އިބްނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲގެ ގެކޮޅު
ޝެއިޚު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ގެ ގެކޮޅަށް ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ރަސްކަލުންގެ ތެރެއިން ރަސްކަލަކު ވަޑައިގަތެވެ. މިކަލޭގެފާނަކީ ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ފަހުގެ ތާރީޚުގައި އުފެދުނު ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން ބޭކަލެކެވެ.
ޝެއިޚު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ގެ ގެކޮޅަށް ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ރަސްކަލުންގެ ތެރެއިން ރަސްކަލަކު ވަޑައިގަތެވެ. މިކަލޭގެފާނަކީ ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ފަހުގެ ތާރީޚުގައި އުފެދުނު ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން ބޭކަލެކެވެ.
ފަހެ ހިތުން ނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރުކުރާނީ އެނިޢުމަތްތައް ޚަލްޤުކުރައްވާ، ދެއްވިފަރާތަށް އެނިޢުމަތްތައް ނިސްބަތްކުރުމުންނެވެ.
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޣީބައިގެ މާނަ އަންގަވައި ދެއްވަމުން ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. “أَتَدْرُونَ مَا الْغِيبَةُ” “ޣީބައަކީ ކޮބައިކަން ތިޔަބައި މީހުންނަށް އެނގޭހެއްޔެވެ؟” އެބޭކަލުން ދެންނެވިއެވެ، “އެންމެ މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ މާތް ﷲއެވެ.
ޙަދީޘް ޢިލްމު އުގެނުމަށްޓަކައި އަބޫ ޙާތިމް މުޙައްމަދު ބިން އިދުރީސް އައްރާޒީ ޙިޖުރީ ސަނަތުން 214 ވަނަ އަހަރު ބަޞަރާއަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
ހަސަނުލް ބަޞަރީ ރަޙިމަޙުﷲ އުފަންވެ ވަޑައިގަތީ ހިޖުރީ ސަނަތުން 21 ވަނަ އަހަރު ޢުމަރު ބުނުލް ޚައްޠާބުގެ ޚިލާފަތުގެ ފަހުކޮޅު މަދީނާގައެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މަންމާ ފުޅަކީ މުއުމިނުތަކުންގެ މައިކަނބަލެއްކަމަށްވާ އުއްމު ސަލަމާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހާގެ ޚިދުމަތުގައި އުޅުއްވި ބޭކަނބަލެކެވެ.
ޢަބްދުލްޣަނީ އަލްމަޤްދިސީ (ރަޙިމަހުﷲ) ވިދާޅުވިއެވެ. އަޞްބަހާނުގެ މީހެއްގެ މެހެމާންދާރީގައި އަހަރެން ވީމެވެ. ނަމާދު ވަޤުތު ވަނުމުން ނަމާދުކުރުމަށް އަހަރެމެން އަވަސްވެގަތް ހިނދު، ނަމާދު ނުކުރާ މީހަކު ވިއެވެ. ބައެއް މީހުން ބުންޏެވެ. އެއީ އިރަށް
އާދެ ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުން ޞިފަކުރައްވާފައިވަނީ އެއްބަޑު އެއްބަފާ އަޚުންތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. (( إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿١٠﴾ )) سورة
ﷲ ތަޢާލާގެ ޢަޛާބު އަޅުގަނޑުމެންގެ މައްޗަށް ޙައްޤުވެއްޖެނަމަ ދެން ފަހެ “ވޯނިންގް ސިސްޓަމަކުން” ކުރާނެ ފައިދާއެއް ނެތެވެ. އެއިލާހީ ހިއްޕެވުމުގައި އެންމެ ގަދަފަދަވަންތަ އިލާހެވެ.
