ފަހެ މަތީގައި ބަޔާން ކުރެވިފައިވާ ގޮތްތަކަކީ މުޅިންވެސް ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުން ވިތުރި ކުރުމަށް ޘާބިތުވާ ގޮތްތަކެވެ.
އެސްފީނާއާއި ޖިންނި ޝައިޠާނުންގެ ކިބައިން ސަލާމަތް ވުމަށް ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތައް ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ކިޔުން ވަރަށް މުހިންމެވެ.
ޝަރުޢީ ރުޤްޔާވަނީ ޤުރުއާނުންނާއި އަދި ޝަރުޢީ ދުޢާތަކުންނެވެ. އާޔަތެއް ނުވަތަ ދުޢާއެއްވިޔަސް ވަކި ޢަދަދަކަށް ކިޔުމަށް ކަނޑައެޅުމަށް ދަލީލެއް ބޭނުންވާނެއެވެ.
އެސްފީނާ ޖެއްސީ ކާކުކަން ނޭނގޭނަމަ، ޝަރުޢީ ރުޤްޔާ ކުރުމުގެ ގޮތުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ޛިކުރުތައް ކިޔަވައި ރުޤްޔާކުރެވިދާނެއެވެ. އަދި އެކަމުން ސަލާމަތް ވުމަށް އެދި ގިނަގިނައިން ދުޢާކޮށް ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރަތަކަށް ރައްކާތެރިވާނިއެވެ.
ބަރަކާތް ލެއްވުމަށް އެދި ދުޢާކުރާނީ ކިހިނެތް؟
އެސްފީނާ ވާކަން ޤަބޫލުކުރާ ފަރާތްތަކަށްވެސް އޭގެ ޙަޤީޤީ މާނައިގައި އެސްފީނާގެ ނުރައްކާތެރިކަން ދެނެގަނެވިފައެއް
މި ޙަދީޘުން އެސްފީނާގެ ނުރައްކާތެރިކަން އަހަރެމެންނަށް އެނގިގެން ހިނގައްޖެއެވެ. އަދި އެއަށް ފަރުވާކުރާނެ ގޮތްވެސް އެނގިގެން ދެއެވެ.
އިންސާނީ ޠަބީޢަތުގައިވާ އެފަދަ ކަންކަން އިޞްލާޙު ކުރެވޭނީ އަމިއްލަ ފަރުދީ ޒިންމާއެއްކަމުގައި ބަލައިގަނެ ތިމާ އަމިއްލައަށް ތިމާގެ ނަފްސު އިސްލާޙުކުރަން ހިފައިގެންނެވެ.
އެސްފީނާއަކީ އަނެކާއާ ދިމާއަށް ބަލާ ބެލުމެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ދެކެވޭ ވާހަކަތަކެއްގެ ސަބަބުން އެ ބެލެވުނު ފަރާތަށް ގެއްލުމެއް ލިބުމެވެ.
«لَا يَغْتَسِلُ أَحَدُكُمْ فِي الْمَاءِ الدَّائِمِ وَهُوَ جُنُبٌ»
މި ޙަދީޘުގެ ޝަރަޙައިގައި ދެކެވިފައިވާ ވާހަކަތަކުގެ ޚުލާސާއަށް ބަލާއިރު، ފެނުގެ މިންވަރު، ދެޤުއްލައަށްވުރެ ގިނަ ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް ނުވަތަ މަދު ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ނަޖިހެއް އެ ފެނާ އެކުވުމުގެ ސަބަބުން ފެން ނަޖިސް ވެގެންދާނީ، (އެނަޖިހުގެ ސަބަބުން) އެފެނުގެ ވަހަށް ނުވަތަ ރަހައަށް ނުވަތަ ކުލައަށް ބަދަލު އައި ނަމައެވެ.
(ضعيف) وَعَنْ أَبِي أُمَامَةَ الْبَاهِلِيِّ – رضي الله عنه – قَالَ: قَالَ رَسُولُ – صلى الله عليه وسلم: «إِنَّ الْمَاءَ لَا يُنَجِّسُهُ شَيْءٌ, إِلَّا مَا
ބުލޫޣުލް މަރާމަކީ ފިޤުހީ ބާބުތަކުގައި ބޭނުންކުރާ އަޙާދީޘުލް އަހްކާމުތައް (ފިޤުހީ ޙުކުމްތައް އޭގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ ޙަދީޘްތައް) ޖަމާކޮށް އަލް ޙާފިޡް އަބިލް ފަޟްލު، ޢަލީ އިބްނު އަޙްމަދު އިބްނު ޙަޖަރު އަލް އަސްޤަލާނީ އެކުލަވާލާފައިވާ ޙަދީޘް ފޮތެކެވެ.
ފަހެ މަތީގައި ބަޔާން ކުރެވިފައިވާ ގޮތްތަކަކީ މުޅިންވެސް ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުން ވިތުރި ކުރުމަށް ޘާބިތުވާ ގޮތްތަކެވެ.
އެސްފީނާއާއި ޖިންނި ޝައިޠާނުންގެ ކިބައިން ސަލާމަތް ވުމަށް ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތައް ފަރުވާތެރިކަމާއެކު ކިޔުން ވަރަށް މުހިންމެވެ.
ޝަރުޢީ ރުޤްޔާވަނީ ޤުރުއާނުންނާއި އަދި ޝަރުޢީ ދުޢާތަކުންނެވެ. އާޔަތެއް ނުވަތަ ދުޢާއެއްވިޔަސް ވަކި ޢަދަދަކަށް ކިޔުމަށް ކަނޑައެޅުމަށް ދަލީލެއް ބޭނުންވާނެއެވެ.
އެސްފީނާ ޖެއްސީ ކާކުކަން ނޭނގޭނަމަ، ޝަރުޢީ ރުޤްޔާ ކުރުމުގެ ގޮތުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ޛިކުރުތައް ކިޔަވައި ރުޤްޔާކުރެވިދާނެއެވެ. އަދި އެކަމުން ސަލާމަތް ވުމަށް އެދި ގިނަގިނައިން ދުޢާކޮށް ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރަތަކަށް ރައްކާތެރިވާނިއެވެ.
ބަރަކާތް ލެއްވުމަށް އެދި ދުޢާކުރާނީ ކިހިނެތް؟
އެސްފީނާ ވާކަން ޤަބޫލުކުރާ ފަރާތްތަކަށްވެސް އޭގެ ޙަޤީޤީ މާނައިގައި އެސްފީނާގެ ނުރައްކާތެރިކަން ދެނެގަނެވިފައެއް
މި ޙަދީޘުން އެސްފީނާގެ ނުރައްކާތެރިކަން އަހަރެމެންނަށް އެނގިގެން ހިނގައްޖެއެވެ. އަދި އެއަށް ފަރުވާކުރާނެ ގޮތްވެސް އެނގިގެން ދެއެވެ.
އިންސާނީ ޠަބީޢަތުގައިވާ އެފަދަ ކަންކަން އިޞްލާޙު ކުރެވޭނީ އަމިއްލަ ފަރުދީ ޒިންމާއެއްކަމުގައި ބަލައިގަނެ ތިމާ އަމިއްލައަށް ތިމާގެ ނަފްސު އިސްލާޙުކުރަން ހިފައިގެންނެވެ.
އެސްފީނާއަކީ އަނެކާއާ ދިމާއަށް ބަލާ ބެލުމެއްގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ދެކެވޭ ވާހަކަތަކެއްގެ ސަބަބުން އެ ބެލެވުނު ފަރާތަށް ގެއްލުމެއް ލިބުމެވެ.
«لَا يَغْتَسِلُ أَحَدُكُمْ فِي الْمَاءِ الدَّائِمِ وَهُوَ جُنُبٌ»
މި ޙަދީޘުގެ ޝަރަޙައިގައި ދެކެވިފައިވާ ވާހަކަތަކުގެ ޚުލާސާއަށް ބަލާއިރު، ފެނުގެ މިންވަރު، ދެޤުއްލައަށްވުރެ ގިނަ ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް ނުވަތަ މަދު ކަމުގައި ވީ ނަމަވެސް، ނަޖިހެއް އެ ފެނާ އެކުވުމުގެ ސަބަބުން ފެން ނަޖިސް ވެގެންދާނީ، (އެނަޖިހުގެ ސަބަބުން) އެފެނުގެ ވަހަށް ނުވަތަ ރަހައަށް ނުވަތަ ކުލައަށް ބަދަލު އައި ނަމައެވެ.
(ضعيف) وَعَنْ أَبِي أُمَامَةَ الْبَاهِلِيِّ – رضي الله عنه – قَالَ: قَالَ رَسُولُ – صلى الله عليه وسلم: «إِنَّ الْمَاءَ لَا يُنَجِّسُهُ شَيْءٌ, إِلَّا مَا
ބުލޫޣުލް މަރާމަކީ ފިޤުހީ ބާބުތަކުގައި ބޭނުންކުރާ އަޙާދީޘުލް އަހްކާމުތައް (ފިޤުހީ ޙުކުމްތައް އޭގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ ޙަދީޘްތައް) ޖަމާކޮށް އަލް ޙާފިޡް އަބިލް ފަޟްލު، ޢަލީ އިބްނު އަޙްމަދު އިބްނު ޙަޖަރު އަލް އަސްޤަލާނީ އެކުލަވާލާފައިވާ ޙަދީޘް ފޮތެކެވެ.
