الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ތަރައްޤީ އާއި ތަހުޒީބުގެ ގޮތުން ދުނިޔެ ކުރިއަރަމުން ދާއިރު، އިންސާނުންނަށް ދެއްވާފައިވާ ބުއްދީގެ ނިޢުމަތުގެ ބޭނުންކޮށް، މިވަނީ ތަފާތު
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ‘ޞަޙާބީބޭކަލެއް ކަމުގައިވާ އިބްނު އައްޒުބައިރު ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ. ‘”ބަނޫ ތަމީމްގެ (ތަމީމް ޤަބީލާގެ) ވަފްދެއް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه
ޤުރުއާން މުބާރާތްތަކުގަޔާއި، ޓީވީތަކުންނާއި ރޭޑިޔޯއިން ގެނެސްދެވޭ ޤުރުއާން ކިޔެވުންތަކުގައި، ކިޔަވާ ނިމުމަށްފަހު “صَدَقَ اللهُ العَظِيْم” ކިޔާތަންފެނެއެވެ. ނުވަތަ އަޑުއިވެއެވެ.
އިންސާނާ ކުރާ ކޮންމެ ހެޔޮ ޢަމަލެއްވެސް ކުރަންޖެހޭނީ އިޚްލާސްތެރިކަމާއެކު ﷲ ތަޢާލާއަށް ބިރުވެތިވާހާލުއެވެ. އެހެނީ އެކަލާނގެއީ ހުރިހާ ކަމެއް މޮޅަށް ބައްލަވާވޮޑިގެންވާ އަދި މޮޅަށް އައްސަވާވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ.
އަނބިފިރިކަމުގެ ސިއްރުތައް ފާޅުކުރުން ޙަރާމްވެގެންވުން. އެއްދާންކުރުމާއި ގުޅުންހުރި ވާހަކަތައް ފާޅުކުރުމަކީ ފިރިމީހާ އާއި އަނބިމީހާގެ މައްޗަށް ޙަރާމްވެގެންވާ ކަމެކެވެ. މިކަމާ ގުޅޭ ދެޙަދީޘް ތިރީގައި ބަޔާންކޮށްލާނަމެވެ. ރަސޫﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ
ތަޤުވާގެ ހަރުފަތްތައް. ތަޤުވާގެ ތިން ހަރުފަތްވެއެވެ. 1- ޝިރުކު ކުރުމުން ރައްކާތެރިވެ ނަރަކައިގެ ނިމުމެއްނުވާ ވޭންދެނިވި ޢަޒާބުން ރައްކާތެރިކަން ހޯދުން. މި ފަދައިން ތަޤުވާވެރިވާ މީހުންނާ ބޭހޭގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ( وَأَلْزَمَهُمْ
މި ބަސްފުޅު ((وَبَارِكْ لِي فِيمَا أَعْطَيْتَ)) މާނައަކީ، އިބަ އިލާހު މި އަޅާއަށް ދެއްވާފައިވާ ތަކެތީގައި ބަރަކާތްލައްވާފާނދެއެވެ. البَرَكَة އަކީ ޘާބިތުވެހުންނަ ގިނަވެގެންވާ ހެޔޮކަމެވެ. ((فِيمَا أَعْطَيْتَ )) އެބަހީ، އިބައިލާހު މިއަޅާއަށް
ގޭތެރޭގައި ތިބެގެންވެސް މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންނަށް މުވާޞަލާތީ ވަޞީލަތްތަކުގެ ޒަރީއާއިންނާއި މީޑިއާގެ ޒަރީއާއިން، ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ހިނގާ ކަންތައްތަކުގެ ޚަބަރު ބަލާލެވެއެވެ.
އިމާމް ޝާފިޢީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. ( ﷲ ގެ ރަސޫލާގެ (ޞައްޙަ)ސުންނަތެއް (ޙަދީޘެއް) އެމީހަކަށް އެނގުމަށްފަހުގައި، އެއްވެސް މީހެއްގެ ބަހަށް، އެ ސުންނަތް ދޫކޮށްލުން ހުއްދަނުވާނެ ކަމަށް ޢިލްމުވެރިންވަނީ އިޖްމާޢު ވެފައެވެ. )
އިންސާނާ މަރުވުމަށްފަހު އަލުން ދިރުއްވުމާއި ދޭތެރޭގައި ކަންތައް ވަނީ ކިހިނެތްތޯއެވެ؟ މިއީ ވަރަށް ގިނަ މީހުންގެ ހިތަށް އަރާނޭ ސުވާލެއް ކަމާއިމެދު ޝައްކެއްނެތެވެ.
ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު ޖިމާޢުވުން ޙަރާމްވެގެންވުން ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު، އަނބިމީހާގެ ކުރިމަތި ފަރާތަށް ޖިމާޢުވުން ފިރިމީހާގެ މައްޗަށް ޙަރާމްވެގެންވެއެވެ. ﷲ ތަބާރަކާ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅުގައި ވާގޮތުގެމަތިންނެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ( وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ ۖ قُلْ هُوَ
އިސްލާމްދީނަކީ ޞުލްޙައަށް ބާރުއަޅާދީނެއްކަމުން، އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް އަނިޔާވެރިވުން އިސްލާމްދީނުގައި ޙަރާމްކުރެވިފައިވެއެވެ.
މި ބަސްފުޅު ((وَتَوَلَّنِي فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ )) މާނައީ މިއަޅާގެ ވަލީކަމުގައި އިބަ އިލާހު، ވޮޑިގަންނަވާފާނދެއެވެ.(އެބަހީ މިއަޅާއަށް ވާގިވެރިވެވޮޑިގަންނަވާ ފަރާތެއްކަމުގައި ވޮޑިގަންނަވާފާނދެއެވެ.) وِلاَيَةގެ ދެވައްތަރެއް ވެއެވެ. އެއީ ޚާއްސަ وِلاَيَة އާއި އާއްމު وِلاَيَة
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. އިންސާނާގެ އެންމެ ބޮޑު އަދުއްވަކީ ޝައިޠާނާ ކަމާމެދު އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތެވެ. އެހެނީ އިންސާނުން މަގުފުރެއްދުމަށް އޭނާއަށް ކުރެވުނުކޮންމެކަމެއް ކުރުމަށް
އަދި، އެއީ ކޮންމެ ފެންވަރެއްގެ، ކޮންމެ މީހެއްކަމުގައި ވިޔަސް، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުގެ މައްޗަށް އެހެން މީހެއްގެ ބަހެއް އިސްކުރުން ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ.
އެއިލާހީ (އެއިލާހުގެ ޚަލްޤުކުރެއްވި ތަކެއްޗަށް) ޙާޖަތަށްޖެހިވޮޑިގެންނުވާ ޚާލިޤުވަންތަ އިލާހެވެ. އެއިލާހީ އެއްވެސް އުނދަގޫކަމެއްނެތި (އެޚަލްޤުތަކަށް ރިޒްޤުދެއްވާ) ރާޒިޤުވަންތަ އިލާހެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ތަރައްޤީ އާއި ތަހުޒީބުގެ ގޮތުން ދުނިޔެ ކުރިއަރަމުން ދާއިރު، އިންސާނުންނަށް ދެއްވާފައިވާ ބުއްދީގެ ނިޢުމަތުގެ ބޭނުންކޮށް، މިވަނީ ތަފާތު
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ‘ޞަޙާބީބޭކަލެއް ކަމުގައިވާ އިބްނު އައްޒުބައިރު ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ. ‘”ބަނޫ ތަމީމްގެ (ތަމީމް ޤަބީލާގެ) ވަފްދެއް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه
ޤުރުއާން މުބާރާތްތަކުގަޔާއި، ޓީވީތަކުންނާއި ރޭޑިޔޯއިން ގެނެސްދެވޭ ޤުރުއާން ކިޔެވުންތަކުގައި، ކިޔަވާ ނިމުމަށްފަހު “صَدَقَ اللهُ العَظِيْم” ކިޔާތަންފެނެއެވެ. ނުވަތަ އަޑުއިވެއެވެ.
އިންސާނާ ކުރާ ކޮންމެ ހެޔޮ ޢަމަލެއްވެސް ކުރަންޖެހޭނީ އިޚްލާސްތެރިކަމާއެކު ﷲ ތަޢާލާއަށް ބިރުވެތިވާހާލުއެވެ. އެހެނީ އެކަލާނގެއީ ހުރިހާ ކަމެއް މޮޅަށް ބައްލަވާވޮޑިގެންވާ އަދި މޮޅަށް އައްސަވާވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ.
