
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޒަވާޖީ ޙަޔާތް 47
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަނބީންގެ މެދުގައި ހިނގާ މިކަހަލަ ކަންކަން އަބުއިކުރައްވައި މައްސަލަ ހޫނު ކުރެއްވުމުގައި ބަދަލުގައި އެކަންކަމަކީ މަޖާ، ސަމާސާ އަދި އުފާވެރި ކަންކަން ކަމަށް ނަބިއްޔާ
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަނބީންގެ މެދުގައި ހިނގާ މިކަހަލަ ކަންކަން އަބުއިކުރައްވައި މައްސަލަ ހޫނު ކުރެއްވުމުގައި ބަދަލުގައި އެކަންކަމަކީ މަޖާ، ސަމާސާ އަދި އުފާވެރި ކަންކަން ކަމަށް ނަބިއްޔާ
އެކަލޭގެފާނުގެ ދޭދޭ އަނބިންގެ އެކަކު އަނެކަކާ ސަމާސާކުރުމާ މެދުވެސް އެކަލޭގެފާނު އިޢުތިރާޒެއް ނުކުރައްވައެވެ. އެއްދުވަހަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها ގެ އަރިހަށް ސައުދާ رضي الله عنها ޒިޔާރަތް ކުރެއްވިއެވެ. އެހިނދު ﷲ
މީގެ އިތުރުން ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހޭ ވަރަށް މުހިއްމު ނުގުތާއެއް މިތަނުގައި ޒިކުރުކޮށްލާނަމެވެ. އެއީ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޢާއިޝާ رضي الله عنها އާ އެކުގައި ވާދަ ޖެއްސެވުމަށްޓަކައި އާއްމު އެހެން
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިކަބަލުންނާ އެކީ ކުޅެ ހެއްދެވިއެވެ: އެއްފަހަރަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها އާ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އާ އެކުގައި ދަތުރެއްގައި ނިކުމެވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
ހުއްދަ ބާވަތުގެ ޅެން މަދަހަ އަޑުއެހުން އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނަށް މަނާ ނުކުރައްވާ ކަމުގައިވެއެވެ. އެއްފަހަރު ޢީދު ދުވަހެއްގައި ޢާއިޝާ رضي الله عنها ގެ އަރިހުގައި ދެ ޖާރިޔާއެއް (ބާލިޣު ނުވާ ފުރަައިގެ
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން ސަވާރީއަށް އެރުމަށް އެހީވެރިވެވަޑައިގަންނަވާ ކަމުގައިވިއެވެ. އެއްދުވަހަކު ޞަފިއްޔާ رضي الله عنها އެކަމަނާގެ ޖަމަލަށް އަރައިވަޑައިގަތުމައްޓަކައި، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ ކަކޫފުޅުގެ މައްޗަށް ޞަފިއްޔާ رضي
އަދި އަނބިކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނާ ގުޅުން ކެނޑުމުންވެސް އެކަމަށް ކެތްތެރިވެވަޑައިގަންނެވިއެވެ: ފަހެ އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން ބައެއް ފަހަރު ހެނދުނުން ފެށިގެން ރޭގަނޑުވަންދެން އެކަލޭގެފާނާ ވާހަކަ ނުދައްކާ ހުންނަވާ ޚަބަރު ޢުމަރު رضي الله عنه
އަނބިކަނބަލުންގެ އަޑުލައި ހައްދެވުމުން ކެތްތެރިވެވަޑައިގަންނަވާ ކަމުގައިވިއެވެ: އެއްދުވަހަކު އަބޫ ބަކުރު رضي الله عنه ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވިއެވެ. އަދި ގެކޮޅަށް ވަދެވަޑައިގެންނެވި ހިނދު ޢާއިޝާ رضي
ބައެއް މީހުންނަށް އެފަދަ ޙާލަތްތައް ދިމާވުމުން އަނބިމީހާ ދެކެ ހިތްހަމަނުޖެހި ރުޅި އާދެވެއެވެ. ތިމާގެ އަގުވައްޓާލީ ކަމަށް ވިސްނެއެވެ. އަދި މީހުންގެ ކުރިމަތީގައި ނުވަތަ ގެއަށް ގޮސް އަނބިމީހާއަށް އެކަމާ ފާޑުކިޔައެވެ. ނަމަވެސް އެހެން
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ކަރުނަފޮދު އެކަލޭގެފާނުގެ އަތްޕުޅުން ފޮހެދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނާ އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި ޙައްޖު ކުރެއްވިއިރު ޤާފިލާގެ ތެރެއިން މީހަކު އައިސް ހުރިހާ
ހަމަ އެގޮތަށް، ފިރިމީހާ ބަލިވުމުންވެސް އެފަދައިން ކަންކުރާ އަންހެނުންވެސް މަދުންނަމަވެސް އުޅެއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް މިޒަމާނުގައި، ގެއިން ބޭރުގައި ހިލޭ ފިރިހެނުން އެކީގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ އަންހެނުންގެ ތެރޭގައި މިކަން އިތުރުކަން ޤަބޫލުކުރަން ޖެހެއެވެ.
އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އެއްވެސް އާލާސްކަންފުޅެއްގައި އުޅުއްވާނަމަ އެކަނބަލަކަށް އޯގާތެރިކަމާއެކު އަޅާލައްވައި ދުޢާކޮށްދެއްވައި ހިތްވަރުގެ ބަސްފުޅުތައް ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވައެވެ: ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كان يعوّذ بعض أهله يمسح بيده اليمنى،
ފަހެ ﷲ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވާފައިވެއެވެ: “من كانت له امرأتان فمال إلى إحداهما جاء يوم القيامة وشقه مائل”. [أبو داود (2/242)
ހަމައެއާއެކު މީގެ އަނެއްކޮޅުވެސް އެބައޮތެވެ. ބައެއް މީހުން އަލަށް މީހަކާ އިންނަނީ ދޮށީ އަންބަށް ނޯކުރީ ކުރާ ކުއްޖަކު ހޯދާ ބީދައިންނެވެ. އޭނާ ގޮވައިގެން ތަންތަނަށް ގޮސްލާ އުފާކޮށްލަން ދާއިރު ދަރިން ބަލަން ގޭގައި
އަދި ބައެއް ފިރިންނަށް އެވަރުވެސް ނުފުދެއެވެ. ހަގު އަނބި ބުނެލާ ބަހެއް ނުވަތަ ކޮށްލާ ޝަކުވާއަކަށް ނުވަތަ އިޝާރާތަކުން ދޮށީ އަނބި ކުށްވެރިއަކަށް ބަދަލުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ ހަނގު އަނބި ކުރިމައްޗަށް ދޮށީ އަނބި
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅާއި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންގެ ޢަމަލު ހުންނަ ގޮތާ އަޅާކިޔަލާމާ ހެއްޔެވެ! އެބައިމީހުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތަށް
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަނބީންގެ މެދުގައި ހިނގާ މިކަހަލަ ކަންކަން އަބުއިކުރައްވައި މައްސަލަ ހޫނު ކުރެއްވުމުގައި ބަދަލުގައި އެކަންކަމަކީ މަޖާ، ސަމާސާ އަދި އުފާވެރި ކަންކަން ކަމަށް ނަބިއްޔާ
އެކަލޭގެފާނުގެ ދޭދޭ އަނބިންގެ އެކަކު އަނެކަކާ ސަމާސާކުރުމާ މެދުވެސް އެކަލޭގެފާނު އިޢުތިރާޒެއް ނުކުރައްވައެވެ. އެއްދުވަހަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها ގެ އަރިހަށް ސައުދާ رضي الله عنها ޒިޔާރަތް ކުރެއްވިއެވެ. އެހިނދު ﷲ
މީގެ އިތުރުން ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހޭ ވަރަށް މުހިއްމު ނުގުތާއެއް މިތަނުގައި ޒިކުރުކޮށްލާނަމެވެ. އެއީ، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ޢާއިޝާ رضي الله عنها އާ އެކުގައި ވާދަ ޖެއްސެވުމަށްޓަކައި އާއްމު އެހެން
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިކަބަލުންނާ އެކީ ކުޅެ ހެއްދެވިއެވެ: އެއްފަހަރަކު ޢާއިޝާ رضي الله عنها އާ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އާ އެކުގައި ދަތުރެއްގައި ނިކުމެވަޑައިގެންނެވިއެވެ.
