ނަމާދުގައި ޚުޝޫޢަތްތެރިވުމަކީ ނަމާދުގައި ﷲއަށް މަޑުމޮޅިވުމެވެ. އަދި ނަމާދުގައި ﷲއަށް ބިރުވެތިވެ ނިކަމެތިވުމެވެ. ނަމާދުގައި ދުނިޔަވީ އެހެން ހުރިހާ ޚިޔާލުތަކުން އެއްކިބާވެ ﷲއަށް ކުއްތަންވުމެވެ.
މުސްލިމުންނަށްޓަކައި ﷲ ތަޢާލާ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ކަނޑައަޅުއްވާފައިވަނީ ދެޢީދެވެ.
1- ޝުކުރުގެ ސަޖިދަ ޝުކުރުގެ ސަޖިދައަކީ ނިޢުމަތެއް ލިބުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ދަތިކަމަކުން ސަލާމަތްވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އުފާވެރި ޚަބަރެއް ލިބުމުން ކުރުން ސުންނަތް ވެގެންވާ ސަޖިދައެކެވެ. އޭގެ ދަލީލަކީ އަބޫ ބަކްރާ ރަޟިޔަﷲ
ސުވާލު: އަންހެނުންގެ ނަމާދުގެ ތެރެއިން އެންމެ ޘަވާބު ބޮޑީ ގޭތެރޭގައި ކުރާ ނަމާދުކަމަށް ވީއިރު، ފިރިހެނުން ޖަމާޢަތުގައި ކުރާ ނަމާދާ އެއްވަރުގެ ޘަވާބެއް ހަމަ ގޭގައި ނަމާދުކުރާ އަންހެން މީހާ ނުވަތަ މިސްކިތުގައި ނަމާދުކުރާ
ވަރަށް މަދު ދުޢާއެއް މެނުވީ އަޅުގަނޑަށް ހިތުދަސްވެފައި ނުވެއެވެ. ފަހެ، ގަނޑެއްގައި ބައެއް ދުޢާތައް ލިޔެގެން އެގަނޑު ބަލައިގެން ނަމާދުގައާއި ނަމާދުން ބޭރުގައި ދުޢާކުރުން ހުއްދަވެގެންވޭ ހެއްޔެވެ؟ މީހަކަށް ދުޢާތައް ދަސްވެފައި ނުވާނަމަ، އެ
ނަމާދުގައި ހުރެ މީހަކު ކިނބިއްސެއް އަޅައިފިނަމަ އޭނާ الحمد لله ކިޔުން ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ.
ސުވާލު: މީހަކަށް އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ހުރެ ކުރެވިދާނެތޯ ނުވަތަ މުދައްރިސަކަށް ކިޔަވާ ކުދިންތަކަކާ އެކު އިސްތިސްޤާ ނަމާދުމަދަރުސާގައި ކުރެވިދާނެތޯއެވެ؟ —————————— ޖަވާބު: ފިޤްހު ޢިލުމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކަށް ބަލާލާއިރު އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ކުރުންވެސް
ސުވާލު: ޟުޙާ ނަމާދު ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ކުރާނަމަ ކުރާނީ ކިތައް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ކުރެއްވިފަދައިން އަށް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އެ ނަމާދުގައި ކިޔަވަނީ ކޮން ސޫރަތްތަކެއް
ސުވާލު: ބައެއް މީހުން އެއްގަމާއި ކަނޑުގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް (ރަށްރަށަށް) ހުކުރު ދުވަހުގައި ދަތުރު ދެއެވެ. އެމީހުންގެ ބަހަނާއަކީ ހުކުރުދުވަހު ނޫނީ އެމީހުންނަށް ދަތުރު ދާނޭ ހުސްވަޤުތު ނުލިބޭ ކަމެވެ. ޖަވާބު: الحمد لله
ގިނަ ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދުގެ (މަސްޖިދު ސުންނަތުގެ) ދެރަކުޢަތަކީ ސުންނަތް ނަމާދެކެވެ. އަދި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން މިކަމަށް އިޖުމާޢު ނަޤުލު ކުރައްވާފައި ވެއެވެ.
ނަމާދުގެ ސަފުތައް ސީދަލަށް ހެދުމަށް ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ނުހަނު ބާރު އަޅުއްވާފައިވެއެވެ. އަދި އެކި ޞީޣާތަކުން އެކަލޭގެފާނު صلى الله عليه وسلم އެފަދައިން އަމުރުކުރައްވާފައިވެއެވެ.
ނަމާދުގެ ޢާންމު ޤަވާޢިދަކީ ނަމާދުގެ ހުރިހާ ޢަމަލެއްގައިވެސް ފިރިހެނުން ޢަމަލުކުރާ ގޮތަށް އަންހެނުންވެސް ޢަމަލުކުރުމެވެ. މި އަޞްލާ ޚިލާފަށް ކުރާނީ ދަލީލުން ޘާބިތުވެފައިވާ ކަންތައްތަކެވެ.
السيد ގެ ލަފުޒީ މާނައަކީ ބޮޑު ޖަމާޢަތެއްގެ މައްޗަށް ވެރިކަންކުރާމީހާއެވެ.
ކުށު ސަޖިދަ ކުރާއިރު އަދި ކުށުސަޖިދައިގެ ދެސަޖިދަ ދެމެދު އިށީނގެ އިންނައިރު ކިޔާނީ އެހެންނަމާދުގައިވެސް ކިޔާ ދުޢާތަކެވެ.
ނަމާދުގައި ޚުޝޫޢަތްތެރިވުމަކީ ނަމާދުގައި ﷲއަށް މަޑުމޮޅިވުމެވެ. އަދި ނަމާދުގައި ﷲއަށް ބިރުވެތިވެ ނިކަމެތިވުމެވެ. ނަމާދުގައި ދުނިޔަވީ އެހެން ހުރިހާ ޚިޔާލުތަކުން އެއްކިބާވެ ﷲއަށް ކުއްތަންވުމެވެ.
މުސްލިމުންނަށްޓަކައި ﷲ ތަޢާލާ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ކަނޑައަޅުއްވާފައިވަނީ ދެޢީދެވެ.
1- ޝުކުރުގެ ސަޖިދަ ޝުކުރުގެ ސަޖިދައަކީ ނިޢުމަތެއް ލިބުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ދަތިކަމަކުން ސަލާމަތްވުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ އުފާވެރި ޚަބަރެއް ލިބުމުން ކުރުން ސުންނަތް ވެގެންވާ ސަޖިދައެކެވެ. އޭގެ ދަލީލަކީ އަބޫ ބަކްރާ ރަޟިޔަﷲ
ސުވާލު: އަންހެނުންގެ ނަމާދުގެ ތެރެއިން އެންމެ ޘަވާބު ބޮޑީ ގޭތެރޭގައި ކުރާ ނަމާދުކަމަށް ވީއިރު، ފިރިހެނުން ޖަމާޢަތުގައި ކުރާ ނަމާދާ އެއްވަރުގެ ޘަވާބެއް ހަމަ ގޭގައި ނަމާދުކުރާ އަންހެން މީހާ ނުވަތަ މިސްކިތުގައި ނަމާދުކުރާ
ވަރަށް މަދު ދުޢާއެއް މެނުވީ އަޅުގަނޑަށް ހިތުދަސްވެފައި ނުވެއެވެ. ފަހެ، ގަނޑެއްގައި ބައެއް ދުޢާތައް ލިޔެގެން އެގަނޑު ބަލައިގެން ނަމާދުގައާއި ނަމާދުން ބޭރުގައި ދުޢާކުރުން ހުއްދަވެގެންވޭ ހެއްޔެވެ؟ މީހަކަށް ދުޢާތައް ދަސްވެފައި ނުވާނަމަ، އެ
ނަމާދުގައި ހުރެ މީހަކު ކިނބިއްސެއް އަޅައިފިނަމަ އޭނާ الحمد لله ކިޔުން ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ.
ސުވާލު: މީހަކަށް އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ހުރެ ކުރެވިދާނެތޯ ނުވަތަ މުދައްރިސަކަށް ކިޔަވާ ކުދިންތަކަކާ އެކު އިސްތިސްޤާ ނަމާދުމަދަރުސާގައި ކުރެވިދާނެތޯއެވެ؟ —————————— ޖަވާބު: ފިޤްހު ޢިލުމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކަށް ބަލާލާއިރު އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ކުރުންވެސް
ސުވާލު: ޟުޙާ ނަމާދު ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ކުރާނަމަ ކުރާނީ ކިތައް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ކުރެއްވިފަދައިން އަށް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އެ ނަމާދުގައި ކިޔަވަނީ ކޮން ސޫރަތްތަކެއް
ސުވާލު: ބައެއް މީހުން އެއްގަމާއި ކަނޑުގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް (ރަށްރަށަށް) ހުކުރު ދުވަހުގައި ދަތުރު ދެއެވެ. އެމީހުންގެ ބަހަނާއަކީ ހުކުރުދުވަހު ނޫނީ އެމީހުންނަށް ދަތުރު ދާނޭ ހުސްވަޤުތު ނުލިބޭ ކަމެވެ. ޖަވާބު: الحمد لله
ގިނަ ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި ތަޙިއްޔަތުލް މަސްޖިދުގެ (މަސްޖިދު ސުންނަތުގެ) ދެރަކުޢަތަކީ ސުންނަތް ނަމާދެކެވެ. އަދި ބައެއް ޢިލްމުވެރިން މިކަމަށް އިޖުމާޢު ނަޤުލު ކުރައްވާފައި ވެއެވެ.
ނަމާދުގެ ސަފުތައް ސީދަލަށް ހެދުމަށް ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ނުހަނު ބާރު އަޅުއްވާފައިވެއެވެ. އަދި އެކި ޞީޣާތަކުން އެކަލޭގެފާނު صلى الله عليه وسلم އެފަދައިން އަމުރުކުރައްވާފައިވެއެވެ.
ނަމާދުގެ ޢާންމު ޤަވާޢިދަކީ ނަމާދުގެ ހުރިހާ ޢަމަލެއްގައިވެސް ފިރިހެނުން ޢަމަލުކުރާ ގޮތަށް އަންހެނުންވެސް ޢަމަލުކުރުމެވެ. މި އަޞްލާ ޚިލާފަށް ކުރާނީ ދަލީލުން ޘާބިތުވެފައިވާ ކަންތައްތަކެވެ.
السيد ގެ ލަފުޒީ މާނައަކީ ބޮޑު ޖަމާޢަތެއްގެ މައްޗަށް ވެރިކަންކުރާމީހާއެވެ.
ކުށު ސަޖިދަ ކުރާއިރު އަދި ކުށުސަޖިދައިގެ ދެސަޖިދަ ދެމެދު އިށީނގެ އިންނައިރު ކިޔާނީ އެހެންނަމާދުގައިވެސް ކިޔާ ދުޢާތަކެވެ.
