ﷲ ތަޢާލާ އެއިލާހަށް ސަޖިދަކުރުމަށް އިބްލީހަށް އަމުރުކުރެއްވުމުން، އޭނާ ކިބުރުވެރިވެ އެއަމުރުފުޅަށް ކިޔަމަންވުމަށް އިންކާރުކުރިއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ﷲ ތަޢާލާ އޭނާއަށް ލަޢުނަތް ލައްވައި، އެއިލާހުގެ ރަޙްމަތުން ބޭރުކުރެއްވިއެވެ. އެވަގުތުން ފެށިގެން އޭނާ ވަނީ އާދަމުގެ ދަރިންގެ މައްޗަށް ޢަދާވާތްތެރިކަން ފާޅުކޮށްފައެވެ.
ހައްދުފަހަނައަޅާފައިވާ މިބައިގަނޑު ފާޅުވުމާއި ދާދި އެކީގައިހެން އިސްލާމީ އުންމަތުގެ ތެރޭގައި ހައްދުފަހަނައެޅި އެހެން ޖަމާޢަތެއްވެސް ވުޖޫދަށްއައެވެ. އެއީ މާތް ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ އާލު ބައިތުންނަށް ނަޞްރު ދިނުމުގެ ނަމުގައި ފާޅުވި ޝިޔަޢީ ޖަމާޢަތެވެ. މިބައިގަނޑުވެސް ވަނީ މާތް ވެގެންވާ އިސްލާމް ދީނުގެ އެތަކެއް އުސޫލުތަކެއް މުގުރާލައި އިންތަކުން ބޭރުވެގެން ގޮސްފައެވެ. މިބައިގަނޑު ތެރޭގައި ހައްދުފަހަނައެޅުން އޮތް މިންވަރަކީ މީގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުން ރަސޫލަކީ އަދި އިލާހަކީ ވެސް ޢަލީގެފާނު ކަމަށް ދަޢުވާކުރާ ދަރަޖައަށް ދިއުމެވެ.
މި ކަންކަމަކީ ހަމައެކަނި އަޅުގަނޑުމެންގެ ބުއްދިން ވިސްނައިގެން ދެނެގަނެވޭނެ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއް މިކަންކަމުގެ ތަފްޞީލަކީ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمގެ ސުންނަތުން މެނުވީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގޭނެ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ.
ދީނީ ގޮތުން ހައްދުފަހަނައެޅުން މިތަނުގައި މާނަ މިކުރަނީ ދީނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ އިންތަކާއި އުސޫލުތައް ފަހަނައަޅައި ގޮސް، ދީނުގެ ނަމުގައި ދީނާއި ޚިލާފު ކަންތައްތަކެއް ކުރުމަށެވެ.
ޝިޔަޢީން ކީރިތި ޤުރުއާނާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ:
ނަމާދުގައި ޚަތިމު ދުޢާކިޔުމުގައި، ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلّم ގެ އަރިހުން ޞައްޙަ ސުންނަތުން ވާރިދުވެފައިވާކަން އެނގޭކަށް ނެތެވެ.
ޝިޔަޢީންނަށް ދެވިގެންވާ ނަންތަކާއި ލަޤަބުތަކާއި އެބައިމީހުންގެ ފިރުޤާތައް: އައްޝީޢާ: މިނަމަކީ އެބައިމީހުންނަށް ދެވިގެންވާ ނަންތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މަޝްހޫރު ނަމެވެ. އަދި މިނަމަކީ ޝިޔަޢީންގެ ހުރިހައި ފިރުޤާއެއްވެސް ޝާމިލުވާ ނަމެކެވެ. އައްރާފިޟާ: މިނަމަކީވެސް ހުރިހާ
ދަންނާށެވެ! އިސްލާމްކަން ގެއްލޭ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ބޮޑެތި ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި ދިހަ ކަމެއް ހިމެނެއެވެ.
