އަޅުގަނޑުމެންގެ ދީނުގައިވަނީ ޒުވާން ފިރިހެން ކުދިންނާއި އަންހެންކުދިން ކައިވެނިކޮށްދިނުމަށް ބާރުއަޅާފައެވެ. އެކަމުގައި ފާޅުވެގެންވާ މަޞްލަޙަތުތަކެއްވެއެވެ. އަދި ހިނގަމުންދާ ނުބައިތަކެއްވެސް އޭގެ ސަބަބުން އެއްކިބާ ކުރެވޭނެއެވެ.
އިމްތިޙާނުކުރެއްވުމުގެ ސަބަބުން ހެޔޮލަފާމީހުންގެ ދަރަޖަ އުފުލިގެންދެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންގެ އަޖުރު މަތިވެރިވެގެންދެއެވެ.
ޞާލިޙުމީހަކާއެކުގައި މެނުވީ ނޫޅޭށެވެ. ދުނިޔެވީ ކަންކަމުގައްޔާއި އުޚްރަވީކަންކަމުގައިވެސް ނުހަނު ވާގިވެރިބަޔަކުކަމުގައި އެބައިމީހުންވާނެއެވެ.
އިސްލާމްދީން ބާރުއަޅާފައިވަނީ ކައިވެނިކުރާ ފިރިހެނާ، ދީންވެރި އަންހެނަކު އިޚްތިޔާރުކުރުމަށެވެ. ޝަރުޢީ ކައިވެންޏެއްގެ މަޤްޞަދު ޙާޞިލުވާނީ އެފަދަ މީހެއްގެ ފުށުންނެވެ.
ތިބާގެ މައިންބަފައިން އެދެނީ ތިބާއަކީ މާތް އުޅުމެއްގެ ވެރިއަކަށް ވުމަށެވެ. އަދި ހެޔޮކަމުގެ މަގުގައި ރިވެތި އަޚުލާޤާއެކު ކުރިއަށް ދިޔުމަށެވެ. އަދި ނުބައި ޢަމަލުތަކުންނާ އަދި ނިކަމެތިވާފަދަ އެންމެހާ ކަމަކުން ދުރުހެލިވުމަށެވެ. އަދި މަގުފުރެދުމުގެ ޝިކާރާގައި ނުޖެހުމަށެވެ. ނުވަތަ ޝަހުވަތްތަކާއި ލައްޛަތްތަކުގެ އަޅަކަށް ނުވުމަށެވެ. ނުވަތަ ޖާހިލުކަމާއި ހަވާނަފްސުގެ ސަވާރީއަކަށް ނުވުމަށެވެ.
ކިޔެވުމުގައި ދިމާވާ އެންމެ ބޮޑު މުޞީބާތަކީ އަމިއްލަ ނަފްސު ފެނުމެވެ. އަދި ކިޔެވުމުގެ ޒީނަތަކީ ޙިލްމުވެރިކަމާއި ތަވާޟުޢުވެރިކަމެވެ.
ލޮބުވެތި ޒުވާނާއެވެ. ކައިވެނީގެ ދޮރުން ވަނުމަށް ފަސްނުޖެހޭށެވެ. ބާއްޖަވެރިކަމަށް އުންމީދުކުރާށެވެ
މީހަކު ހެޔޮޢަމަލެއް ކުރުމުން މީސްތަކުން އެކަމާމެދު ޘަނާ ކިޔުމާ ބެހޭގޮތުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އާ ސުވާލުދެންނެވުނެވެ. ފަހެ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
((تِلْكَ عَاجِلُ بُشْرَى الْمُؤْمِن)) [رواه مسلم]
މާނައީ: “އެއީ މިދުނިޔެ މަތީގައި މުއުމިނު އަޅާއަށްވާ އުފާވެރިކަމުގެ ޚަބަރެވެ.”
ފާފަކުރާމީހާގެ ހިތުގެ ދޮރުފަތުގައި ތަކުރާރުކޮށް ޓަކިޖަހާށެވެ.
ރިވެތި އަޚްލާޤުގެ ސަބަބުން ހިތްތައް ލެނބިގެންދެއެވެ.
