ﷲ ތަޢާލާ މޫސާ ޢަލައިހިއްސަލާމާއި ހާރޫނު ޢަލައިހިއްސަލާމަށް ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ((اذْهَبَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﴿٤٣﴾ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ ﴿٤٤﴾ )) سورة طه
އަލް އިމާމް ޙަސަނުލްބަޞަރީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. يا ابن آدم أنت أيام، كلما ذهب يوم منها ذهب بعضك، ويوشك إذا ذهب بعضك أن يذهب كلك وأنت لا
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް 1 އޭޕްރީލްގައި ‘އޭޕްރީލް ފޫލްސް’ގެ ދުވަސް ދުނިޔޭގެ ގިނަ ޤައުމުތަކެއްގައި ފާހަގަކުރެއެވެ. އެދުވަހަކީ ހީސަމާސާކޮށް މީސްތަކުންނަށް
އިންސާނީ ދަރިފަސްކޮޅަށް މިވަޤުތު ކުރިމަތިވެފައިވާ ޞިއްޚީ އެންމެ ބޮޑު ނުރައްކަލަކީ އެއިޑްސް ބައްޔެވެ. ފަރުވާއެއް ހޯދިފައިނުވާ މި ބަލި މުޅިދުނިޔޭގައި ސާލެއްހެން މިހާރު ދަނީ ފެތުރެމުންނެވެ. އެތައް މިލިޔަން ބަޔަކު މަރުވެ ހިނގައްޖެއެވެ. އަދި
ސުވަރުގެ ނުވަތަ ޖަންނަތުގެ މާނައަކީ ބަގީޗާއެވެ. ސުވަރުގެއަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ކިޔަމަންގަތް އަޅުންނަށްޓަކައި އެއިލާހު ތައްޔާރުކުރައްވާފައިވާ ދާއިމީ ގޯއްޗެކެވެ. ދުވަހަކުވެސް އިންސާނެއްގެ ލޮލުން ނުދެކޭ، ކަންފަތަށް ނީވޭ، އަދި ހިތަށްވެސް ނުގެނެވޭ ކަންތައްތަކެއް
(ކުރީގެ ބަޔާއި ގުޅޭ) މަތީގައި ބަޔާންވެދިޔައީ ތަޤުވާއާއި ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިވާ ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކާއި ތަޤުވާގެ ބައިތަކާއި ތަޤުވާގެ ހަރުފަތްތަކެވެ. ފަހެ ތަޤުވާގެ މާނާ ފުޅާވެގެންވެއެވެ. އަދި މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުކުރުމުގެ ޙާލަތު ހުންނަގޮތުން އެކި މީހުން
ގޭތެރޭގެ މަސައްކަތްތައްކުރުމަށްޓަކައި ރަށްރަށުންނާއި އަދި ބޭރު ޤައުމުތަކުން ޚާދިމުން ގެނައުންވަނީ މިއަދު އިތުރުވެފައެވެ. ޙާއްސަކޮށް މިފަދައިން ގެނެވޭ ޚާދިމުންނަކީ އަންހެނުންކަމުގައި ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
ޒަމާން މިވަނީ ބަދަލުވެފައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ “ތަރައްޤީވެ ތަހުޒީބުވެފައެވެ.” ނަމަވެސް މި”ތަރައްޤީއާއި ތަހުޒީބު”ގެ އަސާސީ ބިންގަލަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ހަދާފައިމިވަނީ ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.
“އޭނާގެ މަންމަ ހުންނަނީ އެއް ލޮލެވެ. އޭނާ މަންމަ ދެކެ ވަރަށް ރުޅިއާދެއެވެ. މަންމައަކީ އޭނާގެ ޙަޔާތުގައި ޖެހިފައިވާ ލަދުވެތިކަމުގެ ލައްގަނޑެކެވެ. ޢާއިލާގެ ޚަރަދު ބަރަދު ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި މަންމަ ކުރާ ކަމަކީ މީހުންނަށް ކައްކައި
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލްޢަޒީޒުގެ އަނބިކަނބަލުން އެއްދުވަހަކު ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ނަމާދުކުރައްވަން ހުންނަވާތަނަށް ވަދެވަޑައިގެން އިރު އެކަލޭގެފާނު މޫނުފުޅުމަތީގައި ދެއަތްޕުޅު އަޅުއްވައިގެން ހުންނަވައި ގިސްލާ ހާލު ކީރިތިކުރައްވަމުން ދަނީއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ކޯތާފަތްމަތީގައި ކަރުނަތިކިތައް ހިނގަހިނގާ
ތަޤުވާގެ ހަރުފަތްތައް. ތަޤުވާގެ ތިން ހަރުފަތްވެއެވެ. 1- ޝިރުކު ކުރުމުން ރައްކާތެރިވެ ނަރަކައިގެ ނިމުމެއްނުވާ ވޭންދެނިވި ޢަޒާބުން ރައްކާތެރިކަން ހޯދުން. މި ފަދައިން ތަޤުވާވެރިވާ މީހުންނާ ބޭހޭގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ( وَأَلْزَمَهُمْ
49- އެންމެ މާތްކަން ގަދަވެގެންވަނީ ކާކު؟ ކެތްތެރިވާ ފަޤީރުމީހާތަ ނޫނީ ޝުކުރުވެރިވާ މުއްސަނދިމީހާތަ؟ ކެތްތެރިވުމުގެ ތަޢުރީފަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޝުކުރުވެރިވުމުގެ ތަޢުރީފަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: މުއްސަނދިކަމާއި ފަޤީރުކަމަށް ބަލާލާއިރު، އެދެކަމުގައި ކެތްތެރިޔާއާއި ޝުކުރުކުރާ މީހާވެސް
މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުގެ ބައެއް ގެތަކަށް ނަޒަރު ހިންގާލުމުން ފެންނަނީ ވަރަށް ވެސް ހިތާމަވެރި މަންޒަރެކެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޙަދީޘްގައިވާފަދައިން މަރުވެފައިވާ ގެތަކެކެވެ.
