އަމާންތަނެއްކަމުގައި ލެއްވުން މާތް ﷲ ވަނީ މައްކާއަކީ އަމާންކަން ލިބިގެންވާ ރަށުގެ ގޮތުގައި ސިފަކޮށްފައެވެ. ސޫރަތުއް ތީން ފުރަތަމަ ތިން އާޔަތުގައި މާތް ﷲ ވަހީ ކުރައްވައިފައިވެއެވެ. ”ވައްތީންޏާއި ޒައިތޫނި ގަންދެއްވަމެވެ. އަދި ތޫރުސީނާ
ސުވާލު: މާތްﷲ ގެ މި ވަޙީބަސްފުޅާ ގުޅިގެން “أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ” “ކަނޑުގެ ކެޔޮޅުކަން ކުރުމާއި، އެކަމުންލިބޭ ކާތަކެތި ތިޔަބައިމީހުންނަށް حلال ކުރައްވާފައިވެއެވެ.” [އަލްމާއިދާ:96] ކޮށްލަން ބޭނުންވާ ސުވާލަކީ، މީގެ ތެރޭގައި
ސިނގެރޭޓަކީ ޙަރާމް އެއްޗެކެވެ. ހަމަ އެފަދައިން އޭތި ބުއިމާއި، ވިއްކުމާއި، އެއާ ބެހޭ އެނޫންވެސް މުއާމަލާތެއް ކުރުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ.
ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ދުންފަތް ހެއްދުމާއި، ދުންފަތުގެ ވިޔަފާރި ކުރުމަކީވެސް ޙަރާމް ކަމެކެވެ. އެއީ އެއިން ލިއްބައިދޭ ގެއްލުމުގެ ބޮޑުކަމުންނެވެ.
ހަދްޔުގެ ގޮތުގައި ކަތިލާ ޖަނަވާރަކީ ވަކި ޢުމުރެއްގެ އެއްޗަކަށް ވާންޖެހޭ ހެއްޔެވެ؟ އަދި ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ (فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ) [البقرة 196] މިއާޔަތުގެ މާނައަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟ الحمد لله ޝަރުޢީ
މިލްކުވެރިކަމުގައިވާ މަންފާ ޙާޞިލުނުކުރެވޭ މުދަލުގެ މިސާލުތަކުގެ ތެރޭގައި؛ ގެއްލިފައިވާ މުދާ، ކަނޑަށް ވެއްޓިފައިވާ މުދާ، ފޭރިގެންފައިވާ މުދާ، ވެރިކަމުގެ ފަރާތުން ނަގާފައިވާ މުދާ ހިމެނެއެވެ.
3. ވަރިކުރުމަށްފަހު މުދަލެއް ދިނުން ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާކަމުގެ ދަލީލުތައް
مُتْعَةُ الْمُطَلَّقَة (ވަރިކުރެވޭ އަންހެނާއަށް ފިރިމީހާގެ ފަރާތުންދޭ މުދަލާއި ވަރީ)ގެ ތަޢާރަފު
މިލިޔުމަކީ ރާބިޠަތުލް ޢާލަމުލް އިސްލާމީގެ ދަށުން ކުރިއަށް ގެންދާ މަޖްމަޢުލް ފިޤްހީއިން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ “متعة المطلقة” މިބަޙުޘް އަޞްލަކަށް ބަލައިގެން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ލިޔުމެކެވެ.
ފިރިން އެމީހުންގެ އަނބިންވަރިކުރާއިރުގައި އިޙްސާންތެރިކަމާއެކު އެކަނބަލުން ދޫކޮށްލުމަށް ﷲ ތަޢާލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވެއެވެ. އަދި ﷲ ތަޢާލާ ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ޙުކުންފުޅުތައް، އެދެމީހުން ޤާއިމް ނުކުރާނެކަމާމެދު، އެދެމީހުން ބިރުގަންނަނަމަ މެނުވީ، އެކަނބަލުންނަށް ރަނުގެގޮތުގައި ދިން ތަކެތީގެ ތެރެއިން އެއްޗެއް އަތުލުންވަނީ ނަހީކުރައްވާފައެވެ.
ޢުމްރާގެ ޝަރުޠުތައް، ރުކުންތައް، ވާޖިބުތައް އަދި ސުންނަތްތައް
ޙައްޖާއި ޢުމްރާ ކުރުން ވާޖިބުވެގެންވަނީ ޢުމުރުން އެއްފަހަރުއެވެ.
ޙައްޖާއި ޢުމްރާގެ މާތްކަން ބަޔާންކުރައްވާ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވާ ޙަދީޘްތަކެއްވެއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ ފަރުޟު ނަމާދުތަކާއި ސުންނަތްނަމާދުތައްވެސް ކުރާނެ ގޮތް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދަސްކޮށްދެއްވާފައެވެ.
ރޯދައިގައި ރޯދަވެރިން ބެހިގެންވާ ބައިތަކުގެ ތެރެއިން ދެންހުރި ބައިތައް ޙަމްދުޙުރީ އެއްކައުވަންތަ މަތިވެރިވެ ވޮޑިގެންވާ ޖައްބާރުވަނތަ އިލާހަށެވެ. އެއިލާހީ ޤުދުރަތްވަންތަ ބާރުގަދަ ޤައްހާރު ވަންތަ އިލާހެވެ. އެއިލާހީ އަޅުތަކުންގެ ލޯތަކަށް ފެނުމާއި ޙިއްސުތަކުން
ރޯދައިގައި ރޯދަވެރިން ބެހިގެންވާ ބައިތަކުގެ ތެރެއިން ހުރިހާ ޝަރީކުންގެ ކިބައިން ހުސްޠޯހިރުވެ ވޮޑިގެންވާ ﷲ ތަޢާލާއަށް ޙަމްދު ހުއްޓެވެ. އެއިލާހީ ޢައިބުތަކުންނާއި އުނިކަންތައްތަކުން ހުސްޠާހިރުވެ، މާތްވެ މަތިވެރިވެ ވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. އަނބެއް އަދި
އަމާންތަނެއްކަމުގައި ލެއްވުން މާތް ﷲ ވަނީ މައްކާއަކީ އަމާންކަން ލިބިގެންވާ ރަށުގެ ގޮތުގައި ސިފަކޮށްފައެވެ. ސޫރަތުއް ތީން ފުރަތަމަ ތިން އާޔަތުގައި މާތް ﷲ ވަހީ ކުރައްވައިފައިވެއެވެ. ”ވައްތީންޏާއި ޒައިތޫނި ގަންދެއްވަމެވެ. އަދި ތޫރުސީނާ
ސުވާލު: މާތްﷲ ގެ މި ވަޙީބަސްފުޅާ ގުޅިގެން “أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ” “ކަނޑުގެ ކެޔޮޅުކަން ކުރުމާއި، އެކަމުންލިބޭ ކާތަކެތި ތިޔަބައިމީހުންނަށް حلال ކުރައްވާފައިވެއެވެ.” [އަލްމާއިދާ:96] ކޮށްލަން ބޭނުންވާ ސުވާލަކީ، މީގެ ތެރޭގައި
ސިނގެރޭޓަކީ ޙަރާމް އެއްޗެކެވެ. ހަމަ އެފަދައިން އޭތި ބުއިމާއި، ވިއްކުމާއި، އެއާ ބެހޭ އެނޫންވެސް މުއާމަލާތެއް ކުރުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ.
ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލު ކުރުމަކީ ޙަރާމް ކަމެކެވެ. ހަމަ އެފަދައިން ދުންފަތް ހެއްދުމާއި، ދުންފަތުގެ ވިޔަފާރި ކުރުމަކީވެސް ޙަރާމް ކަމެކެވެ. އެއީ އެއިން ލިއްބައިދޭ ގެއްލުމުގެ ބޮޑުކަމުންނެވެ.
