ޤިޔާމަތް ޤާއިމްވާނޭ ވަޤުތުގެ ޢިލްމު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް ލިބިގެންވާކަމުގައި ދަޢުވާކުރާމިހާއީ ފަހެ ޖާހިލެކެވެ. އެހެނީ އިސްވެދިޔަ ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ނަބަވީ ޙަދީޘް ބަސްފުޅުތަކުން އެކަމަށް ރައްދު ދީފައި ވެއެވެ.
އަދި ހަމައެފަދައިން ޤިޔާމަތް ކުޑަތަންވެފައި ވަނިކޮށް ޢީސާ عليه السلام ފައިބައިވަޑައިގަތުމީ ޤިޔާމަތުގެ ބޮޑެތި ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރެއިން ކަމަކަށްވެފައި، އެކަލާގެފާނަށްވެސް ޤިޔާމަތް ވާނެ ވަޤުތެއް އެނގިވަޑައިގެން ނުވެއެވެ. އެއީ އަންނަނިވި ފަދައިންނެވެ. އަލްއިމާމު އަޙްމަދު،
ކާފަރުކަމުގެ ދެވަނަ ވައްތަރަކީ: އެކަމުން ދީނުން ބޭރުނުވާ ކުޑަ ކާފަރުކަމެވެ. އެއީ ޢަމަލީ ކާފިރުކަމެވެ. އަދި އެއީ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި މާތްވެގެންވާ ސުންނަތުގައި ކާފިރުގެ ނަމުން ނަން ކިޔާފައިވާ ފާފަތަކެވެ. އަދި އެކަން ބޮޑު
ފަސްވަނަ ބަޙުޘް ޤިޔާމަތްވުމުގެ ޢިލްމު ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތާކާއި ނަބަވީ ޙަދީޘް ބަސްފުޅުތަކުން ދަލީލު ލިއްބައިދޭގޮތުން، ޤިޔާމަތުގެ ޢިލްމުވަނީ ޣައިބުގެ ތެރެއިންނެވެ. އެކަމުގެ ޢިލްމު ﷲ ތަޢާލާ ފިޔަވައި އެހެން ފަރާތަކަށް ލިބިގެން ނުވެއެވެ.
ހަތަރުވަނަ ބަޙުޘް ރަސޫލުﷲ صلّى الله عليه وسلّم ޚަބަރު ކުރައްވާފައިވާ، ޣައިބުގައިވާ މުސްތަޤްބަލުގެ ޚަބަރުތައް. ހަމަކަށަވަރުން ޤިޔާމަތްވުމާ ހަމައަށް ހިނގާނޭ އެންމެހާ ކަންކަމުގެ ޚަބަރު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ
މިސުވާލުގެ ޖަވާބު ފަސޭހައެވެ. މިސުވާލުގެ ޖަވާބަކީ އެންމެ ޙައްދެއްގައި ނޫނީ ރުހުން ހޯދާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ. އެއީ ހަމައެކަނި މަރަށް މަރުހިފުމުގައެވެ.
އަޞްލު ލިޔުއްވީ:صالح بن فوزان الفوزان ތަރުޖަމާ:أبو بكر إبراهيم علي ތަޢުރީފު: ބަހުގެ އަޞްލަށް ބަލާއިރު ކުފުރު މި ލަފްޒުގެ މާނައީ މަތިޖަހާ ބަންދުކުރުމެވެ. ނުވަތަ ނިވާކުރުމެވެ. ޝަރީޢަތުގެ އިޞްޠިލާޙުގައި ކުފުރަކީ، އީމާންކަމުގެ
ދެން އެއަށްފަހު ޢަޤީދާއާ ގުޅިފައިވާ ބިދުޢަވެރި މިބަސްތަކާހުރެ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ޘާބިތުވާ އެތައް ސަތޭކަ ޞައްޙަ ޙަދީޘެއް ރައްދު ކުރުން ލާޒިމުވެގެން ވާކަން ކަށަވަރެވެ. ފަހެ ޢަޤީދާގެ
((مَنْ بَدَّلَ دِيْنَهُ فَقْتُلُوْه)) [رَوَاه البخاري وأبو داود]
މާނައީ: “އެމީހެއްގެ ދީން ބަދަލުކޮށްފިމީހާ ދަންނާށެވެ! ފަހެކަލޭމެން އެމީހާ މަރާލާށެވެ.” މިއެވެ.
އަދި [ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ] ސުންނަތުން ހުރި ދަލީލުތަކާމެދު ދަންނައެވެ! ފަހެ އެއީ ނުހަނު ބައިވަރެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް ކުރުގޮތަކަށް ޛިކުރުކޮށްލާނަމެވެ: 1. ރަސްރަސްކަލުންގެ އަރިހަށް [ދަޢުވަތާއިގެން] އެއްބޭކަލަކަށް ފަހު
އިސްލާމްދީން ގެއްލޭ ކަންތަކުގެ ތެރެއިން ކަމަކަށް އަރައިގަތުމުން މުރުތައްދުވީއެވެ. އެކަން ޙާޞިލުވީއެވެ. ދެންފަހެ އިސްލާމްދީން ގެއްލޭ ކަންތައްތައް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ.
ޢަޤިދާއަކީ ކޮބަކަމާއި އަދި އެއީ ބިނާއެއްގެ އަސާސް ފަދައިން އެހާމެ މުހިންމު އެއްޗެއް ކަން ބަޔާން ކޮށްދޭ ބާބު
ފުރަތަމަ ފަޞްލު އަހުރެމެންގެ ޢަޤީދާ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަށާއި އެކަލާނގެ މަލާއިކަތުންނަށާއި އެކަލާނގެ ބާވައިލެއްވި ފޮތްތަކަށާއި ފޮނުއްވެވި ރަސޫލުންނާއި އާޚިރަތް ދުވަހަށާއި ހެޔޮމިންވަރާއި ނުބައި މިންވަރަށް އީމާންވުމެވެ. ﷲ ތަޢާލާއަށް އީމާންވުމުގެ ތަފްޞީލީ
އެކަހެރި ޚަބަރު ޤަބޫލުވެވިގެންވާ ކަމުގެ މައްޗަށް ހުރި ދަލީލުތައް: ޢަޤީދާގެ މައްސަލަތަކުގައި އެކަހެރި ޚަބަރުގައި ހިފުން ނުވާކަމަށް ބާޠިލުގެ އަހުލުވެރީން އެބައިމީހުންގެ ބަޔާންކުރުންތައް އެއްވެސް ބުރަދަނެއްނެތް އެއްޗެއްގެ މަތީގައި ބިނާކޮށްފައިވާކަން ބަޔާންވެ ދިޔުމުން ފަހެ
ނަރަކައިގެ ދަރު ނަރަކައިގެ ދަރަކީ ކާފަރުންނާއި ހިލައެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ . . .) [سورة التحريم
الضّلالއަކީ (މަގުފުރެދުމަކީ) ސީދާ މަގުން އެއްފަރާތް ވުމެވެ. އެއީ ތެދުމަގުގެ އިދިކޮޅެވެ.
ޤިޔާމަތް ޤާއިމްވާނޭ ވަޤުތުގެ ޢިލްމު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް ލިބިގެންވާކަމުގައި ދަޢުވާކުރާމިހާއީ ފަހެ ޖާހިލެކެވެ. އެހެނީ އިސްވެދިޔަ ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ނަބަވީ ޙަދީޘް ބަސްފުޅުތަކުން އެކަމަށް ރައްދު ދީފައި ވެއެވެ.
އަދި ހަމައެފަދައިން ޤިޔާމަތް ކުޑަތަންވެފައި ވަނިކޮށް ޢީސާ عليه السلام ފައިބައިވަޑައިގަތުމީ ޤިޔާމަތުގެ ބޮޑެތި ޢަލާމާތްތަކުގެ ތެރެއިން ކަމަކަށްވެފައި، އެކަލާގެފާނަށްވެސް ޤިޔާމަތް ވާނެ ވަޤުތެއް އެނގިވަޑައިގެން ނުވެއެވެ. އެއީ އަންނަނިވި ފަދައިންނެވެ. އަލްއިމާމު އަޙްމަދު،
ކާފަރުކަމުގެ ދެވަނަ ވައްތަރަކީ: އެކަމުން ދީނުން ބޭރުނުވާ ކުޑަ ކާފަރުކަމެވެ. އެއީ ޢަމަލީ ކާފިރުކަމެވެ. އަދި އެއީ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި މާތްވެގެންވާ ސުންނަތުގައި ކާފިރުގެ ނަމުން ނަން ކިޔާފައިވާ ފާފަތަކެވެ. އަދި އެކަން ބޮޑު
ފަސްވަނަ ބަޙުޘް ޤިޔާމަތްވުމުގެ ޢިލްމު ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތާކާއި ނަބަވީ ޙަދީޘް ބަސްފުޅުތަކުން ދަލީލު ލިއްބައިދޭގޮތުން، ޤިޔާމަތުގެ ޢިލްމުވަނީ ޣައިބުގެ ތެރެއިންނެވެ. އެކަމުގެ ޢިލްމު ﷲ ތަޢާލާ ފިޔަވައި އެހެން ފަރާތަކަށް ލިބިގެން ނުވެއެވެ.