ސުވާލަކީ މިފަދައިން ބުރުގާ އަޅާމީހުން މިމަސައްކަތްކުރަނީ ﷲ ތަޢާލާއަށް މަކަރުހަދާ ޤިޔާމަތްދުވަހުން ތިމަންވެސް ބުރުގާ އެޅީމޭ ބުނުމަށްޓަކައި ހެއްޔެވެ؟ އެފަދަ އަދަބުކުޑަ ގޮތްގޮތަށް ބުރުޤާ އަޅާ ބަޔަކު އެފަދައިން ދުލުން ނުބުނި ނަމަވެސް މީ އެބައިމީހުންގެ ޙާލުގެ ދުލުން ބުނެވޭ ބުނުމެކެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ މޫސާ ޢަލައިހިއްސަލާމާއި ހާރޫނު ޢަލައިހިއްސަލާމަށް ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ((اذْهَبَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﴿٤٣﴾ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ ﴿٤٤﴾ )) سورة طه
އަލް އިމާމް ޙަސަނުލްބަޞަރީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. يا ابن آدم أنت أيام، كلما ذهب يوم منها ذهب بعضك، ويوشك إذا ذهب بعضك أن يذهب كلك وأنت لا
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް 1 އޭޕްރީލްގައި ‘އޭޕްރީލް ފޫލްސް’ގެ ދުވަސް ދުނިޔޭގެ ގިނަ ޤައުމުތަކެއްގައި ފާހަގަކުރެއެވެ. އެދުވަހަކީ ހީސަމާސާކޮށް މީސްތަކުންނަށް
އިންސާނީ ދަރިފަސްކޮޅަށް މިވަޤުތު ކުރިމަތިވެފައިވާ ޞިއްޚީ އެންމެ ބޮޑު ނުރައްކަލަކީ އެއިޑްސް ބައްޔެވެ. ފަރުވާއެއް ހޯދިފައިނުވާ މި ބަލި މުޅިދުނިޔޭގައި ސާލެއްހެން މިހާރު ދަނީ ފެތުރެމުންނެވެ. އެތައް މިލިޔަން ބަޔަކު މަރުވެ ހިނގައްޖެއެވެ. އަދި
ސުވަރުގެ ނުވަތަ ޖަންނަތުގެ މާނައަކީ ބަގީޗާއެވެ. ސުވަރުގެއަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ކިޔަމަންގަތް އަޅުންނަށްޓަކައި އެއިލާހު ތައްޔާރުކުރައްވާފައިވާ ދާއިމީ ގޯއްޗެކެވެ. ދުވަހަކުވެސް އިންސާނެއްގެ ލޮލުން ނުދެކޭ، ކަންފަތަށް ނީވޭ، އަދި ހިތަށްވެސް ނުގެނެވޭ ކަންތައްތަކެއް
(ކުރީގެ ބަޔާއި ގުޅޭ) މަތީގައި ބަޔާންވެދިޔައީ ތަޤުވާއާއި ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިވާ ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކާއި ތަޤުވާގެ ބައިތަކާއި ތަޤުވާގެ ހަރުފަތްތަކެވެ. ފަހެ ތަޤުވާގެ މާނާ ފުޅާވެގެންވެއެވެ. އަދި މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުކުރުމުގެ ޙާލަތު ހުންނަގޮތުން އެކި މީހުން
ޒަމާން މިވަނީ ބަދަލުވެފައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ “ތަރައްޤީވެ ތަހުޒީބުވެފައެވެ.” ނަމަވެސް މި”ތަރައްޤީއާއި ތަހުޒީބު”ގެ އަސާސީ ބިންގަލަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ހަދާފައިމިވަނީ ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.
ޝެއިޚު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ގެ ގެކޮޅަށް ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ރަސްކަލުންގެ ތެރެއިން ރަސްކަލަކު ވަޑައިގަތެވެ. މިކަލޭގެފާނަކީ ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ފަހުގެ ތާރީޚުގައި އުފެދުނު ބޮޑެތި ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން ބޭކަލެކެވެ.
ފަހެ ހިތުން ނިޢުމަތްތަކަށް ޝުކުރުކުރާނީ އެނިޢުމަތްތައް ޚަލްޤުކުރައްވާ، ދެއްވިފަރާތަށް އެނިޢުމަތްތައް ނިސްބަތްކުރުމުންނެވެ.
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޣީބައިގެ މާނަ އަންގަވައި ދެއްވަމުން ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. “أَتَدْرُونَ مَا الْغِيبَةُ” “ޣީބައަކީ ކޮބައިކަން ތިޔަބައި މީހުންނަށް އެނގޭހެއްޔެވެ؟” އެބޭކަލުން ދެންނެވިއެވެ، “އެންމެ މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ މާތް ﷲއެވެ.
ޙަދީޘް ޢިލްމު އުގެނުމަށްޓަކައި އަބޫ ޙާތިމް މުޙައްމަދު ބިން އިދުރީސް އައްރާޒީ ޙިޖުރީ ސަނަތުން 214 ވަނަ އަހަރު ބަޞަރާއަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
ހަސަނުލް ބަޞަރީ ރަޙިމަޙުﷲ އުފަންވެ ވަޑައިގަތީ ހިޖުރީ ސަނަތުން 21 ވަނަ އަހަރު ޢުމަރު ބުނުލް ޚައްޠާބުގެ ޚިލާފަތުގެ ފަހުކޮޅު މަދީނާގައެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ މަންމާ ފުޅަކީ މުއުމިނުތަކުންގެ މައިކަނބަލެއްކަމަށްވާ އުއްމު ސަލަމާ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހާގެ ޚިދުމަތުގައި އުޅުއްވި ބޭކަނބަލެކެވެ.
