ޝައިޚުލް އިސްލާމް މުޙައްމަދު ބުން ޢަބްދުލް ވައްހާބު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
“اقرأ އިން އެކަލޭގެފާނު ނަބީކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނެވެ. އަދި المدثر އިން ރަސޫލުކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނެވެ.”
ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ ގެ މައްޗަށް ޤުރުއާނުން އެންމެ ފުރަތަމަ ބާވައިލެއްވުނު މިންވަރެއް ބާވައިލެއްވުނީ ރަމަޟާން މަހެއްގެ ލައިލަތުލް ޤަދްރި ވިލޭރޭގައެވެ.
އިމާމް އަލްބަޣަވީގެ ތަޢާރަފު
އެކަލޭގެފާނުގެ ޝައިޚުން
އެކަލޭގެފާނު ލިޔުއްވި ބައެއް ފޮތްތައް
ދީނުގެ ޢިލްމު ހޯއްދުވުމުގައި ޢިލްމުވެރިންނާއި ދަރިވަރުން ރައްކާތެރިވެވަޑައިގަތް މިންވަރުގެ ނަތީޖާއަކަށްވީ، ތާރީޚުގައި ދުވަހަކުވެސް ދީނުގެ ޢިލްމު ރައްކާތެރި ނުކުރެވޭ ފަދަ ގޮތަކަށް އިސްލާމީ ޢިލްމު ރައްކާތެރިކުރެވުމެވެ. އިސްނާދުގެ ޢިލްމުފަދަ ޢިލްމުތައް ފެށުމެވެ.
ތާބިޢީންގެ ތެރެއިން ގިނަ ބޭކަލުންތަކެއް ތަފްސީރު ޢިލްމުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވެއެވެ. އެބޭކަލުންނަކީ ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން ތަފްސީރު ޢިލްމުގައި އަރާހުންނެވި ބޭބޭކަލުންނަށް ދަރިވަރުވެވަޑައިގެންނެވި ބޭކަލުންނެވެ. އެގޮތުން ތާބިޢީންގެ ތެރެއިން މަޝްހޫރު ތަފްސީރު ޢިލްމުވެރިންނަކީ: 1- މުޖާހިދު ބުނު
1– ހަތަރު ޚަލީފާއިން ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމް 2- ޢަބްދުﷲ ބުނު މަސްޢޫދު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު 3- ޢަބްދުﷲ ބުނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާ 4- އުބައްޔު ބުނު ކަޢުބު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު 5- ޒައިދު
ތަފްސީރު ބެހެނީ ދެބަޔަކަށެވެ. އެއީ 1: އައްތަފްސީރު ބިލްމައުޘޫރި (ބިއް ރިވާޔާ) 2- އައްތަފްސީރު ބިއްރައުޔި (ބިއް ދިރާޔާ) ތަފްސީރު ބިލް މައުޘޫރި: އެއީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ތަފްސީރު ހަމަ ކީރިތި ޤުރުއާނުން ބަލައިގެންނާއި
ތަފްސީރުގެ ލުޣަވީ މާނަ: އެއީ ބަޔާންކޮށް ދިނުން ނުވަތަ ހާމަކޮށްދިނުން ނުވަތަ ފާޅުކޮށްދިނުން ނުވަތަ ކަޝްފުކޮށްދިނުމެވެ. ތަފްސީރުގެ އިޞްޠިލާޙީ މާނަ: ޒަރްކަޝީ ރަޙިމަހުﷲ ތަފްސީރު އިޞްޠިލާޙުގައި މާނަކުރައްވާ ގޮތުގައި އެއީ: “ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
ބައެއް މަޝްހޫރު ތަފްސީރު ފޮތްތައް 1- ތަފްސީރުއްޠަބަރީ: މިފޮތުގެ ފުރިހަމަ ނަމަކީ ‘ޖާމިޢުލްބަޔާން ޢަން ތައުވީލި އާޔިލްޤުރުއާން’ އެވެ. ލިޔުއްވީ އަލް އިމާމުލް މުފައްސިރު މުޙައްމަދު ބިން ޖަރީރު އައްޠަބަރީ ރަޙިމަހުﷲއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ އެންމެފުރަތަމަ
ތަފްސީރަކީ ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ އަލައިހިވަސައްލަމަގެ މައްޗަށް ބާވައިލެއްވުނު ﷲތަޢާލާގެ ފޮތް ވިސްނައިދީ އޭގެ މާނަ ބަޔާންކޮށް، އެއިން ޙިކްމަތްތަކާއި ޙުކުމްތައް ނެރެދޭ ޢިލްމަށް ކިޔާނަމެކެވެ.
ޝައިޚުލް އިސްލާމް މުޙައްމަދު ބުން ޢަބްދުލް ވައްހާބު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
“اقرأ އިން އެކަލޭގެފާނު ނަބީކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނެވެ. އަދި المدثر އިން ރަސޫލުކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނެވެ.”
ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ ގެ މައްޗަށް ޤުރުއާނުން އެންމެ ފުރަތަމަ ބާވައިލެއްވުނު މިންވަރެއް ބާވައިލެއްވުނީ ރަމަޟާން މަހެއްގެ ލައިލަތުލް ޤަދްރި ވިލޭރޭގައެވެ.
އިމާމް އަލްބަޣަވީގެ ތަޢާރަފު
އެކަލޭގެފާނުގެ ޝައިޚުން
އެކަލޭގެފާނު ލިޔުއްވި ބައެއް ފޮތްތައް
ދީނުގެ ޢިލްމު ހޯއްދުވުމުގައި ޢިލްމުވެރިންނާއި ދަރިވަރުން ރައްކާތެރިވެވަޑައިގަތް މިންވަރުގެ ނަތީޖާއަކަށްވީ، ތާރީޚުގައި ދުވަހަކުވެސް ދީނުގެ ޢިލްމު ރައްކާތެރި ނުކުރެވޭ ފަދަ ގޮތަކަށް އިސްލާމީ ޢިލްމު ރައްކާތެރިކުރެވުމެވެ. އިސްނާދުގެ ޢިލްމުފަދަ ޢިލްމުތައް ފެށުމެވެ.
ތާބިޢީންގެ ތެރެއިން ގިނަ ބޭކަލުންތަކެއް ތަފްސީރު ޢިލްމުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވެއެވެ. އެބޭކަލުންނަކީ ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން ތަފްސީރު ޢިލްމުގައި އަރާހުންނެވި ބޭބޭކަލުންނަށް ދަރިވަރުވެވަޑައިގެންނެވި ބޭކަލުންނެވެ. އެގޮތުން ތާބިޢީންގެ ތެރެއިން މަޝްހޫރު ތަފްސީރު ޢިލްމުވެރިންނަކީ: 1- މުޖާހިދު ބުނު
1– ހަތަރު ޚަލީފާއިން ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމް 2- ޢަބްދުﷲ ބުނު މަސްޢޫދު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު 3- ޢަބްދުﷲ ބުނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާ 4- އުބައްޔު ބުނު ކަޢުބު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު 5- ޒައިދު
ތަފްސީރު ބެހެނީ ދެބަޔަކަށެވެ. އެއީ 1: އައްތަފްސީރު ބިލްމައުޘޫރި (ބިއް ރިވާޔާ) 2- އައްތަފްސީރު ބިއްރައުޔި (ބިއް ދިރާޔާ) ތަފްސީރު ބިލް މައުޘޫރި: އެއީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ތަފްސީރު ހަމަ ކީރިތި ޤުރުއާނުން ބަލައިގެންނާއި
ތަފްސީރުގެ ލުޣަވީ މާނަ: އެއީ ބަޔާންކޮށް ދިނުން ނުވަތަ ހާމަކޮށްދިނުން ނުވަތަ ފާޅުކޮށްދިނުން ނުވަތަ ކަޝްފުކޮށްދިނުމެވެ. ތަފްސީރުގެ އިޞްޠިލާޙީ މާނަ: ޒަރްކަޝީ ރަޙިމަހުﷲ ތަފްސީރު އިޞްޠިލާޙުގައި މާނަކުރައްވާ ގޮތުގައި އެއީ: “ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި
ބައެއް މަޝްހޫރު ތަފްސީރު ފޮތްތައް 1- ތަފްސީރުއްޠަބަރީ: މިފޮތުގެ ފުރިހަމަ ނަމަކީ ‘ޖާމިޢުލްބަޔާން ޢަން ތައުވީލި އާޔިލްޤުރުއާން’ އެވެ. ލިޔުއްވީ އަލް އިމާމުލް މުފައްސިރު މުޙައްމަދު ބިން ޖަރީރު އައްޠަބަރީ ރަޙިމަހުﷲއެވެ. އެކަލޭގެފާނަކީ އެންމެފުރަތަމަ
ތަފްސީރަކީ ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ އަލައިހިވަސައްލަމަގެ މައްޗަށް ބާވައިލެއްވުނު ﷲތަޢާލާގެ ފޮތް ވިސްނައިދީ އޭގެ މާނަ ބަޔާންކޮށް، އެއިން ޙިކްމަތްތަކާއި ޙުކުމްތައް ނެރެދޭ ޢިލްމަށް ކިޔާނަމެކެވެ.