މުލްޙިދުން ބުނާ ގޮތުގައި މިކައުނު އުފެއްދެވި ފަރާތެއް ނުވެއެވެ. ކައުނު ވުޖޫދަށް އައީ އަމިއްލައަށެވެ. އަދި ކައުނު އުފެދިފައިވާ މާއްދާއަކީ އަބަދުމެ ވުޖޫދުގައިވާ އެއްޗެކެވެ. އަދި ކައުނަކީ އެއީ ޚާލިޤެވެ. އަދި އެއީ މަޚްލޫޤުވެސް މެއެވެ. އެހެންކަމުން އެބައިމީހުން ރަސޫލުބޭކަލުންނަށް ކާފިރުވެއެވެ. އަދި ދީންތަކާ ދެކޮޅު ހަދައެވެ.
ފެމިނިޒަމްގެ އިޞްޠިލާޙު އުފެދިގެން އައި ގޮތް
“އައްޝީޢާ” މިލަފްޒުގެ މަހުފޫމުގެ މަރުޙަލާތައް: “އައްޝީޢާ” މިލަފްޒު އެންމެ ފުރަތަމަ ބޭނުންކުރެވެމުން އައީ އޭގެ ލަފްޒީ މާނަތަކުގައެވެ. މިގޮތުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގައިވެސް މިލަފްޒު އޭގެ ލުޣަވީ އެކިއެކި މާނަތަކުގައި ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ.
އިސްލާމީ ތާރީޚުގައި “الشِّيعَةُ” މިލަފްޒު ބޭނުންކުރެވެމުން އައިގޮތަށް ބަލާއިރު ތާރީޚުން ހެކިދެނީ ވަކި ޢަޤީދާއަކަށް ނުވަތަ ވަކި ސިޔާސީ ފިކުރަކަށް ނިސްބަތްނުވާގޮތަށް ލަފްޒުގެ ލުޣަވީ މާނައިގައި ބޭނުންކުރެވެމުންއައިކަމެވެ. ޢަލީގެފާނާއި މުޢަވިޔާގެފާނާއި ދެމެދު އުފެދުނު ޚިލާފުތަކުގެ
އެހެންކަމުން މިކަމުގައި ރައްކާތެރި ގޮތަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތައް ލިޔެގެން ހަދާފައިވާ ތަވީދުތަކާއި އެ ނޫން ތަވީދުތައްވެސް ދޫކޮށްލައި ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ޛިކުރުތަކާއި ދުޢާތައް ކިޔައި، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ގޮތަށް މިފަދަ ހުރިހާ ކަމެއްގައިވެސް ޢަމަލުކުރުމެވެ.
ލުޣަވީގޮތުން “ޝިޔަޢީން” ގެ ޙަޤީގަތް: “الشِّيعَةُ” މިލަފްޒަކީ ޢަރަބި ލަފްޒެކެވެ. މިލަފްޒުގެ އަސްލަކީ “المُشَايَعَةُ” އެވެ. މިލަފްޒުގެ ގިނަ ގޮތުގެ ތެރޭގައި “شِيَعٌ” އަދި “أَشْيَاعٌ” ހިމެނެއެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބާރަ އާޔަތެއްގައި މިލަފްޒު
ޝިޔަޢީންގެ ބާތިލު ޢަޤީދާތަކުގެ ޚުލާޞާ: ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އެބަޔަކަށް ޘަނާކިޔުއްވާފައިވާ މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން މަދުބޭކަލުންނެއް ފިޔަވާ އެންމެންނަކީ ކާފިރުންކަމުގައި ޝިޔަޢީން ޤަބޫލުކުރެއެވެ.
ޝިޔަޢީންނަކީ އިސްލާމްދީނަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ ޖަމާޢަތެކެވެ. މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު صلى الله عليه وسلم ގެ އާލު ބައިތުންނަށް ލޯބިކުރާކަމުގެ ދަޢުވާއަކީ މިޖަމާޢަތުގެ އެންމެ މުހިންމު އަސާސެވެ. މިޖަމާޢަތް ވުޖޫދަށްއައުމުގެ ފެށުމަކީ މުސްލިމުންގެ ތިންވަނަ
ﷲ ތަޢާލާ އެއިލާހަށް ސަޖިދަކުރުމަށް އިބްލީހަށް އަމުރުކުރެއްވުމުން، އޭނާ ކިބުރުވެރިވެ އެއަމުރުފުޅަށް ކިޔަމަންވުމަށް އިންކާރުކުރިއެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ﷲ ތަޢާލާ އޭނާއަށް ލަޢުނަތް ލައްވައި، އެއިލާހުގެ ރަޙްމަތުން ބޭރުކުރެއްވިއެވެ. އެވަގުތުން ފެށިގެން އޭނާ ވަނީ އާދަމުގެ ދަރިންގެ މައްޗަށް ޢަދާވާތްތެރިކަން ފާޅުކޮށްފައެވެ.
ހައްދުފަހަނައަޅާފައިވާ މިބައިގަނޑު ފާޅުވުމާއި ދާދި އެކީގައިހެން އިސްލާމީ އުންމަތުގެ ތެރޭގައި ހައްދުފަހަނައެޅި އެހެން ޖަމާޢަތެއްވެސް ވުޖޫދަށްއައެވެ. އެއީ މާތް ނަބިއްޔާ ﷺ ގެ އާލު ބައިތުންނަށް ނަޞްރު ދިނުމުގެ ނަމުގައި ފާޅުވި ޝިޔަޢީ ޖަމާޢަތެވެ. މިބައިގަނޑުވެސް ވަނީ މާތް ވެގެންވާ އިސްލާމް ދީނުގެ އެތަކެއް އުސޫލުތަކެއް މުގުރާލައި އިންތަކުން ބޭރުވެގެން ގޮސްފައެވެ. މިބައިގަނޑު ތެރޭގައި ހައްދުފަހަނައެޅުން އޮތް މިންވަރަކީ މީގެ ތެރެއިން ބައެއް މީހުން ރަސޫލަކީ އަދި އިލާހަކީ ވެސް ޢަލީގެފާނު ކަމަށް ދަޢުވާކުރާ ދަރަޖައަށް ދިއުމެވެ.
މި ކަންކަމަކީ ހަމައެކަނި އަޅުގަނޑުމެންގެ ބުއްދިން ވިސްނައިގެން ދެނެގަނެވޭނެ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި ކިއެއް މިކަންކަމުގެ ތަފްޞީލަކީ ކީރިތި ޤުރްއާނާއި މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلمގެ ސުންނަތުން މެނުވީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގޭނެ ކަންކަމެއް ނޫނެވެ.
ދީނީ ގޮތުން ހައްދުފަހަނައެޅުން މިތަނުގައި މާނަ މިކުރަނީ ދީނުގައި ކަނޑައެޅިފައިވާ އިންތަކާއި އުސޫލުތައް ފަހަނައަޅައި ގޮސް، ދީނުގެ ނަމުގައި ދީނާއި ޚިލާފު ކަންތައްތަކެއް ކުރުމަށެވެ.
ޝިޔަޢީން ކީރިތި ޤުރުއާނާއި މެދު ޤަބޫލުކުރާ ޢަޤީދާ:
ނަމާދުގައި ޚަތިމު ދުޢާކިޔުމުގައި، ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلّم ގެ އަރިހުން ޞައްޙަ ސުންނަތުން ވާރިދުވެފައިވާކަން އެނގޭކަށް ނެތެވެ.
ޝިޔަޢީންނަށް ދެވިގެންވާ ނަންތަކާއި ލަޤަބުތަކާއި އެބައިމީހުންގެ ފިރުޤާތައް: އައްޝީޢާ: މިނަމަކީ އެބައިމީހުންނަށް ދެވިގެންވާ ނަންތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މަޝްހޫރު ނަމެވެ. އަދި މިނަމަކީ ޝިޔަޢީންގެ ހުރިހައި ފިރުޤާއެއްވެސް ޝާމިލުވާ ނަމެކެވެ. އައްރާފިޟާ: މިނަމަކީވެސް ހުރިހާ
ދަންނާށެވެ! އިސްލާމްކަން ގެއްލޭ ކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ބޮޑެތި ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި ދިހަ ކަމެއް ހިމެނެއެވެ.
މުލްޙިދުން ބުނާ ގޮތުގައި މިކައުނު އުފެއްދެވި ފަރާތެއް ނުވެއެވެ. ކައުނު ވުޖޫދަށް އައީ އަމިއްލައަށެވެ. އަދި ކައުނު އުފެދިފައިވާ މާއްދާއަކީ އަބަދުމެ ވުޖޫދުގައިވާ އެއްޗެކެވެ. އަދި ކައުނަކީ އެއީ ޚާލިޤެވެ. އަދި އެއީ މަޚްލޫޤުވެސް މެއެވެ. އެހެންކަމުން އެބައިމީހުން ރަސޫލުބޭކަލުންނަށް ކާފިރުވެއެވެ. އަދި ދީންތަކާ ދެކޮޅު ހަދައެވެ.
ފެމިނިޒަމްގެ އިޞްޠިލާޙު އުފެދިގެން އައި ގޮތް
“އައްޝީޢާ” މިލަފްޒުގެ މަހުފޫމުގެ މަރުޙަލާތައް: “އައްޝީޢާ” މިލަފްޒު އެންމެ ފުރަތަމަ ބޭނުންކުރެވެމުން އައީ އޭގެ ލަފްޒީ މާނަތަކުގައެވެ. މިގޮތުން ކީރިތި ޤުރުއާނުގައިވެސް މިލަފްޒު އޭގެ ލުޣަވީ އެކިއެކި މާނަތަކުގައި ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވެއެވެ.
އިސްލާމީ ތާރީޚުގައި “الشِّيعَةُ” މިލަފްޒު ބޭނުންކުރެވެމުން އައިގޮތަށް ބަލާއިރު ތާރީޚުން ހެކިދެނީ ވަކި ޢަޤީދާއަކަށް ނުވަތަ ވަކި ސިޔާސީ ފިކުރަކަށް ނިސްބަތްނުވާގޮތަށް ލަފްޒުގެ ލުޣަވީ މާނައިގައި ބޭނުންކުރެވެމުންއައިކަމެވެ. ޢަލީގެފާނާއި މުޢަވިޔާގެފާނާއި ދެމެދު އުފެދުނު ޚިލާފުތަކުގެ
އެހެންކަމުން މިކަމުގައި ރައްކާތެރި ގޮތަކީ ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތައް ލިޔެގެން ހަދާފައިވާ ތަވީދުތަކާއި އެ ނޫން ތަވީދުތައްވެސް ދޫކޮށްލައި ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ޛިކުރުތަކާއި ދުޢާތައް ކިޔައި، ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ގޮތަށް މިފަދަ ހުރިހާ ކަމެއްގައިވެސް ޢަމަލުކުރުމެވެ.
ލުޣަވީގޮތުން “ޝިޔަޢީން” ގެ ޙަޤީގަތް: “الشِّيعَةُ” މިލަފްޒަކީ ޢަރަބި ލަފްޒެކެވެ. މިލަފްޒުގެ އަސްލަކީ “المُشَايَعَةُ” އެވެ. މިލަފްޒުގެ ގިނަ ގޮތުގެ ތެރޭގައި “شِيَعٌ” އަދި “أَشْيَاعٌ” ހިމެނެއެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބާރަ އާޔަތެއްގައި މިލަފްޒު
ޝިޔަޢީންގެ ބާތިލު ޢަޤީދާތަކުގެ ޚުލާޞާ: ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި އެބަޔަކަށް ޘަނާކިޔުއްވާފައިވާ މާތް ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޞަޙާބީންގެ ތެރެއިން މަދުބޭކަލުންނެއް ފިޔަވާ އެންމެންނަކީ ކާފިރުންކަމުގައި ޝިޔަޢީން ޤަބޫލުކުރެއެވެ.
ޝިޔަޢީންނަކީ އިސްލާމްދީނަށް ނިސްބަތްކުރެވޭ ޖަމާޢަތެކެވެ. މާތް ނަބިއްޔާ މުޙައްމަދު صلى الله عليه وسلم ގެ އާލު ބައިތުންނަށް ލޯބިކުރާކަމުގެ ދަޢުވާއަކީ މިޖަމާޢަތުގެ އެންމެ މުހިންމު އަސާސެވެ. މިޖަމާޢަތް ވުޖޫދަށްއައުމުގެ ފެށުމަކީ މުސްލިމުންގެ ތިންވަނަ