އެއީ އަޅާ ﷲ ތަޢާލާގެ ކޯފާއާއި ޢަޒާބުން ރައްކާތެރިވުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމެވެ. ﷲ ތަޢާލާގެ އަމުރުފުޅުތަކަށް ކިޔަމަންގަތުމާއެކު އެއިލާހު ނަހީކުރެއްވި ކަންތައްތަކުން ދުރުހެލިވެގަތުމެވެ.
އިބްނު ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ކިބައިން ރިވާ ކުރެއްވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “انْطَلَقَ ثَلاثَةُ رَهْطٍ مِمَّنْ كَانَ قَبْلَكُمْ حَتَّى أَوَوْا الْمَبِيتَ
އެހިނދު އޭނާ އެހީއާއި މަދަދަށް އެދުނެވެ. ނަމަވެސް ރައްކާތެރި ކޮށްދެއްވި ހިނދު، އަނެއްކާ ބޮޑާވެ ކިބުރުވެރިވެގަތީއެވެ. އިހުނަށްވުރެވެސް ބޮޑަށް، ބިންމަތި ފަސާދަކުރީއެވެ. ދެން ﷲތަޢާލާ އޭނާ ވަރުގަދަ ހިއްޕެވުމަކުން ހިއްޕެވީއެވެ.
ﷲ ތަޢާލާ މޫސާ ޢަލައިހިއްސަލާމާއި ހާރޫނު ޢަލައިހިއްސަލާމަށް ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. ((اذْهَبَا إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﴿٤٣﴾ فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَّيِّنًا لَّعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشَىٰ ﴿٤٤﴾ )) سورة طه
އަލް އިމާމް ޙަސަނުލްބަޞަރީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. يا ابن آدم أنت أيام، كلما ذهب يوم منها ذهب بعضك، ويوشك إذا ذهب بعضك أن يذهب كلك وأنت لا
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް 1 އޭޕްރީލްގައި ‘އޭޕްރީލް ފޫލްސް’ގެ ދުވަސް ދުނިޔޭގެ ގިނަ ޤައުމުތަކެއްގައި ފާހަގަކުރެއެވެ. އެދުވަހަކީ ހީސަމާސާކޮށް މީސްތަކުންނަށް
އިންސާނީ ދަރިފަސްކޮޅަށް މިވަޤުތު ކުރިމަތިވެފައިވާ ޞިއްޚީ އެންމެ ބޮޑު ނުރައްކަލަކީ އެއިޑްސް ބައްޔެވެ. ފަރުވާއެއް ހޯދިފައިނުވާ މި ބަލި މުޅިދުނިޔޭގައި ސާލެއްހެން މިހާރު ދަނީ ފެތުރެމުންނެވެ. އެތައް މިލިޔަން ބަޔަކު މަރުވެ ހިނގައްޖެއެވެ. އަދި
ސުވަރުގެ ނުވަތަ ޖަންނަތުގެ މާނައަކީ ބަގީޗާއެވެ. ސުވަރުގެއަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާއަށް ކިޔަމަންގަތް އަޅުންނަށްޓަކައި އެއިލާހު ތައްޔާރުކުރައްވާފައިވާ ދާއިމީ ގޯއްޗެކެވެ. ދުވަހަކުވެސް އިންސާނެއްގެ ލޮލުން ނުދެކޭ، ކަންފަތަށް ނީވޭ، އަދި ހިތަށްވެސް ނުގެނެވޭ ކަންތައްތަކެއް
(ކުރީގެ ބަޔާއި ގުޅޭ) މަތީގައި ބަޔާންވެދިޔައީ ތަޤުވާއާއި ބެހޭގޮތުން އައިސްފައިވާ ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކާއި ތަޤުވާގެ ބައިތަކާއި ތަޤުވާގެ ހަރުފަތްތަކެވެ. ފަހެ ތަޤުވާގެ މާނާ ފުޅާވެގެންވެއެވެ. އަދި މީސްތަކުންގެ ޢަމަލުކުރުމުގެ ޙާލަތު ހުންނަގޮތުން އެކި މީހުން
ގޭތެރޭގެ މަސައްކަތްތައްކުރުމަށްޓަކައި ރަށްރަށުންނާއި އަދި ބޭރު ޤައުމުތަކުން ޚާދިމުން ގެނައުންވަނީ މިއަދު އިތުރުވެފައެވެ. ޙާއްސަކޮށް މިފަދައިން ގެނެވޭ ޚާދިމުންނަކީ އަންހެނުންކަމުގައި ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
ޒަމާން މިވަނީ ބަދަލުވެފައެވެ. އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ “ތަރައްޤީވެ ތަހުޒީބުވެފައެވެ.” ނަމަވެސް މި”ތަރައްޤީއާއި ތަހުޒީބު”ގެ އަސާސީ ބިންގަލަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ހަދާފައިމިވަނީ ހުޅަނގުގެ ޤައުމުތަކަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.
“އޭނާގެ މަންމަ ހުންނަނީ އެއް ލޮލެވެ. އޭނާ މަންމަ ދެކެ ވަރަށް ރުޅިއާދެއެވެ. މަންމައަކީ އޭނާގެ ޙަޔާތުގައި ޖެހިފައިވާ ލަދުވެތިކަމުގެ ލައްގަނޑެކެވެ. ޢާއިލާގެ ޚަރަދު ބަރަދު ބެލެހެއްޓުމަށްޓަކައި މަންމަ ކުރާ ކަމަކީ މީހުންނަށް ކައްކައި
ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލްޢަޒީޒުގެ އަނބިކަނބަލުން އެއްދުވަހަކު ޢުމަރު ބިން ޢަބްދުލްޢަޒީޒު ނަމާދުކުރައްވަން ހުންނަވާތަނަށް ވަދެވަޑައިގެން އިރު އެކަލޭގެފާނު މޫނުފުޅުމަތީގައި ދެއަތްޕުޅު އަޅުއްވައިގެން ހުންނަވައި ގިސްލާ ހާލު ކީރިތިކުރައްވަމުން ދަނީއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ކޯތާފަތްމަތީގައި ކަރުނަތިކިތައް ހިނގަހިނގާ
ތަޤުވާގެ ހަރުފަތްތައް. ތަޤުވާގެ ތިން ހަރުފަތްވެއެވެ. 1- ޝިރުކު ކުރުމުން ރައްކާތެރިވެ ނަރަކައިގެ ނިމުމެއްނުވާ ވޭންދެނިވި ޢަޒާބުން ރައްކާތެރިކަން ހޯދުން. މި ފަދައިން ތަޤުވާވެރިވާ މީހުންނާ ބޭހޭގޮތުން ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ( وَأَلْزَمَهُمْ
49- އެންމެ މާތްކަން ގަދަވެގެންވަނީ ކާކު؟ ކެތްތެރިވާ ފަޤީރުމީހާތަ ނޫނީ ޝުކުރުވެރިވާ މުއްސަނދިމީހާތަ؟ ކެތްތެރިވުމުގެ ތަޢުރީފަކީ ކޮބާ؟ އަދި ޝުކުރުވެރިވުމުގެ ތަޢުރީފަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: މުއްސަނދިކަމާއި ފަޤީރުކަމަށް ބަލާލާއިރު، އެދެކަމުގައި ކެތްތެރިޔާއާއި ޝުކުރުކުރާ މީހާވެސް
މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމަޢުގެ ބައެއް ގެތަކަށް ނަޒަރު ހިންގާލުމުން ފެންނަނީ ވަރަށް ވެސް ހިތާމަވެރި މަންޒަރެކެވެ. ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޙަދީޘްގައިވާފަދައިން މަރުވެފައިވާ ގެތަކެކެވެ.
އެއީ އަޅާ ﷲ ތަޢާލާގެ ކޯފާއާއި ޢަޒާބުން ރައްކާތެރިވުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމެވެ. ﷲ ތަޢާލާގެ އަމުރުފުޅުތަކަށް ކިޔަމަންގަތުމާއެކު އެއިލާހު ނަހީކުރެއްވި ކަންތައްތަކުން ދުރުހެލިވެގަތުމެވެ.
އިބްނު ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު، ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ކިބައިން ރިވާ ކުރެއްވިއެވެ. ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ. “انْطَلَقَ ثَلاثَةُ رَهْطٍ مِمَّنْ كَانَ قَبْلَكُمْ حَتَّى أَوَوْا الْمَبِيتَ
އެހިނދު އޭނާ އެހީއާއި މަދަދަށް އެދުނެވެ. ނަމަވެސް ރައްކާތެރި ކޮށްދެއްވި ހިނދު، އަނެއްކާ ބޮޑާވެ ކިބުރުވެރިވެގަތީއެވެ. އިހުނަށްވުރެވެސް ބޮޑަށް، ބިންމަތި ފަސާދަކުރީއެވެ. ދެން ﷲތަޢާލާ އޭނާ ވަރުގަދަ ހިއްޕެވުމަކުން ހިއްޕެވީއެވެ.
