އިސްލާމީ މަޝްހޫރު ބައެއް ޢިލްމުވެރިން އަވަހާރަވި ތާރީޚު 1
އިސްލާމީ މަޝްހޫރު ބައެއް ޢިލްމުވެރިން އަވަހާރަވި ތާރީޚު
އިސްލާމީ މަޝްހޫރު ބައެއް ޢިލްމުވެރިން އަވަހާރަވި ތާރީޚު
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “وَلاَ شَيْءَ مِثْلُهُ، وَلاَ شَيْءَ يُعْجِزُهُ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އަދި އެއިލާހާ އެއްފަދަ ވެގެންވާ ހަމައެކައްޗެއްވެސް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް ނުކުޅައްދާނެ
ލޯބިވާ ދަރިފުޅާއެވެ! މަސައްކަތުގައި އަވަދިނެތި އުޅެމުންދާކަން މިބައްޕައަށާއި މަންމައަށް އެނގޭޙާލު، ދަރިފުޅުގެ ވަގުތުގެ ތެރެއިން ކުޑަ ވަގުތުކޮޅެއް ދޭށެވެ. ބައްޕައާއި މަންމަގެ މިބަސްކޮޅުން ދަރިފުޅަށް ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައި ފައިދާކޮށްފާނެކަމަށް އުއްމީދުކުރަމެވެ. ދަރިފުޅު ދުނިޔޭގައި ހުރެއްޖެނަމަ
ޙަދީޘްތައް ޖަމާކުރެވިފައިވާ ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން މުހިއްމު، ފައިދާބޮޑު އެއްފޮތަކީ އިމާމް އަބޫ ޢީސާ އައްތިރުމިޛީ ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ ޙަދީޘްފޮތެވެ.
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “وَلاَ شَيْءَ مِثْلُهُ، وَلاَ شَيْءَ يُعْجِزُهُ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އަދި އެއިލާހާ އެއްފަދަ ވެގެންވާ ހަމައެކައްޗެއްވެސް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް ނުކުޅައްދާނެ
އަވަށްޓެރި ބައެއް ޤައުމުތަކުގެ އިއްޒަތްތެރިން ސާކްސަމިޓަށް ރާއްޖެއަށް ވަނީ ޒިޔާރަތްކުރައްވާފައެވެ. ނަމަވެސް ބައެއްޤައުމުތަކުގައިވާ ދީންތަކުގެ ޝިޢާރުތައް ރާއްޖޭގައި ފާޅުކަންބޮޑުގޮތެއްގައި ބެހެއްޓިފައިވުމުގެ ސަބަބުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަޝްރަޙު މިވަގުތު ހަލަބޮލިވެފައިވެފައެވެ. އިސްލާމްދީނަކީ މެހެމާނުންނަށް އިޙްތިރާމްކޮށް، މެހެމާންދާރީ އަދާކުރުމަށް
ފޮތުގެ ނަން: އިމާމް އަބޫދާވުދު ރަޙިމަހުﷲ ތަޢާލާ ލިޔުއްވާފައިވާ މަޝްހޫރު ޙަދީޘްފޮތް ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ “އައްސުނަން” ގެ ނަމުންނެވެ. މިނަން މިފޮތަށް ދެއްވާފައި ވަނީ ޚުދު އިމާމް އަބޫދާވުދެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މިފޮތާ ބެހޭގޮތުން
އޭ މުސްލިމް އަޚާއެވެ! ނަމާދުކުރުމަށް މިސްކިތަށް ދިޔުމަށް ޝަރުޢުވެގެންވާ އަދަބުތައް ދެނެގަތުމަކީ ހަމަކަށަވަރުންވެސް ތިބާއަށް މުހިއްމު ކަމެކެވެ. އެއީ ނަމާދަށް ތައްޔާރުވުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެހެނީ، ނަމާދަކީ މަތިވެރިވެގެންވާ އަޅުކަމަކަށްވުމާއިއެކު، ޒީނަތްތެރިކަން ލިބިގެންވާޙާލު ނަމާދުކުރުމަށްޓަކައި ނަމާދަށް