ޢަބްދުލްޣަނީ އަލްމަޤްދިސީ (ރަޙިމަހުﷲ) ވިދާޅުވިއެވެ. އަޞްބަހާނުގެ މީހެއްގެ މެހެމާންދާރީގައި އަހަރެން ވީމެވެ. ނަމާދު ވަޤުތު ވަނުމުން ނަމާދުކުރުމަށް އަހަރެމެން އަވަސްވެގަތް ހިނދު، ނަމާދު ނުކުރާ މީހަކު ވިއެވެ. ބައެއް މީހުން ބުންޏެވެ. އެއީ އިރަށް
އާދެ ﷲ ތަޢާލާ މުއުމިނުން ޞިފަކުރައްވާފައިވަނީ އެއްބަޑު އެއްބަފާ އަޚުންތަކެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. (( إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿١٠﴾ )) سورة
ﷲ ތަޢާލާގެ ޢަޛާބު އަޅުގަނޑުމެންގެ މައްޗަށް ޙައްޤުވެއްޖެނަމަ ދެން ފަހެ “ވޯނިންގް ސިސްޓަމަކުން” ކުރާނެ ފައިދާއެއް ނެތެވެ. އެއިލާހީ ހިއްޕެވުމުގައި އެންމެ ގަދަފަދަވަންތަ އިލާހެވެ.
ސުވާލަކީ މިފަދައިން ބުރުގާ އަޅާމީހުން މިމަސައްކަތްކުރަނީ ﷲ ތަޢާލާއަށް މަކަރުހަދާ ޤިޔާމަތްދުވަހުން ތިމަންވެސް ބުރުގާ އެޅީމޭ ބުނުމަށްޓަކައި ހެއްޔެވެ؟ އެފަދަ އަދަބުކުޑަ ގޮތްގޮތަށް ބުރުޤާ އަޅާ ބަޔަކު އެފަދައިން ދުލުން ނުބުނި ނަމަވެސް މީ އެބައިމީހުންގެ ޙާލުގެ ދުލުން ބުނެވޭ ބުނުމެކެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ މޫސާ ޢަލައިހިއްސަލާމާއި ހާރޫނު ޢަލައިހިއްސަލާމަށް ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ((اذْهَبَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﴿٤٣﴾ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ ﴿٤٤﴾ )) سورة طه
އަލް އިމާމް ޙަސަނުލްބަޞަރީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. يا ابن آدم أنت أيام، كلما ذهب يوم منها ذهب بعضك، ويوشك إذا ذهب بعضك أن يذهب كلك وأنت لا
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް 1 އޭޕްރީލްގައި ‘އޭޕްރީލް ފޫލްސް’ގެ ދުވަސް ދުނިޔޭގެ ގިނަ ޤައުމުތަކެއްގައި ފާހަގަކުރެއެވެ. އެދުވަހަކީ ހީސަމާސާކޮށް މީސްތަކުންނަށް
އިންސާނީ ދަރިފަސްކޮޅަށް މިވަޤުތު ކުރިމަތިވެފައިވާ ޞިއްޚީ އެންމެ ބޮޑު ނުރައްކަލަކީ އެއިޑްސް ބައްޔެވެ. ފަރުވާއެއް ހޯދިފައިނުވާ މި ބަލި މުޅިދުނިޔޭގައި ސާލެއްހެން މިހާރު ދަނީ ފެތުރެމުންނެވެ. އެތައް މިލިޔަން ބަޔަކު މަރުވެ ހިނގައްޖެއެވެ. އަދި
ސުވަރުގެ ނުވަތަ ޖަންނަތުގެ މާނައަކީ ބަގީޗާއެވެ. ސުވަރުގެއަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ކިޔަމަންގަތް އަޅުންނަށްޓަކައި އެއިލާހު ތައްޔާރުކުރައްވާފައިވާ ދާއިމީ ގޯއްޗެކެވެ. ދުވަހަކުވެސް އިންސާނެއްގެ ލޮލުން ނުދެކޭ، ކަންފަތަށް ނީވޭ، އަދި ހިތަށްވެސް ނުގެނެވޭ ކަންތައްތަކެއް
(ކުރީގެ ބަޔާއި ގުޅޭ) މަތީގައި ބަޔާންވެދިޔައީ ތަޤުވާއާއި ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިވާ ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކާއި ތަޤުވާގެ ބައިތަކާއި ތަޤުވާގެ ހަރުފަތްތަކެވެ. ފަހެ ތަޤުވާގެ މާނާ ފުޅާވެގެންވެއެވެ. އަދި މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުކުރުމުގެ ޙާލަތު ހުންނަގޮތުން އެކި މީހުން
ޒަމާން މިވަނީ ބަދަލުވެފައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ “ތަރައްޤީވެ ތަހުޒީބުވެފައެވެ.” ނަމަވެސް މި”ތަރައްޤީއާއި ތަހުޒީބު”ގެ އަސާސީ ބިންގަލަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ހަދާފައިމިވަނީ ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.