ހަދްޔުގެ ގޮތުގައި ކަތިލާ ޖަނަވާރަކީ ވަކި ޢުމުރެއްގެ އެއްޗަކަށް ވާންޖެހޭ ހެއްޔެވެ؟ އަދި ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ (فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ) [البقرة 196] މިއާޔަތުގެ މާނައަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟ الحمد لله ޝަރުޢީ
މިލްކުވެރިކަމުގައިވާ މަންފާ ޙާޞިލުނުކުރެވޭ މުދަލުގެ މިސާލުތަކުގެ ތެރޭގައި؛ ގެއްލިފައިވާ މުދާ، ކަނޑަށް ވެއްޓިފައިވާ މުދާ، ފޭރިގެންފައިވާ މުދާ، ވެރިކަމުގެ ފަރާތުން ނަގާފައިވާ މުދާ ހިމެނެއެވެ.
3. ވަރިކުރުމަށްފަހު މުދަލެއް ދިނުން ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާކަމުގެ ދަލީލުތައް
مُتْعَةُ الْمُطَلَّقَة (ވަރިކުރެވޭ އަންހެނާއަށް ފިރިމީހާގެ ފަރާތުންދޭ މުދަލާއި ވަރީ)ގެ ތަޢާރަފު
މިލިޔުމަކީ ރާބިޠަތުލް ޢާލަމުލް އިސްލާމީގެ ދަށުން ކުރިއަށް ގެންދާ މަޖްމަޢުލް ފިޤްހީއިން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ “متعة المطلقة” މިބަޙުޘް އަޞްލަކަށް ބަލައިގެން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ލިޔުމެކެވެ.
ފިރިން އެމީހުންގެ އަނބިންވަރިކުރާއިރުގައި އިޙްސާންތެރިކަމާއެކު އެކަނބަލުން ދޫކޮށްލުމަށް ﷲ ތަޢާލާ އަމުރުކުރައްވާފައިވެއެވެ. އަދި ﷲ ތަޢާލާ ކަނޑައަޅުއްވާފައިވާ ޙުކުންފުޅުތައް، އެދެމީހުން ޤާއިމް ނުކުރާނެކަމާމެދު، އެދެމީހުން ބިރުގަންނަނަމަ މެނުވީ، އެކަނބަލުންނަށް ރަނުގެގޮތުގައި ދިން ތަކެތީގެ ތެރެއިން އެއްޗެއް އަތުލުންވަނީ ނަހީކުރައްވާފައެވެ.
ޢުމްރާގެ ޝަރުޠުތައް، ރުކުންތައް، ވާޖިބުތައް އަދި ސުންނަތްތައް
ޙައްޖާއި ޢުމްރާ ކުރުން ވާޖިބުވެގެންވަނީ ޢުމުރުން އެއްފަހަރުއެވެ.
ޙައްޖާއި ޢުމްރާގެ މާތްކަން ބަޔާންކުރައްވާ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވާ ޙަދީޘްތަކެއްވެއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ވަނީ ފަރުޟު ނަމާދުތަކާއި ސުންނަތްނަމާދުތައްވެސް ކުރާނެ ގޮތް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ދަސްކޮށްދެއްވާފައެވެ.
ރޯދައިގައި ރޯދަވެރިން ބެހިގެންވާ ބައިތަކުގެ ތެރެއިން ދެންހުރި ބައިތައް ޙަމްދުޙުރީ އެއްކައުވަންތަ މަތިވެރިވެ ވޮޑިގެންވާ ޖައްބާރުވަނތަ އިލާހަށެވެ. އެއިލާހީ ޤުދުރަތްވަންތަ ބާރުގަދަ ޤައްހާރު ވަންތަ އިލާހެވެ. އެއިލާހީ އަޅުތަކުންގެ ލޯތަކަށް ފެނުމާއި ޙިއްސުތަކުން
ރޯދައިގައި ރޯދަވެރިން ބެހިގެންވާ ބައިތަކުގެ ތެރެއިން ހުރިހާ ޝަރީކުންގެ ކިބައިން ހުސްޠޯހިރުވެ ވޮޑިގެންވާ ﷲ ތަޢާލާއަށް ޙަމްދު ހުއްޓެވެ. އެއިލާހީ ޢައިބުތަކުންނާއި އުނިކަންތައްތަކުން ހުސްޠާހިރުވެ، މާތްވެ މަތިވެރިވެ ވޮޑިގެންވާ އިލާހެވެ. އަނބެއް އަދި
