ކޮންމެ އޮފީހެއްގައިވެސް އެފަރާތަކަށް އިޙްތިރާމް ކުރެވޭ ފަރާތެއްވެއެވެ. ކޮންމެ ޢާއިލާއެއްގައިވެސް އެފަރާތަކަށް އިޙްތިރާމް ކުރެވޭ ފަރާތެއްވެއެވެ.
ކުރެވޭ ދަޢްވާއެއްގައި ދެ ޚަޞްމުންކުރެ ޚަޞްމެއްގެ މޮޅުވާހަކަ ދެއްކުމުންނާއި ދިފާޢުވުމުގެ ކުޅަދާނަކަމުން އެމީހަކަށް ލިބެންނުވާ ޙައްޤެއް ލިބުމަކީ އިންޞާފުވެރި ގޮތެއްކަމަކަށް އިސްލާމްދީން ނުދެކެއެވެ.
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ، وَصَلَّى الله عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ. އަދި ޢަބްދުﷲ ބުން އަލްމުޢްތައްޒު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. “ޢަމަލު ނުކުރެވޭ
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ، وَصَلَّى الله عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ. އިބްރާހިމް ބުން އަދްހަމް رحمه الله އަރުހުގައި މީހަކު ސުވާލުދެންނެވިއެވެ. “ﷲ
ކެއުމުގެ ކުރިން 1- ދެއަތްތިލަ ރަނގަޅަށް ދޮވުން 2- ކާއެއްޗަކީ ޙަލާލު އެއްޗެއްތޯ ޔަޤީންކުރުން – يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ- البقرة 172-“އޭ އީމާންވީ މީސްތަކުންނޭވެ!
އިސްލާމްދީން ރިވެތި އަޚުލާޤަށް ތާއިދުކުރުމާއެކު މާތް އަޚްލާޤުގެ މަތީގައި މުސްލިމުން ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމަށް ވަރަށްބޮޑު އަހަންމިޔަތުކަމެއްދެއެވެ. އަދި ތަރުބިއްޔަތުގެ ރޫޙާނީ އުސޫލުތައް ދޫކޮށްލާފައި ހަމައެކަނި މާއްދިއްޔަތަށް ލެނބުމާއި މާއްދިއްޔަތަށް ލެނބުމަށް ގޮވާލެވޭ ގޮވާލުންތައް ބާޠިލުކުރުމަށް
ފަރުދުންގެ ޙަޔާތުގައި ތަރުބިއްޔަތުގެ މުހިއްމުކަން ވަރަށް ބޮޑެވެ. އެއީ ﷲ ތަޢާލާގެ ގޮވާލެއްވުމަށް ދެވޭ އިޖާބައެކެވެ. އަދި ﷲ ތަޢާލާއަށް ކުރެވޭ އަޅުކަމެކެވެ.
ނުވަވަނަ ނަސޭހަތް: ތިބާގެ ގޭގައި އެކަށީގެންވާ ރަނގަޅު އިސްލާމީ ކުތުބުޚާނާއެއް ހެދުން
އާނއެކެވެ! ތިބާގެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިއެއް ކަމުގައި ހަދަންވީ ތިބާއާއި އެކު އަބަދުވެސްވާނޭ، ތިބާވީ ކޮންމެތަނެއްގައި ތިބާއަށް އުފާވެރިކަމާއި ބާއްޖަވެރިކަން ގެނެސްދޭނޭ، ތިބާއަށް ކުޑަވެސް ގެއްލުމެއް ގޯނާއެއް ނުދޭނޭ، ތިބާޔަށް ދުވަހަކުވެސް ޚިޔާނާތްތެރި ނުވާނޭ،
ޢިލްމަށް ޢަމަލުނުކޮށް އަދި ޢަމަލުތައް ކުރުމުގައި މަޝްޣޫލުވެގެން ނުއުޅޭ މީހުންނަށް ސަލަފުންގެ ކިބައިން ބަދުނާމުކުރުމުގެ އެތައް ބަސްތަކެއް އައިސްފައި އެބަހުއްޓެއެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް އަޘަރުތައް މިތާގައި ބަޔާން ކޮށްލާނަމެވެ.
