އާނއެކެވެ! ތިބާގެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިއެއް ކަމުގައި ހަދަންވީ ތިބާއާއި އެކު އަބަދުވެސްވާނޭ، ތިބާވީ ކޮންމެތަނެއްގައި ތިބާއަށް އުފާވެރިކަމާއި ބާއްޖަވެރިކަން ގެނެސްދޭނޭ، ތިބާއަށް ކުޑަވެސް ގެއްލުމެއް ގޯނާއެއް ނުދޭނޭ، ތިބާޔަށް ދުވަހަކުވެސް ޚިޔާނާތްތެރި ނުވާނޭ،
ޢިލްމަށް ޢަމަލުނުކޮށް އަދި ޢަމަލުތައް ކުރުމުގައި މަޝްޣޫލުވެގެން ނުއުޅޭ މީހުންނަށް ސަލަފުންގެ ކިބައިން ބަދުނާމުކުރުމުގެ އެތައް ބަސްތަކެއް އައިސްފައި އެބަހުއްޓެއެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް އަޘަރުތައް މިތާގައި ބަޔާން ކޮށްލާނަމެވެ.
އިންސާނާގެ ކަންތައްތައް ހޯދައި ދެނެގަތުމަކީ އޭނާއާ މުޢާމަލާތު ކުރުމަށާއި އޭނާގެ މައްޗަށް އަސަރުކުރުވުމަށްޓަކައި އެހީތެރިވެދޭކަމެކެވެ. ހަމައެގޮތަށް ތަރުބިއްޔަތު ކުރަންޖެހޭ ކުދިންގެ ޢުމުރާއި އެމީހުންގެ ދެނެގަތުމުގެ ފެންވަރު ދެނެގަތުމަކީ އެކުދިންނާ އެކަށޭނަ މަންހަޖެއް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި އެހީތެރިވެދޭ
ތަރުބިއްޔަތުގެ ޢިލްމުގައި ބޭނުންކުރާ ޚާއްޞަ ބަސްތަކެއްވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބަސްތަކަކީ ތަރުބިއްޔަތު މިލަފުޒާ އެއް މާނައެއް ދޭހަވާ ބަސްތަކެވެ. އަނެއްބައި ބަސްތަކަކީ ތަރުބިއްޔަތުގެ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ މާނައެއް ހިމެނޭ ނުވަތަ އެއާ ގުޅޭ
އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތަކީ ދެދުނިޔޭގެ އުފާވެރިކަމަށް މަގުދައްކާ ތަރުބަވީ ނިޒާމެކެވެ. އެ ނިޒާމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ފަރާތުން ވާ ނިޒާމެކެވެ. އަހަރެމެން ދެނެގަންނަންވީ ކަމަކީ ހުރިހާ އިންސާނުން ތަރުބިއްޔަތު ކުރައްވާ ފަރާތަކީ ﷲ ތަޢާލާކަމެވެ. ﷲ
އަލްބައިޟާވީ އޭނާގެ ފޮތް އަންވާރުއް ތަންޒީލް ވަ އަސްރާރުއް ތައުވީލުގައި ލިޔެފައިވާ ގޮތުގައި ތަރުބިއްޔަތަކީ މަޑުމަޑުން އެއްޗެއް ފުރިހަމަވަމުން އައުމެވެ. އައްރާޣިބުލް އަޞްފަހާނީ އޭނާގެ ފޮތް މުފްރަދާތު ފީ ޣަރީބިލް ޤުރުއާނުގައި ލިޔެފައިވާ ގޮތުގައި
ތަރުބިއްޔަތު މި ލަފުޒު އަދި މި ލަފުޒުން ނެގޭ ބައެއް ލަފުޒުތައް ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިވެއެވެ. އެއީ ދާދި ގާތްވެގެންވާ މާނަތަކެއްގައެވެ. 1- ޙިކުމަތް ނުވަތަ ތަޢުލީމު ނުވަތަ ޢިލްމު އުނގަންނައިދިނުމުގެ މާނައިގައެވެ. ﷲ
ބައެއް ކިޔުންތެރިން ބުނެފާނެއެވެ. ތިމަންމެން ދުވަހެއް ޚާއްޞަކޮށްފާނަމެވެ. އަދި އެކަމުގެ ޚަބަރު އަހުލުންނަށް ދީފަނަމެވެ. ފަހެ މި ޖަލްސާގައި ކުރިއަށް ގެންދާނީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އަހަރެމެން ފަށާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟
ތަރުބިއްޔަތު މިލަފުޒަކީ ލުޣަވީ އެތައް މާނަތަކެއް ހިމެނޭ ލަފުޒެކެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 1- الإِصْلاَحُއިޞްލާޙުކުރުން: ޢަރަބި ބަހުގައި ރައްބަ މި ބަހުގެ އެއްމާނައަކީ އިޞްލާޙުކުރުމެވެ. އިޞްލާޙުކުރުމުގެ ތެރޭގައި އޭތި ހުންނަންޖެހޭ މިންވަރަށްވުރެ އިތުރަށް ރަނގަޅުކުރުން
އެެންމެހައި ޙަމްދު ޘަނާއެއް ޙައްޤުވަނީ ވަޤުތުގެ ވެރި ގަދަ ކީރިތިވަންތަ ﷲ ތަޢާލާއަށެވެ. ޞަލަވާތާއި ސަލާމްލެއްވުން އެދި ދުޢާ ކުރަނީ ވަޤުތުގެ ބޭނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފުމަށް އަންގަވައިދެއްވި ކީރިތި ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު
ފިރިހެންމީހާ، މަޝްޣޫލުވެ އުޅެންޖެހުމާއި، ވަޡީފާގައި އުޅެން ޖެހުމުންނާއި އެހެނިހެން ގުޅުންތަކުގެ ސަބަބުން އޭނާގެ އަހުލުންނަށް އުނގަންނައި ދިނުމަށް ވަޤުތު ހުސްކުރަން ފަރުވާ ކުޑަކުރެވެއެވެ.
އަށްވަނަ ނަސޭހަތް: ގޭގެ އަހުލުންނަށް އުނގަންނައިދިނުން
ފައިދާކުރަނިވި ޢިލްމެއް ލިބިފައިވާކަމުގެ ޢަލާމާތްތައް 1. ފައިދާކުރަނިވި ޢިލްމެއް ލިބިފައިވާކަމުގެ ޢަލާމާތްތައް. * ޢިލްމަށް ޢަމަލުކުރުން. * މީހުންގެފަރާތުން މަދަޙައާއި ޘަނާ ލިބުމަށްނުއެދުމާއި، ބޮޑާވެރިކަމުން ސަލާމަތްވުން. * ޢިލްމު ލިބޭ މިންވަރަކަށް ތަވާޟުޢުވެރިކަން އިތުރުވުން.
ހަތްވަނަ ނަސޭހަތް: ގެއިން ޝައިޠާނާ ދުރުކުރުމަށްޓަކައި ގޭގައި ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ސޫރަތުލްބަޤަރާ ކިޔެވުން
يحرم الخلوة بالمخطوبة لأنها محرّمة على الخاطب , حتى يعقد عليها , ولم يَرِد الشرع بغير النظر, فبقيت على التحريم ولأنه لا يؤمن مع الخلوة
ހިންމަތާއެކު މަސައްކަތްކުރުމަކީ ފޫހިވުމުންނާއި ނާއުއްމީދުވުމުން ދުރުކުރުވާނެކަމެކެވެ. ހިންމަތާއި ކިބުރުވެރިކަން އެއްނުކުރުމަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދޭންޖެހެއެވެ.
އާނއެކެވެ! ތިބާގެ އެންމެ ގާތް އެކުވެރިއެއް ކަމުގައި ހަދަންވީ ތިބާއާއި އެކު އަބަދުވެސްވާނޭ، ތިބާވީ ކޮންމެތަނެއްގައި ތިބާއަށް އުފާވެރިކަމާއި ބާއްޖަވެރިކަން ގެނެސްދޭނޭ، ތިބާއަށް ކުޑަވެސް ގެއްލުމެއް ގޯނާއެއް ނުދޭނޭ، ތިބާޔަށް ދުވަހަކުވެސް ޚިޔާނާތްތެރި ނުވާނޭ،
ޢިލްމަށް ޢަމަލުނުކޮށް އަދި ޢަމަލުތައް ކުރުމުގައި މަޝްޣޫލުވެގެން ނުއުޅޭ މީހުންނަށް ސަލަފުންގެ ކިބައިން ބަދުނާމުކުރުމުގެ އެތައް ބަސްތަކެއް އައިސްފައި އެބަހުއްޓެއެވެ. އޭގެތެރެއިން ބައެއް އަޘަރުތައް މިތާގައި ބަޔާން ކޮށްލާނަމެވެ.
އިންސާނާގެ ކަންތައްތައް ހޯދައި ދެނެގަތުމަކީ އޭނާއާ މުޢާމަލާތު ކުރުމަށާއި އޭނާގެ މައްޗަށް އަސަރުކުރުވުމަށްޓަކައި އެހީތެރިވެދޭކަމެކެވެ. ހަމައެގޮތަށް ތަރުބިއްޔަތު ކުރަންޖެހޭ ކުދިންގެ ޢުމުރާއި އެމީހުންގެ ދެނެގަތުމުގެ ފެންވަރު ދެނެގަތުމަކީ އެކުދިންނާ އެކަށޭނަ މަންހަޖެއް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި އެހީތެރިވެދޭ
ތަރުބިއްޔަތުގެ ޢިލްމުގައި ބޭނުންކުރާ ޚާއްޞަ ބަސްތަކެއްވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބަސްތަކަކީ ތަރުބިއްޔަތު މިލަފުޒާ އެއް މާނައެއް ދޭހަވާ ބަސްތަކެވެ. އަނެއްބައި ބަސްތަކަކީ ތަރުބިއްޔަތުގެ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ މާނައެއް ހިމެނޭ ނުވަތަ އެއާ ގުޅޭ
އިސްލާމީ ތަރުބިއްޔަތަކީ ދެދުނިޔޭގެ އުފާވެރިކަމަށް މަގުދައްކާ ތަރުބަވީ ނިޒާމެކެވެ. އެ ނިޒާމަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ފަރާތުން ވާ ނިޒާމެކެވެ. އަހަރެމެން ދެނެގަންނަންވީ ކަމަކީ ހުރިހާ އިންސާނުން ތަރުބިއްޔަތު ކުރައްވާ ފަރާތަކީ ﷲ ތަޢާލާކަމެވެ. ﷲ
އަލްބައިޟާވީ އޭނާގެ ފޮތް އަންވާރުއް ތަންޒީލް ވަ އަސްރާރުއް ތައުވީލުގައި ލިޔެފައިވާ ގޮތުގައި ތަރުބިއްޔަތަކީ މަޑުމަޑުން އެއްޗެއް ފުރިހަމަވަމުން އައުމެވެ. އައްރާޣިބުލް އަޞްފަހާނީ އޭނާގެ ފޮތް މުފްރަދާތު ފީ ޣަރީބިލް ޤުރުއާނުގައި ލިޔެފައިވާ ގޮތުގައި
ތަރުބިއްޔަތު މި ލަފުޒު އަދި މި ލަފުޒުން ނެގޭ ބައެއް ލަފުޒުތައް ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިވެއެވެ. އެއީ ދާދި ގާތްވެގެންވާ މާނަތަކެއްގައެވެ. 1- ޙިކުމަތް ނުވަތަ ތަޢުލީމު ނުވަތަ ޢިލްމު އުނގަންނައިދިނުމުގެ މާނައިގައެވެ. ﷲ
