الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على حبيبنا محمد و آله و صحبه أحمعين و بعد: ޢައްލާމާ އިބުނު އަލްޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “އިމާމު ރުކޫޢުގައި ވަނިކޮށް،
الحمد لله رب العالمين. والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. أما بعد: ބުދުތަކާއި ހިލަތަކާއި ގެރިތަކާއި އަދިވެސް އެނޫން އެތައްއެތައް މަޚުލޫޤުންތަކަކަށް އަޅުކަންކުރެވޭ ޤައުމުތައް ވަށައިގެންވާއިރު، މިކުޑަ ކުޑަ އިސްލާމީ
(ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން ޖެހޭ ތިންވަނަ ސަބަބު: ޝައްކުވުން.) ޝެެއިޚު ޢައްލާމާ އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ތިންވަނައީ: ޝައްކުވުން. ޝައްކަކީ އެއީ ދެކަމަކުންކުރެ ކޮޅަކުންކުރެ ކޮޅެއް ކުރެވުނުކަމާއި މެދު (ނުވަތަ ވީކަމާމެދު) ޔަޤީންނުވުމެވެ.
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على محمد و آله صحبه أجمعين و بعد: އިސްތަށީގައި ކަޅުކުލަ ޖެއްސުމަކީ ޙަރާމްވެގެންވާ ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނިގެންވާ ކަމެއްކަމަށް ޢިލްމުވެރިން
الحمدلله . الصلاة و السلام على أشرفالأنبياء و المرسلين. وبعد: ދީނީ ޢިލްމުވެރިންނަކީ ﷲގެ ދީނުގެ މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކެވެ. އެބައިމީހުންނަކީ ދީން އުނގެނި އެހެން މީސްތަކުންނަށް ޙައްޤު މަގު ބަޔާންކޮށްދޭ މީހުންނެވެ.
މުސްލިމަކަށްވުމަކީ ﷲ ދެއްވި ވަރަށް ބޮޑު ނިޢުމަތެކެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ތަޞައްވަރުކުރެވޭ ވަރަށްވުރެވެސް ބޮޑު ކަމެކެވެ.އެކަމަކީ އަޅުގަނޑުމެން އެޔަށްޓަކައި ޝުކުރުކުރަން ޖެހޭ އަދި އެކަމަށްޓަކައި ޙައްޤުތަކެއް އަދާކުރަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ. އެހެންނޫންނަމަ އެކަމަށް ރައްކާތެރިނުވެވި
ޝެެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ށ. ނަމާދުގެ ވާޖިބެއް އުނިވުން. ނަމާދުގެ ވާޖިބެއް ޤަޞްދުގައި އަޅައިފިނަމަ، އޭނާގެ ނަމާދު ބާޠިލުވާ ހުއްޓެވެ. ދެން ހަނދާން ނެތިގެން އުނިވެއްޖެނަމަ އަދި އެވާޖިބު އަދާކުރަންވީ މަޤާމުން
(ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން މެދުވެރިވާ ދެވަނަ ސަބަބު) ޝެެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ދެވަނައީ: ނަމާދުން އުނިވުން (ނުވަތަ ނަމާދުން މަދުވުން). ހ. ނަމާދުގެ ރުކުނެއް މަދުވުން. ނަމާދުކުރާ މީހާ އޭނާގެ ނަމާދުން
ޝެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ނަމާދު ފުރިހަމަ ނުކޮށް ސަލާމްދެވުން. ނަމާދު ފުރިހަމަ ނުކޮށް ސަލާމްދިނުމަކީ ނަމާދަށް އިތުރުވާ އިތުރުވުމެކެވެ.(އެތަނުގައި އިތުރުވުމަކަށް ވާގޮތަކީ ނަމާދުގެ ތެރެއިން(ފުރިހަމަނުވަނިސް) ސަލާމެއް އިތުރުވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ). ފަހެ ނަމާދުކުރާ
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. و بعد: މިފޮތަކީ ކުށު ސަޖިދަޖެހުމާއި ބެހޭގޮތުން ޢައްލާމާ މުޙައްމަދު ބިން ޞާލިޙް އަލްއުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ
އެކަލޭގެފާނަކީ އިމާމު، މުޙައްދިޘު، ޝަހީދު، ފަޤީހު މުޙައްމަދު ބިން އަޙުމަދު ބިން ސަހްލު އައްރަމްލީއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ކުންޔާއަކީ އަބޫބަކުރުއެވެ. އަދި ނިސްބަތްވެ ވަޑައިގަންނަވަނީ ނާބުލުސްއަށެވެ. އެކަލޭގެފާނު މަޝްހޫރު ވެވަޑައިގެންފައިވަނީ އިމާމު އިބުނު އައްނާބުލުސީގެ ނަމުންނެވެ.