އިންސާނާގެ ކަންތައްތައް ހޯދައި ދެނެގަތުމަކީ އޭނާއާ މުޢާމަލާތު ކުރުމަށާއި އޭނާގެ މައްޗަށް އަސަރުކުރުވުމަށްޓަކައި އެހީތެރިވެދޭކަމެކެވެ. ހަމައެގޮތަށް ތަރުބިއްޔަތު ކުރަންޖެހޭ ކުދިންގެ ޢުމުރާއި އެމީހުންގެ ދެނެގަތުމުގެ ފެންވަރު ދެނެގަތުމަކީ އެކުދިންނާ އެކަށޭނަ މަންހަޖެއް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި އެހީތެރިވެދޭ
ތަރުބިއްޔަތުގެ ޢިލްމުގައި ބޭނުންކުރާ ޚާއްޞަ ބަސްތަކެއްވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބަސްތަކަކީ ތަރުބިއްޔަތު މިލަފުޒާ އެއް މާނައެއް ދޭހަވާ ބަސްތަކެވެ. އަނެއްބައި ބަސްތަކަކީ ތަރުބިއްޔަތުގެ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ މާނައެއް ހިމެނޭ ނުވަތަ އެއާ ގުޅޭ
އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތަކީ ދެދުނިޔޭގެ އުފާވެރިކަމަށް މަގުދައްކާ ތަރުބަވީ ނިޒާމެކެވެ. އެ ނިޒާމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ފަރާތުން ވާ ނިޒާމެކެވެ. އަހަރެމެން ދެނެގަންނަންވީ ކަމަކީ ހުރިހާ އިންސާނުން ތަރުބިއްޔަތު ކުރައްވާ ފަރާތަކީ ﷲ ތަޢާލާކަމެވެ. ﷲ
އަލްބައިޟާވީ އޭނާގެ ފޮތް އަންވާރުއް ތަންޒީލް ވަ އަސްރާރުއް ތައުވީލުގައި ލިޔެފައިވާ ގޮތުގައި ތަރުބިއްޔަތަކީ މަޑުމަޑުން އެއްޗެއް ފުރިހަމަވަމުން އައުމެވެ. އައްރާޣިބުލް އަޞްފަހާނީ އޭނާގެ ފޮތް މުފްރަދާތު ފީ ޣަރީބިލް ޤުރުއާނުގައި ލިޔެފައިވާ ގޮތުގައި
ތަރުބިއްޔަތު މި ލަފުޒު އަދި މި ލަފުޒުން ނެގޭ ބައެއް ލަފުޒުތައް ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިވެއެވެ. އެއީ ދާދި ގާތްވެގެންވާ މާނަތަކެއްގައެވެ. 1- ޙިކުމަތް ނުވަތަ ތަޢުލީމު ނުވަތަ ޢިލްމު އުނގަންނައިދިނުމުގެ މާނައިގައެވެ. ﷲ
ބައެއް ކިޔުންތެރިން ބުނެފާނެއެވެ. ތިމަންމެން ދުވަހެއް ޚާއްޞަކޮށްފާނަމެވެ. އަދި އެކަމުގެ ޚަބަރު އަހުލުންނަށް ދީފަނަމެވެ. ފަހެ މި ޖަލްސާގައި ކުރިއަށް ގެންދާނީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އަހަރެމެން ފަށާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟
ކޮންމެ އޮފީހެއްގައިވެސް އެފަރާތަކަށް އިޙްތިރާމް ކުރެވޭ ފަރާތެއްވެއެވެ. ކޮންމެ ޢާއިލާއެއްގައިވެސް އެފަރާތަކަށް އިޙްތިރާމް ކުރެވޭ ފަރާތެއްވެއެވެ.
ކުރެވޭ ދަޢްވާއެއްގައި ދެ ޚަޞްމުންކުރެ ޚަޞްމެއްގެ މޮޅުވާހަކަ ދެއްކުމުންނާއި ދިފާޢުވުމުގެ ކުޅަދާނަކަމުން އެމީހަކަށް ލިބެންނުވާ ޙައްޤެއް ލިބުމަކީ އިންޞާފުވެރި ގޮތެއްކަމަކަށް އިސްލާމްދީން ނުދެކެއެވެ.
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ، وَصَلَّى الله عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ. އަދި ޢަބްދުﷲ ބުން އަލްމުޢްތައްޒު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. “ޢަމަލު ނުކުރެވޭ
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ، وَصَلَّى الله عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَالْمُرْسَلِينَ. އިބްރާހިމް ބުން އަދްހަމް رحمه الله އަރުހުގައި މީހަކު ސުވާލުދެންނެވިއެވެ. “ﷲ
ކެއުމުގެ ކުރިން 1- ދެއަތްތިލަ ރަނގަޅަށް ދޮވުން 2- ކާއެއްޗަކީ ޙަލާލު އެއްޗެއްތޯ ޔަޤީންކުރުން – يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ- البقرة 172-“އޭ އީމާންވީ މީސްތަކުންނޭވެ!
އިސްލާމްދީން ރިވެތި އަޚުލާޤަށް ތާއިދުކުރުމާއެކު މާތް އަޚްލާޤުގެ މަތީގައި މުސްލިމުން ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމަށް ވަރަށްބޮޑު އަހަންމިޔަތުކަމެއްދެއެވެ. އަދި ތަރުބިއްޔަތުގެ ރޫޙާނީ އުސޫލުތައް ދޫކޮށްލާފައި ހަމައެކަނި މާއްދިއްޔަތަށް ލެނބުމާއި މާއްދިއްޔަތަށް ލެނބުމަށް ގޮވާލެވޭ ގޮވާލުންތައް ބާޠިލުކުރުމަށް
ފަރުދުންގެ ޙަޔާތުގައި ތަރުބިއްޔަތުގެ މުހިއްމުކަން ވަރަށް ބޮޑެވެ. އެއީ ﷲ ތަޢާލާގެ ގޮވާލެއްވުމަށް ދެވޭ އިޖާބައެކެވެ. އަދި ﷲ ތަޢާލާއަށް ކުރެވޭ އަޅުކަމެކެވެ.
