ޖިބްރީލް ޙަދީޘްގެ ފައިދާތައް 2
18- ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ ކަމުގައިވާ لا إله إلا الله وأن محمداً رسول الله ގައި އެވަނީ މުޅި ދީނެވެ. މުޅިދީން ބިނާވެގެންވަނީ ﷲ ފިޔަވައި ޙައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ނެތްކަން ޤަބޫލުކުރުމުގެ
18- ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ ކަމުގައިވާ لا إله إلا الله وأن محمداً رسول الله ގައި އެވަނީ މުޅި ދީނެވެ. މުޅިދީން ބިނާވެގެންވަނީ ﷲ ފިޔަވައި ޙައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ނެތްކަން ޤަބޫލުކުރުމުގެ
عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَيْضًا قَالَ: ” بَيْنَمَا نَحْنُ جُلُوسٌ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ذَاتَ يَوْمٍ، إذْ طَلَعَ عَلَيْنَا رَجُلٌ شَدِيدُ
ބަހުގެ ގޮތުން ސުންނަތް: ޢަރަބި ބަހުގައި ލުޣަވީގޮތުން(ބަހުގެގޮތުން) ސުންނަތަކީ ކަމެއް އޮންނަ ގޮތެވެ. އަދި ސީރަތް އަދި އެއްޗެއް ރަނގަޅަށް ބެލެހެއްޓުމަށްވެސް ސުންނަތޭ ކިޔެއެވެ. އިޞްތިލާޙީގޮތުން ސުންނަތް: އިޞްތިލާޙީ ގޮތުން
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه أجمعين. و بعد ޢުމްދަތުލް އަޙުކާމު މިފޮތަކީ އިމާމު އަބްދުލްޣަނީ އަލްމަޤްދިސީ ރަޙިމަހުﷲ ޖަމާކުރައްވާފައިވާ
ﷲ ތަޢާލާއާއި އެއިލާހުގެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް ނިސްބަތްކޮށް، ވާހަކައެއް ދައްކާނަމަ އެކަމުގައި ނުހަނު ސަމާލުވާންޖެހެއެވެ.
13- އިޚްލާޞްތެރިކަން ނެތުމަކީ ޢަމަލު ބާޠިލުވާކަމެކެވެ. 14- ދުނިޔެއާއި ދުނިޔޭގެ ޝަހުވަތްތެރިކަމާމެދު ރައްކާތެރިވާން އެބަޖެހެއެވެ. ދުނިޔެއަށްޓަކައި ހިޖުރަކުރި މީހާއާ ﷲ އަށްޓަކައި ހިޖުރަކުރި މީހާ ހަމަހަމައެއް ނުވާނެއެވެ. 15- ނިޔަތުގެ ދެ ބޭނުމެއް ޢިލްމުވެރިން
الحمد لله رب العالمين و به نستعين. الصلاة و السلام على خير الأنام نبينا محمد و آله و صحبه أجمعين. أما بعد ޢުމްދަތުލް އަޙުކާމު މިފޮތަކީ
5- ނޫކުލަ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ނަންގަނެވިފައިވާ ކުލަތަކުގެ ތެރެއިން ފަސްވަނަކުލައަކީ ނޫކުލައެވެ. ނޫކުލައިގެ ވާހަކަ އައިސްފައިވަނީ އެންމެ ފަހަރަކު ހަމަ އެންމެ އާޔަތެއްގައެވެ. މިކުލައިންވެސް ދަލާލަތުކުރާ ކަންތައްތަކެއް ވެއެވެ. މަޙްޝަރު ދުވަހުގެ ބިރުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން
ހަމައެކަނި ފުރަތަމަ ނުވަ ޤަރުނު އަޅުގަނޑު ޛިކުރުކޮށްފައިވާ ސަބަބު: އެއީ ހަމަކަށަވަރުން ދެން އައި ދުވަސްވަރުގައި އާލާކުރުމެއް ނުވަތަ މުޅިން އާ މަސައްކަތްތަކެއް ނުވާތީއެވެ.
އަޅުގަނޑު މިފޮތް ފަށާފައިވާނީ تَمْهِيْد އަކުންނެވެ. އޭގައިވާނީ تدوين السنة ގެ މާނަ ބަޔާންކޮށްދީފައެވެ.
الحمد لله وكفي، وصلى الله وسلم على نبيه المصطفي، وعلى آله وأصحابه أهل البر والوفا ، أما بعد: عن أميرِ المؤمنينَ أبي حفصٍ عمرَ بنِ
މި ބަޔާންކޮށްދެވެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުރިން ޖީލަކަށް ފަހު ޖީލެއް ވަޑައިގެން ސަލަފުއްޞާލިޙުން ކުރައްވާފައިވާ ބުރަ މަސައްކަތްތަކެވެ
ﷲ ތަޢާލާވަނީ ޙަދީޘްގެ އަހުލުވެރިންނަކީ ދީނުގެ އަސާސްތަކެއްކަމުގައި ލައްވާފައެވެ
( تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَيتَ ) އެބަހީ: އިބަ އިލާހުއީ އެންމެހާ ހެޔޮކަމުން ފުރިގެންވާ އެކަމުގައި ދާއިމުވެ ވޮޑިގެންވާ، މަތިވެރިވެ ވޮޑިގެންވާ އަޅަމެންގެ ރައްބެވެ. ﷲ ތަޢާލާއީ ބަރަކާތް އެފަރާތަކަށް މިލްކުވެންވާ ބަރަކާތުގެ ވެރިފަރާތެވެ.
ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން އެއިލާހު ޚިޔާރުކުރެއްވި ޖަމާޢަތުގެ ތެރެއިންވުމަށް އެއިލާހު ބަޔަކު ހޮއްވެވިއެވެ.
ނަބަވީ ސުންނަތް އެއްކުރެވި، ރައްކާތެރި ކުރެވުނު ގޮތް
18- ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ ކަމުގައިވާ لا إله إلا الله وأن محمداً رسول الله ގައި އެވަނީ މުޅި ދީނެވެ. މުޅިދީން ބިނާވެގެންވަނީ ﷲ ފިޔަވައި ޙައްޤުގޮތުގައި އަޅުކަންވެވޭ އިލާހަކު ނެތްކަން ޤަބޫލުކުރުމުގެ
عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَيْضًا قَالَ: ” بَيْنَمَا نَحْنُ جُلُوسٌ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ذَاتَ يَوْمٍ، إذْ طَلَعَ عَلَيْنَا رَجُلٌ شَدِيدُ
ބަހުގެ ގޮތުން ސުންނަތް: ޢަރަބި ބަހުގައި ލުޣަވީގޮތުން(ބަހުގެގޮތުން) ސުންނަތަކީ ކަމެއް އޮންނަ ގޮތެވެ. އަދި ސީރަތް އަދި އެއްޗެއް ރަނގަޅަށް ބެލެހެއްޓުމަށްވެސް ސުންނަތޭ ކިޔެއެވެ. އިޞްތިލާޙީގޮތުން ސުންނަތް: އިޞްތިލާޙީ ގޮތުން
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه أجمعين. و بعد ޢުމްދަތުލް އަޙުކާމު މިފޮތަކީ އިމާމު އަބްދުލްޣަނީ އަލްމަޤްދިސީ ރަޙިމަހުﷲ ޖަމާކުރައްވާފައިވާ
ﷲ ތަޢާލާއާއި އެއިލާހުގެ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم އަށް ނިސްބަތްކޮށް، ވާހަކައެއް ދައްކާނަމަ އެކަމުގައި ނުހަނު ސަމާލުވާންޖެހެއެވެ.
13- އިޚްލާޞްތެރިކަން ނެތުމަކީ ޢަމަލު ބާޠިލުވާކަމެކެވެ. 14- ދުނިޔެއާއި ދުނިޔޭގެ ޝަހުވަތްތެރިކަމާމެދު ރައްކާތެރިވާން އެބަޖެހެއެވެ. ދުނިޔެއަށްޓަކައި ހިޖުރަކުރި މީހާއާ ﷲ އަށްޓަކައި ހިޖުރަކުރި މީހާ ހަމަހަމައެއް ނުވާނެއެވެ. 15- ނިޔަތުގެ ދެ ބޭނުމެއް ޢިލްމުވެރިން
الحمد لله رب العالمين و به نستعين. الصلاة و السلام على خير الأنام نبينا محمد و آله و صحبه أجمعين. أما بعد ޢުމްދަތުލް އަޙުކާމު މިފޮތަކީ
5- ނޫކުލަ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ނަންގަނެވިފައިވާ ކުލަތަކުގެ ތެރެއިން ފަސްވަނަކުލައަކީ ނޫކުލައެވެ. ނޫކުލައިގެ ވާހަކަ އައިސްފައިވަނީ އެންމެ ފަހަރަކު ހަމަ އެންމެ އާޔަތެއްގައެވެ. މިކުލައިންވެސް ދަލާލަތުކުރާ ކަންތައްތަކެއް ވެއެވެ. މަޙްޝަރު ދުވަހުގެ ބިރުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން
ހަމައެކަނި ފުރަތަމަ ނުވަ ޤަރުނު އަޅުގަނޑު ޛިކުރުކޮށްފައިވާ ސަބަބު: އެއީ ހަމަކަށަވަރުން ދެން އައި ދުވަސްވަރުގައި އާލާކުރުމެއް ނުވަތަ މުޅިން އާ މަސައްކަތްތަކެއް ނުވާތީއެވެ.
އަޅުގަނޑު މިފޮތް ފަށާފައިވާނީ تَمْهِيْد އަކުންނެވެ. އޭގައިވާނީ تدوين السنة ގެ މާނަ ބަޔާންކޮށްދީފައެވެ.
الحمد لله وكفي، وصلى الله وسلم على نبيه المصطفي، وعلى آله وأصحابه أهل البر والوفا ، أما بعد: عن أميرِ المؤمنينَ أبي حفصٍ عمرَ بنِ
މި ބަޔާންކޮށްދެވެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުރިން ޖީލަކަށް ފަހު ޖީލެއް ވަޑައިގެން ސަލަފުއްޞާލިޙުން ކުރައްވާފައިވާ ބުރަ މަސައްކަތްތަކެވެ
ﷲ ތަޢާލާވަނީ ޙަދީޘްގެ އަހުލުވެރިންނަކީ ދީނުގެ އަސާސްތަކެއްކަމުގައި ލައްވާފައެވެ
( تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَيتَ ) އެބަހީ: އިބަ އިލާހުއީ އެންމެހާ ހެޔޮކަމުން ފުރިގެންވާ އެކަމުގައި ދާއިމުވެ ވޮޑިގެންވާ، މަތިވެރިވެ ވޮޑިގެންވާ އަޅަމެންގެ ރައްބެވެ. ﷲ ތަޢާލާއީ ބަރަކާތް އެފަރާތަކަށް މިލްކުވެންވާ ބަރަކާތުގެ ވެރިފަރާތެވެ.
ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން އެއިލާހު ޚިޔާރުކުރެއްވި ޖަމާޢަތުގެ ތެރެއިންވުމަށް އެއިލާހު ބަޔަކު ހޮއްވެވިއެވެ.
ނަބަވީ ސުންނަތް އެއްކުރެވި، ރައްކާތެރި ކުރެވުނު ގޮތް