ނަޖިހުގެ ތަޢާރަފާއި ނަޖިހުގެ ވައްތަރުތައް
ނަޖިސް އަދި ނަޖިހުން ޠާހިރުވާނެ ގޮތް
ނަޖިސް އަދި ނަޖިހުން ޠާހިރުވާނެ ގޮތް
އެއްވެސް އެއްޗެއް ނުކައި ހަމައެކަނި ގާތުންދޭ ތުއްތު ފިރިހެން ކުއްޖާގެ ކުޑަކަމުދާ އެއްޗެހީގެ (ޙުކުމް) ޝަރީޢަތުގައި ލުއިކުރައްވާފައިވެއެވެ. އެ ކުއްޖާ ކުޑަކަމުދިޔަ ތަނަށް ފެންފޮދެއް ވިއްސައިލުމުން ފުދޭނެއެވެ.
މާނަ: ފިޠުރަތަކީ ފަސްކަމެކެވެ. – ނުވަތަ ފިތުރަތުގެ ތެރެއިންވާ ފަސްކަމެއް ވެއެވެ. – ޚިތާނުކުރުމާއި، ފޫޅުންތިރީގެ އިސްތަށިތައް ބޭލުމާއި، ކިހިލިފަތުގެ އިސްތަށިތައް އުފުރުމާއި، ނިޔަފަތި ކެނޑުމާ އަދި މަތިމަސް ކުރުކޮށް ކޮށުމެވެ.”
(32) ނަމަކީ އެނަމެއް ނިސްބަތްވާ އެއްޗެއް ރަމްޒުކޮށްދޭ ލަފްޒެކެވެ. ކުއްޖާއަށް ނަން ކިޔާއިރު ލަފްޒީ ގޮތުންނާއި މާނައިގެ ގޮތުން ރަނގަޅުނަމެއް ކިޔުމަކީ މުސްތަޙައްބު ކަމެކެވެ. މިއީ މައިންބަފައިން އެމީހުންގެ ދަރީންނަށް އަދާކޮށްދޭން ޖެހޭ ޙައްޤެކެވެ.
(31) ކުއްޖާ އުފަންވާ ވަގުތުގައި ނުވަތަ ހަތްވަނަ ދުވަހުގައި ނަންކިޔުން ސުންނަތްވެގެންވެއެވެ. އެންމެ ރަނގަޅުގޮތަކީ ނަން ކިޔުން އެއަށްވުރެ ލަސްނުކުރުމެވެ.
(22) އެއްވެސް ޙާލެއްގައި އެކަކުގެ ޢަޤީޤާއެއްގައި އެހެންބަޔެއް ބައިވެރިވުމެއް ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ. ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ބަކަރިއެއް (ކަތިލުން) މެނުވީ ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ.
(18) ދުވަސް ގުނާނީ ކުއްޖާ އުފަންވާދުވަސް ހިމަނައިގެންނެވެ. އެއީ އުފަންވީ ރޭގަނޑަކުކަމުގައި ނުވާނަމައެވެ. އުފަންވީ ރޭގަނޑަކުކަމުގައި ވާނަމަ ދުވަސް ގުނާނީ އޭގެ އަނެއް ދުވަހުން ފެށިގެންނެވެ.
(13) ޢަޤީޤާގެ ޝަރުޠުތަކަކީ އުޟްޙިޔާގެވެސް ޝަރުޠުތަކެވެ. އެއީ ބަހީމާއެއް (ގެރި ނުވަތަ ބަކަރި ނުވަތަ ޖަމަލު) ކަމުގައިވުމާ އަދި ޝަރުޢީ ގޮތުން އިޢުތިބާރު ކުރެވޭ ޢުމުރެއްގެ އެއްޗެއް ކަމުގައިވުމާ އަދި ކަތިލާ އެއްޗަކީ އެކަތިލުން މަނާކުރާ ހުރިހާ ޢައިބުތަކުން ސަލާމަތްވެފައިވާ އެއްޗެއްކަމުގައިވުމެވެ.
އުފަންވާކުއްޖާއަށް 7 ވަނަދުވަހު ޢަޤީޤާ ކަތިލުމަކީ ސުންނަތެކެވެ.