“لا إله إلاّ الله” އަކީ އެކަލިމައެއްގެ ސަބަބުން އެމީހަކަށް ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގެ ފަލާޙާއި ކާމިޔާބު ލިއްބައިދޭނެ ކަލިމައެކެވެ. އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ޢަޛާބުގެ ގޯތިކަމުގައިވާ ނަރަކައިން މިންޖުވެ، އެއިލާހުގެ ރަޙްމަތާއި ނިޢުމަތުގެ
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “نَقُولُ فِي تَوْحِيدِ اللَّهِ -مُعْتَقِدِينَ بِتَوْفِيقِ اللَّهِ- إِنَّ اللَّهَ وَاحِدٌ لاَ شَرِيكَ لَهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “ﷲ ތަވްފީޤާއެކު އީމާންވާ ޙާލު، އެއިލާހުގެ
ހިޖުރައިން 10 ވަނަ އަހަރު މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ، އެކަލޭގެފާނު ކުރެއްވި އެންމެ ފުރަތަމަ އަދި އެންމެ ފަހުގެ މަތިވެރި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މިޙައްޖުފުޅަކީ އެކިގޮތްގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަތިވެރި ޙައްޖުފުޅެކެވެ. އެގޮތުން އެޙައްޖުފުޅުގެ ޢަރަފާތު ދުވަހު، އެކަލޭގެފާނު ދެއްވެވި ޚުޠުބާއަކީ ވަރަށްވެސް ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޚުޠުބާއެކެވެ.
މިމަޒުމޫނު ކިޔަމުންދާ ވަގުތާހަމައަށް ތިބާ ހެޔޮޙާލުގައިވާކަމަށް އުއްމީދުކުރަމެވެ. އެހެންކަމަށް ނުވާނަމަ ތިބާއަށް ފުރިހަމަ ޞިއްޙަތާއި ޢާފިޔަތު ދެއްވުމަށް އެދި ﷲ ދަންނަވަމެވެ. އަދި ތިބާއީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއާއި އެއިލާހުގެ މާތް ރަސޫލާ މުޙައްމަދު
ހޫދުގެފާނުގެ ދަޢުވަތު ޢާދުބާގައިމީހުންނަށް ހިދާޔަތުގެ ތެދުމަގަށް ގޮވާލެއްވުމަށް ﷲ ހޫދުގެފާނަށް އެންގެވިހިނދު، އެކަލޭގެފާނު، ޤައުމުގެ މީހުންނަށް ޙައްޤުތެދު ދީނަށް ގޮވާލެއްވިއެވެ. އާލަމްތަކުގެ ވެރި ﷲ ފިޔަވާ އެބައިމީހުން އަޅުކަންކުރަމުން ގެންދާ ބުދުތަކަށް އަޅުކަން ނުކުރުމަށް
ނޫޙުގެފާނަށް ފަހު ނޫޙުގެފާނުގެ ދަރިފަސްކޮޅުގައި ﷲ ބަރަކާތް ލެއްވިއެވެ. އެދަރިފަސްކޮޅު މުޅި ބިންމަތީ ފެތުރިގެން ދިޔައެވެ. އެދަރިފަސްކޮޅުގެ ތެރޭގައި ޢާދު ކިޔާ އުއްމަތެއްގެ ބަޔަކުވިއެވެ. އެބައިމީހުންނަކީ ވަރަށް ވަރުގަދަ ބައެކެވެ. އެބައިމީހުންގެ ހަށިގަނޑުތައް ދަގަނޑުންވާ
ފޮތުގެ ނަން: އިމާމް މުސްލިމް ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ، “ޞަޙީޙް މުސްލިމް” ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ޙަދީޘް ފޮތުގެ ނަމަކީ އިމާމް މުސްލިމް ވިދާޅުވެފައިވާ ފަދައިން “المُسْنَدُ الصَّحِيْحُ” އެވެ. އިމާމް މުސްލިމް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “ތިމަން
އެހެން ފިރުޤާތަކުގެ އަހުލުވެރިންނާ ޚިލާފަށް ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ ޚާއްޞަކަންތައްތަކެއްވެއެވެ. މިކަންކަމަކީ އެބައިމީހުން ޙައްޤުގެ މަގުގައި ޘާބިތުވެ،
އިސްލާމީ މަޝްހޫރު ބައެއް ޢިލްމުވެރިން އަވަހާރަވި ތާރީޚު
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “وَلاَ شَيْءَ مِثْلُهُ، وَلاَ شَيْءَ يُعْجِزُهُ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އަދި އެއިލާހާ އެއްފަދަ ވެގެންވާ ހަމައެކައްޗެއްވެސް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް ނުކުޅައްދާނެ
ލޯބިވާ ދަރިފުޅާއެވެ! މަސައްކަތުގައި އަވަދިނެތި އުޅެމުންދާކަން މިބައްޕައަށާއި މަންމައަށް އެނގޭޙާލު، ދަރިފުޅުގެ ވަގުތުގެ ތެރެއިން ކުޑަ ވަގުތުކޮޅެއް ދޭށެވެ. ބައްޕައާއި މަންމަގެ މިބަސްކޮޅުން ދަރިފުޅަށް ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައި ފައިދާކޮށްފާނެކަމަށް އުއްމީދުކުރަމެވެ. ދަރިފުޅު ދުނިޔޭގައި ހުރެއްޖެނަމަ
ޙަދީޘްތައް ޖަމާކުރެވިފައިވާ ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން މުހިއްމު، ފައިދާބޮޑު އެއްފޮތަކީ އިމާމް އަބޫ ޢީސާ އައްތިރުމިޛީ ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ ޙަދީޘްފޮތެވެ.
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “وَلاَ شَيْءَ مِثْلُهُ، وَلاَ شَيْءَ يُعْجِزُهُ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އަދި އެއިލާހާ އެއްފަދަ ވެގެންވާ ހަމައެކައްޗެއްވެސް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް ނުކުޅައްދާނެ
އަވަށްޓެރި ބައެއް ޤައުމުތަކުގެ އިއްޒަތްތެރިން ސާކްސަމިޓަށް ރާއްޖެއަށް ވަނީ ޒިޔާރަތްކުރައްވާފައެވެ. ނަމަވެސް ބައެއްޤައުމުތަކުގައިވާ ދީންތަކުގެ ޝިޢާރުތައް ރާއްޖޭގައި ފާޅުކަންބޮޑުގޮތެއްގައި ބެހެއްޓިފައިވުމުގެ ސަބަބުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ މަޝްރަޙު މިވަގުތު ހަލަބޮލިވެފައިވެފައެވެ. އިސްލާމްދީނަކީ މެހެމާނުންނަށް އިޙްތިރާމްކޮށް، މެހެމާންދާރީ އަދާކުރުމަށް
ފޮތުގެ ނަން: އިމާމް އަބޫދާވުދު ރަޙިމަހުﷲ ތަޢާލާ ލިޔުއްވާފައިވާ މަޝްހޫރު ޙަދީޘްފޮތް ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ “އައްސުނަން” ގެ ނަމުންނެވެ. މިނަން މިފޮތަށް ދެއްވާފައި ވަނީ ޚުދު އިމާމް އަބޫދާވުދެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މިފޮތާ ބެހޭގޮތުން
އޭ މުސްލިމް އަޚާއެވެ! ނަމާދުކުރުމަށް މިސްކިތަށް ދިޔުމަށް ޝަރުޢުވެގެންވާ އަދަބުތައް ދެނެގަތުމަކީ ހަމަކަށަވަރުންވެސް ތިބާއަށް މުހިއްމު ކަމެކެވެ. އެއީ ނަމާދަށް ތައްޔާރުވުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެހެނީ، ނަމާދަކީ މަތިވެރިވެގެންވާ އަޅުކަމަކަށްވުމާއިއެކު، ޒީނަތްތެރިކަން ލިބިގެންވާޙާލު ނަމާދުކުރުމަށްޓަކައި ނަމާދަށް