ޢަމަލުތައްއަދާކުރުމުގައި އިޚްލާޞްތެރިކަން އިތުރުވެ ހަމައެކަނި ﷲ އަށްޓަކައި އެކަންކަން އަދާކުރާނަމަ އެކަންކުރާމީހަކުވާހުށީ އެންމެ މަތީ ދަރަޖަތަކުގައެވެ.
އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ޞާލިޙު ޢަމަލެއް އަޅަކުކޮށްފިނަމަ އެއީ ކިތަންމެ ކުޑަކަމެއްކަމުގައިވިޔަސް ﷲ ތަޢާލާ އެކަމެއް ޤަބޫލުކުރައްވައި ގިނަގުނަކޮށްދެއްވާނެއެވެ.
ފަހެ ތިބާގެ ހުރިހާ ޢަމަލެއް ﷲ އަށްޓަކައި ޚާލިޞްކުރާށެވެ. އަދި އެއްވެސް މީހަކަށް ނުބަލާށެވެ.
ބައެއް މީހުން ހީކުރާ ގޮތުގައި އިޚްލާޞްތެރިވާން ޖެހެނީ ހަމައެކަނި ނަމާދުގައާއި ޤުރުއާން ކިޔަވާއިރާ އަދި ދީނަށް ދަޢުވަތުދިނުމާއި ހޭދަކުރުންފަދަ ބޭރުފުށުން ފެންނަ އަޅުކަންތައް އަދާކުރާއިރުކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ރަނގަޅު ހިޔެއް ނޫނެވެ. ކޮންމެ އަޅުކަމެއް
އިސްލާމްދީނުގައި ހަމައެކަނި ބަލާމިންގަނޑަކީ ޢަމަލުތައް އިތުރުކުރުމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ވާޖިބުވެގެންވަނީ ﷲ އަށްޓަކައި އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތާ އެއްގޮތްވާގޮތަށް ޢަމަލުތައްކުރުމެވެ.
އަޅާ އޭނާގެ ވެރިރައްބަށް ކިޔަމަން ގަތުމާއި އެއިލާހާ ކުއްތަންވުމާއި ޢަމަލުތައް އެއިލާހަށް ޚާލިޞްކުރުމަކީ ދީނުގެ އަޞްލެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ދީނުގައިވަނީ ޒުވާން ފިރިހެން ކުދިންނާއި އަންހެންކުދިން ކައިވެނިކޮށްދިނުމަށް ބާރުއަޅާފައެވެ. އެކަމުގައި ފާޅުވެގެންވާ މަޞްލަޙަތުތަކެއްވެއެވެ. އަދި ހިނގަމުންދާ ނުބައިތަކެއްވެސް އޭގެ ސަބަބުން އެއްކިބާ ކުރެވޭނެއެވެ.
އިމްތިޙާނުކުރެއްވުމުގެ ސަބަބުން ހެޔޮލަފާމީހުންގެ ދަރަޖަ އުފުލިގެންދެއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންގެ އަޖުރު މަތިވެރިވެގެންދެއެވެ.
ޞާލިޙުމީހަކާއެކުގައި މެނުވީ ނޫޅޭށެވެ. ދުނިޔެވީ ކަންކަމުގައްޔާއި އުޚްރަވީކަންކަމުގައިވެސް ނުހަނު ވާގިވެރިބަޔަކުކަމުގައި އެބައިމީހުންވާނެއެވެ.
އިސްލާމްދީން ބާރުއަޅާފައިވަނީ ކައިވެނިކުރާ ފިރިހެނާ، ދީންވެރި އަންހެނަކު އިޚްތިޔާރުކުރުމަށެވެ. ޝަރުޢީ ކައިވެންޏެއްގެ މަޤްޞަދު ޙާޞިލުވާނީ އެފަދަ މީހެއްގެ ފުށުންނެވެ.
ތިބާގެ މައިންބަފައިން އެދެނީ ތިބާއަކީ މާތް އުޅުމެއްގެ ވެރިއަކަށް ވުމަށެވެ. އަދި ހެޔޮކަމުގެ މަގުގައި ރިވެތި އަޚުލާޤާއެކު ކުރިއަށް ދިޔުމަށެވެ. އަދި ނުބައި ޢަމަލުތަކުންނާ އަދި ނިކަމެތިވާފަދަ އެންމެހާ ކަމަކުން ދުރުހެލިވުމަށެވެ. އަދި މަގުފުރެދުމުގެ ޝިކާރާގައި ނުޖެހުމަށެވެ. ނުވަތަ ޝަހުވަތްތަކާއި ލައްޛަތްތަކުގެ އަޅަކަށް ނުވުމަށެވެ. ނުވަތަ ޖާހިލުކަމާއި ހަވާނަފްސުގެ ސަވާރީއަކަށް ނުވުމަށެވެ.