ޙަރާމް ގަހަނާއިން ޒަކާތްދިނުން ފިރިހެނުން އަޅާ ރަންފަދަ ޙަރާމްގޮތެއްގައި ބޭނުންކުރާ ގަހަނާއިން ޒަކާތްދޭންޖެހޭނެއެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ އިޖްމާޢުއެވެ. އައްޝާފިޢީ([1]) އާއި، އައްރާފިޢީ([2]) މިގޮތަށް އިޖްމާޢު ނަޤުލުކުރައްވާފައިވެއެވެ. ވިޔަފާރި ކުރުމަށްޓަކައި ގެންގުޅޭ ގަހަނާއިން ޒަކާތްދިނުން ވިޔަފާރިކުރުމުގެ
ތުއްތު ދަރިފުޅު ދުނިޔެއަށް އުފަންވާ ވަގުތު ތަޙްނީކު ކުރުމަކީ ސުންނަތްވެގެންވާ ކަމެކެވެ.
8- ކުއްޖާގެ ވާއަތުގެ ކަންފަތް ދޮށުގައި ޤަމަތްދިނުމަށް ޞައްޙަ އެއްވެސް ޙަދީޘަކުން ޘާބިތު ނުވެއެވެ.
5- ﷲ ތަޢާލާ މީހަކަށް ދަރިޔެއް މިންވަރުކޮށްދެއްވުމުން، އެމީހަކަށް ތަހުނިޔާކިޔާ ދުޢާ ކޮށްދިނުމަށް އަވަސްވެގަތުމަކީ ސުންނަތެކެވެ.
ތުއްތު ދަރިފުޅު އުފަންވުމުގެ މާކުރިން އިސްލާމްދީންވަނީ އެކުއްޖާގެ ކަންކަމުގައި ޖާމިނުވެފައެވެ.
މިއީ އަލަށް އުފަންވާ ކުދިންނާ ގުޅޭ ޙުކުމްތައް އެކުލެވޭ 43 ފައިދާއެއްގެ މައްޗަށް އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު ޞާލިޙު އަލް މުނައްޖިދު حفظه الله تعالى ލިޔުއްވާފައިވާ “43 فائدة في أحكام المولود” މިފޮތުގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެވެ.
މަސްލަޙަތުތައް ގިނަވެ ފުނިޖެހި (ޖަމްޢު ނުކުރެވޭ ޙާލަތުގައި) އިސްކުރެވޭނީ އެއްމެ މަސްލަޙަތު ބޮޑު ކަންތަކެވެ.
ނަޖިސް އަދި ނަޖިހުން ޠާހިރުވާނެ ގޮތް
އެއްވެސް އެއްޗެއް ނުކައި ހަމައެކަނި ގާތުންދޭ ތުއްތު ފިރިހެން ކުއްޖާގެ ކުޑަކަމުދާ އެއްޗެހީގެ (ޙުކުމް) ޝަރީޢަތުގައި ލުއިކުރައްވާފައިވެއެވެ. އެ ކުއްޖާ ކުޑަކަމުދިޔަ ތަނަށް ފެންފޮދެއް ވިއްސައިލުމުން ފުދޭނެއެވެ.
މާނަ: ފިޠުރަތަކީ ފަސްކަމެކެވެ. – ނުވަތަ ފިތުރަތުގެ ތެރެއިންވާ ފަސްކަމެއް ވެއެވެ. – ޚިތާނުކުރުމާއި، ފޫޅުންތިރީގެ އިސްތަށިތައް ބޭލުމާއި، ކިހިލިފަތުގެ އިސްތަށިތައް އުފުރުމާއި، ނިޔަފަތި ކެނޑުމާ އަދި މަތިމަސް ކުރުކޮށް ކޮށުމެވެ.”
(32) ނަމަކީ އެނަމެއް ނިސްބަތްވާ އެއްޗެއް ރަމްޒުކޮށްދޭ ލަފްޒެކެވެ. ކުއްޖާއަށް ނަން ކިޔާއިރު ލަފްޒީ ގޮތުންނާއި މާނައިގެ ގޮތުން ރަނގަޅުނަމެއް ކިޔުމަކީ މުސްތަޙައްބު ކަމެކެވެ. މިއީ މައިންބަފައިން އެމީހުންގެ ދަރީންނަށް އަދާކޮށްދޭން ޖެހޭ ޙައްޤެކެވެ.
(31) ކުއްޖާ އުފަންވާ ވަގުތުގައި ނުވަތަ ހަތްވަނަ ދުވަހުގައި ނަންކިޔުން ސުންނަތްވެގެންވެއެވެ. އެންމެ ރަނގަޅުގޮތަކީ ނަން ކިޔުން އެއަށްވުރެ ލަސްނުކުރުމެވެ.
(22) އެއްވެސް ޙާލެއްގައި އެކަކުގެ ޢަޤީޤާއެއްގައި އެހެންބަޔެއް ބައިވެރިވުމެއް ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ. ކޮންމެ ކުއްޖަކަށް ބަކަރިއެއް (ކަތިލުން) މެނުވީ ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ.
(18) ދުވަސް ގުނާނީ ކުއްޖާ އުފަންވާދުވަސް ހިމަނައިގެންނެވެ. އެއީ އުފަންވީ ރޭގަނޑަކުކަމުގައި ނުވާނަމައެވެ. އުފަންވީ ރޭގަނޑަކުކަމުގައި ވާނަމަ ދުވަސް ގުނާނީ އޭގެ އަނެއް ދުވަހުން ފެށިގެންނެވެ.
(13) ޢަޤީޤާގެ ޝަރުޠުތަކަކީ އުޟްޙިޔާގެވެސް ޝަރުޠުތަކެވެ. އެއީ ބަހީމާއެއް (ގެރި ނުވަތަ ބަކަރި ނުވަތަ ޖަމަލު) ކަމުގައިވުމާ އަދި ޝަރުޢީ ގޮތުން އިޢުތިބާރު ކުރެވޭ ޢުމުރެއްގެ އެއްޗެއް ކަމުގައިވުމާ އަދި ކަތިލާ އެއްޗަކީ އެކަތިލުން މަނާކުރާ ހުރިހާ ޢައިބުތަކުން ސަލާމަތްވެފައިވާ އެއްޗެއްކަމުގައިވުމެވެ.
އުފަންވާކުއްޖާއަށް 7 ވަނަދުވަހު ޢަޤީޤާ ކަތިލުމަކީ ސުންނަތެކެވެ.
ޙަރާމް ގަހަނާއިން ޒަކާތްދިނުން ފިރިހެނުން އަޅާ ރަންފަދަ ޙަރާމްގޮތެއްގައި ބޭނުންކުރާ ގަހަނާއިން ޒަކާތްދޭންޖެހޭނެއެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ އިޖްމާޢުއެވެ. އައްޝާފިޢީ([1]) އާއި، އައްރާފިޢީ([2]) މިގޮތަށް އިޖްމާޢު ނަޤުލުކުރައްވާފައިވެއެވެ. ވިޔަފާރި ކުރުމަށްޓަކައި ގެންގުޅޭ ގަހަނާއިން ޒަކާތްދިނުން ވިޔަފާރިކުރުމުގެ
ތުއްތު ދަރިފުޅު ދުނިޔެއަށް އުފަންވާ ވަގުތު ތަޙްނީކު ކުރުމަކީ ސުންނަތްވެގެންވާ ކަމެކެވެ.
8- ކުއްޖާގެ ވާއަތުގެ ކަންފަތް ދޮށުގައި ޤަމަތްދިނުމަށް ޞައްޙަ އެއްވެސް ޙަދީޘަކުން ޘާބިތު ނުވެއެވެ.
5- ﷲ ތަޢާލާ މީހަކަށް ދަރިޔެއް މިންވަރުކޮށްދެއްވުމުން، އެމީހަކަށް ތަހުނިޔާކިޔާ ދުޢާ ކޮށްދިނުމަށް އަވަސްވެގަތުމަކީ ސުންނަތެކެވެ.
ތުއްތު ދަރިފުޅު އުފަންވުމުގެ މާކުރިން އިސްލާމްދީންވަނީ އެކުއްޖާގެ ކަންކަމުގައި ޖާމިނުވެފައެވެ.
މިއީ އަލަށް އުފަންވާ ކުދިންނާ ގުޅޭ ޙުކުމްތައް އެކުލެވޭ 43 ފައިދާއެއްގެ މައްޗަށް އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު ޞާލިޙު އަލް މުނައްޖިދު حفظه الله تعالى ލިޔުއްވާފައިވާ “43 فائدة في أحكام المولود” މިފޮތުގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެވެ.
މަސްލަޙަތުތައް ގިނަވެ ފުނިޖެހި (ޖަމްޢު ނުކުރެވޭ ޙާލަތުގައި) އިސްކުރެވޭނީ އެއްމެ މަސްލަޙަތު ބޮޑު ކަންތަކެވެ.