އަދަބާއި އަޚްލާޤު

އެ ގެއެއްގެ އަހުލުވެރިންނަށް އުނދަގޫނުވާ ގަޑިތަކުގައި ޒިޔާރަތްކުރުމާއި، އެ ގޭގެ އަހުލުވެރިން ހިތްހަމަނުޖެހޭހާ ގިނައިރު ވަންދެން އެ ގެއެއްގައި މަޑުނުކުރުމާއި، ޒިޔާރަތްކުރާއިރު ސާފުތާހިރުވުމާއި، އެ ގޭގެ އަހުލުވެރިންނާ ވާހަކަ ދައްކާއިރު މަޑުމައިތިރިކަމާއި އޯގާތެރިކަމާއި އިޙްތިރާމާއި އުފާވެރިކަމާއެކު ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ރިވެތި އަދަބުތަކެކެވެ.

އިޒުނައަށް އެދުމާއި ސަލާމްގޮވުމަކީ ވަންނަމީހާގެ ކުރަންޖެހޭނެ ދެކަމެއްކަމެވެ. މި ދެކަމުގެ ޙުކުމް ތަފާތުވިނަމަވެސް، ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިންގެ ރައުޔަކީ މިދެކަންތައް ކުރަންޖެހުމެވެ.

ރަނގަޅު ތަރުބިއްޔަތަކީ މައިންބަފައިންނަށް ލިބޭ މޭވާއެކެވެ. ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގައިވެސްމެއެވެ. ދަރީން އެބައިމީހުންގެ މައިންބަފައިންގެ ޙައްޤުތަކަށް އިސްކަންދިނުމަކީ އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތުގެ ވަރަށް މުހިއްމު ބައެކެވެ. އެއީ އެއްވެސް އުނިކަމެއް ނެތި ފުރިހަމައަށް ކޮށްދޭންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ﷲ

މަޙްރަމުންނަކީ ފިރިމީހާއާއި އަނބިމީހާއާއި، އަދި ނަސަބުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ހުއްދަ ގޮތެއްގެ ސަބަބުން ތިމާއަށް އަބަދަށް ކައިވެނިކުރުން ޙަރާމްމީހުންނެވެ. މަޙްރަމުން އުޅޭ ގެއަކަށް ވަންނައިރުވެސް އިޛުނަ ހޯދުމަކީ އިސްލާމީ ރިވެތި އަދަބެކެވެ.

މިގޮތުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަގެ ޙަދީޘްފުޅުތަކުން ޘާބިތުވެފައިވަނީ އިޛުނަ ހޯދުން އޮތީ 3 ފަހަރުކަމެވެ. މިކަމަށް ދަލީލުކުރަނީ އަބޫ ސަޢީދު އަލްޚުދްރީ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ކިބައިން އިމާމް މުސްލިމްއާއި އެނޫން ބޭކަލުން ރިވާކޮށްފައިވާ މި ޙަދީޘެވެ.

އަދި އެއިލާހު މީސްތަކުންނަށް ނަހީ ކުރައްވާފައިވަނީ އިޛުނައާނުލައި މީސްތަކުންގެ ގެތަކަށް ނުވަނުމަށެވެ. އެއީ އިޛުނަ ނުހޯދައިވަނުމުގެ ސަބަބުން އެ ގެއެއްގެ އަހުލުވެރިން އެހެންމީހުންނަށް ފެނުމަށް ހިތްނުރުހޭކަންކަން ފެނިގެން ހިނގައިދާނެތީއެވެ. އަދި މީސްތަކުންގެ ޢައުރަތައް ފެނިގެން ހިނގައިދާނެތީއެވެ.

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ، وَصَلَّى الله عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ.  އަދި މިވާހަކަތައް ނިންމަމުން ޚަޠީބުލް ބަޣްދާދީ އެކަލޭގެފާނުގެ ފޮތް ކަމުގައިވާ اِقْتِضاَءُ