ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ ބަގީޗާ: سورة الحج
އުންމަތް ބިނާކުރުމުގައި ޙައްޖުގެ ދައުރު
އުންމަތް ބިނާކުރުމުގައި ޙައްޖުގެ ދައުރު
މާތް ﷲ އަށް ތަޤްވާވެރިވުމަކީ އެންމެހާ ނުބައި ކަމަކުން އާއިލާތަކާއި، މުޖުތަމަޢުތަކާ އަދި އުންމަތް ރައްކާތެރިކޮށްދީ ފާގަތިކަމާއި އުފާވެރިކަން ގެނެސްދޭކަމެކެވެ.
ޤިޔާމަތްދުވަހު ކާފިރުންވާހުށީ ބޮޑުވެގެންވާ ގެއްލުމެއްގައިކަން
ކާމިޔާބާއި ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުން އޮތީ ނަފްސު ޠާހިރުކޮށްގެންކަމާއި އަދި ނަފްސު ނުޠާހިރުކޮށްފި ކޮންމެ މީހަކު ގެއްލި ހަލާކުވެއްޖެކަން މި ސޫރަތުގައި ބަޔާންކުރައްވާފައިވެއެވެ.
ޙައްޤަށް ރުޖޫޢަވުން
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ދަޢުވަތަށް ފުރަގަސްދޭ މީހުންނަށް ހުރި ޢުޤޫބާތް
ޖިންނީންނަކީވެސް އިންސީން ފަދައިން ތަކުލީފު ލިބިގެންވާ ބައެއްކަން ބަޔާންވެގެންވުން
ހަވާ ނަފުސަށް ތަބާވެ ބޮޑާވުމުގެ ސަބަބުން ޙައްޤު މަގުން އެއްކިބާވެފައިވާ މީހުންނާމެދު އިންޛާރުކުރުން
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ފާފަތައް ފުއްސަވައިދެއްވާފައިވާކަމާއި، މާތްﷲ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަށް ނަޞްރުދެއްވާފައިވާކަން މި ސޫރަތުގައި އަންގަވާފައިވެއެވެ.
ހަސަދަވެރިކަމުގެ އާޚިރު ނަތީޖާއަކީ ހަސަދަލާމީހުން ދެރަވެ ނިކަމެތިވެގެން ދިޔުމެވެ.
ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. “ހުކުރު ދުވަހުގެ ކަހަފް ސޫރަތް ކިޔަވައިފިމީހާއަށް ދެން ޖެހިގެން އަންނަ ހުކުރާއި ހަމައަށް އަލިކޮށްދެނިވި ނޫރެއް ލެއްވިގެންވެއެވެ.”
ވަޙީއަކީ ޝައްކުކުރެވެން ނެތް ޙައްޤު ތެދުކަން ބަޔާންކޮށްދެއްވާފައިވެއެވެ.
ސޫރަތުގެ ވަށަރޮނގު އެޅިފައިވާ موضوعއިންސާނާ އުފެދިގެންއައިގޮތުގެ އަލީގައި މާތް ﷲގެ އެއްކައުވަންތަކަން ހާމަކުރުން.ސޫރަތުގައިވާ މުހިއްމު ނުކުތާތައް މާތް ﷲ އަޅުތަކުންގެ ޢަމަލުތައް ހިސާބުކުރައްވާކަން މި ސޫރަތުގެ 4 ވަނަ އާޔަތުގައި ބަޔާންކުރައްވާފައިވެއެވެ. ގަދަޔަށް އޮހޮރިގެންދާ
ސޫރަތުގެ ވަށަރޮނގު އެޅިފައިވާ موضوع އިސްލާމްދީނުގެ ޢަޤީދާގައި ސާބިތުވުން. ސޫރަތުގައިވާ މުހިއްމު ނުކުތާތައް 1 ވަނަ އާޔަތުން ފެށިގެން ގޮސް 9 ވަނަ އާޔަތާއި ހަމައަށް އައިސްފައިވަނީ ވަޅުގަނޑުގެ އެކުވެރިންގެ ވާހަކައެވެ. މީސްތަކުން ދީނުން
ސޫރަތުގެ ވަށަރޮނގު އެޅިފައިވާ موضوع މި ސޫރަތުގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި އައިސްފައިވަނީ ޤިޔާމަތްދުވަހުން ޢަމަލުތަކުގައި އިޚްލާޞްތެރިވީ މީހުންނަށާއި އިޚްލާޞްތެރިކަމެއް ނެތި ހެޔޮޢަމަލުތައް ކުޅަމީހުންނަށް އެމީހުންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ނަތީޖާ އެނގިގެންދާނެކަމެވެ. އަދި ފާފަތަކަށް އަރައިގަތް މީހުންނަށް ޢަޛާބު
ސޫރަތުގެ ވަށަރޮނގު އެޅިފައިވާ موضوعއިސްލާމްދީނުގައި އަޚްލާޤަށް ދީފައިވާ އަހައްމިޔަތުސޫރަތުގައިވާ މުހިއްމު ނުކުތާތައް މިނެކިރުމުގައި މަކަރުހަދާ މީހުންނަށް ގެއްލުމާއި ހަލާކުހުރިކަން އެނގިގެންދެއެވެ. (1 ވަނަ އާޔަތުން 6ވަނަ އާޔަތަށް) ކާފަރުންނަށް ނަރަކައިގެ އަޒާބުހުރިކަން ބަޔާންވެފައިވެއެވެ. (7
އުންމަތް ބިނާކުރުމުގައި ޙައްޖުގެ ދައުރު
މާތް ﷲ އަށް ތަޤްވާވެރިވުމަކީ އެންމެހާ ނުބައި ކަމަކުން އާއިލާތަކާއި، މުޖުތަމަޢުތަކާ އަދި އުންމަތް ރައްކާތެރިކޮށްދީ ފާގަތިކަމާއި އުފާވެރިކަން ގެނެސްދޭކަމެކެވެ.
ޤިޔާމަތްދުވަހު ކާފިރުންވާހުށީ ބޮޑުވެގެންވާ ގެއްލުމެއްގައިކަން
ކާމިޔާބާއި ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުން އޮތީ ނަފްސު ޠާހިރުކޮށްގެންކަމާއި އަދި ނަފްސު ނުޠާހިރުކޮށްފި ކޮންމެ މީހަކު ގެއްލި ހަލާކުވެއްޖެކަން މި ސޫރަތުގައި ބަޔާންކުރައްވާފައިވެއެވެ.
ޙައްޤަށް ރުޖޫޢަވުން
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ދަޢުވަތަށް ފުރަގަސްދޭ މީހުންނަށް ހުރި ޢުޤޫބާތް
ޖިންނީންނަކީވެސް އިންސީން ފަދައިން ތަކުލީފު ލިބިގެންވާ ބައެއްކަން ބަޔާންވެގެންވުން
ހަވާ ނަފުސަށް ތަބާވެ ބޮޑާވުމުގެ ސަބަބުން ޙައްޤު މަގުން އެއްކިބާވެފައިވާ މީހުންނާމެދު އިންޛާރުކުރުން
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ ފާފަތައް ފުއްސަވައިދެއްވާފައިވާކަމާއި، މާތްﷲ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم އަށް ނަޞްރުދެއްވާފައިވާކަން މި ސޫރަތުގައި އަންގަވާފައިވެއެވެ.
ހަސަދަވެރިކަމުގެ އާޚިރު ނަތީޖާއަކީ ހަސަދަލާމީހުން ދެރަވެ ނިކަމެތިވެގެން ދިޔުމެވެ.
ކީރިތި ރަސޫލާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. “ހުކުރު ދުވަހުގެ ކަހަފް ސޫރަތް ކިޔަވައިފިމީހާއަށް ދެން ޖެހިގެން އަންނަ ހުކުރާއި ހަމައަށް އަލިކޮށްދެނިވި ނޫރެއް ލެއްވިގެންވެއެވެ.”
ވަޙީއަކީ ޝައްކުކުރެވެން ނެތް ޙައްޤު ތެދުކަން ބަޔާންކޮށްދެއްވާފައިވެއެވެ.
ސޫރަތުގެ ވަށަރޮނގު އެޅިފައިވާ موضوعއިންސާނާ އުފެދިގެންއައިގޮތުގެ އަލީގައި މާތް ﷲގެ އެއްކައުވަންތަކަން ހާމަކުރުން.ސޫރަތުގައިވާ މުހިއްމު ނުކުތާތައް މާތް ﷲ އަޅުތަކުންގެ ޢަމަލުތައް ހިސާބުކުރައްވާކަން މި ސޫރަތުގެ 4 ވަނަ އާޔަތުގައި ބަޔާންކުރައްވާފައިވެއެވެ. ގަދަޔަށް އޮހޮރިގެންދާ
ސޫރަތުގެ ވަށަރޮނގު އެޅިފައިވާ موضوع އިސްލާމްދީނުގެ ޢަޤީދާގައި ސާބިތުވުން. ސޫރަތުގައިވާ މުހިއްމު ނުކުތާތައް 1 ވަނަ އާޔަތުން ފެށިގެން ގޮސް 9 ވަނަ އާޔަތާއި ހަމައަށް އައިސްފައިވަނީ ވަޅުގަނޑުގެ އެކުވެރިންގެ ވާހަކައެވެ. މީސްތަކުން ދީނުން
ސޫރަތުގެ ވަށަރޮނގު އެޅިފައިވާ موضوع މި ސޫރަތުގައި މައިގަނޑުގޮތެއްގައި އައިސްފައިވަނީ ޤިޔާމަތްދުވަހުން ޢަމަލުތަކުގައި އިޚްލާޞްތެރިވީ މީހުންނަށާއި އިޚްލާޞްތެރިކަމެއް ނެތި ހެޔޮޢަމަލުތައް ކުޅަމީހުންނަށް އެމީހުންގެ ޢަމަލުތަކުގެ ނަތީޖާ އެނގިގެންދާނެކަމެވެ. އަދި ފާފަތަކަށް އަރައިގަތް މީހުންނަށް ޢަޛާބު
ސޫރަތުގެ ވަށަރޮނގު އެޅިފައިވާ موضوعއިސްލާމްދީނުގައި އަޚްލާޤަށް ދީފައިވާ އަހައްމިޔަތުސޫރަތުގައިވާ މުހިއްމު ނުކުތާތައް މިނެކިރުމުގައި މަކަރުހަދާ މީހުންނަށް ގެއްލުމާއި ހަލާކުހުރިކަން އެނގިގެންދެއެވެ. (1 ވަނަ އާޔަތުން 6ވަނަ އާޔަތަށް) ކާފަރުންނަށް ނަރަކައިގެ އަޒާބުހުރިކަން ބަޔާންވެފައިވެއެވެ. (7