ކިޔެވުމުގައި ދިމާވާ އެންމެ ބޮޑު މުޞީބާތަކީ އަމިއްލަ ނަފްސު ފެނުމެވެ. އަދި ކިޔެވުމުގެ ޒީނަތަކީ ޙިލްމުވެރިކަމާއި ތަވާޟުޢުވެރިކަމެވެ.
ލޮބުވެތި ޒުވާނާއެވެ. ކައިވެނީގެ ދޮރުން ވަނުމަށް ފަސްނުޖެހޭށެވެ. ބާއްޖަވެރިކަމަށް އުންމީދުކުރާށެވެ
މީހަކު ހެޔޮޢަމަލެއް ކުރުމުން މީސްތަކުން އެކަމާމެދު ޘަނާ ކިޔުމާ ބެހޭގޮތުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އާ ސުވާލުދެންނެވުނެވެ. ފަހެ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ.
((تِلْكَ عَاجِلُ بُشْرَى الْمُؤْمِن)) [رواه مسلم]
މާނައީ: “އެއީ މިދުނިޔެ މަތީގައި މުއުމިނު އަޅާއަށްވާ އުފާވެރިކަމުގެ ޚަބަރެވެ.”
ފާފަކުރާމީހާގެ ހިތުގެ ދޮރުފަތުގައި ތަކުރާރުކޮށް ޓަކިޖަހާށެވެ.
ރިވެތި އަޚްލާޤުގެ ސަބަބުން ހިތްތައް ލެނބިގެންދެއެވެ.
ޢަމަލުތައްއަދާކުރުމުގައި އިޚްލާޞްތެރިކަން އިތުރުވެ ހަމައެކަނި ﷲ އަށްޓަކައި އެކަންކަން އަދާކުރާނަމަ އެކަންކުރާމީހަކުވާހުށީ އެންމެ މަތީ ދަރަޖަތަކުގައެވެ.
އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު ޞާލިޙު ޢަމަލެއް އަޅަކުކޮށްފިނަމަ އެއީ ކިތަންމެ ކުޑަކަމެއްކަމުގައިވިޔަސް ﷲ ތަޢާލާ އެކަމެއް ޤަބޫލުކުރައްވައި ގިނަގުނަކޮށްދެއްވާނެއެވެ.
ފަހެ ތިބާގެ ހުރިހާ ޢަމަލެއް ﷲ އަށްޓަކައި ޚާލިޞްކުރާށެވެ. އަދި އެއްވެސް މީހަކަށް ނުބަލާށެވެ.
ބައެއް މީހުން ހީކުރާ ގޮތުގައި އިޚްލާޞްތެރިވާން ޖެހެނީ ހަމައެކަނި ނަމާދުގައާއި ޤުރުއާން ކިޔަވާއިރާ އަދި ދީނަށް ދަޢުވަތުދިނުމާއި ހޭދަކުރުންފަދަ ބޭރުފުށުން ފެންނަ އަޅުކަންތައް އަދާކުރާއިރުކަމުގައެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ރަނގަޅު ހިޔެއް ނޫނެވެ. ކޮންމެ އަޅުކަމެއް
އިސްލާމްދީނުގައި ހަމައެކަނި ބަލާމިންގަނޑަކީ ޢަމަލުތައް އިތުރުކުރުމެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ވާޖިބުވެގެންވަނީ ﷲ އަށްޓަކައި އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތާ އެއްގޮތްވާގޮތަށް ޢަމަލުތައްކުރުމެވެ.
އަޅާ އޭނާގެ ވެރިރައްބަށް ކިޔަމަން ގަތުމާއި އެއިލާހާ ކުއްތަންވުމާއި ޢަމަލުތައް އެއިލާހަށް ޚާލިޞްކުރުމަކީ ދީނުގެ އަޞްލެވެ.
