އިމާމު މީހާ އަދި މައުމޫމުންގެ ނަމާދުގައި އެންމެ މުހިއްމު އެއް ތަފާތަކީ އިމާމު މީހާ ނަމާދުގެ ތަކުބީރުތައް އަޑު ހަރުކޮށް ކިޔުމެވެ. މައުމޫމުންގެ މައްޗަށް ވަނީ ސިއްރުން ކިޔުމެވެ.
ނަމާދަކީ ޤިޔާމަތްދުވަހުން އަޅާގެ ޙިސާބުބެއްލެވޭ އިރު، އެންމެ ފުރަތަމަ ޙިސާބު ބެއްލެވޭނެ ޢަމަލެވެ.
ނަމާދުގެ ސަބަބުން ﷲ ތަޢާލާ އަޅުތަކުންގެ ފާފަތައް ފުއްސަވާދެއްވައެވެ.
ހަމަކަށަވަރުން އިސްލާމްދީނުގައި ނަމާދަށް ވަރަށް މަތިވެރި މަޤާމެއް ދެއްވާފައިވެއެވެ. އެއީ ދީނުގެ އެހެން އެއްވެސް އަޅުކަމަކަށް ވާޞިލު ނުވެވޭނެ ފަދަ މަތިވެރި މަޤާމެކެވެ.
މިމައްސަލައިގައި ހުރި ދަލީލުތަކުގެ އަލީގައި ޤަމަތްދިނުމުން ތެދުވާންވި ވަގުތާމެދު ޢިލްމުވެރިން ވާހަކަފުޅުދައްކަވާފައިވެއެވެ. މިކަން އެބޭފުޅުން މައިގަނޑު ދެ ޙާލަތަކަށް ބައްސަވައެވެ.
މިސްކިތްތަކަކީ، ﷲ ތަޢާލާ ޙުރުމަތްތެރިކުރައްވާފައިވާ ތަންތަނެވެ. އަދި އެތަންތަނަކީ ﷲ ތަޢާލާގެ ޛިކުރުކޮށް، ދީނުގެ ޝިޢާރުތައް ފާޅުކުރުމަށް ލައްވާފައިވާ ތަންތަނެވެ.
ސަޖިދައިގައި ދުޢާކުރުމުގެ ޤަޞްދުގައި ޤުރުއާނުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ދުޢާއެއް ކިޔުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އެހެނީ އެއީ ޤުރުއާން ކިޔެވުމެއް ނޫނެވެ.
ކަށުނަމާދުގައިވަނީ ކަނާތްފަރާތަށް އެއް ސަލާމް ދިނުމެވެ. ނަމަވެސް ކަނާތަށާއި ވާތްފަރާތަށް ސަލާމު ދީ ދެ ސަލާމު ދިނުމުގައިވެސް މައްސަލައެއް ނެތެވެ. وَاللهُ أَعْلَمُ.
ދެވަނައީ: ބައެއް ދަންނަބޭކަލުން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ކަށުނަމާދުގައި ސުންނަތްވެގެންވަނީ ދެ ސަލާމު ދިނުމެވެ. މިއީ ފަރުޟު ނަމާދުތަކާއި އެހެން ސުންނަތް ނަމާދުތަކޭ އެއްފަދައިންނެވެ. މިއީ ޙަނަފީންނާއި ޝާފިޢީ މަޛްހަބުގެ ރައުޔެވެ. [ބައްލަވާ: المَبْسُوط (2 / 65)، المَجْمُوع (5 / 240)] މި ބޭކަލުންގެ ދަލީލަކީ އިބްނު މަސްޢޫދުގެ އަންނިވި ޙަދީޘެވެ. “އިބްނު މަސްޢޫދު ވިދާޅުވިއެވެ. ރަސޫލާ صَلَّىٰ اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم ކުރެއްވި ތިން ކަމެއް މީސްތަކުން ދޫކޮށްލިއެވެ. ފުރަތަމައީ؛ ކަށުނަމާދުގައި އެހެން ނަމާދުތަކޭ…
ފުރަތަމައީ:
ދަންނަބޭކަލުންގެ ގިނަ ބޭކަލުންގެ ރައުޔު: ޢިލްމުވެރިން ކުރެ ގިނަ ބޭކަލުން ދެކިވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި ކަށުނަމާދުގައި ސަލާމު ދޭނީ އެއް ފަހަރެވެ. އެއީ އޭނާގެ ކަނާތް ފަރާތަށެވެ.
ސަޖިދައިގައި އަދި ރުކޫގައި ޤުރުއާން ކިޔެވުމަކީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ނަހީކުރައްވާފައިވާކަމެކެވެ.
ޟުޙާ ނަމާދުކުރުމަށް އެންމެ މޮޅުއިތުރުވެގެންވަނީ އިރުގެ ހޫނުކަން ގަދަވުމުންނެވެ.
ދުވާލުވިޔަސް ނުވަތަ ރޭގަނޑުވިޔަސް ސުންނަތް ނަމާދު ކުރާނީ ދެ ރަކްޢަތުން ދެ ރަކްޢަތުން ސަލާމް ދެމުންނެވެ.
“ތިބާ މަޑުކޮށްގެން ހުންނަ ތަނުގައި ހުއްޓާ ބަންގީގެ އަޑު އިވިއްޖެނަމަ ތިބާގެ މައްޗަށް ވާޖިބުވެގެންވަނީ މިސްކިތަށް ޙާޟިރުވުމެވެ.
ނަމާދުގައި ޚުޝޫޢަތްތެރިވުމަކީ ނަމާދުގައި ﷲއަށް މަޑުމޮޅިވުމެވެ. އަދި ނަމާދުގައި ﷲއަށް ބިރުވެތިވެ ނިކަމެތިވުމެވެ. ނަމާދުގައި ދުނިޔަވީ އެހެން ހުރިހާ ޚިޔާލުތަކުން އެއްކިބާވެ ﷲއަށް ކުއްތަންވުމެވެ.
މުސްލިމުންނަށްޓަކައި ﷲ ތަޢާލާ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ކަނޑައަޅުއްވާފައިވަނީ ދެޢީދެވެ.
