![](https://dhisalafiyyah.net/wp-content/uploads/2016/01/fiqhofzakath.jpg)
ޒަކާތާބެހޭ ފިޤްހު (3): ޒަކާތްނުދޭމީހާއަށް ހުރި ޢުޤޫބާތް
ޒަކާތް ނުދިނުމުން މީސްތަކުން ދުރުހެލިކުރެއްވުމުގެގޮތުން، ޚާއްޞަކޮށް ޒަކާތްނުދޭމީހާއަށް އާޚިރަތުގައި ލިބޭނެ ޢުޤޫބާތުގެ ވާހަކަ ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައިވެއެވެ.
ޒަކާތް ނުދިނުމުން މީސްތަކުން ދުރުހެލިކުރެއްވުމުގެގޮތުން، ޚާއްޞަކޮށް ޒަކާތްނުދޭމީހާއަށް އާޚިރަތުގައި ލިބޭނެ ޢުޤޫބާތުގެ ވާހަކަ ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައިވެއެވެ.
ޞަފާއާއި މަރުވާއާދެމެދު ސަޢުޔުކުރިއިރު އަޅުގަނޑުހީކުރީ އެއްބުރަކީ ޞަފާއިން ފަށައިގެން އަނެއްކާވެސް ޞަފާއަށް އާދެވުންކަމުގައެވެ. އެހެންވީމާ، ދެން އަޅުގަނޑު ޢަމަލުކުރަން ޖެހޭނީ ކިހިނެތް ހެއްޔެވެ؟ ތިބާއަށް ތިޔަވަނީ އިތުރަށް ކުރެވިފައެވެ. ތިޔަ ޖެހުނީ
ދެވަނަ ޙުކުމް އާޔަތުގައި އެވާ أقراء އަކީ ކޮބާ؟ މިއާޔަތުގައިމިވާ “قُرُوء” ގެ ލުޣަވީ މާނައަކީ حيض ނުވަތަ طهر އެވެ. އެހެންކަމުން މިއާޔަތުގައިމިވާ “قُرُوء” ގެ މުރާދާމެދު ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައިވަނީ ޚިޔާލު ތަފާތުވެފައެވެ.
الأحكام الشرعية (މިއާޔަތްތަކުން ނެގޭ ބައެއް ޝަރުޢީ ޙުކުމްތައް) ފުރަތަމަ ޙުކުމް: ވަރިކުރެވުނު އަންހެނާގެ ޢިއްދާއާއި މާބަނޑު އަންހެނާގެ ޢިއްދާއާ އަދި ޙައިޟުން ކެނޑިފައިވާ އަންހެނުނުންގެ ޢިއްދާ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ ވަރިކުރެވޭ އަންހެނުންނަށް
سبب النزول “وأخرج البخاري والترمذي عن ( مَعْقل بن يسار ) رضي الله عنه أنه زوّج أخته رجلاً من المسلمين على عهد النبي صلى الله
(وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ الله كُلاًّ مِّن سَعَتِهِ)[النساء:130]
މާނައީ: “އަދި، އެ ދެމީހުން ވަކިވާނަމަ، اللَّه ގެ ތަނަވަސްކަމުގެ ތެރެއިން، އެ ދެމީހުންކުރެ ކޮންމެ މީހަކަށްމެ، ފުއްދަވައި ދެއްވާނެތެވެ.”
وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي
ޒަކާތްދިނުމަކީ ދީނުގެ ފަރުޟުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ފަރުޟެކެވެ. އަދި އިސްލާމްދީނުގެ ފަސްރުކުނުގެ ތެރެއިން ތިންވަނަ ރުކުނެވެ.
އިޞްޠިލާޙީގޮތުން ޒަކާތަކީ؛ ކަނޑައެޅިފައިވާ މުދަލަކުން ޝަރުޢީގޮތުން ނެރުން ވާޖިބުވާ މިންވަރެއް ނެރެ، ވަކި ޚާއްޞަ ބަޔަކަށް ނުވަތަ ފަރާތަކާ ޙަވާލުކޮށްގެން ﷲ ތަޢާލާއަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.
(1) މިބަސްފުޅުގައިވާ ކަންތައްތަތަކީ އަންހެނުންނާ އަދި ފިރިހެނުންނަށްވެސް ނަހީކުރެވިފައިވާ ކަންތައްތަކެވެ. ނަމަވެސް ޚާއްޞަގޮތެއްގައި އަންހެނުންގެ ވާހަކަ ބަޔާންކުރެވިފައިވަނީ ޢާންމުކޮށް އެކަންކޮށް އުޅުނީ އަންހެނުންކަމުގައިވާތީއެވެ. والله أعلم
ހަމައެކަނި މޫނާއި ދެއަތްތިލައަށް ބެލުން މިއީ އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑުވެގެންވާ ރަޢުޔެވެ. އަދި މިއީ ގިނަ ފިޤުޙު ޢިލްމުވެރިން ބުރަވެލައްވާ ގޮތެވެ. އެހެނީ މީހެއްގެ ރީތި ހުތުރުމިން އެންމެ ބޮޑަށް ދެނެގަނެވޭނެ އެއް ގުނަވަނަކީ މޫނެވެ.
އިޢުތިކާފްގެ ބައެއް އަދަބުތައް ތިރީގައި މިބަޔާންކޮށްލަނީ އިޢުތިކާފަށް އިނުމުގައި ސަމާލުކަންދޭން ޖެހޭ އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން، ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުގެ އަލީގައި ޢިލްމުވެރިން ބަޔާންކުރައްވާ ބައެއް އަދަބުތައް. 1 – އިޚްލާސްތެރި ނިޔަތަކާއި
ތަޢުރީފް ބަހުގެ ގޮތުން އިޢުތިކާފްގެ މާނައަކީ: ކަމެއް ކުރުމަށްޓަކައި ކޮންމެވެސް ތަނެއްގައި، ޤާއިމުވެ ހުންނަހުރުމެވެ. އިޢުތިކާފްގެ އިޞްތިލާޙީ މާނައަކީ: ﷲ ތަޢާލާއަށް ކުއްތަންވުމުގެ ނިޔަތުގައި މިސްކިތުގައި ޤާއިމުވެ ހުރުމެވެ. އިޢުތިކާފް ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ކަމުގެ ދަލީލު
ޒަކާތް ނުދިނުމުން މީސްތަކުން ދުރުހެލިކުރެއްވުމުގެގޮތުން، ޚާއްޞަކޮށް ޒަކާތްނުދޭމީހާއަށް އާޚިރަތުގައި ލިބޭނެ ޢުޤޫބާތުގެ ވާހަކަ ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައިވެއެވެ.
ޞަފާއާއި މަރުވާއާދެމެދު ސަޢުޔުކުރިއިރު އަޅުގަނޑުހީކުރީ އެއްބުރަކީ ޞަފާއިން ފަށައިގެން އަނެއްކާވެސް ޞަފާއަށް އާދެވުންކަމުގައެވެ. އެހެންވީމާ، ދެން އަޅުގަނޑު ޢަމަލުކުރަން ޖެހޭނީ ކިހިނެތް ހެއްޔެވެ؟ ތިބާއަށް ތިޔަވަނީ އިތުރަށް ކުރެވިފައެވެ. ތިޔަ ޖެހުނީ
ދެވަނަ ޙުކުމް އާޔަތުގައި އެވާ أقراء އަކީ ކޮބާ؟ މިއާޔަތުގައިމިވާ “قُرُوء” ގެ ލުޣަވީ މާނައަކީ حيض ނުވަތަ طهر އެވެ. އެހެންކަމުން މިއާޔަތުގައިމިވާ “قُرُوء” ގެ މުރާދާމެދު ޢިލްމުވެރިންގެ މެދުގައިވަނީ ޚިޔާލު ތަފާތުވެފައެވެ.
