بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ الحمد لله، والصلاة والسلام على رسول الله، أما بعد: ފަހެ، މިއީ ނަމާދުގައި ޚުޝޫޢަތްތެރިވުމާގުޅޭ ޚުލާޞާއެކެވެ. މިއީ މި މައުޟޫގައި އައްޝައިޚު މުޙައްމަދު ޞާލިޙު އަލްމުނައްޖިދު
* ދީނުގައިވާ ކޮންމެ ވާޖިބެއް ކެނޑިގެންދާނީ ކުޅަދާނަކަން ކެނޑިގެންދާ ހާލަތްތަކުގައެވެ. އެހެންކަމުން މިފަދަ ޙުކުމްތައް ޢާންމު ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، މިކަމުގައި ޢަމަލުކުރަންވާނީ އެރަށެއް ނުވަތަ ސަރަހަައްދެއްގެ ނުވަތަ ޢާންމު ފަރުދުންގެ ޢުމުރާއި ބަލިހާލަތަށް ރިޢާޔަތްކޮށް އިތުބާރު ހިފޭ ޑޮކްޓަރުން ދެއްވާ ލަފަޔާއި މަޝްވަރާގެ މަތިންނެއެވެ.
އެހެންކަމުން ބައި ދުވަހާ ކައިރިކުރާ މުއްދަތުގެ ދަތުރުތައް މަޙުރަމަކާ ނުލައި ކުރުމުން އަންހެނުން އެއްކިބާވާން ޖެހޭނެއެވެ. އެއީ އިސްވެ ދެންނެވުނުހެން ގާތްގަނޑަކަށް 40 ކިލޯމީޓަރެވެ.
މިއީ “މަންޡޫމަތުލް ޤަވާއިދުލް ފިޤްހިއްޔާ” ނުވަތަ ފިޤުހުގެ ޤަވައިދުތަކުގެ މައްޗަށް ލިޔެފައިވާ ޅެންބައިތުތަކެއްގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ކުރުފޮތެކެވެ.
މުޅި ދުނިޔެއަށްވެސް ބޮޑު ވަބާއެއް ފެތުރިފައިވާ މި ދުވަސްވަރުގައި، ބަލިމަޑުކަން ފެތުރުން ކުޑަ ކުރުމުގެ ގޮތުން މިސްކިތްތަކަށްވެސް ނޭފަތާއި އަނގަ ނިވާވާނޭފަދަ މާސްކެއް އަޅައިގެން ދިއުމަށް ބައެއް ސިއްޙީ އިދާރާތަކުން ލަފާ ދެއްވައެވެ. އެ ފަދަ ޙާޖަތަކަށްޓަކާ ނޭފަތާއި އަނގަ ނިވާކޮށްގެން ނަމާދުކުރުމަކީ މަކްރޫހަކަމެއް ނޫނެވެ.
ޢުޛުރެއްގެ ސަބަބުން ފާއިތުވާ ފަރުޟު ރޯދަ ހިފުމަކީ ވާޖިބެކެވެ. ވާޖިބު ރޯދަ ހިފާއިރު ފިރިމީހާގެ އިޛުނަ ހޯދުމަކީ ޝަރުޠެއް ނޫނެވެ. ވާޖިބު ނޫން ރޯދަ ހިފާއިރު، ފިރިމީހާ ޙާޟިރުވެ ހުރިނަމަ ފިރިމީހާގެ އިޛުނަ ހޯދަން
(29) ހެނދުނާއި ހަވީރަށް ޚާއްޞަކުރުމެއްނެތި، ދުވަހުގެ ކޮންމެ ވަގުތެއްގައިވެސް ކިޔެވިދާނެ ޛިކުރުތަކުގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ޛިކުރުތައް ހިމެނެއެވެ. ((سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ عَدَدَ خَلْقِهِ)) 3 ފަހަރު ކިޔުން. ((سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ رِضَا
(28) ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތަކުގެ ތެރެއިން ޞައްޙަ ޛިކުރުތައް ބަޔާންކޮށްލަމެވެ. ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް އައިސްފައިވާ އެ ޛިކުރުތައް އެކުއެކީގައެވެ. އަދި އެ ޛިކުރުތަކާމެދު ވިސްނާ ފިކުރުކުރުމުގެ ގޮތުން، އެ ޛިކުރުތަކުގައިވާ މުހިއްމު ކަލިމަތަކާއި
(19) ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތަކާއި، ނަމާދުތަކުގެ ފަހުގައި ކިޔުމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ޛިކުރުތަކާއި، ރޭގަނޑާއި ދުވާލުގެ އެކި ވަގުތުތަކާއި އެކި ޙާލަތްތަކަށާއި އެކި ސަބަބުތަކުގައި ކިޔުމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ޛިކުރުތައްކުރުން މަތީގައި ދެމިހުންނަމީހަކު ވެގެންދާނީ ﷲ މަތިން
«بَيْنَ كُلِّ أَذَانَيْنِ صَلاَةٌ » -متفق عليه- (މާނަ: “ކޮންމެ ދެ أذان (ބަންގިއަކާއި ގަމަތަކާ) ދެމެދު (ސުންނަތް) ނަމާދެއްވެއެވެ.”).
މިއީ އުޞޫލުފިޤުހުގެ ޢިލްމަށް އަބުލް މަޢާލީ އަލްޖުވައިނީ ލިޔުއްވާފައިވާ الورقات ގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެވެ.
(13) ﷲ ތަޢާލާ މަތިން ކުރާ ޛިކުރުތަކުގެ ދެ ވައްތަރެއްވެއެވެ. އެއީ މުޠުލަޤާއި މުޤައްޔަދެވެ. މުޠުލަޤަކީ: އެއީ ހުރިހާ ވަގުތެއްގައާއި، ހުރިހާ ތަނެއްގައާއި، ހުރިހާ ޙާލަތެއްގައިވެސް ކިޔުމަށް އައިސްފައިވާ ޛިކުރުތަކެވެ. ވަކި ވަގުތަކަށް، ނުވަތަ
(7) ޚުޝޫޢަތްތެރިކަމާއެކު ޛިކުރުކުރާމީހަކީ: އެ ޛިކުރުކުރުމުގައި އެމީހެއްގެ ހިތާއި، ދުލާއި، ހަށިގަނޑު ބައިވެރިކުރާމީހެކެވެ. އޭނާގެ ދުލުން ޛިކުރުތައް ކިޔަމުންދާއިރު، އޭނާގެ ހިތް މަޑުމޮޅިވެ، އޭނާގެ ގުނަންތައް ޚުޝޫޢަތްތެރިވާނެއެވެ. (8) ޛިކުރުކުރުމާމެދު ޣާފިލުވުމުގެ ތެރޭގައި: ޛިކުރުތަކުގެ
“ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ ހިފާ، ދެން އެއަށްފަހު ޝައްވާލުމަހު ހަ ރޯދަ ހިފައިފިމީހާ ދަންނައެވެ. އޭނާ މުޅި އަހަރު ރޯދަހިފި ފަދައެވެ.”
މި ފޮތަކީ މުޙައްމަދު ބުން ޞާލިޙުލް މުނައްޖިދު حفظه الله ޝާއިޢުކުރައްވާފައިވާ “31 فائدة في أذكار الصباح والمساء” މި ފޮތުގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެކެވެ. بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ الحمد لله،
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ الحمد لله، والصلاة والسلام على رسول الله، أما بعد: ފަހެ، މިއީ ނަމާދުގައި ޚުޝޫޢަތްތެރިވުމާގުޅޭ ޚުލާޞާއެކެވެ. މިއީ މި މައުޟޫގައި އައްޝައިޚު މުޙައްމަދު ޞާލިޙު އަލްމުނައްޖިދު
* ދީނުގައިވާ ކޮންމެ ވާޖިބެއް ކެނޑިގެންދާނީ ކުޅަދާނަކަން ކެނޑިގެންދާ ހާލަތްތަކުގައެވެ. އެހެންކަމުން މިފަދަ ޙުކުމްތައް ޢާންމު ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި، މިކަމުގައި ޢަމަލުކުރަންވާނީ އެރަށެއް ނުވަތަ ސަރަހަައްދެއްގެ ނުވަތަ ޢާންމު ފަރުދުންގެ ޢުމުރާއި ބަލިހާލަތަށް ރިޢާޔަތްކޮށް އިތުބާރު ހިފޭ ޑޮކްޓަރުން ދެއްވާ ލަފަޔާއި މަޝްވަރާގެ މަތިންނެއެވެ.
އެހެންކަމުން ބައި ދުވަހާ ކައިރިކުރާ މުއްދަތުގެ ދަތުރުތައް މަޙުރަމަކާ ނުލައި ކުރުމުން އަންހެނުން އެއްކިބާވާން ޖެހޭނެއެވެ. އެއީ އިސްވެ ދެންނެވުނުހެން ގާތްގަނޑަކަށް 40 ކިލޯމީޓަރެވެ.
މިއީ “މަންޡޫމަތުލް ޤަވާއިދުލް ފިޤްހިއްޔާ” ނުވަތަ ފިޤުހުގެ ޤަވައިދުތަކުގެ މައްޗަށް ލިޔެފައިވާ ޅެންބައިތުތަކެއްގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ކުރުފޮތެކެވެ.
މުޅި ދުނިޔެއަށްވެސް ބޮޑު ވަބާއެއް ފެތުރިފައިވާ މި ދުވަސްވަރުގައި، ބަލިމަޑުކަން ފެތުރުން ކުޑަ ކުރުމުގެ ގޮތުން މިސްކިތްތަކަށްވެސް ނޭފަތާއި އަނގަ ނިވާވާނޭފަދަ މާސްކެއް އަޅައިގެން ދިއުމަށް ބައެއް ސިއްޙީ އިދާރާތަކުން ލަފާ ދެއްވައެވެ. އެ ފަދަ ޙާޖަތަކަށްޓަކާ ނޭފަތާއި އަނގަ ނިވާކޮށްގެން ނަމާދުކުރުމަކީ މަކްރޫހަކަމެއް ނޫނެވެ.
ޢުޛުރެއްގެ ސަބަބުން ފާއިތުވާ ފަރުޟު ރޯދަ ހިފުމަކީ ވާޖިބެކެވެ. ވާޖިބު ރޯދަ ހިފާއިރު ފިރިމީހާގެ އިޛުނަ ހޯދުމަކީ ޝަރުޠެއް ނޫނެވެ. ވާޖިބު ނޫން ރޯދަ ހިފާއިރު، ފިރިމީހާ ޙާޟިރުވެ ހުރިނަމަ ފިރިމީހާގެ އިޛުނަ ހޯދަން
(29) ހެނދުނާއި ހަވީރަށް ޚާއްޞަކުރުމެއްނެތި، ދުވަހުގެ ކޮންމެ ވަގުތެއްގައިވެސް ކިޔެވިދާނެ ޛިކުރުތަކުގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ޛިކުރުތައް ހިމެނެއެވެ. ((سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ عَدَدَ خَلْقِهِ)) 3 ފަހަރު ކިޔުން. ((سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ رِضَا
(28) ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތަކުގެ ތެރެއިން ޞައްޙަ ޛިކުރުތައް ބަޔާންކޮށްލަމެވެ. ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް އައިސްފައިވާ އެ ޛިކުރުތައް އެކުއެކީގައެވެ. އަދި އެ ޛިކުރުތަކާމެދު ވިސްނާ ފިކުރުކުރުމުގެ ގޮތުން، އެ ޛިކުރުތަކުގައިވާ މުހިއްމު ކަލިމަތަކާއި
(19) ހެނދުނާއި ހަވީރުގެ ޛިކުރުތަކާއި، ނަމާދުތަކުގެ ފަހުގައި ކިޔުމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ޛިކުރުތަކާއި، ރޭގަނޑާއި ދުވާލުގެ އެކި ވަގުތުތަކާއި އެކި ޙާލަތްތަކަށާއި އެކި ސަބަބުތަކުގައި ކިޔުމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ޛިކުރުތައްކުރުން މަތީގައި ދެމިހުންނަމީހަކު ވެގެންދާނީ ﷲ މަތިން
«بَيْنَ كُلِّ أَذَانَيْنِ صَلاَةٌ » -متفق عليه- (މާނަ: “ކޮންމެ ދެ أذان (ބަންގިއަކާއި ގަމަތަކާ) ދެމެދު (ސުންނަތް) ނަމާދެއްވެއެވެ.”).
މިއީ އުޞޫލުފިޤުހުގެ ޢިލްމަށް އަބުލް މަޢާލީ އަލްޖުވައިނީ ލިޔުއްވާފައިވާ الورقات ގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެވެ.
(13) ﷲ ތަޢާލާ މަތިން ކުރާ ޛިކުރުތަކުގެ ދެ ވައްތަރެއްވެއެވެ. އެއީ މުޠުލަޤާއި މުޤައްޔަދެވެ. މުޠުލަޤަކީ: އެއީ ހުރިހާ ވަގުތެއްގައާއި، ހުރިހާ ތަނެއްގައާއި، ހުރިހާ ޙާލަތެއްގައިވެސް ކިޔުމަށް އައިސްފައިވާ ޛިކުރުތަކެވެ. ވަކި ވަގުތަކަށް، ނުވަތަ
(7) ޚުޝޫޢަތްތެރިކަމާއެކު ޛިކުރުކުރާމީހަކީ: އެ ޛިކުރުކުރުމުގައި އެމީހެއްގެ ހިތާއި، ދުލާއި، ހަށިގަނޑު ބައިވެރިކުރާމީހެކެވެ. އޭނާގެ ދުލުން ޛިކުރުތައް ކިޔަމުންދާއިރު، އޭނާގެ ހިތް މަޑުމޮޅިވެ، އޭނާގެ ގުނަންތައް ޚުޝޫޢަތްތެރިވާނެއެވެ. (8) ޛިކުރުކުރުމާމެދު ޣާފިލުވުމުގެ ތެރޭގައި: ޛިކުރުތަކުގެ
“ރަމަޟާން މަހު ރޯދަ ހިފާ، ދެން އެއަށްފަހު ޝައްވާލުމަހު ހަ ރޯދަ ހިފައިފިމީހާ ދަންނައެވެ. އޭނާ މުޅި އަހަރު ރޯދަހިފި ފަދައެވެ.”
މި ފޮތަކީ މުޙައްމަދު ބުން ޞާލިޙުލް މުނައްޖިދު حفظه الله ޝާއިޢުކުރައްވާފައިވާ “31 فائدة في أذكار الصباح والمساء” މި ފޮތުގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެކެވެ. بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيْمِ الحمد لله،
