އެގާރަވަނައީ: މުސްލިމުމީހާ މިތަނުގައި ދިރިއުޅެމުން ދާއިރު އޭނާ މިއުޅެމުންދަނީ ޢިލްމުގެ ނޫރު އެތަނުން ފާޅުވެގެން ދިޔަބިންކަން ދަންނަން ޖެހެއެވެ.
ދިހަވަނައީ: މަދީނާގައި ވަޒަންވެރިވެ ދުވަސްތައް ހޭދަކުރަން ލިބުމުން ފަޚުރުވެރިނުވުން
ނުވަވަނައީ: އެތަނުގެ އަހުލުވެރިންނަށް ގެންލުންދިނުމާއި ދުއްތުރާކުރުމުން ދުރުހެލިވުން
މަދީނާގެ ގަސްނުކެނޑުމާއި އެތަނުގައި ދިރިއުޅޭ ޙައިވާނުން ޝިކާރަނުކުރުން
މިއީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުން ކަމުގައިވި މުހާޖިރުންނާއި އަންޞާރުން ދިރިއުޅުއްވި ބިމެވެ.
މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އަދަބުތަކެއްވޭ
މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އަދަބުތައް
މަސްޖިދުލް ޤުބާއަކީ މި މަދީނާ އަށް ލިބިގެންވާ އަނެއް މަތިވެރިކަމެވެ. އެއީ އެންމެ ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެން ތަޤްވާގެ މަތީގައި ބިނާކުރެވިފައިވާ މިސްކިތެވެ.
ނަމާދުގެ ޘަވާބު ގިނަވެ އިތުރުވެގެން ދާނެކަމަށް އައިސްފައިވަނީ ހަމައެކަނި ފަރުޟުނަމާދުތަކެއްނޫނެވެ. ނުވަތަ ސުންނަތްނަމާދު އެކަންޏެއްވެސް ނޫނެވެ.
މަދީނާގެ މިމާތްބިމުގައި މަތިވެރިވެގެންވާ ދެ މިސްކިތެއްވެއެވެ. އެއީ އަލްމަސްޖިދުއްނަބަވީ އާއި އަލް މަސްޖިދުލްޤުބާއެވެ.
ހަމަކަށަވަރުން ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމުގެ ދަތިކަމަށާއި އުނދަގޫތަކަށް ކެތްކުރުމަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިވެއެވެ.
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް މިބިމަށް ޠައިބާ އަދި ޠާބާ، މިދެނަމުން ނަންދެއްވިކަމެވެ. އަދި ކިއެއްހެއްޔެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ﷲ ތަޢާލާ މަދީނާއަށް ޠާބާ މިނަންދެއްވިކަމަށް ޘާބިތުވާ ޙަދީޘެއް ޞަޙީޙް މުސްލިމްގައިވެއެވެ.
‘މައްކާގެ ޙަރަމްފުޅު’ އަދި ‘މަދީނާގެ ޙަރަމްފުޅު’ މިފަދައިން ބުނުމުން ހަމަކަށަވަރުން މީގެ މަޤްޞަދަކީ: އެދެރަށުގެ ސަރަހައްދަށެވެ. ‘ޙަރަމްފުޅު’ މިނަން ދެވިފައިވަނީ ސަރަހައްދަށެވެ. ނަމަވެސް ‘ޙަރަމްފުޅު’ މިލަފްޒު، އަލްމަސްޖިދުއް ނަބަވީއަށް އެކަނި ނިސްބަތްކުރުމަކީ [މިހާރު] ފެތުރިފައިވާ ކުށްހީއެކެވެ.
ހަމަކަށަވަރުން މަދީނާ މާތްވެގެންވާ އެންމެ ބޮޑު އެއް ސަބަބަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ މިބިމަކީ ޙުރުމަތްތެރިވެގެންވާ ބިމެއް ކަމުގައި ލެއްވުމެވެ. އެއީ މައްކާވެސް ޙުރުމަތްތެރިކުރެވުނު ތަނެއްކަމުގައި ލެއްވިފަދައިންނެވެ.
އަދި އަންނަނިވި ޙަދީޘްއާ މެދު ދަންނައެވެ. މިއީވެސް ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ޙަދީޘް ކުރެއްވިކަމަށް އެކަލޭގެފާނަށް ނިސްބަތްކޮށް އުޅޭ ޙަދީޘްއެކެވެ. އެ ޙަދީޘް ގައި ވާގޮތުން ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ދުޢާ ކުރެއްވިއެވެ.
މިފޮތަކީ މަދީނާގެ ޢިލްމުވެރިއެއްކަމުގައިވާ ފަޟީލަތުއްޝައިޚް ޢަބްދުލްމުޙްޟިން އަލްޢައްބާދު އަލްބަދްރު حفظه الله ތައްޔާރުކުރައްވާފައިވާ ފޮތެއްކަމުގައިވާ “فَضْلُ المَدِيْنَةِ وَآدَابُ سُكْنَاهَا وزِيَارَتِها” ، މިފޮތުގެ ތަރުޖަމާއެވެ.
އެގާރަވަނައީ: މުސްލިމުމީހާ މިތަނުގައި ދިރިއުޅެމުން ދާއިރު އޭނާ މިއުޅެމުންދަނީ ޢިލްމުގެ ނޫރު އެތަނުން ފާޅުވެގެން ދިޔަބިންކަން ދަންނަން ޖެހެއެވެ.
ދިހަވަނައީ: މަދީނާގައި ވަޒަންވެރިވެ ދުވަސްތައް ހޭދަކުރަން ލިބުމުން ފަޚުރުވެރިނުވުން
ނުވަވަނައީ: އެތަނުގެ އަހުލުވެރިންނަށް ގެންލުންދިނުމާއި ދުއްތުރާކުރުމުން ދުރުހެލިވުން
މަދީނާގެ ގަސްނުކެނޑުމާއި އެތަނުގައި ދިރިއުޅޭ ޙައިވާނުން ޝިކާރަނުކުރުން
މިއީ ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމައާއި އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުން ކަމުގައިވި މުހާޖިރުންނާއި އަންޞާރުން ދިރިއުޅުއްވި ބިމެވެ.
މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އަދަބުތަކެއްވޭ
މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމާ ގުޅުންހުރި އަދަބުތައް
މަސްޖިދުލް ޤުބާއަކީ މި މަދީނާ އަށް ލިބިގެންވާ އަނެއް މަތިވެރިކަމެވެ. އެއީ އެންމެ ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެން ތަޤްވާގެ މަތީގައި ބިނާކުރެވިފައިވާ މިސްކިތެވެ.
ނަމާދުގެ ޘަވާބު ގިނަވެ އިތުރުވެގެން ދާނެކަމަށް އައިސްފައިވަނީ ހަމައެކަނި ފަރުޟުނަމާދުތަކެއްނޫނެވެ. ނުވަތަ ސުންނަތްނަމާދު އެކަންޏެއްވެސް ނޫނެވެ.
މަދީނާގެ މިމާތްބިމުގައި މަތިވެރިވެގެންވާ ދެ މިސްކިތެއްވެއެވެ. އެއީ އަލްމަސްޖިދުއްނަބަވީ އާއި އަލް މަސްޖިދުލްޤުބާއެވެ.
ހަމަކަށަވަރުން ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހިވަސައްލަމް މަދީނާގައި ދިރިއުޅުމުގެ ދަތިކަމަށާއި އުނދަގޫތަކަށް ކެތްކުރުމަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިވެއެވެ.
ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް މިބިމަށް ޠައިބާ އަދި ޠާބާ، މިދެނަމުން ނަންދެއްވިކަމެވެ. އަދި ކިއެއްހެއްޔެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ﷲ ތަޢާލާ މަދީނާއަށް ޠާބާ މިނަންދެއްވިކަމަށް ޘާބިތުވާ ޙަދީޘެއް ޞަޙީޙް މުސްލިމްގައިވެއެވެ.
‘މައްކާގެ ޙަރަމްފުޅު’ އަދި ‘މަދީނާގެ ޙަރަމްފުޅު’ މިފަދައިން ބުނުމުން ހަމަކަށަވަރުން މީގެ މަޤްޞަދަކީ: އެދެރަށުގެ ސަރަހައްދަށެވެ. ‘ޙަރަމްފުޅު’ މިނަން ދެވިފައިވަނީ ސަރަހައްދަށެވެ. ނަމަވެސް ‘ޙަރަމްފުޅު’ މިލަފްޒު، އަލްމަސްޖިދުއް ނަބަވީއަށް އެކަނި ނިސްބަތްކުރުމަކީ [މިހާރު] ފެތުރިފައިވާ ކުށްހީއެކެވެ.
ހަމަކަށަވަރުން މަދީނާ މާތްވެގެންވާ އެންމެ ބޮޑު އެއް ސަބަބަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ މިބިމަކީ ޙުރުމަތްތެރިވެގެންވާ ބިމެއް ކަމުގައި ލެއްވުމެވެ. އެއީ މައްކާވެސް ޙުރުމަތްތެރިކުރެވުނު ތަނެއްކަމުގައި ލެއްވިފަދައިންނެވެ.
އަދި އަންނަނިވި ޙަދީޘްއާ މެދު ދަންނައެވެ. މިއީވެސް ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމް ޙަދީޘް ކުރެއްވިކަމަށް އެކަލޭގެފާނަށް ނިސްބަތްކޮށް އުޅޭ ޙަދީޘްއެކެވެ. އެ ޙަދީޘް ގައި ވާގޮތުން ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ދުޢާ ކުރެއްވިއެވެ.
މިފޮތަކީ މަދީނާގެ ޢިލްމުވެރިއެއްކަމުގައިވާ ފަޟީލަތުއްޝައިޚް ޢަބްދުލްމުޙްޟިން އަލްޢައްބާދު އަލްބަދްރު حفظه الله ތައްޔާރުކުރައްވާފައިވާ ފޮތެއްކަމުގައިވާ “فَضْلُ المَدِيْنَةِ وَآدَابُ سُكْنَاهَا وزِيَارَتِها” ، މިފޮތުގެ ތަރުޖަމާއެވެ.