އަނބިފިރިކަމުގެ ސިއްރުތައް ފާޅުކުރުން ޙަރާމްވެގެންވުން. އެއްދާންކުރުމާއި ގުޅުންހުރި ވާހަކަތައް ފާޅުކުރުމަކީ ފިރިމީހާ އާއި އަނބިމީހާގެ މައްޗަށް ޙަރާމްވެގެންވާ ކަމެކެވެ. މިކަމާ ގުޅޭ ދެޙަދީޘް ތިރީގައި ބަޔާންކޮށްލާނަމެވެ. ރަސޫﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ
ތަޤުވާގެ ހަރުފަތްތައް. ތަޤުވާގެ ތިން ހަރުފަތްވެއެވެ. 1- ޝިރުކު ކުރުމުން ރައްކާތެރިވެ ނަރަކައިގެ ނިމުމެއްނުވާ ވޭންދެނިވި ޢަޒާބުން ރައްކާތެރިކަން ހޯދުން. މި ފަދައިން ތަޤުވާވެރިވާ މީހުންނާ ބޭހޭގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ( وَأَلْزَمَهُمْ
މި ބަސްފުޅު ((وَبَارِكْ لِي فِيمَا أَعْطَيْتَ)) މާނައަކީ، އިބަ އިލާހު މި އަޅާއަށް ދެއްވާފައިވާ ތަކެތީގައި ބަރަކާތްލައްވާފާނދެއެވެ. البَرَكَة އަކީ ޘާބިތުވެހުންނަ ގިނަވެގެންވާ ހެޔޮކަމެވެ. ((فِيمَا أَعْطَيْتَ )) އެބަހީ، އިބައިލާހު މިއަޅާއަށް
ގޭތެރޭގައި ތިބެގެންވެސް މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންނަށް މުވާޞަލާތީ ވަޞީލަތްތަކުގެ ޒަރީއާއިންނާއި މީޑިއާގެ ޒަރީއާއިން، ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ހިނގާ ކަންތައްތަކުގެ ޚަބަރު ބަލާލެވެއެވެ.
އިމާމް ޝާފިޢީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. ( ﷲ ގެ ރަސޫލާގެ (ޞައްޙަ)ސުންނަތެއް (ޙަދީޘެއް) އެމީހަކަށް އެނގުމަށްފަހުގައި، އެއްވެސް މީހެއްގެ ބަހަށް، އެ ސުންނަތް ދޫކޮށްލުން ހުއްދަނުވާނެ ކަމަށް ޢިލްމުވެރިންވަނީ އިޖްމާޢު ވެފައެވެ. )
އިންސާނާ މަރުވުމަށްފަހު އަލުން ދިރުއްވުމާއި ދޭތެރޭގައި ކަންތައް ވަނީ ކިހިނެތްތޯއެވެ؟ މިއީ ވަރަށް ގިނަ މީހުންގެ ހިތަށް އަރާނޭ ސުވާލެއް ކަމާއިމެދު ޝައްކެއްނެތެވެ.
ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު ޖިމާޢުވުން ޙަރާމްވެގެންވުން ޙައިޟުގެ ދުވަސްވަރު، އަނބިމީހާގެ ކުރިމަތި ފަރާތަށް ޖިމާޢުވުން ފިރިމީހާގެ މައްޗަށް ޙަރާމްވެގެންވެއެވެ. ﷲ ތަބާރަކާ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅުގައި ވާގޮތުގެމަތިންނެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ( وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ ۖ قُلْ هُوَ
އިސްލާމްދީނަކީ ޞުލްޙައަށް ބާރުއަޅާދީނެއްކަމުން، އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް އަނިޔާވެރިވުން އިސްލާމްދީނުގައި ޙަރާމްކުރެވިފައިވެއެވެ.
މި ބަސްފުޅު ((وَتَوَلَّنِي فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ )) މާނައީ މިއަޅާގެ ވަލީކަމުގައި އިބަ އިލާހު، ވޮޑިގަންނަވާފާނދެއެވެ.(އެބަހީ މިއަޅާއަށް ވާގިވެރިވެވޮޑިގަންނަވާ ފަރާތެއްކަމުގައި ވޮޑިގަންނަވާފާނދެއެވެ.) وِلاَيَةގެ ދެވައްތަރެއް ވެއެވެ. އެއީ ޚާއްސަ وِلاَيَة އާއި އާއްމު وِلاَيَة
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. އިންސާނާގެ އެންމެ ބޮޑު އަދުއްވަކީ ޝައިޠާނާ ކަމާމެދު އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތެވެ. އެހެނީ އިންސާނުން މަގުފުރެއްދުމަށް އޭނާއަށް ކުރެވުނުކޮންމެކަމެއް ކުރުމަށް
އަދި، އެއީ ކޮންމެ ފެންވަރެއްގެ، ކޮންމެ މީހެއްކަމުގައި ވިޔަސް، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުގެ މައްޗަށް އެހެން މީހެއްގެ ބަހެއް އިސްކުރުން ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ.
އެއިލާހީ (އެއިލާހުގެ ޚަލްޤުކުރެއްވި ތަކެއްޗަށް) ޙާޖަތަށްޖެހިވޮޑިގެންނުވާ ޚާލިޤުވަންތަ އިލާހެވެ. އެއިލާހީ އެއްވެސް އުނދަގޫކަމެއްނެތި (އެޚަލްޤުތަކަށް ރިޒްޤުދެއްވާ) ރާޒިޤުވަންތަ އިލާހެވެ.
