އިސްތިޢުމާރުން ފެށިފެށުން ފިކުރީ ވަކިތަކަކަށް
އެއީ ޖޯގްރަފީގޮތުން ހޯދޭ ބިންތަކުގައި މީހުން ވަޒަންވެރިކުރުވައި އެތަންތަން ފައިދާ ލިބިގަތުމަށްޓަކައި އާރާސްތުކޮށް ބިނާކުރުމެވެ.
އެއީ ޖޯގްރަފީގޮތުން ހޯދޭ ބިންތަކުގައި މީހުން ވަޒަންވެރިކުރުވައި އެތަންތަން ފައިދާ ލިބިގަތުމަށްޓަކައި އާރާސްތުކޮށް ބިނާކުރުމެވެ.
ރިޒްޤަކީ މާތް ﷲ ދެއްވާ އެއްޗެކެވެ. އެކަލާނގެއީ الرَّزَّاقُ (ގިނަގިނައިން ރިޒްޤުދެއްވާ އިލާހު) އެވެ. ޙަލާލު ރިޒްޤު ތަނަވަސްވުމުގެ ސަބަބުތައް 1- الاِسْتِغْفَارُ والتَّوْبَةُ (އިސްތިޣްފާރު ކުރުމާއި ތައުބާވުން) ދަލީލު: فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ
ނަމާދުގެ ޙަޤީޤީ ފޮނިކަމާއި ލައްޒަތު އަޅުގަނޑުމެން ނަމާދު ކުރާއިރު އިޙްޞާޞްކުރެވޭ ބާއެވެ؟ ނަމާދުގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބެންވީ ފައިދާތައް ޙަޤީޤަތުގައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ ލިބޭބާއެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެން ގިނަ ފަހަރަށް ނަމާދުކުރަނީ މިސްކިތުގައި ނިތްތަޅާލާ އުޞޫލުންނެވެ.
އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނާލަންވީ މިއޮއްބޮޑު ކާއިނާތުގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ނިސްބަތަކީ ވަރަށްވެސް ކުޑަ ނިސްބަތެކެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ނިކަމެތިކަމާއި، ދެރަކަމުގެ ލާމަސީލު ނަމޫނާއެކެވެ.
ﷲ ތަޢާލާވަނީ، އެއިލާހަށް ދުޢާ ދަންނަވައި އެއިލާހުގެ ހަޞްރަތުން ކަންކަމަށް އެދުމަށް މީސްތަކުންނަށް އަންގަވާފައެވެ. އެހެނީ އެއިލާހީ ޞަމަދުވަންތައިލާހެވެ. ((اللَّـهُ الصَّمَدُ )) سورة الإخلاص ﴿٢﴾ މާނަ: ” ﷲ އީ، އެންމެހާ
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވޮޑިގެންވަނީ އެއިލާހުގެ ޛާތުފުޅާއިގެން އުޑުތަކުގެ މަތީގައިކަމަށް ދަލީލުކުރާ ވަރަށް ގިނަ ޙަދީޘްތައް ވާރިދުވެފައިވެއެވެ.
ޢަޒަލުކުރުން ހުއްދަވެގެންވުން ޢަޒަލުކުރުމަކީ ދެމަފިރިކަމުގެ ގުޅުން ހިންގުމުގައި ފިރިމީހާގެ ދަރިފަނި އަންހެނާގެ ރަޙިމަށް ވާޞިލްވުމަށް މަނާކޮށް، އަންހެނާގެ ހަށިގަނޑުން ބޭރަށް ދަރިފަނި ދޫކުރުމަށްޓަކައި ފިރިހެނާގެ ގުނަވަން އަންހެނާގެ ފަރުޖުން ނެރުމެވެ. އަންހެނާގެ ހަށިގަނޑުން ބޭރަށް
މިސުވާލަކީ އެނގުން މުހިއްމު، އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މަތިވެރިކުރުމުގެ ތެރެއިންވާ، އަދި ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ މަގަށް ރުޖޫޢަވުމުގެ ވަރަށް މުހިއްމު ސުވާލެކެވެ. އަޅަކަށް އެނގުން އެންމެ މުހިއްމު އެއްކަމަކީ އޭނާގެ ވެރިއިލާހު ވޮޑިގެންވާތަނެއް އެނގުމެވެ.