“لا إله إلاّ الله” އަކީ އެކަލިމައެއްގެ ސަބަބުން އެމީހަކަށް ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގެ ފަލާޙާއި ކާމިޔާބު ލިއްބައިދޭނެ ކަލިމައެކެވެ. އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ ޢަޛާބުގެ ގޯތިކަމުގައިވާ ނަރަކައިން މިންޖުވެ، އެއިލާހުގެ ރަޙްމަތާއި ނިޢުމަތުގެ
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “نَقُولُ فِي تَوْحِيدِ اللَّهِ -مُعْتَقِدِينَ بِتَوْفِيقِ اللَّهِ- إِنَّ اللَّهَ وَاحِدٌ لاَ شَرِيكَ لَهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “ﷲ ތަވްފީޤާއެކު އީމާންވާ ޙާލު، އެއިލާހުގެ
ހިޖުރައިން 10 ވަނަ އަހަރު މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ، އެކަލޭގެފާނު ކުރެއްވި އެންމެ ފުރަތަމަ އަދި އެންމެ ފަހުގެ މަތިވެރި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކުރެއްވިއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މިޙައްޖުފުޅަކީ އެކިގޮތްގޮތުން ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަތިވެރި ޙައްޖުފުޅެކެވެ. އެގޮތުން އެޙައްޖުފުޅުގެ ޢަރަފާތު ދުވަހު، އެކަލޭގެފާނު ދެއްވެވި ޚުޠުބާއަކީ ވަރަށްވެސް ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޚުޠުބާއެކެވެ.
މިމަޒުމޫނު ކިޔަމުންދާ ވަގުތާހަމައަށް ތިބާ ހެޔޮޙާލުގައިވާކަމަށް އުއްމީދުކުރަމެވެ. އެހެންކަމަށް ނުވާނަމަ ތިބާއަށް ފުރިހަމަ ޞިއްޙަތާއި ޢާފިޔަތު ދެއްވުމަށް އެދި ﷲ ދަންނަވަމެވެ. އަދި ތިބާއީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއާއި އެއިލާހުގެ މާތް ރަސޫލާ މުޙައްމަދު
ހޫދުގެފާނުގެ ދަޢުވަތު ޢާދުބާގައިމީހުންނަށް ހިދާޔަތުގެ ތެދުމަގަށް ގޮވާލެއްވުމަށް ﷲ ހޫދުގެފާނަށް އެންގެވިހިނދު، އެކަލޭގެފާނު، ޤައުމުގެ މީހުންނަށް ޙައްޤުތެދު ދީނަށް ގޮވާލެއްވިއެވެ. އާލަމްތަކުގެ ވެރި ﷲ ފިޔަވާ އެބައިމީހުން އަޅުކަންކުރަމުން ގެންދާ ބުދުތަކަށް އަޅުކަން ނުކުރުމަށް
ނޫޙުގެފާނަށް ފަހު ނޫޙުގެފާނުގެ ދަރިފަސްކޮޅުގައި ﷲ ބަރަކާތް ލެއްވިއެވެ. އެދަރިފަސްކޮޅު މުޅި ބިންމަތީ ފެތުރިގެން ދިޔައެވެ. އެދަރިފަސްކޮޅުގެ ތެރޭގައި ޢާދު ކިޔާ އުއްމަތެއްގެ ބަޔަކުވިއެވެ. އެބައިމީހުންނަކީ ވަރަށް ވަރުގަދަ ބައެކެވެ. އެބައިމީހުންގެ ހަށިގަނޑުތައް ދަގަނޑުންވާ
ފޮތުގެ ނަން: އިމާމް މުސްލިމް ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ، “ޞަޙީޙް މުސްލިމް” ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ޙަދީޘް ފޮތުގެ ނަމަކީ އިމާމް މުސްލިމް ވިދާޅުވެފައިވާ ފަދައިން “المُسْنَدُ الصَّحِيْحُ” އެވެ. އިމާމް މުސްލިމް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “ތިމަން
އެހެން ފިރުޤާތަކުގެ އަހުލުވެރިންނާ ޚިލާފަށް ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ ޚާއްޞަކަންތައްތަކެއްވެއެވެ. މިކަންކަމަކީ އެބައިމީހުން ޙައްޤުގެ މަގުގައި ޘާބިތުވެ،