ޤިޔާމަތްވުމުގެ ޢަލާމާތްތައް (أَشْرَاطُ السَّاعَةِ) – 35 “ބައިތުލްމަޤްދިސް ފަތަޙަވުން.”
ބައިތުލް މަޤްދިސް ފަތަޙަވުމީ ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރެއިން ޢަލާމާތެކެވެ
ބައިތުލް މަޤްދިސް ފަތަޙަވުމީ ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރެއިން ޢަލާމާތެކެވެ
އެކަލޭގެފާނު އެޚަބަރު ދެއްވި ކަމުގެ ތެދުކަން މިއަދު މިވަނީ އަހަރަމެންނަށް ފެންނާށެވެ
2. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެ ވަޑައިގަތުން. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެ ވަޑައިގަތުންވަނީ ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ. ފަހެ ޢައުފް ބިން މާލިކު رضي الله عنه ގެ
ޝިރުކުގެ ދެވަނަ ވައްތަރަކީ ކުދި ޝިރުކެވެ. އެބާވަތުގެ ޝިރުކު ކުރުމަކުން އަދި އެއްފަހަރާ ދީނުން ބޭރުނުވާނެއެވެ.
މިހާރު މިވަނީ ޤިޔާމަތުގެ ކުދި ޢަލާމާތްތައް ޛިކުރު ކުރުމުގެ ވަޤުތު ޖެހިފައެވެ. އެކަން ވާހުށީ އަންނަނިވި ފަދައިންނެވެ: 1. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ރަސޫލު ކަމައިގެން ފޮނުއްވުން. ސަލާމާއި ޞަލަވާތްލެއްވި އިތުރު
ތިންވަނަ ފަޞްލު ޤިޔާމަތުގެ ކުދި ޢަލާމާތްތައް. ޢިލްމުވެރިން ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ޤިޔާމަތުގެ ކުދި ޢަލާމާތްތައް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ. އޭގެތެރެއިން މިތާ އަޅުގަނޑު ޛިކުރުކޮށްފައިވާނީ [ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ] ސުންނަތުން ޘާބިތުވާންހުރި، ޤިޔާމަތުގެ
ދެވަނަ ފަޞްލު ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތައް ބެހިފައިވާ ބައިތައް. ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތައް ދެބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ: 1. ކުދި ޢަލާމާތްތައް: އެއީ ޤިޔާމަތްވުމުގެ ކުރިން ޒަމާންތަކެއްގެކުރިން ފާޅުވާ ޤިޔާމަގެ ޢަލާމާތްތަކެވެ. މިކަންތައްތައް ވާހުށީ އާދައިގެ ގޮތަކަށެވެ. ޢިލްމު
ކުޑަ ޤިޔާމަތާއި ބޮޑު ޤިޔާމަތުގެ ވާހަކަ ﷲ ތަޢާލާ ވަނީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ޛިކުރުކުރައްވާފައެވެ. ފަހެ ދެޤިޔާމަތުގެ ވާހަކަ އެއްސޫރަތެއްގައި ވާތީ ވެސް ފެންނަން އެބައޮތެވެ. ވާޤިޢާ ސޫރަތުގައި ވާފަދައިންނެވެ. ފަހެ އެސޫރަތުގެ ފުރަތަމަބައިގައިވަނީ
އިބްނުލް ޤައްޔިމް ރަޙިމަހުﷲ އެކަލޭގެފާނުގެ ނޫނިއްޔާގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. [شرح النونية للهراس (2/134).] شرطُ المحبةِ أن توافِقَ مَنْ تحبَّ على محبَّته بلا عصيان ތިބާ އެފަރާތެއްދެކެ ލޯބިވާ ފަރާތުގެ ލޯބީގެ
ފުރަތަމަ ބާބު އެއްވަނަ ފަޞްލު “أَشْرَاطُ السَّاعَة” ގެ ތަޢާރަފް الشَّرَطَ: އެއީ ޢަލާމާތެވެ. ގިނަގޮތީ أَشْرَاط އެވެ. އެއްޗެއްގެ أَشْرَاطُ އަކީ އޭގެ ފެށުމެވެ. އޭގެތެރޭގައި “شُرَطَ السُّلْطَان” އެއީ ވެރިމީހާގެ ލަޝްކަރުން،
3- ބޮޑު ޝިރުކުގެ ސަބަބުން ހުރިހާ ޢަމަލެއް ބާޠިލުވެގެންދޭ އޭގެ މާނައަކީ އެ ޢަމަލުކުރާ މީހާގެ އެއްވެސް ޢަމަލެއް ޤަބޫލުކުރެވިގެންނުވުމެވެ. އޭނާ ކުރާ ނަމާދެއް ދޭ ޒަކާތެއް އަދި މިނޫންވެސް އޭނާ ކުރާ އެއްވެސް
އަހުރެމެން މިދަންނަވާ އާޔަތުގައިވާ ކަންތަކަށްވެސް އީމާންވަމެވެ. هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السلام الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ
ހަވަނަ ބަޙުޘް ޤިޔާމަތުގެ ވަޤުތު ކުޑަތަންވުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ޞައްޙަ ޙަދީޘްތަކުން، ޤިޔާމަތުގެ ވަޤުތު ގާތްވެ ކުޑަތަންވެފައިވާ ކަމުގައި ދަލީލު ލިއްބައިދެއެވެ. ފަހެ އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ފަހު ދުވަސްތަކުގައި ކަމަށްވެފައި،
އަދި ހަދާފައިވާ ޙަދީޘްއެއްކަން އަންގައިދޭ ޢާންމު ޤަވާޢިދުތަކެއް “المَنَارُ المُنِيْف” [ފޮތުގައި] އިބްނުލްޤައްޔިމް -رحمه الله- ޛިކުރު ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ފަހެ ވިދާޅުވިއެވެ. [އެބަސްފުޅުގެ މާނައީ:] “އޭގެތެރޭގައި ޤުރުއާނުގެ ޞަރީޙަ ނައްޞާއި ޙަދީޘް ފުށުއެރުން ހިމެނެއެވެ.
ބޮޑުކާފަރުކަމާއި ކުޑަކާފިރު ކަމާއި ދެމެދުގެ ފަރަޤު ކުރުގޮތަކަށް 1- ބޮޑު ކާފަރުކަން އިސްލާމްދީނުން ބޭރުކޮށްލައެވެ. އަދި އެންމެހާ ހެޔޮ ޢަމަލު ބާޠިލު ކޮށްލާނެއެވެ. ކުޑަކާފަރުކަން އިސްލާމްދީނުން ބޭރު ކޮށްނުލައެވެ. އަދި ހެޔޮޢަމަލުތައްވެސް އެކީ އެކަށް
މީސްތަކުންގެ ތުންތުންމަތީ ޙަދީޘްއެއްކަމަށް މަޝްހޫރުވެފައިވާ ބަހަކަށް ޖަވާބުދެއްވުމަށް ފަހު، އަލްއިމާމު ސުޔޫޠީ -رحمه الله- “الحَاوِي” [ކިޔުނު ފޮތުގައި] ވަރަށް އަޖައިބުވާފަދަ ބަސްފުޅެއް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. [އެވާހަކައަކީ:] ހަމަކަށަވަރުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم
ބައިތުލް މަޤްދިސް ފަތަޙަވުމީ ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރެއިން ޢަލާމާތެކެވެ
އެކަލޭގެފާނު އެޚަބަރު ދެއްވި ކަމުގެ ތެދުކަން މިއަދު މިވަނީ އަހަރަމެންނަށް ފެންނާށެވެ
2. ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެ ވަޑައިގަތުން. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަވަހާރަވެ ވަޑައިގަތުންވަނީ ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ. ފަހެ ޢައުފް ބިން މާލިކު رضي الله عنه ގެ
ޝިރުކުގެ ދެވަނަ ވައްތަރަކީ ކުދި ޝިރުކެވެ. އެބާވަތުގެ ޝިރުކު ކުރުމަކުން އަދި އެއްފަހަރާ ދީނުން ބޭރުނުވާނެއެވެ.
