أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ (މުޙައްމަދުގެފާނަކީ ﷲ ގެ ރަސޫލާކަމަށް އަހުރެން ހެކިވަމެވެ.) މިއީ ހަމައެކަނި ދުލުކުރިން ކިޔާލުމުން ފުދޭނޭ ކަލިމައެއްނޫނެވެ. އޭގެ އިތުރުން އެކަލިމަ ދުލުން ކިޔުމާއިއެކު އެކަލިމައިގެ ހަޤީޤަތް ދެނެގަނެ
އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިރާއްޖޭގައިވެސް ސިޙުރުވެރިން އުޅޭކަމީ ހިތާމަޔާއެކީ ފާހަގަކުރާކަމަކެވެ. މިފަދަ މީހުންގެ ސަބަބުން އެތައް ބަޔަކަށް ތަފާތު ވައްތަރުގެ ގޯނާކޮށް އުނދަގޫކޮށް ހަދައެވެ. މީހުން މޮޔަކޮށް، ދަރިންނުލިބޭގޮތް ހަދައި، ނަފުސާނީގޮތުން އުނދަގޫކުރިމަތިކުރުވައި، ދެމަފިރިން ދެމެދުގައި ފިތުނަ
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ފަނާވެ އަދި ނެތިގެންނުދަނީ އެއިލާހުގެ ދިރިދެމިވޮޑިގެންވުމާއި ޤާއިމުވެވޮޑިގަތުމުގެ ފުރިހަމަކަމުންނެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ((كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ*وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ)) الرحمن:26-27
އަހުލުއްސުންނާ ވަލްޖަމާޢަތަށް، އެހެނިހެން ބާޠިލްޢަޤީދާތަކުގެ މީހުންގެ ތެރެއިން އެންމެގިނަމީހުން ވަންނަމުންދާ އެންމެ މައި ދޮރަކީ އަސްމާއު ވައްޞިފާތުގެ ބާބެވެ.
މުސްތަޤުބަލަކީ ﷲ ތަޢާލާ ފިޔަވައި އެއްވެސް ފަރާތަކަށް އެނގޭނޭ އެއްޗެއްނޫނެވެ. މުސްތަޤުބަލު އެނގޭ ކަމަށް ދަޢުވާ ކުރާމީހަކީ ބޮޑު ދޮގުވެރިއެއްކަން ކަށަވަރެވެ.
ޔަހޫދީ ދީން ނިސްބަތްވަނީ މޫސާގެފާނު ބަޔާންކޮށްދެއްވި ޙައްޤުދީނުން އުފެދިގެން އައި ބާޠިލު މަގުފުރެދިފައިވާ ދީނަކަށެވެ. ޔަހޫދީ ދީނުގެ ރަނގަޅު ތަޢުރީފެއްކަމުގައި ވަނީ މިތަޢުރީފެވެ.
23- ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ، އަހަރެމެންގެ މައްޗަށް ފުރަތަމަ ވާޖިބުކުރެއްވި ކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ ޠާޣޫތަށް ކާފިރުވުމާއި، ﷲ އަށް އީމާންވުމެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅެވެ. “لاَ إِكْرَاهَ
މިންވަރަށް އީމާންވުން މިއީ އީމާންކަމުގެ ރުކުންތަކުގެ ތެރެއިން 6 ވަނަ ރުކުނެވެ. މިންވަަރަށް އީމާންވުމޭ ބުނެވެވޭ ބަހުގެ މާނައަކީ ، ﷲ ސުބްޙާނަހު ވަތަޢާލާ ވަނީ އެއްމެ ކުރީއްސުރެ ކޮންމެ އެއްޗެއްގެ މިންވަރު ކަނޑައަޅުއްވާފައިކަމަށް
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “قَدِيمٌ بِلاَ ابْتِدَاءٍ، دَائِمٌ بِلاَ انْتِهَاءٍ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އެއިލާހީ ފެށުމެއްނުވާ ޤަދީމުވަންތަ އިލާހެވެ. އަދި ނިމުމެއްނުވާ ދާއިމުވަންތަ އިލާހެވެ.” _________________________________________________________________ ޝަރަޙަ: * އިމާމް
އަހުލުއް ސުންނާ ވަލްޖަމާޢަތް: އެއީ ރަސޫލުﷲ ސައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމްގެ ސުންނަތުގައި ހިފުމަށް އެއްބައިވާ މީހުންނެވެ.
ލޮބުވެތި މުސްލިމް އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! އާދޭސްކޮށްފައި ބުނަމެވެ. ﷲއަށް ޝަރީކު ނުކުރާށެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މަންޒިލާއި ހަމަޔަށް ވާޞިލުވުމަށްވާ ބޮޑު ހުރަހެކެވެ.
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “وَلاَ شَيْءَ مِثْلُهُ، وَلاَ شَيْءَ يُعْجِزُهُ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އަދި އެއިލާހާ އެއްފަދަ ވެގެންވާ ހަމައެކައްޗެއްވެސް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް ނުކުޅައްދާނެ
19– ﷲ ގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ﷲ ގެ މާނައަކީ އިލާހުވަންތަކެވެ. އެއީ ޢަރަބިބަހުގެ “އަލިހަ” “ޔަހްލައު” އިން ނެގިފައިވާ ކަލިމައެކެވެ. މާނައަކީ ހުރިހާ އެންމެންވެސް އެފަރާތަކަށް ބޭނުންވެގެންވާ ފަރާތް، އަދި ހުރިހާ
18- ކޮންމެ މުސްލިމަކު އުނގެނިގަތުން ޢަމަލުކުރުން ވާޖިބުވެގެންވާ ތިން ކަންތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ފުރަތަމަ ކަންތައް: އަހަރެމެން ހެއްދެވީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާކަމާއި އަހަރެމެންނަށް ރިޒްޤުދެއްވަނީ އެއިލާހުކަމާއި އަހަރެމެން ހެއްދެވުމަށްފަހު ހިތުހުރިހައި ގޮތަކަށް އުޅެން
17- ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަހަރެމެންނަށް ކުރައްވާފައިވާ އެންމެ މުހިއްމު އަމުރަކީ ކޮބާ؟ އަދި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަހަރެމެންނަށް ނަހީކުރައްވާފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަހަރެމެންނަށް
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “وَلاَ شَيْءَ مِثْلُهُ، وَلاَ شَيْءَ يُعْجِزُهُ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އަދި އެއިލާހާ އެއްފަދަ ވެގެންވާ ހަމައެކައްޗެއްވެސް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް ނުކުޅައްދާނެ
أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ (މުޙައްމަދުގެފާނަކީ ﷲ ގެ ރަސޫލާކަމަށް އަހުރެން ހެކިވަމެވެ.) މިއީ ހަމައެކަނި ދުލުކުރިން ކިޔާލުމުން ފުދޭނޭ ކަލިމައެއްނޫނެވެ. އޭގެ އިތުރުން އެކަލިމަ ދުލުން ކިޔުމާއިއެކު އެކަލިމައިގެ ހަޤީޤަތް ދެނެގަނެ
އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިރާއްޖޭގައިވެސް ސިޙުރުވެރިން އުޅޭކަމީ ހިތާމަޔާއެކީ ފާހަގަކުރާކަމަކެވެ. މިފަދަ މީހުންގެ ސަބަބުން އެތައް ބަޔަކަށް ތަފާތު ވައްތަރުގެ ގޯނާކޮށް އުނދަގޫކޮށް ހަދައެވެ. މީހުން މޮޔަކޮށް، ދަރިންނުލިބޭގޮތް ހަދައި، ނަފުސާނީގޮތުން އުނދަގޫކުރިމަތިކުރުވައި، ދެމަފިރިން ދެމެދުގައި ފިތުނަ
ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ ފަނާވެ އަދި ނެތިގެންނުދަނީ އެއިލާހުގެ ދިރިދެމިވޮޑިގެންވުމާއި ޤާއިމުވެވޮޑިގަތުމުގެ ފުރިހަމަކަމުންނެވެ. އެއިލާހު ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ((كُلُّ مَنْ عَلَيْهَا فَانٍ*وَيَبْقَى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ)) الرحمن:26-27
އަހުލުއްސުންނާ ވަލްޖަމާޢަތަށް، އެހެނިހެން ބާޠިލްޢަޤީދާތަކުގެ މީހުންގެ ތެރެއިން އެންމެގިނަމީހުން ވަންނަމުންދާ އެންމެ މައި ދޮރަކީ އަސްމާއު ވައްޞިފާތުގެ ބާބެވެ.
މުސްތަޤުބަލަކީ ﷲ ތަޢާލާ ފިޔަވައި އެއްވެސް ފަރާތަކަށް އެނގޭނޭ އެއްޗެއްނޫނެވެ. މުސްތަޤުބަލު އެނގޭ ކަމަށް ދަޢުވާ ކުރާމީހަކީ ބޮޑު ދޮގުވެރިއެއްކަން ކަށަވަރެވެ.
ޔަހޫދީ ދީން ނިސްބަތްވަނީ މޫސާގެފާނު ބަޔާންކޮށްދެއްވި ޙައްޤުދީނުން އުފެދިގެން އައި ބާޠިލު މަގުފުރެދިފައިވާ ދީނަކަށެވެ. ޔަހޫދީ ދީނުގެ ރަނގަޅު ތަޢުރީފެއްކަމުގައި ވަނީ މިތަޢުރީފެވެ.
23- ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ، އަހަރެމެންގެ މައްޗަށް ފުރަތަމަ ވާޖިބުކުރެއްވި ކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: އެއީ ޠާޣޫތަށް ކާފިރުވުމާއި، ﷲ އަށް އީމާންވުމެވެ. މިކަމުގެ ދަލީލަކީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅެވެ. “لاَ إِكْرَاهَ
މިންވަރަށް އީމާންވުން މިއީ އީމާންކަމުގެ ރުކުންތަކުގެ ތެރެއިން 6 ވަނަ ރުކުނެވެ. މިންވަަރަށް އީމާންވުމޭ ބުނެވެވޭ ބަހުގެ މާނައަކީ ، ﷲ ސުބްޙާނަހު ވަތަޢާލާ ވަނީ އެއްމެ ކުރީއްސުރެ ކޮންމެ އެއްޗެއްގެ މިންވަރު ކަނޑައަޅުއްވާފައިކަމަށް
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “قَدِيمٌ بِلاَ ابْتِدَاءٍ، دَائِمٌ بِلاَ انْتِهَاءٍ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އެއިލާހީ ފެށުމެއްނުވާ ޤަދީމުވަންތަ އިލާހެވެ. އަދި ނިމުމެއްނުވާ ދާއިމުވަންތަ އިލާހެވެ.” _________________________________________________________________ ޝަރަޙަ: * އިމާމް
އަހުލުއް ސުންނާ ވަލްޖަމާޢަތް: އެއީ ރަސޫލުﷲ ސައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމްގެ ސުންނަތުގައި ހިފުމަށް އެއްބައިވާ މީހުންނެވެ.
ލޮބުވެތި މުސްލިމް އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! އާދޭސްކޮށްފައި ބުނަމެވެ. ﷲއަށް ޝަރީކު ނުކުރާށެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މަންޒިލާއި ހަމަޔަށް ވާޞިލުވުމަށްވާ ބޮޑު ހުރަހެކެވެ.
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “وَلاَ شَيْءَ مِثْلُهُ، وَلاَ شَيْءَ يُعْجِزُهُ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އަދި އެއިލާހާ އެއްފަދަ ވެގެންވާ ހަމައެކައްޗެއްވެސް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް ނުކުޅައްދާނެ
19– ﷲ ގެ މާނައަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ﷲ ގެ މާނައަކީ އިލާހުވަންތަކެވެ. އެއީ ޢަރަބިބަހުގެ “އަލިހަ” “ޔަހްލައު” އިން ނެގިފައިވާ ކަލިމައެކެވެ. މާނައަކީ ހުރިހާ އެންމެންވެސް އެފަރާތަކަށް ބޭނުންވެގެންވާ ފަރާތް، އަދި ހުރިހާ
18- ކޮންމެ މުސްލިމަކު އުނގެނިގަތުން ޢަމަލުކުރުން ވާޖިބުވެގެންވާ ތިން ކަންތަކަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ފުރަތަމަ ކަންތައް: އަހަރެމެން ހެއްދެވީ ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާކަމާއި އަހަރެމެންނަށް ރިޒްޤުދެއްވަނީ އެއިލާހުކަމާއި އަހަރެމެން ހެއްދެވުމަށްފަހު ހިތުހުރިހައި ގޮތަކަށް އުޅެން
17- ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަހަރެމެންނަށް ކުރައްވާފައިވާ އެންމެ މުހިއްމު އަމުރަކީ ކޮބާ؟ އަދި ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަހަރެމެންނަށް ނަހީކުރައްވާފައިވާ އެންމެ ބޮޑު ކަމަކީ ކޮބާ؟ ޖަވާބު: ﷲ ސުބްޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އަހަރެމެންނަށް
قَالَ الطَّحَاوِيُّ رحمه الله: “وَلاَ شَيْءَ مِثْلُهُ، وَلاَ شَيْءَ يُعْجِزُهُ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُهُ”. ޠަޙާވީ ރަޙިމަހުﷲ ވިދާޅުވިއެވެ. “އަދި އެއިލާހާ އެއްފަދަ ވެގެންވާ ހަމައެކައްޗެއްވެސް ނުވެއެވެ. އަދި އެއިލާހަށް ނުކުޅައްދާނެ