ހަތަރުވަނަ ބަޙުޘް ރަސޫލުﷲ صلّى الله عليه وسلّم ޚަބަރު ކުރައްވާފައިވާ، ޣައިބުގައިވާ މުސްތަޤްބަލުގެ ޚަބަރުތައް. ހަމަކަށަވަރުން ޤިޔާމަތްވުމާ ހަމައަށް ހިނގާނޭ އެންމެހާ ކަންކަމުގެ ޚަބަރު ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ
މިސުވާލުގެ ޖަވާބު ފަސޭހައެވެ. މިސުވާލުގެ ޖަވާބަކީ އެންމެ ޙައްދެއްގައި ނޫނީ ރުހުން ހޯދާކަށް ނުޖެހޭނެއެވެ. އެއީ ހަމައެކަނި މަރަށް މަރުހިފުމުގައެވެ.
އަޞްލު ލިޔުއްވީ:صالح بن فوزان الفوزان ތަރުޖަމާ:أبو بكر إبراهيم علي ތަޢުރީފު: ބަހުގެ އަޞްލަށް ބަލާއިރު ކުފުރު މި ލަފްޒުގެ މާނައީ މަތިޖަހާ ބަންދުކުރުމެވެ. ނުވަތަ ނިވާކުރުމެވެ. ޝަރީޢަތުގެ އިޞްޠިލާޙުގައި ކުފުރަކީ، އީމާންކަމުގެ
ދެން އެއަށްފަހު ޢަޤީދާއާ ގުޅިފައިވާ ބިދުޢަވެރި މިބަސްތަކާހުރެ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ޘާބިތުވާ އެތައް ސަތޭކަ ޞައްޙަ ޙަދީޘެއް ރައްދު ކުރުން ލާޒިމުވެގެން ވާކަން ކަށަވަރެވެ. ފަހެ ޢަޤީދާގެ
((مَنْ بَدَّلَ دِيْنَهُ فَقْتُلُوْه)) [رَوَاه البخاري وأبو داود]
މާނައީ: “އެމީހެއްގެ ދީން ބަދަލުކޮށްފިމީހާ ދަންނާށެވެ! ފަހެކަލޭމެން އެމީހާ މަރާލާށެވެ.” މިއެވެ.
އަދި [ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ގެ] ސުންނަތުން ހުރި ދަލީލުތަކާމެދު ދަންނައެވެ! ފަހެ އެއީ ނުހަނު ބައިވަރެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް ކުރުގޮތަކަށް ޛިކުރުކޮށްލާނަމެވެ: 1. ރަސްރަސްކަލުންގެ އަރިހަށް [ދަޢުވަތާއިގެން] އެއްބޭކަލަކަށް ފަހު
އިސްލާމްދީން ގެއްލޭ ކަންތަކުގެ ތެރެއިން ކަމަކަށް އަރައިގަތުމުން މުރުތައްދުވީއެވެ. އެކަން ޙާޞިލުވީއެވެ. ދެންފަހެ އިސްލާމްދީން ގެއްލޭ ކަންތައްތައް ވަރަށްވެސް ގިނައެވެ.
ޢަޤިދާއަކީ ކޮބަކަމާއި އަދި އެއީ ބިނާއެއްގެ އަސާސް ފަދައިން އެހާމެ މުހިންމު އެއްޗެއް ކަން ބަޔާން ކޮށްދޭ ބާބު
ފުރަތަމަ ފަޞްލު އަހުރެމެންގެ ޢަޤީދާ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަށާއި އެކަލާނގެ މަލާއިކަތުންނަށާއި އެކަލާނގެ ބާވައިލެއްވި ފޮތްތަކަށާއި ފޮނުއްވެވި ރަސޫލުންނާއި އާޚިރަތް ދުވަހަށާއި ހެޔޮމިންވަރާއި ނުބައި މިންވަރަށް އީމާންވުމެވެ. ﷲ ތަޢާލާއަށް އީމާންވުމުގެ ތަފްޞީލީ
އެކަހެރި ޚަބަރު ޤަބޫލުވެވިގެންވާ ކަމުގެ މައްޗަށް ހުރި ދަލީލުތައް: ޢަޤީދާގެ މައްސަލަތަކުގައި އެކަހެރި ޚަބަރުގައި ހިފުން ނުވާކަމަށް ބާޠިލުގެ އަހުލުވެރީން އެބައިމީހުންގެ ބަޔާންކުރުންތައް އެއްވެސް ބުރަދަނެއްނެތް އެއްޗެއްގެ މަތީގައި ބިނާކޮށްފައިވާކަން ބަޔާންވެ ދިޔުމުން ފަހެ
ނަރަކައިގެ ދަރު ނަރަކައިގެ ދަރަކީ ކާފަރުންނާއި ހިލައެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ . . .) [سورة التحريم
الضّلالއަކީ (މަގުފުރެދުމަކީ) ސީދާ މަގުން އެއްފަރާތް ވުމެވެ. އެއީ ތެދުމަގުގެ އިދިކޮޅެވެ.