މިހާރު މިވަނީ ޤިޔާމަތުގެ ކުދި ޢަލާމާތްތައް ޛިކުރު ކުރުމުގެ ވަޤުތު ޖެހިފައެވެ. އެކަން ވާހުށީ އަންނަނިވި ފަދައިންނެވެ: 1. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ރަސޫލު ކަމައިގެން ފޮނުއްވުން. ސަލާމާއި ޞަލަވާތްލެއްވި އިތުރު
ތިންވަނަ ފަޞްލު ޤިޔާމަތުގެ ކުދި ޢަލާމާތްތައް. ޢިލްމުވެރިން ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ ޤިޔާމަތުގެ ކުދި ޢަލާމާތްތައް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ. އޭގެތެރެއިން މިތާ އަޅުގަނޑު ޛިކުރުކޮށްފައިވާނީ [ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ] ސުންނަތުން ޘާބިތުވާންހުރި، ޤިޔާމަތުގެ
ދެވަނަ ފަޞްލު ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތައް ބެހިފައިވާ ބައިތައް. ޤިޔާމަތުގެ ޢަލާމާތްތައް ދެބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ: 1. ކުދި ޢަލާމާތްތައް: އެއީ ޤިޔާމަތްވުމުގެ ކުރިން ޒަމާންތަކެއްގެކުރިން ފާޅުވާ ޤިޔާމަގެ ޢަލާމާތްތަކެވެ. މިކަންތައްތައް ވާހުށީ އާދައިގެ ގޮތަކަށެވެ. ޢިލްމު
ކުޑަ ޤިޔާމަތާއި ބޮޑު ޤިޔާމަތުގެ ވާހަކަ ﷲ ތަޢާލާ ވަނީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ޛިކުރުކުރައްވާފައެވެ. ފަހެ ދެޤިޔާމަތުގެ ވާހަކަ އެއްސޫރަތެއްގައި ވާތީ ވެސް ފެންނަން އެބައޮތެވެ. ވާޤިޢާ ސޫރަތުގައި ވާފަދައިންނެވެ. ފަހެ އެސޫރަތުގެ ފުރަތަމަބައިގައިވަނީ
އިބްނުލް ޤައްޔިމް ރަޙިމަހުﷲ އެކަލޭގެފާނުގެ ނޫނިއްޔާގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. [شرح النونية للهراس (2/134).] شرطُ المحبةِ أن توافِقَ مَنْ تحبَّ على محبَّته بلا عصيان ތިބާ އެފަރާތެއްދެކެ ލޯބިވާ ފަރާތުގެ ލޯބީގެ
ފުރަތަމަ ބާބު އެއްވަނަ ފަޞްލު “أَشْرَاطُ السَّاعَة” ގެ ތަޢާރަފް الشَّرَطَ: އެއީ ޢަލާމާތެވެ. ގިނަގޮތީ أَشْرَاط އެވެ. އެއްޗެއްގެ أَشْرَاطُ އަކީ އޭގެ ފެށުމެވެ. އޭގެތެރޭގައި “شُرَطَ السُّلْطَان” އެއީ ވެރިމީހާގެ ލަޝްކަރުން،
3- ބޮޑު ޝިރުކުގެ ސަބަބުން ހުރިހާ ޢަމަލެއް ބާޠިލުވެގެންދޭ އޭގެ މާނައަކީ އެ ޢަމަލުކުރާ މީހާގެ އެއްވެސް ޢަމަލެއް ޤަބޫލުކުރެވިގެންނުވުމެވެ. އޭނާ ކުރާ ނަމާދެއް ދޭ ޒަކާތެއް އަދި މިނޫންވެސް އޭނާ ކުރާ އެއްވެސް
އަހުރެމެން މިދަންނަވާ އާޔަތުގައިވާ ކަންތަކަށްވެސް އީމާންވަމެވެ. هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السلام الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ
ހަވަނަ ބަޙުޘް ޤިޔާމަތުގެ ވަޤުތު ކުޑަތަންވުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ޞައްޙަ ޙަދީޘްތަކުން، ޤިޔާމަތުގެ ވަޤުތު ގާތްވެ ކުޑަތަންވެފައިވާ ކަމުގައި ދަލީލު ލިއްބައިދެއެވެ. ފަހެ އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ފަހު ދުވަސްތަކުގައި ކަމަށްވެފައި،
އަދި ހަދާފައިވާ ޙަދީޘްއެއްކަން އަންގައިދޭ ޢާންމު ޤަވާޢިދުތަކެއް “المَنَارُ المُنِيْف” [ފޮތުގައި] އިބްނުލްޤައްޔިމް -رحمه الله- ޛިކުރު ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. ފަހެ ވިދާޅުވިއެވެ. [އެބަސްފުޅުގެ މާނައީ:] “އޭގެތެރޭގައި ޤުރުއާނުގެ ޞަރީޙަ ނައްޞާއި ޙަދީޘް ފުށުއެރުން ހިމެނެއެވެ.
ބޮޑުކާފަރުކަމާއި ކުޑަކާފިރު ކަމާއި ދެމެދުގެ ފަރަޤު ކުރުގޮތަކަށް 1- ބޮޑު ކާފަރުކަން އިސްލާމްދީނުން ބޭރުކޮށްލައެވެ. އަދި އެންމެހާ ހެޔޮ ޢަމަލު ބާޠިލު ކޮށްލާނެއެވެ. ކުޑަކާފަރުކަން އިސްލާމްދީނުން ބޭރު ކޮށްނުލައެވެ. އަދި ހެޔޮޢަމަލުތައްވެސް އެކީ އެކަށް
މީސްތަކުންގެ ތުންތުންމަތީ ޙަދީޘްއެއްކަމަށް މަޝްހޫރުވެފައިވާ ބަހަކަށް ޖަވާބުދެއްވުމަށް ފަހު، އަލްއިމާމު ސުޔޫޠީ -رحمه الله- “الحَاوِي” [ކިޔުނު ފޮތުގައި] ވަރަށް އަޖައިބުވާފަދަ ބަސްފުޅެއް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. [އެވާހަކައަކީ:] ހަމަކަށަވަރުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم