އަލްއިމާމު އައްޝާފިޢީ (محمد بن إدريس الشافعي) – 5
ކޮންމެއަކަސް އިމާމް ޝާފިޢީ رحمه الله އަކީ، ސުންނަތް ޖަމާޢަތުގެ ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިން އެކަލޭގެފާނަކީ ޢިލްމުގައި އަރާހުންނެވި ބޭކަލެއްކަމަށް އެއްބަސްވެލައްވާފައިވާ ބޭކަލެކެވެ.
ކޮންމެއަކަސް އިމާމް ޝާފިޢީ رحمه الله އަކީ، ސުންނަތް ޖަމާޢަތުގެ ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިން އެކަލޭގެފާނަކީ ޢިލްމުގައި އަރާހުންނެވި ބޭކަލެއްކަމަށް އެއްބަސްވެލައްވާފައިވާ ބޭކަލެކެވެ.
ޝާފިޢީގެފާނަކީ އެކަލޭގެފާނު ތުއްޕުޅު އިރުގައި ބައްޕަ ނިޔާވެފައިވާ ޔަތީމުބޭފުޅެކެވެ.
“ޝާފިޢީގެފާނުގެ މޫނަށްވުރެ އުޖާލާ މޫނެއް ތިމަންކަލޭގެފާނު ދެކިވަޑައިނުގަންނަވަމެވެ. ފަހަރެއްގައި މުށަކުން ހިއްޕަވާ ތުނބުޅި ކޮށްޓަވާކަމުގައި ވެދާނެއެވެ. އަދި މުށަކަށްވުރެ އިތުރަށް ތުނބުޅިފުޅު ދިގުނުކުރައްވައެވެ.”
އިމާމު ޝާފިޢީގެފާނު އުފަންވެވަޑައިގަތީ އިމާމު އަބޫހަނީފާ ދުނިޔެ ދޫކުރެއްވި އަހަރުގައެވެ.
ޝާފިޢީގެފާނަކީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ބޮޑުބޭބެފުޅުގެ ދަރިކޮޅުގެ ބޭކަލެކެވެ.
ޢިލްމުވެރިންގެ ޒިކުރާކޮށް އެބޭކަލުންގެ ޢިލްމުތަކުން ފައިދާ ލިބިގަތުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މައްޗަށް އޮތް މުހިންމު ވާޖިބެއްމެއެވެ. އެގޮތުން މި ހުށައަޅާލެވެނީ ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބުނު ތައިމިއްޔާގެ ދަރިވަރެއްކަމަށްވާ ބޮޑު ޙަދީޘް ޢިލްމުވެރިޔެއްގެ ހަޔާތްޕުޅުގެ ޚުލާސާއެކެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް ރަޙިމަހުﷲ الحمد لله وحده والصلاة والسلام على من لا نبي بعده وعلى آله وصحبه ومن تبعه. وبعد: އާދެ، އަޅުގަނޑުމެން ކިޔަމުން މިދަނީ ޢުމަރު
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް ރަޙިމަހުﷲ
އެބޭކަލުންގެ ޙަޔާތްޕުޅަށް ބަލާލުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިކުރިމަތިވާ މަލާމާތާއި ފުރައްސާރައަކީ އެބޭކަލުންނަށް ކުރެވުނު ދުއްތުރާތަކާއި އަނިޔާތަކާ އަޅާކިޔާއިރު އެއްވެސް އެއްޗެއް ނޫންކަން އެނގި ހިތްވަރު ލިބިގެންދާނެއެވެ.
އަލްޢައްލާމާ އައްޝައިޚް ޑޮކްޓަރ ޢުމަރު ސުލައިމާން އަލްއަޝްޤަރު 10 އޯގަސްޓް 2012 ވީ ހުކުރު ދުވަހު ޢުރުދުންގެ ވެރިރަށް ޢައްމާނުގައި އަވަހާރަވެއްޖެއެވެ. އަލާސްކަންފުޅާ އުޅުއްވުމަށްފަހު ޢުމުރުފުޅުން 72 އަހަރުގައި މިދުނިޔެ ދޫކުރެއްވި، އެބޭފުޅާއަކީ އިސްލާމީ
ޒަމާނުގެ ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން އެކަލޭގެފާނަށްވަނީ ތަޢުރީފުގެ ބަސްތައް ރައްދުކުރައްވައި އަދި އެބޭކަލުންނަށް ނޭންގޭ ކަންކަމާއި ބެހޭގޮތުން ސުވާލުކުރައްވައި އޮޅުންފިލުއްވައި ހައްދަވާފައެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހަށް ޒިޔާރަތްކޮށް ކަންކަމުގައި ފަތުވާހޯއްދަވައި ސިޓީބިޓީ ބަދަލުކުރައްވައި ހައްދަވާފައެވެ. އެހުރިހާ މީހުންގެ މައްޗަށް މާތްﷲ ރަޙުމަތްލައްވާށިއެވެ.
ޝެއިޚު އަލްބާނީ ރަޙިމަހުﷲ އަކީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތް ދިރުއްވުމަށްޓަކައި އެންމެ ބޮޑަށް ގަދައަޅައި މަސައްކަތްކުރެއްވި ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި އުފެދުނު ޙަދީޘް އެންމެ ބޮޑު އެއް ޢިލްމުވެރިޔާއެވެ.
އެކަލޭގެފާނުގެ ނަސަބުފުޅު އެކަލޭގެފާނަކީ ޢަހުމަދު ބިން މުޙައްމަދު ބިން ޙަންބަލް ބިން ހިލާލު ބިން އަސަދު ބިން އިދުރީސް ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން ޙައްޔާން ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން އަނަސް ބިން ޢައުފް ބިން
ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިމާމް އިބުނު ތައިމިއްޔާއަށް އެކަލޭގެފާނުގެ އިލްމުވެރިކަމުގެ ހައިބަތުގެ ބޮޑުކަމާއި އިލްމުގެ މައިދާނުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ ފުންނާބު އުސްކަމުގެ ސަބަބުން އެކަލޭގެފާނަށް ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން އަބަދާއި އަބަދުދަނީ ތާރީފުގެ ބަސްފުޅުތައް ރައްދުކުރައްވަމުންނެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް މިތާރީފުތައް
އެކަލޭގެފާނުގެ ލިޔުއްވުންތަކުގައި ގެންގުޅެފައިވާ ވައްޓަފާޅި އަދި އެކަލޭގެފާނު ލިޔުއްވި ފޮތްތައް އެކަލޭގެފާނުގެ ލިޔުއްވުންތަކުގައި ގެންގުޅުއްވި ވައްޓަފާޅި އެކަލޭގެފާނަކީ ލިޔުއްވުމުގައި ދުނިދަނޑިއެއް ދާހާ ހަލުއިމިނުގައި ލިޔުއްވަމުން ގެންދެވި ބޭފުޅެކެވެ. އެކަލޭގެފާނު އެހާވެސް ބާރު ދުވެލީގައި އެކަލޭގެފާނުގެ
އެކަލޭގެފާނު އަހަވާރަވުން ކޮންމެ ނަފުސަކީވެސް މަރުގެ ރަހަ ދެކޭނެ ނަފުސެކެވެ. އެގޮތުން ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ ހަޔާތުގައިވެސް މަރާ ބައްދަލުކުރުމަކީ މިދުނިޔޭގެ ތަބީޢީ ޤާނޫނޫތަކުގެ ތެރެއިން އެއްޤާނޫނެވެ. ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިމާމު އިބުނު ތައިމިއްޔާ އަވަހާރަވީ
ކޮންމެއަކަސް އިމާމް ޝާފިޢީ رحمه الله އަކީ، ސުންނަތް ޖަމާޢަތުގެ ހުރިހާ ޢިލްމުވެރިން އެކަލޭގެފާނަކީ ޢިލްމުގައި އަރާހުންނެވި ބޭކަލެއްކަމަށް އެއްބަސްވެލައްވާފައިވާ ބޭކަލެކެވެ.
ޝާފިޢީގެފާނަކީ އެކަލޭގެފާނު ތުއްޕުޅު އިރުގައި ބައްޕަ ނިޔާވެފައިވާ ޔަތީމުބޭފުޅެކެވެ.
“ޝާފިޢީގެފާނުގެ މޫނަށްވުރެ އުޖާލާ މޫނެއް ތިމަންކަލޭގެފާނު ދެކިވަޑައިނުގަންނަވަމެވެ. ފަހަރެއްގައި މުށަކުން ހިއްޕަވާ ތުނބުޅި ކޮށްޓަވާކަމުގައި ވެދާނެއެވެ. އަދި މުށަކަށްވުރެ އިތުރަށް ތުނބުޅިފުޅު ދިގުނުކުރައްވައެވެ.”
އިމާމު ޝާފިޢީގެފާނު އުފަންވެވަޑައިގަތީ އިމާމު އަބޫހަނީފާ ދުނިޔެ ދޫކުރެއްވި އަހަރުގައެވެ.
ޝާފިޢީގެފާނަކީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ބޮޑުބޭބެފުޅުގެ ދަރިކޮޅުގެ ބޭކަލެކެވެ.