ހުއްދަ ބާވަތުގެ ޅެން މަދަހަ އަޑުއެހުން އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނަށް މަނާ ނުކުރައްވާ ކަމުގައިވެއެވެ. އެއްފަހަރު ޢީދު ދުވަހެއްގައި ޢާއިޝާ رضي الله عنها ގެ އަރިހުގައި ދެ ޖާރިޔާއެއް (ބާލިޣު ނުވާ ފުރަައިގެ
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން ސަވާރީއަށް އެރުމަށް އެހީވެރިވެވަޑައިގަންނަވާ ކަމުގައިވިއެވެ. އެއްދުވަހަކު ޞަފިއްޔާ رضي الله عنها އެކަމަނާގެ ޖަމަލަށް އަރައިވަޑައިގަތުމައްޓަކައި، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އެކަލޭގެފާނުގެ ކަކޫފުޅުގެ މައްޗަށް ޞަފިއްޔާ رضي
އަދި އަނބިކަނބަލުން އެކަލޭގެފާނާ ގުޅުން ކެނޑުމުންވެސް އެކަމަށް ކެތްތެރިވެވަޑައިގަންނެވިއެވެ: ފަހެ އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުން ބައެއް ފަހަރު ހެނދުނުން ފެށިގެން ރޭގަނޑުވަންދެން އެކަލޭގެފާނާ ވާހަކަ ނުދައްކާ ހުންނަވާ ޚަބަރު ޢުމަރު رضي الله عنه
އަނބިކަނބަލުންގެ އަޑުލައި ހައްދެވުމުން ކެތްތެރިވެވަޑައިގަންނަވާ ކަމުގައިވިއެވެ: އެއްދުވަހަކު އަބޫ ބަކުރު رضي الله عنه ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވިއެވެ. އަދި ގެކޮޅަށް ވަދެވަޑައިގެންނެވި ހިނދު ޢާއިޝާ رضي
ބައެއް މީހުންނަށް އެފަދަ ޙާލަތްތައް ދިމާވުމުން އަނބިމީހާ ދެކެ ހިތްހަމަނުޖެހި ރުޅި އާދެވެއެވެ. ތިމާގެ އަގުވައްޓާލީ ކަމަށް ވިސްނެއެވެ. އަދި މީހުންގެ ކުރިމަތީގައި ނުވަތަ ގެއަށް ގޮސް އަނބިމީހާއަށް އެކަމާ ފާޑުކިޔައެވެ. ނަމަވެސް އެހެން
އެކަލޭގެފާނުގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންގެ ކަރުނަފޮދު އެކަލޭގެފާނުގެ އަތްޕުޅުން ފޮހެދެއްވާ ކަމުގައިވިއެވެ: ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަނބިއަނބި ކަނބަލުންނާ އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުގައި ޙައްޖު ކުރެއްވިއިރު ޤާފިލާގެ ތެރެއިން މީހަކު އައިސް ހުރިހާ
ހަމަ އެގޮތަށް، ފިރިމީހާ ބަލިވުމުންވެސް އެފަދައިން ކަންކުރާ އަންހެނުންވެސް މަދުންނަމަވެސް އުޅެއެވެ. ޚާއްޞަކޮށް މިޒަމާނުގައި، ގެއިން ބޭރުގައި ހިލޭ ފިރިހެނުން އެކީގައި ވަޒީފާ އަދާކުރާ އަންހެނުންގެ ތެރޭގައި މިކަން އިތުރުކަން ޤަބޫލުކުރަން ޖެހެއެވެ.
އެއްވެސް އަނބިކަނބަލެއް އެއްވެސް އާލާސްކަންފުޅެއްގައި އުޅުއްވާނަމަ އެކަނބަލަކަށް އޯގާތެރިކަމާއެކު އަޅާލައްވައި ދުޢާކޮށްދެއްވައި ހިތްވަރުގެ ބަސްފުޅުތައް ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވައެވެ: ޢާއިޝާ رضي الله عنها ރިވާކުރެއްވިއެވެ: “كان يعوّذ بعض أهله يمسح بيده اليمنى،
ފަހެ ﷲ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވާފައިވެއެވެ: “من كانت له امرأتان فمال إلى إحداهما جاء يوم القيامة وشقه مائل”. [أبو داود (2/242)
ހަމައެއާއެކު މީގެ އަނެއްކޮޅުވެސް އެބައޮތެވެ. ބައެއް މީހުން އަލަށް މީހަކާ އިންނަނީ ދޮށީ އަންބަށް ނޯކުރީ ކުރާ ކުއްޖަކު ހޯދާ ބީދައިންނެވެ. އޭނާ ގޮވައިގެން ތަންތަނަށް ގޮސްލާ އުފާކޮށްލަން ދާއިރު ދަރިން ބަލަން ގޭގައި
އަދި ބައެއް ފިރިންނަށް އެވަރުވެސް ނުފުދެއެވެ. ހަގު އަނބި ބުނެލާ ބަހެއް ނުވަތަ ކޮށްލާ ޝަކުވާއަކަށް ނުވަތަ އިޝާރާތަކުން ދޮށީ އަނބި ކުށްވެރިއަކަށް ބަދަލުވެގެން ދެއެވެ. ނުވަތަ ހަނގު އަނބި ކުރިމައްޗަށް ދޮށީ އަނބި
ފަހެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޢަމަލުފުޅާއި އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުންގެ ޢަމަލު ހުންނަ ގޮތާ އަޅާކިޔަލާމާ ހެއްޔެވެ! އެބައިމީހުން ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތަށް