[vstrsnln_info]

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

މި ވެބްސައިޓުގައިވާ ލިޔުންތައް ނަކަލު ކުރާނަމަ މި ވެބްސައިޓަށާއި ލިޔުންތެރިއާއަށް ހަވާލާދެއްވާ!

ޙަދީޘާއި އޭގެ ޢިލްމުތައް

ހެދުމާއި އެނޫން ތަކެތީގައި ކުޑަކަމުދާ ތަކެތި ޖެހުމާ އަދި އެ ޖެހުމުން ރައްކާތެރި ނުވުމުން ހުރި ބިރުވެރިކަން

156- (1) ( ފުރަތަމަ ރިވާޔަތް)   އިބްނު ޢައްބާސް رضي الله عنهما ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެން ވެއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލާ ﷺ ދެ ޤަބުރެއް ކައިރިންލާފައި ދިޔައެވެ އަދި ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ:

ޖަރްޙާއި ތަޢްދީލު (2)

އަދި މި ދެ ޝަރުޠަކީ، ސުންނަތް ނަޤްދުކުރުމުގެ އަސާސެވެ. އަދި ކިއެއްހެއްޔެވެ! އެއީ، އާންމު އުޞޫލަކުން ބަލާއިރު، އެންމެހައި ޚަބަރުތައް ނަޤުދުކުރުމުގެ ވެސް އަސާސެވެ. އެހެންކަމުން، ޚަބަރެއް ނަޤުލުކުރާމީހާއީ، ދޮގުހެދުމުން އެއްކިބާވެފައިވާ މީހަކު ކަމުގައިވެފައި،

ޖަރްޙާއި ތަޢްދީލު (1)

التَّمْهِيْدُ (ފެށުން) ރާވީގެ ރިވާޔަތް ޤަބޫލުކުރުމަށްޓަކައި ދެ ޝަރުޠެއް އޭނާގެ ކިބައިގައިހުރުން މުޙައްދިޘުން ޝަރުޠުކުރައްވައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ފުރަތަމަ ޝަރުޠަކީ: އެ ރާވީއަކީ ޢަދުލުވެރި ރާވީއަކުކަމުގައި ވުމެވެ. އަދި ދެވަނަ ޝަރުޠަކީ: އެ ރާވީއަކީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 51 –

އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު އަލްއަމީން އައްޝަންޤީޠީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިނުވާ ކަމެއް ސުންނަތުގައި އައުން ދެ ދަރަޖައަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. ފުރަތަމައީ: އިތުރުވި ކަމަކީ ކުރިން އައިސްފައިވާ ނައްޞުގެ ޝަރުޠަކަށް ނުވުން. އޭގެ މިޘާލަކީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 50 –

ތިންވަނައީ: ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައި ނުވާކަމެއް ސުންނަތުން ޘާބިތުވުމުން އެކަން ޤަބޫލުނުކުރުން   އަލްއިމާމު އައްޝާފިޢީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތް ތިން ގޮތަށް އައިސްފައިވާކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިން

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 47 –

މިބަސް ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި ފެތުރުމަށްފަހު އެބޭކަލުން މިކަމާ ބެހޭގޮތުން ވިދާޅުވި ބަސްފުޅުތައް ތިން ބަސްފުޅަށް ޚުލާޞާކޮށްލެވެއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 46 –

އުންމަތް ހޭލައި، ޢިލްމުލް ކަލާމާއި މަންޠިޤީ ޢިލްމު އެއްކިބާ ކުރީ އަހްލުއްސުންނާ ވަލްޖަމާޢަތުގެ މަދްރަސާއެއްކަމުގައި ސަލަފީ މަދްރަސާގެ މަސައްކަތުންނެވެ. އެއީ ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާއާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިވަރުންގެ މަދްރަސާއެވެ. އެކަން ހިނގާފައިވަނީ ހިޖުރައިން ހަތްވަނަ ޤަރުނުގެ ފަހުކޮޅާއި އަށްވަނަ ޤަރުނުގެ ކުރީ ކޮޅުގައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 44 –

ދެވަނައީ: އާޙާދު ޙަދީޘް ޤަބޫލުނުކުރުން ފުރަތަމަ ތިން ޤަރުނުގައި އުޅުއްވި ސަލަފުންގެ ބޭކަލުންގެ މެދުގައި އާޙާދު ޙަދީޘާއި މުތަވާތިރު ޙަދީޘްއަށް ޢަމަލުކުރުން ވާޖިބުކަމާމެދު އެއްވެސް ޚިލާފެއް ނެތެވެ. އަދި އެބޭކަލުން ދީނީ ކަންކަން އުޞޫލުތަކާއި

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 43 –

އެފަދަ މީހުން މުސްލިމުންގެ ރަށްތަކަށް އެނބުރި އައީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާއަށް ޢަދާވާތެރިވާމީހުންގެ ރަސޫލުންގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި އެބައިމީހުންވަނީ އެ ޝުބުހަތަކާއި ޝައްކުތައް މުސްލިމުންގެ މެދުގައި ފަތުރާފައެވެ. މިފަދަ އަދީބުންގެ ފޮތްތަކުގައިވަނީ ސުންނަތަށާއި އެ ރިވާކުރެއްވި ބޭކަލުންނަށް ޢައިބު ކިޔައި އެ އެއްވެސް ވަރަކަށް ޤަބޫލުނުކުރުމަށް ގޮވާލާފައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 42 –

ޢަރަބިކަރައިގައި ސުންނަތަށް އިންކާރުކޮށް ހަމައެކަނި ޤުރުއާނުން ފުއްދާލުމަށް ދަޢުވަތުދިނުމުގައި އިސް ރޯލެއް އަދާކޮށްފައިވަނީ ދެ ޖަމާޢަތެކެވެ. ފުރަތަމަ ޖަމާޢަތް: މިޞްރުގެ ކިނާނާގައި ތަރުބިއްޔަތުވެފައިވާ އަލްމަދްރަސާ އަލްއިޞްލާޙިއްޔާ އަށް ތަބާވާކަމަށް ދަޢުވާކުރާ މީހުން: އެއީ މުޙައްމަދު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 41 –

މިއީ އިސްވެ ދިޔަ ޤަރުނުތަކުގައި މިކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތެވެ. މިޒަމާނާމެދު ދަންނައެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ހުޅަނގުގެ އިސްތިޢުމާރުގެ ދުވަސްވަރު އެކަން އެބައިމީހުންނަށް ފުރިހަމަ ކުރެވިފައިވަނީ މުސްލިމު ޤައުމުތަކުގައި ނެތިގެން ގޮސްފައިވާ ފިކުރުތަކާއި ބިދުޢަތަކާއި ފިރުޤާތައް

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 40 –

(ޝީޢީންގެ) ރާފިޟީންނަކީ އެއްވެސް ވަރަކަށް ސުންނަތް ޤަބޫލު ނުކުރާ ބައެކެވެ. އެހެނީ އެބައިމީހުންގެ ޢަޤީދާގައިވާ ގޮތުން ޞަޙާބީ ބޭކަލުންކުރެ މަދު ބޭކަލެއް މެނުވީ އެއީ މުރުތައްދުވެފައިވާ ބައެކެވެ. އެހެންކަމުން އެބޭކަލުންގެ ފުށުން އައިސްފައިވާ އެންމެހާ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 39 –

ފުރަތަމައީ: އެއްވެސް ވަރަކަަށް ސުންނަތް ޤަބޫލުނުކުރުން މިގޮތަށް ދެކޭ މީހުން ބުނަނީ ހަމައެކަނި ޤުރުއާނުން ފުދޭނެކަމުގައެވެ. އަދި އިސްލާމްދީނަކީ އެއީ ކަމުގައެވެ. އަދި ސުންނަތަށް ބޭނުންޖެހިގެން ނުވާކަމުގައެވެ. މިގޮތަށް ބުނާ މީހުން ކުރެ ބައެއް މީހުން،

ހެދުމާއި އެނޫން ތަކެތީގައި ކުޑަކަމުދާ ތަކެތި ޖެހުމާ އަދި އެ ޖެހުމުން ރައްކާތެރި ނުވުމުން ހުރި ބިރުވެރިކަން

156- (1) ( ފުރަތަމަ ރިވާޔަތް)   އިބްނު ޢައްބާސް رضي الله عنهما ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެން ވެއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލާ ﷺ ދެ ޤަބުރެއް ކައިރިންލާފައި ދިޔައެވެ އަދި ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ:

ޖަރްޙާއި ތަޢްދީލު (2)

އަދި މި ދެ ޝަރުޠަކީ، ސުންނަތް ނަޤްދުކުރުމުގެ އަސާސެވެ. އަދި ކިއެއްހެއްޔެވެ! އެއީ، އާންމު އުޞޫލަކުން ބަލާއިރު، އެންމެހައި ޚަބަރުތައް ނަޤުދުކުރުމުގެ ވެސް އަސާސެވެ. އެހެންކަމުން، ޚަބަރެއް ނަޤުލުކުރާމީހާއީ، ދޮގުހެދުމުން އެއްކިބާވެފައިވާ މީހަކު ކަމުގައިވެފައި،

ޖަރްޙާއި ތަޢްދީލު (1)

التَّمْهِيْدُ (ފެށުން) ރާވީގެ ރިވާޔަތް ޤަބޫލުކުރުމަށްޓަކައި ދެ ޝަރުޠެއް އޭނާގެ ކިބައިގައިހުރުން މުޙައްދިޘުން ޝަރުޠުކުރައްވައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ފުރަތަމަ ޝަރުޠަކީ: އެ ރާވީއަކީ ޢަދުލުވެރި ރާވީއަކުކަމުގައި ވުމެވެ. އަދި ދެވަނަ ޝަރުޠަކީ: އެ ރާވީއަކީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 51 –

އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު އަލްއަމީން އައްޝަންޤީޠީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައިނުވާ ކަމެއް ސުންނަތުގައި އައުން ދެ ދަރަޖައަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ. ފުރަތަމައީ: އިތުރުވި ކަމަކީ ކުރިން އައިސްފައިވާ ނައްޞުގެ ޝަރުޠަކަށް ނުވުން. އޭގެ މިޘާލަކީ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 50 –

ތިންވަނައީ: ޤުރުއާނުގައި އައިސްފައި ނުވާކަމެއް ސުންނަތުން ޘާބިތުވުމުން އެކަން ޤަބޫލުނުކުރުން   އަލްއިމާމު އައްޝާފިޢީ رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތް ތިން ގޮތަށް އައިސްފައިވާކަމާމެދު ޢިލްމުވެރިން

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 47 –

މިބަސް ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި ފެތުރުމަށްފަހު އެބޭކަލުން މިކަމާ ބެހޭގޮތުން ވިދާޅުވި ބަސްފުޅުތައް ތިން ބަސްފުޅަށް ޚުލާޞާކޮށްލެވެއެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 46 –

އުންމަތް ހޭލައި، ޢިލްމުލް ކަލާމާއި މަންޠިޤީ ޢިލްމު އެއްކިބާ ކުރީ އަހްލުއްސުންނާ ވަލްޖަމާޢަތުގެ މަދްރަސާއެއްކަމުގައި ސަލަފީ މަދްރަސާގެ މަސައްކަތުންނެވެ. އެއީ ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާއާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިވަރުންގެ މަދްރަސާއެވެ. އެކަން ހިނގާފައިވަނީ ހިޖުރައިން ހަތްވަނަ ޤަރުނުގެ ފަހުކޮޅާއި އަށްވަނަ ޤަރުނުގެ ކުރީ ކޮޅުގައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 44 –

ދެވަނައީ: އާޙާދު ޙަދީޘް ޤަބޫލުނުކުރުން ފުރަތަމަ ތިން ޤަރުނުގައި އުޅުއްވި ސަލަފުންގެ ބޭކަލުންގެ މެދުގައި އާޙާދު ޙަދީޘާއި މުތަވާތިރު ޙަދީޘްއަށް ޢަމަލުކުރުން ވާޖިބުކަމާމެދު އެއްވެސް ޚިލާފެއް ނެތެވެ. އަދި އެބޭކަލުން ދީނީ ކަންކަން އުޞޫލުތަކާއި

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 43 –

އެފަދަ މީހުން މުސްލިމުންގެ ރަށްތަކަށް އެނބުރި އައީ ﷲ އާއި އެއިލާހުގެ ރަސޫލާއަށް ޢަދާވާތެރިވާމީހުންގެ ރަސޫލުންގެ ގޮތުގައެވެ. އަދި އެބައިމީހުންވަނީ އެ ޝުބުހަތަކާއި ޝައްކުތައް މުސްލިމުންގެ މެދުގައި ފަތުރާފައެވެ. މިފަދަ އަދީބުންގެ ފޮތްތަކުގައިވަނީ ސުންނަތަށާއި އެ ރިވާކުރެއްވި ބޭކަލުންނަށް ޢައިބު ކިޔައި އެ އެއްވެސް ވަރަކަށް ޤަބޫލުނުކުރުމަށް ގޮވާލާފައެވެ.

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 42 –

ޢަރަބިކަރައިގައި ސުންނަތަށް އިންކާރުކޮށް ހަމައެކަނި ޤުރުއާނުން ފުއްދާލުމަށް ދަޢުވަތުދިނުމުގައި އިސް ރޯލެއް އަދާކޮށްފައިވަނީ ދެ ޖަމާޢަތެކެވެ. ފުރަތަމަ ޖަމާޢަތް: މިޞްރުގެ ކިނާނާގައި ތަރުބިއްޔަތުވެފައިވާ އަލްމަދްރަސާ އަލްއިޞްލާޙިއްޔާ އަށް ތަބާވާކަމަށް ދަޢުވާކުރާ މީހުން: އެއީ މުޙައްމަދު

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 41 –

މިއީ އިސްވެ ދިޔަ ޤަރުނުތަކުގައި މިކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތެވެ. މިޒަމާނާމެދު ދަންނައެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން ހުޅަނގުގެ އިސްތިޢުމާރުގެ ދުވަސްވަރު އެކަން އެބައިމީހުންނަށް ފުރިހަމަ ކުރެވިފައިވަނީ މުސްލިމު ޤައުމުތަކުގައި ނެތިގެން ގޮސްފައިވާ ފިކުރުތަކާއި ބިދުޢަތަކާއި ފިރުޤާތައް

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 40 –

(ޝީޢީންގެ) ރާފިޟީންނަކީ އެއްވެސް ވަރަކަށް ސުންނަތް ޤަބޫލު ނުކުރާ ބައެކެވެ. އެހެނީ އެބައިމީހުންގެ ޢަޤީދާގައިވާ ގޮތުން ޞަޙާބީ ބޭކަލުންކުރެ މަދު ބޭކަލެއް މެނުވީ އެއީ މުރުތައްދުވެފައިވާ ބައެކެވެ. އެހެންކަމުން އެބޭކަލުންގެ ފުށުން އައިސްފައިވާ އެންމެހާ

تَدْوِيْنُ السُّنَّةِ النَّبَوِيَّةِ – 39 –

ފުރަތަމައީ: އެއްވެސް ވަރަކަަށް ސުންނަތް ޤަބޫލުނުކުރުން މިގޮތަށް ދެކޭ މީހުން ބުނަނީ ހަމައެކަނި ޤުރުއާނުން ފުދޭނެކަމުގައެވެ. އަދި އިސްލާމްދީނަކީ އެއީ ކަމުގައެވެ. އަދި ސުންނަތަށް ބޭނުންޖެހިގެން ނުވާކަމުގައެވެ. މިގޮތަށް ބުނާ މީހުން ކުރެ ބައެއް މީހުން،