ދީން

އޭގެ ތެރެއިން ކޮންމެ ނަމާދަކަށްވެސް ޤަމަތެއްވެއެވެ. އެއީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޙައްޖުކުރެއްވި ގޮތާމެދު އައިސްފައިވާ ޖާބިރު رضي الله عنه ގެ ޙަދީޘްގައިވާ ފަދައިންނެވެ.

ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން އަބޫހުރައިރާ رضي الله عنه ރިވާކުރެއްވިއެވެ.

މިމަސްއަލަކީ [ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި] ޚިލާފުއޮތް މަސްއަކަލައެކެވެ. ރަނގަޅުގޮތަކީ ދަތުރުވެރިންވެސް ބަންގި ގޮވުން ވާޖިބުކަމެވެ.

މީހަކު ހެނދުނުކުރާހިނދު ތިންފަހަރު ((أَعُوذُ بِالله السَّمِيعِ الْعَلِيمِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ)) ކިޔައި، އަދި ޙަޝްރު ސޫރަތުގެ ފަހު ތިން އާޔަތް ކިޔައިފިނަމަ

މާނައީ: މާތްﷲ ރުއްސުންލެއްވި އަނަސްގެފާނުގެ ކިބައިން ރިވާވެގެން ވެއެވެ. ޙުދައިބިއްޔާއިން ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އަށް ރުޖޫޢަވެވަޑައިގަންނަވަނިކޮށް އާޔަތް ބާވާލެއްވުނެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙާބީން ތިއްބެވީ ހިތާމައާއި ކީރިތިކުރެއްވުމުގައެވެ.

ހަވީރުވާހިނދު ދުޚާންސޫރަތާއި އަދި ޣާފިރު ސޫރަތްފެށިގެން ﴿وَإِلَيْهِ الْمَصِيْر﴾ އަށް ނިމޭ ހިސާބަށް، އަދި އާޔަތުލް ކުރުސި ކިޔަވައިފިމީހާ

ދުނިޔޭގެ އެކޮޅުމިކޮޅު ނުދަންނަ ވާނުވާނޭންގޭމީހުން ނުދަންނަނީ ހަމައެކަނި އެބައިމީހުންގެ ކަލަކުވާކަން އެކަންޏެއްނޫނެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އެބައިމީހުން އެދައުވާކުރާ ދީނެއްގެ ޙަޤީގަތެއްވެސްއެބައިމީހުންނަކަށް ނޭނގެއެވެ. ޙަޤީގަތަކީ އެއީކަމުގައިވާތީވެއެކަމާމެދު ހައިރާންވާކަށްވެސް ނުޖެހެއެވެ. ޤައުމު މުސްލިމްވެފައިއައިޑީކާޑު މުސްލިމުވުމަކުން އިސްލާދީނުގެ އަސްލުތައް އެމީހަކަށްއެނގޭނެކަމަށް

ޔާސީންސޫރަތުގެ މާތްކަމާ ބެހޭގޮތުން ރިވާވެފައިވާ ޙަދީޘްތަކުގެ ތެރެއިން އައްޝައިޚް އަލްބާނީ -رحمه الله- ތަޙްޤީޤް ކުރައްވާފައިވާ އެއްވެސް ޙަދީޘްއެއް ޞައްޙަ ދަރަޖައަށް ވާޞިލްވެފައެއް ނުވެއެވެ.

ފިރިމީހާގެ ގެޔާ އޭނާގެ ދަރިންނާ އަދި އޭނާގެ މުދަލާ ރައްކާތެރިކޮށް ބަލަހައްޓާ ހެދުމަކީ އަނބިމީހާގެ ފަރާތުން ފިރިމީހާއަށް ލިބެންވާ ޙައްޤެކެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ޙަދީޘް ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. “وَالْمَرْءَةُ رَاعِيَةٌ عَلَي

މާތްﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް އުރެދެވޭކަމަކަށް ފިރިމީހާ އަމުރު ނުކުރާހާ ހިނދަކު ފިރިމީހާކުރާ ކޮންމެ އަމުރަކަށް އަނބިމީހާ ކިޔަމަން ގަތުން ވާޖިބުވެގެންވެއެވެ. ފަހެ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަށް އުރެދެވޭކަމަކަށް ފިރިމީހާ އަމުރު ކޮށްފިނަމަ ދެން

ތިރީގައި މިބަޔާންކޮށްލަނީ ކުޑަކުދިންގެ ހިތްތަކުގައި ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަކުރުން އަށަގެންނެވުމަށްޓަކައި ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه و سلم ކުރެއްވި ބައެއްކަންކަމެވެ. މިގޮތުން މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه و سلم އިބްނު

ފެށުން. الحمد لله رب العامين، الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه أجمعين. أما بعد. ﷲ ސުބުޙާނަހޫ  ވަތަޢާލާ  ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. لَقَدْ

ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ﴿كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ﴾[سورة ص ٢٩]

މާނައީ: “(މިއީ) ކަލޭގެފާނަށް ތިމަންރަސްކަލާނގެ ބާވައިލެއްވި ބަރަކާތްތެރި ފޮތެކެވެ. (އެއީ) އެބައިމީހުން އެ ފޮތުގެ އާޔަތް ތަކުގެ މާނަތަކާމެދު ވިސްނާ ފިކުރުކުރުމަށެވެ. އަދި ބުއްދީގެ އަހުލުވެރިން (އެ) ހަނދުމަ ކުރުމަށެވެ.”

ފިރިމީހާއަށް ޤަދުރުކޮށް އިޙްތިރާމް ކުރުން: ފިރިމީހާއީ އަނބިމީހާގެ ކުރިމަތީގައި ވަރަށް ޢިއްޒަތްތެރި ޤަދަރުހުރި މީހަކުކަމުގައި އެކަނބަލުން ބަލަންޖެހޭނެއެވެ. އެއީ އެކި ރޮނގުރޮނގުން ފިރިމީހާގެ ފަރާތުން އަނބިމީހާއަށް ލިބޭ ގިނަގުނަ ހެޔޮކަންތައްތަކަށްޓަކައެވެ. އަދި އިސްލާމްދިނާއިގެން ވަޑައިގެންނެވި

ގިނަގުނަ ޘަނާއާއި ޙަމްދު، ގަދަ ކީރިތިވަންތަ މާތްﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ދަންނަވަމެވެ. ޞަލާވާތާއި ސަލާމް، އެއިލާހުގެ ލޮބުވެތި ޙަބީބު މުޙައްމަދު ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަށް ލެއްވުން އެދި އެއިލާހުގެ ޙަޟްރަތުން އެދެމެވެ. އަދި މިޞަލަވާތުގައި

ތަޥްޙީދަކީ ހުރިހާ ކަމެއްގައިވެސް ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ ކުރުމެވެ. ﷲ ތަޢާލާ އެއްކައުވަންތަ ކުރުމަކީ އެންމެ މުހިއްމުކަމެވެ. އަދި އަޞްލުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މުހިއްމު އަޞްލެވެ. މާތް ﷲ އެންމެހައި ރަސޫލުބޭކަލުން ފޮނުއްވައި، ފޮތްތައް