ޢިލްމުވެރިންގެ ޒިކުރާކޮށް އެބޭކަލުންގެ ޢިލްމުތަކުން ފައިދާ ލިބިގަތުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މައްޗަށް އޮތް މުހިންމު ވާޖިބެއްމެއެވެ. އެގޮތުން މި ހުށައަޅާލެވެނީ ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބުނު ތައިމިއްޔާގެ ދަރިވަރެއްކަމަށްވާ ބޮޑު ޙަދީޘް ޢިލްމުވެރިޔެއްގެ ހަޔާތްޕުޅުގެ ޚުލާސާއެކެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް ރަޙިމަހުﷲ الحمد لله وحده والصلاة والسلام على من لا نبي بعده وعلى آله وصحبه ومن تبعه. وبعد: އާދެ، އަޅުގަނޑުމެން ކިޔަމުން މިދަނީ ޢުމަރު
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދިލްޢަޒީޒް ރަޙިމަހުﷲ
އެބޭކަލުންގެ ޙަޔާތްޕުޅަށް ބަލާލުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިކުރިމަތިވާ މަލާމާތާއި ފުރައްސާރައަކީ އެބޭކަލުންނަށް ކުރެވުނު ދުއްތުރާތަކާއި އަނިޔާތަކާ އަޅާކިޔާއިރު އެއްވެސް އެއްޗެއް ނޫންކަން އެނގި ހިތްވަރު ލިބިގެންދާނެއެވެ.
އަލްޢައްލާމާ އައްޝައިޚް ޑޮކްޓަރ ޢުމަރު ސުލައިމާން އަލްއަޝްޤަރު 10 އޯގަސްޓް 2012 ވީ ހުކުރު ދުވަހު ޢުރުދުންގެ ވެރިރަށް ޢައްމާނުގައި އަވަހާރަވެއްޖެއެވެ. އަލާސްކަންފުޅާ އުޅުއްވުމަށްފަހު ޢުމުރުފުޅުން 72 އަހަރުގައި މިދުނިޔެ ދޫކުރެއްވި، އެބޭފުޅާއަކީ އިސްލާމީ
ޒަމާނުގެ ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން އެކަލޭގެފާނަށްވަނީ ތަޢުރީފުގެ ބަސްތައް ރައްދުކުރައްވައި އަދި އެބޭކަލުންނަށް ނޭންގޭ ކަންކަމާއި ބެހޭގޮތުން ސުވާލުކުރައްވައި އޮޅުންފިލުއްވައި ހައްދަވާފައެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހަށް ޒިޔާރަތްކޮށް ކަންކަމުގައި ފަތުވާހޯއްދަވައި ސިޓީބިޓީ ބަދަލުކުރައްވައި ހައްދަވާފައެވެ. އެހުރިހާ މީހުންގެ މައްޗަށް މާތްﷲ ރަޙުމަތްލައްވާށިއެވެ.
ޝެއިޚު އަލްބާނީ ރަޙިމަހުﷲ އަކީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތް ދިރުއްވުމަށްޓަކައި އެންމެ ބޮޑަށް ގަދައަޅައި މަސައްކަތްކުރެއްވި ފަހުގެ ތާރީޚެއްގައި އުފެދުނު ޙަދީޘް އެންމެ ބޮޑު އެއް ޢިލްމުވެރިޔާއެވެ.
އެކަލޭގެފާނުގެ ނަސަބުފުޅު އެކަލޭގެފާނަކީ ޢަހުމަދު ބިން މުޙައްމަދު ބިން ޙަންބަލް ބިން ހިލާލު ބިން އަސަދު ބިން އިދުރީސް ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން ޙައްޔާން ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން އަނަސް ބިން ޢައުފް ބިން
ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިމާމް އިބުނު ތައިމިއްޔާއަށް އެކަލޭގެފާނުގެ އިލްމުވެރިކަމުގެ ހައިބަތުގެ ބޮޑުކަމާއި އިލްމުގެ މައިދާނުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ ފުންނާބު އުސްކަމުގެ ސަބަބުން އެކަލޭގެފާނަށް ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިން އަބަދާއި އަބަދުދަނީ ތާރީފުގެ ބަސްފުޅުތައް ރައްދުކުރައްވަމުންނެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް މިތާރީފުތައް
އެކަލޭގެފާނުގެ ލިޔުއްވުންތަކުގައި ގެންގުޅެފައިވާ ވައްޓަފާޅި އަދި އެކަލޭގެފާނު ލިޔުއްވި ފޮތްތައް އެކަލޭގެފާނުގެ ލިޔުއްވުންތަކުގައި ގެންގުޅުއްވި ވައްޓަފާޅި އެކަލޭގެފާނަކީ ލިޔުއްވުމުގައި ދުނިދަނޑިއެއް ދާހާ ހަލުއިމިނުގައި ލިޔުއްވަމުން ގެންދެވި ބޭފުޅެކެވެ. އެކަލޭގެފާނު އެހާވެސް ބާރު ދުވެލީގައި އެކަލޭގެފާނުގެ
އެކަލޭގެފާނު އަހަވާރަވުން ކޮންމެ ނަފުސަކީވެސް މަރުގެ ރަހަ ދެކޭނެ ނަފުސެކެވެ. އެގޮތުން ކޮންމެ އިންސާނެއްގެ ހަޔާތުގައިވެސް މަރާ ބައްދަލުކުރުމަކީ މިދުނިޔޭގެ ތަބީޢީ ޤާނޫނޫތަކުގެ ތެރެއިން އެއްޤާނޫނެވެ. ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިމާމު އިބުނު ތައިމިއްޔާ އަވަހާރަވީ