ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅަކީ، ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވޮޑިގެންވަނީ ހުރިހާ އުޑުތަކެއްގެ މަތީ، އެންމެހާ ޚަލްޤުތަކާ ވަކިވެވަޑައިގެން، ޢަރުޝިއަށް އިސްތަވާވޮޑިގެންނެވެ.
މިސުވާލަކީ އެނގުން މުހިއްމު، އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މަތިވެރިކުރުމުގެ ތެރެއިންވާ، އަދި ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ މަގަށް ރުޖޫޢަވުމުގެ ވަރަށް މުހިއްމު ސުވާލެކެވެ. އަޅަކަށް އެނގުން އެންމެ މުހިއްމު އެއްކަމަކީ އޭނާގެ ވެރިއިލާހު ވޮޑިގެންވާތަނެއް އެނގުމެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެންމެހާ ޚަލްޤުތަކެއް އުފައްދަވާފައި ވަނީ، އެޚަލްޤުތަކާގުޅޭ އެންމެހާ ކަމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ ޙާލުގައެވެ. އެތަކެތި ޚަލްޤުކުރެއްވުމުގެ ކުރިންވެސް، އަދި އޭގެފަހުންވެސް އެތަކެތީގެ އެންމެހާކަމެއް އެއިލާހު މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ.
އެއިލާހު ނުރުއްސަވާކަމެއް އަދި އެއިލާހު ބޭނުންވެވޮޑިގެންނުވާކަމެއް އެއިލާހު އިރާދަކުރެއްވުމަކީ ކިހިނަކުންވާނޭކަމެއްހޭ މީހަކު ބުނެފިނަމަ އޭގެ ޖަވާބަކީ ކޮބާ؟
ޢަރަބި ބަހުގައި “ދުޢާ” މިލަފުޒު ބޭނުންކުރެވެނީ ކަމަކަށް އެދުމުގެ ފަށުވި ޢިބާރާތެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ، މިލަފުޒު ގިނައިން ބޭނުންކުރެވެނީ ޚާއްޞަ އެދުންތަކަށެވެ. އެއީ ދަށް ފަރާތަކުން މަތީ ފަރާތަކަށް ކަންތައް ތަކުގައި އެދޭ އިރުއެވެ.
ޝަރުޢުގައި ޙަލާލުކަމަށް އަދި ޙަރާމްކަމަށް ނައްޞެއް އައިސްފައިނުވާ ކޮންމެ ކާބޯއެއްޗަކީ އޭގެ އަޞްލުގައި ޙަލާލުއެއްޗެކެވެ. އެހެނީ، ކުރިން ދެންނެވިފައިވާނޭފަދައިން، ޙަރާމްކަމަށް ދަލީލެއްނެތްނަމަ ކާބޯތަކެތީގެ އަޞްލަކީ ޙަލާލުވުމެވެ.
އެހެނީ، ހަމަކަށަވަރުން އެއިލާހީ ކޮންމެކަމަކަށް ކުޅަދުންވަންތަ އިލާހެވެ. އަދި އެންމެހާ ތަކެއްޗެއްވަނީ އެއިލާހަށް ބޭނުންތެރިވެގެންނެވެ. އަދި އެންމެހާ ކަންތައްތައް ވަނީ އެއިލާހަށް ލުއިފަސޭހަވެގެންނެވެ. އެއްވެސް އެއްޗަކަށް އެއިލާހު ބޭނުންތެރިވެވޮޑިގެންނުވެއެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ޙަރާމްކުރައްވާފައިނުވާ ކޮންމެ ކާބޯއެއްޗަކީ މުއުމިނުންނަށް ކެއުން ހުއްދައެއްޗެކެވެ. މިއާއިޚިލާފަށް ކާފަރުންނަށް އެންމެހާ ކާބޯއެއްޗެއް ﷲ ވަނީ ޙަރާމްކުރައްވާފައެވެ.
ދިރިހުރި ޖަނަވާރަކުން، އޭތި ދިރިއޮއްވައި ވަކިކޮށްލެވޭ އެއްޗެކެވެ. އަބޫ ވާޤިދިއްލައިޘީ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ކިބައިން ރިވާވެފައިވެއެވެ.
ކާބޯތަކެތީގެ ތެރެއިން ޙަރާމްކަމަށް އައިސްފައިވާ ކޮންމެ އެއްޗަކީ ނަޖިސް، ގެއްލުންހުރި ކޮންމެ އެއްޗެކެވެ. އެފަދަ އެއްޗެއް ކެއުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. މިގޮތުން ޝަރުޢުގައި ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާ ކޮންމެ އެއްޗަކީ ހަޑިމުޑުދާރު އެއްޗެކެވެ.
ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ އަރިހުގައި އަންނުޞައިރިއްޔާއިންނަކީ އިސްލާމްދީނުން ބޭރުވެފައިވާ ކާފަރުންނެވެ. މިގޮތުން، މުސްލިމުންގެ ޢިލްމުވެރިން އިއްތިފާޤުވެވަޑައިގެންފައިވާގޮތުގައި، މިބައިމީހުންނާ ކައިވެނިކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެއްނޫނެވެ.
ސީރިޔާގައި ޒަމާންތަކެއް ވަންދެން ވެރިކަންކުރަމުން އަންނަ ސަރުކާރަކީ، އަދި މިހާރު އެސަރުކާރުގެ ރައީސަކަށް ހުރި ބައްޝާރުލް އަސަދާއި އޭނަގެ އަޢުވާނުންނަކީ ބާޠިލު ފިރުޤާއެއްކަމަށްވާ “އަންނުޞައިރިއްޔާ” އަށް ނިސްބަތްވާ ބައެކެވެ.
ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކުގައި ފެތުރެމުންދާ ހަލަބޮލިކަމާއި، ފިތުނަ ފަސާދައާއި ލޭއޮހޮރުމަށް ބަލާއިރު، މިދުވަސްކޮޅު ޚަބަރު ފަތުރާ ވަޞީލަތްތަކުގައި އެންމެ ގިނައިން ފެންނަމުންދާ ޚަބަރަކީ ސީރިޔާގައި ހިނގަމުންދާ ޤަތުލު ޢާއްމުގެކަބަރެވެ.
އެހެންކަމުން، މިމަތިވެރި ދީނުގައި ކާބޯތަކެއްޗާމެދު ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ޙުކުމްތަކަކީ ކޮބައިކަން ދެނެގަތުމަކީ، އެދީން ޤަބޫލުކުރާ ކޮންމެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ވާޖިބެކެވެ.
ޚަލްޤުތައް އުފެއްދެވުމުގެ ކުރިން އެއިލާހަށް ލިބިވޮޑިގެންވާ ޞިފަފުޅުތައް ނެތިދިޔުމެއްނުވެއެވެ. ޚަލްޤުތައް އުފެއްދެވުމުގެ ކުރިން ލިބިވޮޑިގެންވާ ޞިފަފުޅުތަކުގެ އިތުރަށް، ޚަލްޤުތައް އުފެއްދެވުމަށްފަހު އެއްވެސް ޞިފަފުޅެއް އިތުރުވެގެން ނުވެއެވެ.
ރުޤްޔާ ހަދާބައެއް ފަރާތްތަކުން، ކިޑުނީގެ ބަލިޔަކަށް ނުވަތަ ހިތުގެ ބަލިތަކަށް ނުވަތަ އެހެންވެސް ބަލިތަކަށް ބައެއް ސޫރަތްތަކާއި، އާޔަތްތައް ޚާއްޞަކޮށް، ވަކި ޢަދަދަކަށް ކިޔުމަށް ބުނާ އެއްސަބަބަކީ އެބޭފުޅުންނަށް، ނުވަތަ އެހެން ބޭފުޅަކަށް ކުރެވިފައިވާ ތަޖުރިބާއަކަށްވުމަކީ އެކަށީގެންވާކަމެކެވެ.
ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅަކީ، ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ވޮޑިގެންވަނީ ހުރިހާ އުޑުތަކެއްގެ މަތީ، އެންމެހާ ޚަލްޤުތަކާ ވަކިވެވަޑައިގެން، ޢަރުޝިއަށް އިސްތަވާވޮޑިގެންނެވެ.
މިސުވާލަކީ އެނގުން މުހިއްމު، އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މަތިވެރިކުރުމުގެ ތެރެއިންވާ، އަދި ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގެ މަގަށް ރުޖޫޢަވުމުގެ ވަރަށް މުހިއްމު ސުވާލެކެވެ. އަޅަކަށް އެނގުން އެންމެ މުހިއްމު އެއްކަމަކީ އޭނާގެ ވެރިއިލާހު ވޮޑިގެންވާތަނެއް އެނގުމެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެންމެހާ ޚަލްޤުތަކެއް އުފައްދަވާފައި ވަނީ، އެޚަލްޤުތަކާގުޅޭ އެންމެހާ ކަމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާ ޙާލުގައެވެ. އެތަކެތި ޚަލްޤުކުރެއްވުމުގެ ކުރިންވެސް، އަދި އޭގެފަހުންވެސް އެތަކެތީގެ އެންމެހާކަމެއް އެއިލާހު މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ.
އެއިލާހު ނުރުއްސަވާކަމެއް އަދި އެއިލާހު ބޭނުންވެވޮޑިގެންނުވާކަމެއް އެއިލާހު އިރާދަކުރެއްވުމަކީ ކިހިނަކުންވާނޭކަމެއްހޭ މީހަކު ބުނެފިނަމަ އޭގެ ޖަވާބަކީ ކޮބާ؟
ޢަރަބި ބަހުގައި “ދުޢާ” މިލަފުޒު ބޭނުންކުރެވެނީ ކަމަކަށް އެދުމުގެ ފަށުވި ޢިބާރާތެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ، މިލަފުޒު ގިނައިން ބޭނުންކުރެވެނީ ޚާއްޞަ އެދުންތަކަށެވެ. އެއީ ދަށް ފަރާތަކުން މަތީ ފަރާތަކަށް ކަންތައް ތަކުގައި އެދޭ އިރުއެވެ.
ޝަރުޢުގައި ޙަލާލުކަމަށް އަދި ޙަރާމްކަމަށް ނައްޞެއް އައިސްފައިނުވާ ކޮންމެ ކާބޯއެއްޗަކީ އޭގެ އަޞްލުގައި ޙަލާލުއެއްޗެކެވެ. އެހެނީ، ކުރިން ދެންނެވިފައިވާނޭފަދައިން، ޙަރާމްކަމަށް ދަލީލެއްނެތްނަމަ ކާބޯތަކެތީގެ އަޞްލަކީ ޙަލާލުވުމެވެ.
އެހެނީ، ހަމަކަށަވަރުން އެއިލާހީ ކޮންމެކަމަކަށް ކުޅަދުންވަންތަ އިލާހެވެ. އަދި އެންމެހާ ތަކެއްޗެއްވަނީ އެއިލާހަށް ބޭނުންތެރިވެގެންނެވެ. އަދި އެންމެހާ ކަންތައްތައް ވަނީ އެއިލާހަށް ލުއިފަސޭހަވެގެންނެވެ. އެއްވެސް އެއްޗަކަށް އެއިލާހު ބޭނުންތެރިވެވޮޑިގެންނުވެއެވެ.
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ޙަރާމްކުރައްވާފައިނުވާ ކޮންމެ ކާބޯއެއްޗަކީ މުއުމިނުންނަށް ކެއުން ހުއްދައެއްޗެކެވެ. މިއާއިޚިލާފަށް ކާފަރުންނަށް އެންމެހާ ކާބޯއެއްޗެއް ﷲ ވަނީ ޙަރާމްކުރައްވާފައެވެ.
ދިރިހުރި ޖަނަވާރަކުން، އޭތި ދިރިއޮއްވައި ވަކިކޮށްލެވޭ އެއްޗެކެވެ. އަބޫ ވާޤިދިއްލައިޘީ ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ކިބައިން ރިވާވެފައިވެއެވެ.
ކާބޯތަކެތީގެ ތެރެއިން ޙަރާމްކަމަށް އައިސްފައިވާ ކޮންމެ އެއްޗަކީ ނަޖިސް، ގެއްލުންހުރި ކޮންމެ އެއްޗެކެވެ. އެފަދަ އެއްޗެއް ކެއުން ހުއްދަވެގެންނުވެއެވެ. މިގޮތުން ޝަރުޢުގައި ޙަރާމްކުރައްވާފައިވާ ކޮންމެ އެއްޗަކީ ހަޑިމުޑުދާރު އެއްޗެކެވެ.
ސުންނަތާއި ޖަމާޢަތުގެ އަހުލުވެރިންގެ އަރިހުގައި އަންނުޞައިރިއްޔާއިންނަކީ އިސްލާމްދީނުން ބޭރުވެފައިވާ ކާފަރުންނެވެ. މިގޮތުން، މުސްލިމުންގެ ޢިލްމުވެރިން އިއްތިފާޤުވެވަޑައިގެންފައިވާގޮތުގައި، މިބައިމީހުންނާ ކައިވެނިކުރުމަކީ ހުއްދަކަމެއްނޫނެވެ.
ސީރިޔާގައި ޒަމާންތަކެއް ވަންދެން ވެރިކަންކުރަމުން އަންނަ ސަރުކާރަކީ، އަދި މިހާރު އެސަރުކާރުގެ ރައީސަކަށް ހުރި ބައްޝާރުލް އަސަދާއި އޭނަގެ އަޢުވާނުންނަކީ ބާޠިލު ފިރުޤާއެއްކަމަށްވާ “އަންނުޞައިރިއްޔާ” އަށް ނިސްބަތްވާ ބައެކެވެ.
ދުނިޔޭގެ ޤައުމުތަކުގައި ފެތުރެމުންދާ ހަލަބޮލިކަމާއި، ފިތުނަ ފަސާދައާއި ލޭއޮހޮރުމަށް ބަލާއިރު، މިދުވަސްކޮޅު ޚަބަރު ފަތުރާ ވަޞީލަތްތަކުގައި އެންމެ ގިނައިން ފެންނަމުންދާ ޚަބަރަކީ ސީރިޔާގައި ހިނގަމުންދާ ޤަތުލު ޢާއްމުގެކަބަރެވެ.
އެހެންކަމުން، މިމަތިވެރި ދީނުގައި ކާބޯތަކެއްޗާމެދު ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ޙުކުމްތަކަކީ ކޮބައިކަން ދެނެގަތުމަކީ، އެދީން ޤަބޫލުކުރާ ކޮންމެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ވާޖިބެކެވެ.
ޚަލްޤުތައް އުފެއްދެވުމުގެ ކުރިން އެއިލާހަށް ލިބިވޮޑިގެންވާ ޞިފަފުޅުތައް ނެތިދިޔުމެއްނުވެއެވެ. ޚަލްޤުތައް އުފެއްދެވުމުގެ ކުރިން ލިބިވޮޑިގެންވާ ޞިފަފުޅުތަކުގެ އިތުރަށް، ޚަލްޤުތައް އުފެއްދެވުމަށްފަހު އެއްވެސް ޞިފަފުޅެއް އިތުރުވެގެން ނުވެއެވެ.
ރުޤްޔާ ހަދާބައެއް ފަރާތްތަކުން، ކިޑުނީގެ ބަލިޔަކަށް ނުވަތަ ހިތުގެ ބަލިތަކަށް ނުވަތަ އެހެންވެސް ބަލިތަކަށް ބައެއް ސޫރަތްތަކާއި، އާޔަތްތައް ޚާއްޞަކޮށް، ވަކި ޢަދަދަކަށް ކިޔުމަށް ބުނާ އެއްސަބަބަކީ އެބޭފުޅުންނަށް، ނުވަތަ އެހެން ބޭފުޅަކަށް ކުރެވިފައިވާ ތަޖުރިބާއަކަށްވުމަކީ އެކަށީގެންވާކަމެކެވެ.