الحمد لله. والصلاة والسلام على رسول الله. وعلى آله وصحبه ومن والاه. މަންމައަށް ވަރަށް ހެޔޮކޮށް ހިތާ އުޅުނު ޞާލިޙު މީހެކެވެ. އޭނާގެ މަންމައަށް ޚިދުމަތް ކޮށްދިނުމުގައި ދެމިހުރިއެވެ. އެއްދުވަހަކު
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެންމެހާ ޚަލްޤުތަކެއް އުފައްދަވާފައި ވަނީ، އެޚަލްޤުތަކާގުޅޭ އެންމެހާ ކަމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ ޙާލުގައެވެ. އެތަކެތި ޚަލްޤުކުރެއްވުމުގެ ކުރިންވެސް، އަދި އޭގެފަހުންވެސް އެތަކެތީގެ އެންމެހާކަމެއް އެއިލާހު މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ.
ހަނދާންނެތުމަކީ ﷲ ތަޢާލާ އިންސާނުންގެ ޠަބީޢަތުގައި ލައްވާފައިވާ ސިފައެކެވެ. ވަކިމީހެއް މިކަމުގައި އިސްތިސްނާއެއްނުވެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އިންސާނާ އަދި އަޅުގަނޑުމެން އެންމެހާ އިންސާނުންގެ ބައްޕަ އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމްގެ ވާހަކަ ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި
ﷲ ތަޢާލާ މޫސާ ޢަލައިހިއްސަލާމާއި ހާރޫނު ޢަލައިހިއްސަލާމަށް ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ((اذْهَبَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﴿٤٣﴾ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ ﴿٤٤﴾ )) سورة طه
ﷲ ތަޢާލާ ޚަލްޤުތަކުން ހެއްދެވީ އެކަލާނގެއަށް އަޅުކަންކުރުމަށްޓަކައެވެ. އަދި އެކަންތައްތަކަށް އެހީ ވެވޭނެގޮތުން، އަޅުކަންކުރުމަށް ފަސޭހަވާނޭގޮތުން، އެބައިމީހުންނަށް އެކަލާނގެ ރިޒުޤު ތައްޔާރުކޮށްދެއްވާފައި ވެއެވެ. އެކަލާނގެ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ” وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا
ސަބަބުތަކުގައި ހިފުމަކީ ވަކީލުކުރުމުގެ އެއްރުކުނެވެ. ހަމައެކަނި މާއްދާގެ މައްޗަށް ވަކީލުކޮށްގެން، ހަމައެކަނި ދުނިޔެއަށްޓަކާ ދިރިއުޅޭ ބައެއް މީހުން ދެކޭ ގޮތުގައި، ސަބަބުން ނުކުންނަ ނަތީޖާ އުފައްދާ އެއްޗެކީ ސަބަބެވެ. ވީމާ ބޭހަކީ އޭގެ ޒާތުން
މި މަޢުޟޫގައި ކޮންމެވެސް އެއްޗެއް ބަޔާންކޮށްދިނުމުގެ ބޭނުމަކީ، ފަޓްލޫނުލުމާއި ފަޓްލޫނު ލައިގެން ކުރާ ނަމާދުގެ ޞައްޙަ ނުޞައްޙަ ކަމާއިމެދު ބައެއް އަޚުންގެ ހިތުގައި ޝައްކު އުފެދެމުންދާތީ އެކަމާއި މެދު، ފަހުގެ އިތުބާރުހުރި ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ފިތުނަތައް ގިނަވެފައިވާ ޒަމާނެއްގައި އަޅުގަނޑުމެން އުޅެމުންދާއިރު ދިމާވާ މައްސަލަތަކުގައި ޢިލްމުވެރިންގެ ބަހެއް ލިބޭތޯ މަސައްކަތްކޮށް ބައެއް ފަހަރު ލިބޭގޮތް
އެއީ ޖޯގްރަފީގޮތުން ހޯދޭ ބިންތަކުގައި މީހުން ވަޒަންވެރިކުރުވައި އެތަންތަން ފައިދާ ލިބިގަތުމަށްޓަކައި އާރާސްތުކޮށް ބިނާކުރުމެވެ.
ރިޒްޤަކީ މާތް ﷲ ދެއްވާ އެއްޗެކެވެ. އެކަލާނގެއީ الرَّزَّاقُ (ގިނަގިނައިން ރިޒްޤުދެއްވާ އިލާހު) އެވެ. ޙަލާލު ރިޒްޤު ތަނަވަސްވުމުގެ ސަބަބުތައް 1- الاِسْتِغْفَارُ والتَّوْبَةُ (އިސްތިޣްފާރު ކުރުމާއި ތައުބާވުން) ދަލީލު: فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ
ނަމާދުގެ ޙަޤީޤީ ފޮނިކަމާއި ލައްޒަތު އަޅުގަނޑުމެން ނަމާދު ކުރާއިރު އިޙްޞާޞްކުރެވޭ ބާއެވެ؟ ނަމާދުގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ލިބެންވީ ފައިދާތައް ޙަޤީޤަތުގައި އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެބަ ލިބޭބާއެވެ؟ އަޅުގަނޑުމެން ގިނަ ފަހަރަށް ނަމާދުކުރަނީ މިސްކިތުގައި ނިތްތަޅާލާ އުޞޫލުންނެވެ.
އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނާލަންވީ މިއޮއްބޮޑު ކާއިނާތުގައި އަޅުގަނޑުމެންގެ ނިސްބަތަކީ ވަރަށްވެސް ކުޑަ ނިސްބަތެކެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ނިކަމެތިކަމާއި، ދެރަކަމުގެ ލާމަސީލު ނަމޫނާއެކެވެ.
ﷲ ތަޢާލާވަނީ، އެއިލާހަށް ދުޢާ ދަންނަވައި އެއިލާހުގެ ހަޞްރަތުން ކަންކަމަށް އެދުމަށް މީސްތަކުންނަށް އަންގަވާފައެވެ. އެހެނީ އެއިލާހީ ޞަމަދުވަންތައިލާހެވެ. ((اللَّـهُ الصَّمَدُ )) سورة الإخلاص ﴿٢﴾ މާނަ: ” ﷲ އީ، އެންމެހާ
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވޮޑިގެންވަނީ އެއިލާހުގެ ޛާތުފުޅާއިގެން އުޑުތަކުގެ މަތީގައިކަމަށް ދަލީލުކުރާ ވަރަށް ގިނަ ޙަދީޘްތައް ވާރިދުވެފައިވެއެވެ.
ޢަޒަލުކުރުން ހުއްދަވެގެންވުން ޢަޒަލުކުރުމަކީ ދެމަފިރިކަމުގެ ގުޅުން ހިންގުމުގައި ފިރިމީހާގެ ދަރިފަނި އަންހެނާގެ ރަޙިމަށް ވާޞިލްވުމަށް މަނާކޮށް، އަންހެނާގެ ހަށިގަނޑުން ބޭރަށް ދަރިފަނި ދޫކުރުމަށްޓަކައި ފިރިހެނާގެ ގުނަވަން އަންހެނާގެ ފަރުޖުން ނެރުމެވެ. އަންހެނާގެ ހަށިގަނޑުން ބޭރަށް
މިސުވާލަކީ އެނގުން މުހިއްމު، އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މަތިވެރިކުރުމުގެ ތެރެއިންވާ، އަދި ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ މަގަށް ރުޖޫޢަވުމުގެ ވަރަށް މުހިއްމު ސުވާލެކެވެ. އަޅަކަށް އެނގުން އެންމެ މުހިއްމު އެއްކަމަކީ އޭނާގެ ވެރިއިލާހު ވޮޑިގެންވާތަނެއް އެނގުމެވެ.
الحمد لله. والصلاة والسلام على رسول الله. وعلى آله وصحبه ومن والاه. މަންމައަށް ވަރަށް ހެޔޮކޮށް ހިތާ އުޅުނު ޞާލިޙު މީހެކެވެ. އޭނާގެ މަންމައަށް ޚިދުމަތް ކޮށްދިނުމުގައި ދެމިހުރިއެވެ. އެއްދުވަހަކު
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެންމެހާ ޚަލްޤުތަކެއް އުފައްދަވާފައި ވަނީ، އެޚަލްޤުތަކާގުޅޭ އެންމެހާ ކަމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ ޙާލުގައެވެ. އެތަކެތި ޚަލްޤުކުރެއްވުމުގެ ކުރިންވެސް، އަދި އޭގެފަހުންވެސް އެތަކެތީގެ އެންމެހާކަމެއް އެއިލާހު މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ.
ހަނދާންނެތުމަކީ ﷲ ތަޢާލާ އިންސާނުންގެ ޠަބީޢަތުގައި ލައްވާފައިވާ ސިފައެކެވެ. ވަކިމީހެއް މިކަމުގައި އިސްތިސްނާއެއްނުވެއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ އިންސާނާ އަދި އަޅުގަނޑުމެން އެންމެހާ އިންސާނުންގެ ބައްޕަ އާދަމް ޢަލައިހިއްސަލާމްގެ ވާހަކަ ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި
ﷲ ތަޢާލާ މޫސާ ޢަލައިހިއްސަލާމާއި ހާރޫނު ޢަލައިހިއްސަލާމަށް ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ((اذْهَبَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﴿٤٣﴾ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ ﴿٤٤﴾ )) سورة طه
ﷲ ތަޢާލާ ޚަލްޤުތަކުން ހެއްދެވީ އެކަލާނގެއަށް އަޅުކަންކުރުމަށްޓަކައެވެ. އަދި އެކަންތައްތަކަށް އެހީ ވެވޭނެގޮތުން، އަޅުކަންކުރުމަށް ފަސޭހަވާނޭގޮތުން، އެބައިމީހުންނަށް އެކަލާނގެ ރިޒުޤު ތައްޔާރުކޮށްދެއްވާފައި ވެއެވެ. އެކަލާނގެ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ” وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا
ސަބަބުތަކުގައި ހިފުމަކީ ވަކީލުކުރުމުގެ އެއްރުކުނެވެ. ހަމައެކަނި މާއްދާގެ މައްޗަށް ވަކީލުކޮށްގެން، ހަމައެކަނި ދުނިޔެއަށްޓަކާ ދިރިއުޅޭ ބައެއް މީހުން ދެކޭ ގޮތުގައި، ސަބަބުން ނުކުންނަ ނަތީޖާ އުފައްދާ އެއްޗެކީ ސަބަބެވެ. ވީމާ ބޭހަކީ އޭގެ ޒާތުން
މި މަޢުޟޫގައި ކޮންމެވެސް އެއްޗެއް ބަޔާންކޮށްދިނުމުގެ ބޭނުމަކީ، ފަޓްލޫނުލުމާއި ފަޓްލޫނު ލައިގެން ކުރާ ނަމާދުގެ ޞައްޙަ ނުޞައްޙަ ކަމާއިމެދު ބައެއް އަޚުންގެ ހިތުގައި ޝައްކު އުފެދެމުންދާތީ އެކަމާއި މެދު، ފަހުގެ އިތުބާރުހުރި ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ފިތުނަތައް ގިނަވެފައިވާ ޒަމާނެއްގައި އަޅުގަނޑުމެން އުޅެމުންދާއިރު ދިމާވާ މައްސަލަތަކުގައި ޢިލްމުވެރިންގެ ބަހެއް ލިބޭތޯ މަސައްކަތްކޮށް ބައެއް ފަހަރު ލިބޭގޮތް