ބައެއް ކިޔުންތެރިން ބުނެފާނެއެވެ. ތިމަންމެން ދުވަހެއް ޚާއްޞަކޮށްފާނަމެވެ. އަދި އެކަމުގެ ޚަބަރު އަހުލުންނަށް ދީފަނަމެވެ. ފަހެ މި ޖަލްސާގައި ކުރިއަށް ގެންދާނީ ކޮންކަމެއް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އަހަރެމެން ފަށާނީ ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟
ތަރުބިއްޔަތު މިލަފުޒަކީ ލުޣަވީ އެތައް މާނަތަކެއް ހިމެނޭ ލަފުޒެކެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި 1- الإِصْلاَحُއިޞްލާޙުކުރުން: ޢަރަބި ބަހުގައި ރައްބަ މި ބަހުގެ އެއްމާނައަކީ އިޞްލާޙުކުރުމެވެ. އިޞްލާޙުކުރުމުގެ ތެރޭގައި އޭތި ހުންނަންޖެހޭ މިންވަރަށްވުރެ އިތުރަށް ރަނގަޅުކުރުން
އެެންމެހައި ޙަމްދު ޘަނާއެއް ޙައްޤުވަނީ ވަޤުތުގެ ވެރި ގަދަ ކީރިތިވަންތަ ﷲ ތަޢާލާއަށެވެ. ޞަލަވާތާއި ސަލާމްލެއްވުން އެދި ދުޢާ ކުރަނީ ވަޤުތުގެ ބޭނުން އެންމެ ފުރިހަމަ ގޮތުގައި ހިފުމަށް އަންގަވައިދެއްވި ކީރިތި ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު
ފިރިހެންމީހާ، މަޝްޣޫލުވެ އުޅެންޖެހުމާއި، ވަޡީފާގައި އުޅެން ޖެހުމުންނާއި އެހެނިހެން ގުޅުންތަކުގެ ސަބަބުން އޭނާގެ އަހުލުންނަށް އުނގަންނައި ދިނުމަށް ވަޤުތު ހުސްކުރަން ފަރުވާ ކުޑަކުރެވެއެވެ.
އަށްވަނަ ނަސޭހަތް: ގޭގެ އަހުލުންނަށް އުނގަންނައިދިނުން
ފައިދާކުރަނިވި ޢިލްމެއް ލިބިފައިވާކަމުގެ ޢަލާމާތްތައް 1. ފައިދާކުރަނިވި ޢިލްމެއް ލިބިފައިވާކަމުގެ ޢަލާމާތްތައް. * ޢިލްމަށް ޢަމަލުކުރުން. * މީހުންގެފަރާތުން މަދަޙައާއި ޘަނާ ލިބުމަށްނުއެދުމާއި، ބޮޑާވެރިކަމުން ސަލާމަތްވުން. * ޢިލްމު ލިބޭ މިންވަރަކަށް ތަވާޟުޢުވެރިކަން އިތުރުވުން.
ހަތްވަނަ ނަސޭހަތް: ގެއިން ޝައިޠާނާ ދުރުކުރުމަށްޓަކައި ގޭގައި ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ސޫރަތުލްބަޤަރާ ކިޔެވުން
يحرم الخلوة بالمخطوبة لأنها محرّمة على الخاطب , حتى يعقد عليها , ولم يَرِد الشرع بغير النظر, فبقيت على التحريم ولأنه لا يؤمن مع الخلوة
ހިންމަތާއެކު މަސައްކަތްކުރުމަކީ ފޫހިވުމުންނާއި ނާއުއްމީދުވުމުން ދުރުކުރުވާނެކަމެކެވެ. ހިންމަތާއި ކިބުރުވެރިކަން އެއްނުކުރުމަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދޭންޖެހެއެވެ.
