މިއީ ޝަރުޢުކުރެވިފައިވާ ކަމެއްތޯ ސުވާލުކުރި މީހާ ދަންނައެވެ. ފަހެ، މިއީ އެންމެ ހެޔޮ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. އަދި މިއީ ނަބިއްޔުންނާއި ޞާލިޙުންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ
އަދި ހަމައެއާއެކު ތަޖުރިބާއިން އެނގޭގޮތުގައި ޢަދަދުވެސް ނުކުރެވޭހާ ގިނަމީހުންވަނީ ޝައިޠާނާގެ ކިބައިން ރައްކާތެރިވުމާ އެސޮރުމެންނާ ގުޅުންހުރި ކަންކަން ބާޠިލުކުރުމުގައި ކުރުސީގެ އަސަރު ބަޔާންކޮށްދީފައެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ޝައިޠާނާގެ ކިބައިން ދިފާޢުވުމުގައްޔާއި ޖިންނި މޮޔަވެފައިވާ މީހުންނާއި
ޝައިޠާނާގެ މައްޗަށް ނަޞްރު ހޯދުމަށް ބޭނުންކުރެވޭނެ އެންމެ މަތިވެރި އެކައްޗަކީ އާޔަތުލް ކުރުސިއެވެ. ޞަޙީޙުލް ބުޚާރީގައި އަބޫހުރައިރާގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންއައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ. ރަމަޟާންމަހުގެ ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި ލިބިފައިވާ ކާއެއްޗެހި ބެލެހެއްޓުން، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ
ޖިންނިނާ ގާތްވުމުގެ ގޮތުން އެސޮރުމެންނަށް އެއްޗެހި ކަތިލާހަދައެވެ. ފަހެ، މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން ޖިންނީންނަށް ކުއްތަންވުމަށް ޖަނަވާރުތައް ކަތިލާމީހުން އެކުރަނީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ ޙަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ޝިރުކުގެ ޢަމަލެކެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ޖިންނީންނަށް ކަތިލުން
އާޚިރަތްދުވަހު އެތީސްޓުންނަށް ހުރި ނިމުމަކީ ނަރަކައެވެ.
ނަމަވެސް ޖިންނީންގެ އުނދަގޫ ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް އެހީތެރިވާންވާނީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ ފަދައިންނެވެ. އެއީ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ދުޢާތަކާއި ޛިކުރުތަކުންނެވެ. ނުވަތަ އިންސާނުންނަށް އަމުރުކޮށް ނަހީކުރާފަދައިން ޖިންނީންނަށް އަމުރުކޮށް ނަހީކޮށްގެންނެވެ.
ފަހެ، ޙަރާމް ކަންކަމާއި މަކްރޫޙަ ކަންކަމަށް ޘަނާ ކިޔުމާއި އެފަދަ ކަންކަން ކުރާމީހުން މަތިވެރިކުރުން ވާކަން ކަށަވަރީ ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުން އެއްކިބާވެ މަގު ފުރެދުމަކަށެވެ.
ފަހެ، ޝިރުކުކުރާ މަގުފުރެދިފައިވާމީހާ ހީކުރަނީ އޭނާއަށް އެއިޖާބަދިނީ ޙަޤީޤަތުގައި ވެސް އޭނާ އެމީހަކަށް އެގޮވާލި މީހާކަމަށެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އޭނާއަށް އިޖާބަ އެދިނީ ޝައިޠާނާއެވެ.
އިންސާނެއްގެ ގަޔަށް ވަދެފައިވާ ޖިންނިއެއް މަރާލުމަށް ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްދިނުމަށް އެސޮރުމެންގެ ކިބައިން އެދުމުން ގިނަފަހަރު އެކަމަށް އެސޮރުމެއް ފުރައްސާރަކުރެއެވެ. އަދި އެ ޖިންނި މަރާލައިފިކަމަށް ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްފިކަމަށް ދައްކައެވެ. ނަމަވެސް އެއީ އެސޮރުމެން ދައްކާލާ ދަޅައެކެވެ. އަދި ދޮގެކެވެ.
އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް އެހީތެރިވުމަށް، ކިޔެވެލި ކިޔަވާ މީހުންނާއި ޣައިބުގެ ޢިލްމު ދަޢުވާކުރާމީހުން، ޖިންނީންނާއެކު އެއްބަސްވެއެވެ. ބައެއްފަހަރު އެސޮރުމެން އެމީހުންގެ ބޭނުންތައް ފުއްދައިދެއެވެ. ނަމަވެސް ގިނަފަހަރު އެފަދައިން ނުކޮށްދެއެވެ. އެއީ ޚާއްޞަކޮށް އެބައިމީހުންގެ ތެރޭގައި
އަދި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޤަތުލުކޮށްލާނީތޯ ނުވަތަ ހައްޔަރުކުރާނީތޯ ނުވަތަ ރަށުން ނެރެލާނީތޯ މަޝްވަރާކުރުމަށް ޤުރައިޝުން ދާރުއް ނަދުވާގައި ޖަމާވި ހިނދު ނަޖުދުގެ މުސްކުޅިއެއްގެ ޞިފައިގައި ޝައިޠާނާ އެތަނަށް ދިޔަކަމަށްވެސް ރިވާވެފައިވެއެވެ.
ހަމައެފަދައިން ޙައްޤަކާނުލާ ޖިންނީން ޤަތުލުކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. އެއީ އިންސާނުންވެސް ޙައްޤަކާނުލާ ޤަތުލުކުރުން ހުއްދަވެގެން ނުވާ ފަދައިންނެވެ. ކޮންމެ ޙާލެއްގައިވެސް އަނިޔާވެރިވުން ޙަރާމްވެގެންވެއެވެ. ފަހެ، އެއްވެސް މީހަކަށް އަނެކާއަށް އަނިޔާވެރިވުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. އެއީ ކާފިރެއްކަމުގައި ވިޔަސްމެއެވެ.
އަދިވެސް ޞަޙީޙް މުސްލިމްގައިވެއެވެ. ހިޝާމް ބުން ޒުހްރާގެ އަޅު އަބޫ އައްސާއިބުގެ އަރިހުން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު އަބޫ ސަޢީދު އަލްޚުދްރީގެ ގެކޮޅަށް ވަދެ ވަޑައިގަތެވެ. އަދި ދެންނެވިއެވެ. “ފަހެ، އެކަލޭގެފާނު ނަމާދަށް ހުންނަވަނިކޮށް
އެހެންކަމުން ގޭތެރެއިން ފެންނަ ހަރުފަތައް ތިންފަހަރު އިންޛާރު ދިނުމަށްފަހު މެނުވީ މެރުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ ނަހީ ކުރައްވާފައެވެ.
ޖިންނީން ލައްވާ މިފަދަ ކަންކަން ކުރުވާ މީހުންގެ ދަޢުވާއަކީ ސުލައިމާނުގެފާނު ވެސް ހަމަ އެފަދައިން ޖިންނީން ލައްވާ ކަންކަން ކުރުވިއެވެ. ސުލައިމާނުގެފާނު އަވަހާރަވުމުން ޖިންނީން ސިޙުރާއި ކުފުރުގެ ފޮތްތައް ލިޔެ އެކަލޭގެފާނުގެ ގޮނޑިކޮޅުގެ ދަށަށް
އިބްނު ޙަޖަރު ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ. [ބަސްފުޅުގެ މާނައީ:] “ހަމަކަށަވަރުން އިރާއި ހުޅަނގުގައި އަދި ދެކުނުގެ ޤައުމުތަކަށް ވަނީ ގިނަ ބިންހެލުންތަކެއް އައިސްފައެވެ. ނަމަވެސް ހާމަވާންއޮތީ [މިޙަދީޘްގެ] މުރާދަކީ ބިންހެލުންތައް ގިނަވުމާއި ހުރިހާ ކަންކޮޅުތަކެއް އޭގައި ހިމެނުމާއި އަދި އެކަން ދެމިގެން ދިއުމެވެ.”[3]
މިއީ ޝަރުޢުކުރެވިފައިވާ ކަމެއްތޯ ސުވާލުކުރި މީހާ ދަންނައެވެ. ފަހެ، މިއީ އެންމެ ހެޔޮ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. އަދި މިއީ ނަބިއްޔުންނާއި ޞާލިޙުންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ
އަދި ހަމައެއާއެކު ތަޖުރިބާއިން އެނގޭގޮތުގައި ޢަދަދުވެސް ނުކުރެވޭހާ ގިނަމީހުންވަނީ ޝައިޠާނާގެ ކިބައިން ރައްކާތެރިވުމާ އެސޮރުމެންނާ ގުޅުންހުރި ކަންކަން ބާޠިލުކުރުމުގައި ކުރުސީގެ އަސަރު ބަޔާންކޮށްދީފައެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ޝައިޠާނާގެ ކިބައިން ދިފާޢުވުމުގައްޔާއި ޖިންނި މޮޔަވެފައިވާ މީހުންނާއި
ޝައިޠާނާގެ މައްޗަށް ނަޞްރު ހޯދުމަށް ބޭނުންކުރެވޭނެ އެންމެ މަތިވެރި އެކައްޗަކީ އާޔަތުލް ކުރުސިއެވެ. ޞަޙީޙުލް ބުޚާރީގައި އަބޫހުރައިރާގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންއައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ. ރަމަޟާންމަހުގެ ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި ލިބިފައިވާ ކާއެއްޗެހި ބެލެހެއްޓުން، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމަ
ޖިންނިނާ ގާތްވުމުގެ ގޮތުން އެސޮރުމެންނަށް އެއްޗެހި ކަތިލާހަދައެވެ. ފަހެ، މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން ޖިންނީންނަށް ކުއްތަންވުމަށް ޖަނަވާރުތައް ކަތިލާމީހުން އެކުރަނީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ ޙަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ޝިރުކުގެ ޢަމަލެކެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ޖިންނީންނަށް ކަތިލުން
އާޚިރަތްދުވަހު އެތީސްޓުންނަށް ހުރި ނިމުމަކީ ނަރަކައެވެ.
ނަމަވެސް ޖިންނީންގެ އުނދަގޫ ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް އެހީތެރިވާންވާނީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވާ ފަދައިންނެވެ. އެއީ ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ދުޢާތަކާއި ޛިކުރުތަކުންނެވެ. ނުވަތަ އިންސާނުންނަށް އަމުރުކޮށް ނަހީކުރާފަދައިން ޖިންނީންނަށް އަމުރުކޮށް ނަހީކޮށްގެންނެވެ.
ފަހެ، ޙަރާމް ކަންކަމާއި މަކްރޫޙަ ކަންކަމަށް ޘަނާ ކިޔުމާއި އެފަދަ ކަންކަން ކުރާމީހުން މަތިވެރިކުރުން ވާކަން ކަށަވަރީ ﷲ ތަޢާލާގެ މަގުން އެއްކިބާވެ މަގު ފުރެދުމަކަށެވެ.
ފަހެ، ޝިރުކުކުރާ މަގުފުރެދިފައިވާމީހާ ހީކުރަނީ އޭނާއަށް އެއިޖާބަދިނީ ޙަޤީޤަތުގައި ވެސް އޭނާ އެމީހަކަށް އެގޮވާލި މީހާކަމަށެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އޭނާއަށް އިޖާބަ އެދިނީ ޝައިޠާނާއެވެ.
އިންސާނެއްގެ ގަޔަށް ވަދެފައިވާ ޖިންނިއެއް މަރާލުމަށް ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްދިނުމަށް އެސޮރުމެންގެ ކިބައިން އެދުމުން ގިނަފަހަރު އެކަމަށް އެސޮރުމެއް ފުރައްސާރަކުރެއެވެ. އަދި އެ ޖިންނި މަރާލައިފިކަމަށް ނުވަތަ ހައްޔަރުކޮށްފިކަމަށް ދައްކައެވެ. ނަމަވެސް އެއީ އެސޮރުމެން ދައްކާލާ ދަޅައެކެވެ. އަދި ދޮގެކެވެ.
އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް އެހީތެރިވުމަށް، ކިޔެވެލި ކިޔަވާ މީހުންނާއި ޣައިބުގެ ޢިލްމު ދަޢުވާކުރާމީހުން، ޖިންނީންނާއެކު އެއްބަސްވެއެވެ. ބައެއްފަހަރު އެސޮރުމެން އެމީހުންގެ ބޭނުންތައް ފުއްދައިދެއެވެ. ނަމަވެސް ގިނަފަހަރު އެފަދައިން ނުކޮށްދެއެވެ. އެއީ ޚާއްޞަކޮށް އެބައިމީހުންގެ ތެރޭގައި
އަދި ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޤަތުލުކޮށްލާނީތޯ ނުވަތަ ހައްޔަރުކުރާނީތޯ ނުވަތަ ރަށުން ނެރެލާނީތޯ މަޝްވަރާކުރުމަށް ޤުރައިޝުން ދާރުއް ނަދުވާގައި ޖަމާވި ހިނދު ނަޖުދުގެ މުސްކުޅިއެއްގެ ޞިފައިގައި ޝައިޠާނާ އެތަނަށް ދިޔަކަމަށްވެސް ރިވާވެފައިވެއެވެ.
ހަމައެފަދައިން ޙައްޤަކާނުލާ ޖިންނީން ޤަތުލުކުރުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. އެއީ އިންސާނުންވެސް ޙައްޤަކާނުލާ ޤަތުލުކުރުން ހުއްދަވެގެން ނުވާ ފަދައިންނެވެ. ކޮންމެ ޙާލެއްގައިވެސް އަނިޔާވެރިވުން ޙަރާމްވެގެންވެއެވެ. ފަހެ، އެއްވެސް މީހަކަށް އަނެކާއަށް އަނިޔާވެރިވުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. އެއީ ކާފިރެއްކަމުގައި ވިޔަސްމެއެވެ.
އަދިވެސް ޞަޙީޙް މުސްލިމްގައިވެއެވެ. ހިޝާމް ބުން ޒުހްރާގެ އަޅު އަބޫ އައްސާއިބުގެ އަރިހުން ރިވާވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު އަބޫ ސަޢީދު އަލްޚުދްރީގެ ގެކޮޅަށް ވަދެ ވަޑައިގަތެވެ. އަދި ދެންނެވިއެވެ. “ފަހެ، އެކަލޭގެފާނު ނަމާދަށް ހުންނަވަނިކޮށް
އެހެންކަމުން ގޭތެރެއިން ފެންނަ ހަރުފަތައް ތިންފަހަރު އިންޛާރު ދިނުމަށްފަހު މެނުވީ މެރުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ ނަހީ ކުރައްވާފައެވެ.
ޖިންނީން ލައްވާ މިފަދަ ކަންކަން ކުރުވާ މީހުންގެ ދަޢުވާއަކީ ސުލައިމާނުގެފާނު ވެސް ހަމަ އެފަދައިން ޖިންނީން ލައްވާ ކަންކަން ކުރުވިއެވެ. ސުލައިމާނުގެފާނު އަވަހާރަވުމުން ޖިންނީން ސިޙުރާއި ކުފުރުގެ ފޮތްތައް ލިޔެ އެކަލޭގެފާނުގެ ގޮނޑިކޮޅުގެ ދަށަށް
އިބްނު ޙަޖަރު ވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ. [ބަސްފުޅުގެ މާނައީ:] “ހަމަކަށަވަރުން އިރާއި ހުޅަނގުގައި އަދި ދެކުނުގެ ޤައުމުތަކަށް ވަނީ ގިނަ ބިންހެލުންތަކެއް އައިސްފައެވެ. ނަމަވެސް ހާމަވާންއޮތީ [މިޙަދީޘްގެ] މުރާދަކީ ބިންހެލުންތައް ގިނަވުމާއި ހުރިހާ ކަންކޮޅުތަކެއް އޭގައި ހިމެނުމާއި އަދި އެކަން ދެމިގެން ދިއުމެވެ.”[3]