ނުވަވަނަ ނަސޭހަތް: ތިބާގެ ގޭގައި އެކަށީގެންވާ ރަނގަޅު އިސްލާމީ ކުތުބުޚާނާއެއް ހެދުން
އާނއެކެވެ! ތިބާގެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިއެއް ކަމުގައި ހަދަންވީ ތިބާއާއި އެކު އަބަދުވެސްވާނޭ، ތިބާވީ ކޮންމެތަނެއްގައި ތިބާއަށް އުފާވެރިކަމާއި ބާއްޖަވެރިކަން ގެނެސްދޭނޭ، ތިބާއަށް ކުޑަވެސް ގެއްލުމެއް ގޯނާއެއް ނުދޭނޭ، ތިބާޔަށް ދުވަހަކުވެސް ޚިޔާނާތްތެރި ނުވާނޭ،
ޢިލްމަށް ޢަމަލުނުކޮށް އަދި ޢަމަލުތައް ކުރުމުގައި މަޝްޣޫލުވެގެން ނުއުޅޭ މީހުންނަށް ސަލަފުންގެ ކިބައިން ބަދުނާމުކުރުމުގެ އެތައް ބަސްތަކެއް އައިސްފައި އެބަހުއްޓެއެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް އަޘަރުތައް މިތާގައި ބަޔާން ކޮށްލާނަމެވެ.
އިންސާނާގެ ކަންތައްތައް ހޯދައި ދެނެގަތުމަކީ އޭނާއާ މުޢާމަލާތު ކުރުމަށާއި އޭނާގެ މައްޗަށް އަސަރުކުރުވުމަށްޓަކައި އެހީތެރިވެދޭކަމެކެވެ. ހަމައެގޮތަށް ތަރުބިއްޔަތު ކުރަންޖެހޭ ކުދިންގެ ޢުމުރާއި އެމީހުންގެ ދެނެގަތުމުގެ ފެންވަރު ދެނެގަތުމަކީ އެކުދިންނާ އެކަށޭނަ މަންހަޖެއް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި އެހީތެރިވެދޭ
ތަރުބިއްޔަތުގެ ޢިލްމުގައި ބޭނުންކުރާ ޚާއްޞަ ބަސްތަކެއްވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބަސްތަކަކީ ތަރުބިއްޔަތު މިލަފުޒާ އެއް މާނައެއް ދޭހަވާ ބަސްތަކެވެ. އަނެއްބައި ބަސްތަކަކީ ތަރުބިއްޔަތުގެ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ މާނައެއް ހިމެނޭ ނުވަތަ އެއާ ގުޅޭ
އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތަކީ ދެދުނިޔޭގެ އުފާވެރިކަމަށް މަގުދައްކާ ތަރުބަވީ ނިޒާމެކެވެ. އެ ނިޒާމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ފަރާތުން ވާ ނިޒާމެކެވެ. އަހަރެމެން ދެނެގަންނަންވީ ކަމަކީ ހުރިހާ އިންސާނުން ތަރުބިއްޔަތު ކުރައްވާ ފަރާތަކީ ﷲ ތަޢާލާކަމެވެ. ﷲ
އަލްބައިޟާވީ އޭނާގެ ފޮތް އަންވާރުއް ތަންޒީލް ވަ އަސްރާރުއް ތައުވީލުގައި ލިޔެފައިވާ ގޮތުގައި ތަރުބިއްޔަތަކީ މަޑުމަޑުން އެއްޗެއް ފުރިހަމަވަމުން އައުމެވެ. އައްރާޣިބުލް އަޞްފަހާނީ އޭނާގެ ފޮތް މުފްރަދާތު ފީ ޣަރީބިލް ޤުރުއާނުގައި ލިޔެފައިވާ ގޮތުގައި
ތަރުބިއްޔަތު މި ލަފުޒު އަދި މި ލަފުޒުން ނެގޭ ބައެއް ލަފުޒުތައް ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިވެއެވެ. އެއީ ދާދި ގާތްވެގެންވާ މާނަތަކެއްގައެވެ. 1- ޙިކުމަތް ނުވަތަ ތަޢުލީމު ނުވަތަ ޢިލްމު އުނގަންނައިދިނުމުގެ މާނައިގައެވެ. ﷲ
ބައެއް ކިޔުންތެރިން ބުނެފާނެއެވެ. ތިމަންމެން ދުވަހެއް ޚާއްޞަކޮށްފާނަމެވެ. އަދި އެކަމުގެ ޚަބަރު އަހުލުންނަށް ދީފަނަމެވެ. ފަހެ މި ޖަލްސާގައި ކުރިއަށް ގެންދާނީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އަހަރެމެން ފަށާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟
