الحمد لله رب العالمين، الصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد. އެންމެ ބޮޑުވެގެންވާ ދުވަހަކީ ޙިސާބު ބައްލަވާނެ ޤިޔާމަތްދުވަސް ކަމާމެދު ޝައްކެއްނެތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
الحمد لله. الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله وصحبه أجمعين. و بعد. އިމާމު އިބުނުލް ޖައުޒީ ރަޙިމަހުﷲ (1) ގެންނަވާފައިވާ ރިވާޔަތެއްގައިވެއެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ޚަބަރު ލިބިވަޑައިގެންފައިވާ ގޮތުން
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه أجمعين. وبعد. އިބިލީސް އެންމެ ފުރަތަމަ އިންސާނިއްޔަތަށް ދިން ނުބައިވެގެންވާ ލަނޑަކީ އަހަރެމެންގެ ބަފައިކަލުންނާއި
ސާދަވަނަ ނަސޭހަތް: ޢާއިލާތެރޭގައި ހުރި ޚިލާފުތައް ދަރިންގެ ކުރިމަތީގައި ފާޅުނުކުރުން
ހުޅަނގުގެ މަންހަޖާއި ތިއަރީތަކުގެ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑަށް ކޮށްފައިވާ ތަރުބަވީ ފޮތްތައް އެބަހުއްޓެވެ. އެފަދަ ފޮތްތައް މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ޢާއްމުވުމުގެ ސަބަބުން ބައެއް މީހުންނަށް ހީވެފައި އޮންނަނީ ތަރުބިއްޔަތަކީ ހުޅަނގުގެ ނަޒަރިއްޔަތު ތަކާއި ފިކުރުތަކުން އުފަންވެފައިވާ
ޒުހުދުވެރިކަމާ ބެހޭ ފޮތްތައް 1- ކިތާބުއް ޒުހުދި – އިބްނުލް މުބާރަކު (އަވަހާރަވީ 181ހ) 2- ކިތާބުއް ޒުހުދި – ވަކީޢު ބިން ޖައްރާޙު (129ހ ން 197ހ) 3- ކިތާބުއް ޒުހުދި –
ތަރުބިއްޔަތު އަދި އަޚްލާޤުގެ ފޮތްތައް 1- އަލްއަޚްލާޤު ވައްސިޔަރު ފީ މުދާވާތިއް ނުފޫސި (ނަފްސުތަކަށް ފަރުވާކުރުމުގައި އަޚުލާޤާއި ސީރަތާ ބެހޭ ފޮތެއް) އިބްނު ޙަޒަމް (384ހ ން 456ހ) 2- އަދަބުއް ދުންޔާ ވައްދީން
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުގައި ވަރަށް ފުރިހަމަ ތަރުބަވީ ދަރުސްތަކެއް ވެއެވެ. އެއީ އަހަރެމެންނަށް ވާ މިސާލުތަކެކެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބިކަނބަލުންނާއެކު އުޅުއްވި ދިރިއުޅުއްވުމާއި، ޢާއިލާ މީހުންނާއި ގާތްތިމާގެ މީހުންނާއެކު އުޅުއްވި ދިރިއުޅުއްވުމާއި، ޞަޙާބީންނާއެކު
ތޭރަވަނަ ނަސޭހަތް: ޢާއިލާގެ ކަންތައްތަކާމެދު މަޝްވަރާކުރުމަށް ބައްދަލުވުންތައް ބޭއްވުމަށް ފުރުޞަތުދިނުން
ނަބަވީ މި ތަރުބިއްޔަތުގެ ސަބަބުން މުޅި ދުނިޔޭގެ ތާރީޚު ބަދަލުވެގެން ދިޔައެވެ. އިންސާނީ ޙަޔާތް އެފުށް މިފުށަށް ޖެހިގެން ދިޔައެވެ. ހަނގުރާމައާއި ދެކޮޅުވެރިކަމުގެ ތެރޭގައިވި މުޖުތަމަޢު، ޞުލްޙަވެރިކަމާއި އެއްބައިވަންތަ މުޖުތަމަޢަކަށް ވެގެންދިޔައެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ
އިސްލާމްދީނަކީ ތަރުބިއްޔަތަށް ވަރަށްބޮޑަށް ބާރުއަޅާ ދީނެކެވެ. އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ ވަރަށް ގިނަ ބައިތަކަކީ ތަރުބަވީ ޢަމަލުތަކެވެ. އިސްލާމްދީނަކީ ހަމައެކަނި ޢިލްމާ މަޢުރިފާގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ދީނެއް ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއްތަ އެއީ ޢަމަލީ ދީނެކެވެ.
ގޭގައި ގެންގުޅޭ ބުޅާ، ތެލި ތަށިން ކައިބޮއެ ހެދުމުން އެތެލި ތަށި ނުވަތަ އޭގައި ހުރި ކާއެއްޗެހި ނަޖިހެއް ނުވެއެވެ.
ކުޑަ ކުއްޖަކު އެކުއްޖާގެ މަންމަގެ ބަނޑުގައި އޮންނައިރު އޭނާއަށް އެތަނަށްވުރެ ބޮޑު ތަނެއް ހުންނާނެ ކަމަކަށް އޭނާއަށް އިޙުސާސެއް ނުކުރެވިދާނެއެވެ.
ގޭގައި އެކަނި ރޭގަނޑު ހޭދަނުކުރުން:
އެ ގެއެއްގެ އަހުލުވެރިންނަށް އުނދަގޫނުވާ ގަޑިތަކުގައި ޒިޔާރަތްކުރުމާއި، އެ ގޭގެ އަހުލުވެރިން ހިތްހަމަނުޖެހޭހާ ގިނައިރު ވަންދެން އެ ގެއެއްގައި މަޑުނުކުރުމާއި، ޒިޔާރަތްކުރާއިރު ސާފުތާހިރުވުމާއި، އެ ގޭގެ އަހުލުވެރިންނާ ވާހަކަ ދައްކާއިރު މަޑުމައިތިރިކަމާއި އޯގާތެރިކަމާއި އިޙްތިރާމާއި އުފާވެރިކަމާއެކު ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ރިވެތި އަދަބުތަކެކެވެ.
އިޒުނައަށް އެދުމާއި ސަލާމްގޮވުމަކީ ވަންނަމީހާގެ ކުރަންޖެހޭނެ ދެކަމެއްކަމެވެ. މި ދެކަމުގެ ޙުކުމް ތަފާތުވިނަމަވެސް، ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިންގެ ރައުޔަކީ މިދެކަންތައް ކުރަންޖެހުމެވެ.
الحمد لله رب العالمين، الصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد. އެންމެ ބޮޑުވެގެންވާ ދުވަހަކީ ޙިސާބު ބައްލަވާނެ ޤިޔާމަތްދުވަސް ކަމާމެދު ޝައްކެއްނެތެވެ. ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
الحمد لله. الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله وصحبه أجمعين. و بعد. އިމާމު އިބުނުލް ޖައުޒީ ރަޙިމަހުﷲ (1) ގެންނަވާފައިވާ ރިވާޔަތެއްގައިވެއެވެ. ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ޚަބަރު ލިބިވަޑައިގެންފައިވާ ގޮތުން
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه أجمعين. وبعد. އިބިލީސް އެންމެ ފުރަތަމަ އިންސާނިއްޔަތަށް ދިން ނުބައިވެގެންވާ ލަނޑަކީ އަހަރެމެންގެ ބަފައިކަލުންނާއި
ސާދަވަނަ ނަސޭހަތް: ޢާއިލާތެރޭގައި ހުރި ޚިލާފުތައް ދަރިންގެ ކުރިމަތީގައި ފާޅުނުކުރުން
ހުޅަނގުގެ މަންހަޖާއި ތިއަރީތަކުގެ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑަށް ކޮށްފައިވާ ތަރުބަވީ ފޮތްތައް އެބަހުއްޓެވެ. އެފަދަ ފޮތްތައް މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ޢާއްމުވުމުގެ ސަބަބުން ބައެއް މީހުންނަށް ހީވެފައި އޮންނަނީ ތަރުބިއްޔަތަކީ ހުޅަނގުގެ ނަޒަރިއްޔަތު ތަކާއި ފިކުރުތަކުން އުފަންވެފައިވާ
ޒުހުދުވެރިކަމާ ބެހޭ ފޮތްތައް 1- ކިތާބުއް ޒުހުދި – އިބްނުލް މުބާރަކު (އަވަހާރަވީ 181ހ) 2- ކިތާބުއް ޒުހުދި – ވަކީޢު ބިން ޖައްރާޙު (129ހ ން 197ހ) 3- ކިތާބުއް ޒުހުދި –
ތަރުބިއްޔަތު އަދި އަޚްލާޤުގެ ފޮތްތައް 1- އަލްއަޚްލާޤު ވައްސިޔަރު ފީ މުދާވާތިއް ނުފޫސި (ނަފްސުތަކަށް ފަރުވާކުރުމުގައި އަޚުލާޤާއި ސީރަތާ ބެހޭ ފޮތެއް) އިބްނު ޙަޒަމް (384ހ ން 456ހ) 2- އަދަބުއް ދުންޔާ ވައްދީން
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުގައި ވަރަށް ފުރިހަމަ ތަރުބަވީ ދަރުސްތަކެއް ވެއެވެ. އެއީ އަހަރެމެންނަށް ވާ މިސާލުތަކެކެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބިކަނބަލުންނާއެކު އުޅުއްވި ދިރިއުޅުއްވުމާއި، ޢާއިލާ މީހުންނާއި ގާތްތިމާގެ މީހުންނާއެކު އުޅުއްވި ދިރިއުޅުއްވުމާއި، ޞަޙާބީންނާއެކު
ތޭރަވަނަ ނަސޭހަތް: ޢާއިލާގެ ކަންތައްތަކާމެދު މަޝްވަރާކުރުމަށް ބައްދަލުވުންތައް ބޭއްވުމަށް ފުރުޞަތުދިނުން
ނަބަވީ މި ތަރުބިއްޔަތުގެ ސަބަބުން މުޅި ދުނިޔޭގެ ތާރީޚު ބަދަލުވެގެން ދިޔައެވެ. އިންސާނީ ޙަޔާތް އެފުށް މިފުށަށް ޖެހިގެން ދިޔައެވެ. ހަނގުރާމައާއި ދެކޮޅުވެރިކަމުގެ ތެރޭގައިވި މުޖުތަމަޢު، ޞުލްޙަވެރިކަމާއި އެއްބައިވަންތަ މުޖުތަމަޢަކަށް ވެގެންދިޔައެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ
އިސްލާމްދީނަކީ ތަރުބިއްޔަތަށް ވަރަށްބޮޑަށް ބާރުއަޅާ ދީނެކެވެ. އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގެ ވަރަށް ގިނަ ބައިތަކަކީ ތަރުބަވީ ޢަމަލުތަކެވެ. އިސްލާމްދީނަކީ ހަމައެކަނި ޢިލްމާ މަޢުރިފާގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ދީނެއް ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއްތަ އެއީ ޢަމަލީ ދީނެކެވެ.
ގޭގައި ގެންގުޅޭ ބުޅާ، ތެލި ތަށިން ކައިބޮއެ ހެދުމުން އެތެލި ތަށި ނުވަތަ އޭގައި ހުރި ކާއެއްޗެހި ނަޖިހެއް ނުވެއެވެ.
ކުޑަ ކުއްޖަކު އެކުއްޖާގެ މަންމަގެ ބަނޑުގައި އޮންނައިރު އޭނާއަށް އެތަނަށްވުރެ ބޮޑު ތަނެއް ހުންނާނެ ކަމަކަށް އޭނާއަށް އިޙުސާސެއް ނުކުރެވިދާނެއެވެ.
ގޭގައި އެކަނި ރޭގަނޑު ހޭދަނުކުރުން:
އެ ގެއެއްގެ އަހުލުވެރިންނަށް އުނދަގޫނުވާ ގަޑިތަކުގައި ޒިޔާރަތްކުރުމާއި، އެ ގޭގެ އަހުލުވެރިން ހިތްހަމަނުޖެހޭހާ ގިނައިރު ވަންދެން އެ ގެއެއްގައި މަޑުނުކުރުމާއި، ޒިޔާރަތްކުރާއިރު ސާފުތާހިރުވުމާއި، އެ ގޭގެ އަހުލުވެރިންނާ ވާހަކަ ދައްކާއިރު މަޑުމައިތިރިކަމާއި އޯގާތެރިކަމާއި އިޙްތިރާމާއި އުފާވެރިކަމާއެކު ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ރިވެތި އަދަބުތަކެކެވެ.
އިޒުނައަށް އެދުމާއި ސަލާމްގޮވުމަކީ ވަންނަމީހާގެ ކުރަންޖެހޭނެ ދެކަމެއްކަމެވެ. މި ދެކަމުގެ ޙުކުމް ތަފާތުވިނަމަވެސް، ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިންގެ ރައުޔަކީ މިދެކަންތައް ކުރަންޖެހުމެވެ.