الأحكام الشرعية (މިއާޔަތްތަކުން ނެގޭ ބައެއް ޝަރުޢީ ޙުކުމްތައް) ފުރަތަމަ ޙުކުމް: ވަރިކުރެވުނު އަންހެނާގެ ޢިއްދާއާއި މާބަނޑު އަންހެނާގެ ޢިއްދާއާ އަދި ޙައިޟުން ކެނޑިފައިވާ އަންހެނުނުންގެ ޢިއްދާ. ﷲ ތަޢާލާވަނީ ވަރިކުރެވޭ އަންހެނުންނަށް
سبب النزول “وأخرج البخاري والترمذي عن ( مَعْقل بن يسار ) رضي الله عنه أنه زوّج أخته رجلاً من المسلمين على عهد النبي صلى الله
(وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ الله كُلاًّ مِّن سَعَتِهِ)[النساء:130]
މާނައީ: “އަދި، އެ ދެމީހުން ވަކިވާނަމަ، اللَّه ގެ ތަނަވަސްކަމުގެ ތެރެއިން، އެ ދެމީހުންކުރެ ކޮންމެ މީހަކަށްމެ، ފުއްދަވައި ދެއްވާނެތެވެ.”
وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي
ޒަކާތްދިނުމަކީ ދީނުގެ ފަރުޟުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ފަރުޟެކެވެ. އަދި އިސްލާމްދީނުގެ ފަސްރުކުނުގެ ތެރެއިން ތިންވަނަ ރުކުނެވެ.
އިޞްޠިލާޙީގޮތުން ޒަކާތަކީ؛ ކަނޑައެޅިފައިވާ މުދަލަކުން ޝަރުޢީގޮތުން ނެރުން ވާޖިބުވާ މިންވަރެއް ނެރެ، ވަކި ޚާއްޞަ ބަޔަކަށް ނުވަތަ ފަރާތަކާ ޙަވާލުކޮށްގެން ﷲ ތަޢާލާއަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.
(1) މިބަސްފުޅުގައިވާ ކަންތައްތަތަކީ އަންހެނުންނާ އަދި ފިރިހެނުންނަށްވެސް ނަހީކުރެވިފައިވާ ކަންތައްތަކެވެ. ނަމަވެސް ޚާއްޞަގޮތެއްގައި އަންހެނުންގެ ވާހަކަ ބަޔާންކުރެވިފައިވަނީ ޢާންމުކޮށް އެކަންކޮށް އުޅުނީ އަންހެނުންކަމުގައިވާތީއެވެ. والله أعلم
ހަމައެކަނި މޫނާއި ދެއަތްތިލައަށް ބެލުން މިއީ އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑުވެގެންވާ ރަޢުޔެވެ. އަދި މިއީ ގިނަ ފިޤުޙު ޢިލްމުވެރިން ބުރަވެލައްވާ ގޮތެވެ. އެހެނީ މީހެއްގެ ރީތި ހުތުރުމިން އެންމެ ބޮޑަށް ދެނެގަނެވޭނެ އެއް ގުނަވަނަކީ މޫނެވެ.
އިޢުތިކާފްގެ ބައެއް އަދަބުތައް ތިރީގައި މިބަޔާންކޮށްލަނީ އިޢުތިކާފަށް އިނުމުގައި ސަމާލުކަންދޭން ޖެހޭ އަދަބުތަކުގެ ތެރެއިން، ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ ސުންނަތުގެ އަލީގައި ޢިލްމުވެރިން ބަޔާންކުރައްވާ ބައެއް އަދަބުތައް. 1 – އިޚްލާސްތެރި ނިޔަތަކާއި
ތަޢުރީފް ބަހުގެ ގޮތުން އިޢުތިކާފްގެ މާނައަކީ: ކަމެއް ކުރުމަށްޓަކައި ކޮންމެވެސް ތަނެއްގައި، ޤާއިމުވެ ހުންނަހުރުމެވެ. އިޢުތިކާފްގެ އިޞްތިލާޙީ މާނައަކީ: ﷲ ތަޢާލާއަށް ކުއްތަންވުމުގެ ނިޔަތުގައި މިސްކިތުގައި ޤާއިމުވެ ހުރުމެވެ. އިޢުތިކާފް ޝަރުޢުކުރައްވާފައިވާ ކަމުގެ ދަލީލު