްފަހު އޭގެ ދިޔަ ކުއްޖާގެ ތަލީގައި ކާއްތާލުމެވެ. ނުވަތަ ކުއްޖާއަށް އޭގެ ރަހަ ފޯރުކޮށްދިނުމެވެ. ކަދުރު ނުލިބުނު ނަމަ މާމުއި ފަދަ ކޮންމެވެސް ފޮނިއެއްޗަކުންނެވެ. މިއީ މުސްތަޙައްބުކަމެކެވެ.
ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް ގިނަ ޛިކުރުތަކެއް ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلمގެ ސުންނަތުން ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް މިޛިކުރުތައް ކިޔުމަށް އެންމެ އެދެވިގެންވާ ވަޤުތަކީ ކޮބައިތޯ ޢިލްމުވެރިންވަނީ ބަހުޘްކުރައްވާފައެވެ.
“الإِيْلَاءُ” މިބަސް ނެގިފައި ވަނީ الأَلِيَّةُ އިންނެވެ. މީގެ މާނައަކީ ހުވާ ކުރުމެވެ.
[ޢާންމުކޮށްލާ ހެދުން މުޙްރިމުން] ނުލުމުގެ ޙިކުމަތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ رَبّއަށް އެތެރެފުށުންނާއި ބޭރުފުށުން މަޑުމޮޅިވެއުޅުން ފުރިހަމަވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ބައެއްމީހުން [އެބަހީ: ފިރިހެނުން] އިޙްރާމްހެދުން ހިފެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން ޕިން ނުވަތަ ދަތި ޖަހައެވެ.
ދޮގުހެކިދިނުމަކީ ބޮޑެތިފާފަތުކުގެ ތެރެއިންވެސް ބޮޑުފާފައެކެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ ވަނީ އަހަރެއްގައި 12 މައްސަރު ކަނޑައަޅުއްވާފައެވެ.
ދުޢާ އިޖާބަކުރެއްވުމާމެދު ދަންނައެވެ. ފަހެ އެއީ ﷲ ތަޢާލާއަށް އޮތްކަމެކެވެ.
ދެން މިޢަމަލާމެދު ދަންނައެވެ. ފަހެ މިއީ ބިދުޢައެކެވެ.
ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފެށޭ ވަޤުތަކީ ނަޙުރުވިލޭރޭ ދެބައިވުމުންނެވެ.
އާއެކެވެ. ޠަވާފުލް އިފާޟާ ފަސްކޮށް، އެއަށްފަހު އިފާޟާއަށާއި ވަދާޢުއަށް އެއްޠަވާފުކުރުމުން ފުދޭނެއެވެ.
މާތް ﷲ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ﴿وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الأكْبَر﴾ (التوبة :3)މާނައީ: “އަދި މިއީ ބޮޑުވެގެންވާ ޙައްޖުގެ ދުވަހު، ﷲ އާއި،
އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިގެންދަނީ ﷲ ތަޢާލާ ޙުރުމަތްތެރި ކުރެއްވި މައްސަރުތަކުގެ ތެރިން މައްސަރެކެވެ.
އެނގިވަޑައިގަންނަވާނޭ ފަދައިން އަޅުގަނޑުމެން ގުނަމުން މިދަނީ ވަރަށްވެސް މަތިވެރި ދުވަސްތަކެވެ.
الحمد لله، الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه ފެށުމުގެ ކުރިން ދުނިޔޭގެ އެދުވަސްތަކެއްގެ މައްޗަށް އިރުއަރާ އެންމެ މާތް ދުވަސްތައް އަޅުގަނޑުމެންނާއި މިއަދު ބައްދަލުކޮށްފިއެވެ. އެއީ
މިބަސްފުޅުގެ މާނައަކީ ހަމަކަށަވަރުން ޙައްޖުކުރާއިރު ޢަރަފާތުބިމުގައި މަޑުކުރުމަކީ ކޮންމެހެން ކުރަންޖެހޭކަމެއްކަމެވެ. ފަހެ ޢަރަފާތުބިމަށް ނުދެއްވިއްޖެމީހާއަށް ޙައްޖުފާއިތުވެއްޖެއެވެ.
ހައްޖަށް ނުވަތަ ޢުމްރާއަށް ޢިޙްރާމް އަޅައިގެންތިބި ބޭފުޅުންނަށް، އިޙްރާމްހެދުން[ބާލާ] އެހެން އިޙްރާމް ހެދުމަކަށް ބަދަލުކުރެވިދާނެއެވެ.
1. ތަޙްނީކް ކުރުން: ތަޙްނީކްކުރުމަކީ ކަދުރުކޮޅެއް ޗިސްކޮށްލުމަށްފަހު އޭގެ ދިޔަ ކުއްޖާގެ ތަލީގައި ކާއްތާލުމެވެ. ނުވަތަ ކުއްޖާއަށް އޭގެ ރަހަ ފޯރުކޮށްދިނުމެވެ. ކަދުރު ނުލިބުނު ނަމަ މާމުއި ފަދަ ކޮންމެވެސް ފޮނިއެއްޗަކުންނެވެ. މިއީ މުސްތަޙައްބުކަމެކެވެ.
ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް ގިނަ ޛިކުރުތަކެއް ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلمގެ ސުންނަތުން ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. ނަމަވެސް މިޛިކުރުތައް ކިޔުމަށް އެންމެ އެދެވިގެންވާ ވަޤުތަކީ ކޮބައިތޯ ޢިލްމުވެރިންވަނީ ބަހުޘްކުރައްވާފައެވެ.
“الإِيْلَاءُ” މިބަސް ނެގިފައި ވަނީ الأَلِيَّةُ އިންނެވެ. މީގެ މާނައަކީ ހުވާ ކުރުމެވެ.
[ޢާންމުކޮށްލާ ހެދުން މުޙްރިމުން] ނުލުމުގެ ޙިކުމަތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ رَبّއަށް އެތެރެފުށުންނާއި ބޭރުފުށުން މަޑުމޮޅިވެއުޅުން ފުރިހަމަވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ބައެއްމީހުން [އެބަހީ: ފިރިހެނުން] އިޙްރާމްހެދުން ހިފެހެއްޓުމުގެ ގޮތުން ޕިން ނުވަތަ ދަތި ޖަހައެވެ.