ﷲ ޢައްޒަވަޖައްލަ ޣާސިޤު އެރުމާއި (ފާޅުވުމާއި)، އަދި ގޮށަށް ފުމޭ ސިޙުުރުވެރި ކާހިނުންނާއިި، އަދި ޙަސަދަވެރިޔާ ޙަސަދަވެރިވާ ހިނދާއި، މިކަންކަން ބަޔާންކުރައްވާފައިވަނީ، ސަބަބަކީ މި ހުރިހާ ބަލާވެރި ތިން ޙާލަތަކީވެސް ފޮރުވިފައިވާ ކަންކަމެވެ. ރޭގަނޑަގެ
އަދި ހަމަކަށަވަރުން ހަނދު (غَاسِق) އެއްކަމުގައިވަނީ އެއީ ރޭގަނޑުގައި އަރާއެއްޗެއްކަމުގައި ވާތީއެވެ. އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅު (وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ) މިއަންނަނީ މިބަސްފުޅު (من شر ما خلق)އަށް
ނަވާރަސަތޭކަ ހަތްދިހަ އަށްވަނަ އަހަރު އެމެރިކާގެ ލިޔުންތެރިޔެއްކަމަށްވާ މައިކަލް އެޗް.ހާރޓު އޭނާގެ ފޮތެއްކަމަށްވާ ދަ ހަންޑްރެޑް : އަ ރޭންކިން އޮފް ދަ މޮސްޓު އިންފުލުވެންޝަލް ޕާރސަންސް އިންދަ ހިސްޓުރީ. ( ތާރީޚުގައި އެންމެ
{بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ} މާނައީ: ﷲގެ އިސްމުފުޅުން ފަށަމެވެ. އެއިލާހަކީ ރަޙުމާނު ވަންތަ ރަޙީމްވަންތަ އިލާހެވެ. ) قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ *مِن شَرِّ مَا خَلَقَ * وَمِن شَرِّ
އައްދުރަރުލް ކާމިނާގައި މިފޮތުގައި (4/153) އިމާމު އިބުނު ޙަޖަރު ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވާފައިވެއެވެ. “މޮންގޯލުގެ(ތަތާރުންގެ) ބޮޑުންގެ ބަޔަކު ނަޞާރާ ދީނަށް ވަނުމުގެ އުފަލުގައި ވަރަށް ގިނަ މޮންގޯލުންނަށް ބޭއްވުނު ޙަފުލާއަކަށް، ބޮޑެތި ނަޞާރާއިންގެ ޖަމާޢަތެއް ދިޔައެވެ.
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على حبيبنا محمد و آله و صحبه أحمعين و بعد: ޢައްލާމާ އިބުނު އަލްޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “އިމާމު ރުކޫޢުގައި ވަނިކޮށް،
الحمد لله رب العالمين. والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. أما بعد: ބުދުތަކާއި ހިލަތަކާއި ގެރިތަކާއި އަދިވެސް އެނޫން އެތައްއެތައް މަޚުލޫޤުންތަކަކަށް އަޅުކަންކުރެވޭ ޤައުމުތައް ވަށައިގެންވާއިރު، މިކުޑަ ކުޑަ އިސްލާމީ
(ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން ޖެހޭ ތިންވަނަ ސަބަބު: ޝައްކުވުން.) ޝެެއިޚު ޢައްލާމާ އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ތިންވަނައީ: ޝައްކުވުން. ޝައްކަކީ އެއީ ދެކަމަކުންކުރެ ކޮޅަކުންކުރެ ކޮޅެއް ކުރެވުނުކަމާއި މެދު (ނުވަތަ ވީކަމާމެދު) ޔަޤީންނުވުމެވެ.
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على محمد و آله صحبه أجمعين و بعد: އިސްތަށީގައި ކަޅުކުލަ ޖެއްސުމަކީ ޙަރާމްވެގެންވާ ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނިގެންވާ ކަމެއްކަމަށް ޢިލްމުވެރިން
الحمدلله . الصلاة و السلام على أشرفالأنبياء و المرسلين. وبعد: ދީނީ ޢިލްމުވެރިންނަކީ ﷲގެ ދީނުގެ މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކެވެ. އެބައިމީހުންނަކީ ދީން އުނގެނި އެހެން މީސްތަކުންނަށް ޙައްޤު މަގު ބަޔާންކޮށްދޭ މީހުންނެވެ.
މުސްލިމަކަށްވުމަކީ ﷲ ދެއްވި ވަރަށް ބޮޑު ނިޢުމަތެކެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ތަޞައްވަރުކުރެވޭ ވަރަށްވުރެވެސް ބޮޑު ކަމެކެވެ.އެކަމަކީ އަޅުގަނޑުމެން އެޔަށްޓަކައި ޝުކުރުކުރަން ޖެހޭ އަދި އެކަމަށްޓަކައި ޙައްޤުތަކެއް އަދާކުރަން ޖެހޭ ކަމެކެވެ. އެހެންނޫންނަމަ އެކަމަށް ރައްކާތެރިނުވެވި
ޝެެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ށ. ނަމާދުގެ ވާޖިބެއް އުނިވުން. ނަމާދުގެ ވާޖިބެއް ޤަޞްދުގައި އަޅައިފިނަމަ، އޭނާގެ ނަމާދު ބާޠިލުވާ ހުއްޓެވެ. ދެން ހަނދާން ނެތިގެން އުނިވެއްޖެނަމަ އަދި އެވާޖިބު އަދާކުރަންވީ މަޤާމުން
(ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން މެދުވެރިވާ ދެވަނަ ސަބަބު) ޝެެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ދެވަނައީ: ނަމާދުން އުނިވުން (ނުވަތަ ނަމާދުން މަދުވުން). ހ. ނަމާދުގެ ރުކުނެއް މަދުވުން. ނަމާދުކުރާ މީހާ އޭނާގެ ނަމާދުން
ޝެއިޚު އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ނަމާދު ފުރިހަމަ ނުކޮށް ސަލާމްދެވުން. ނަމާދު ފުރިހަމަ ނުކޮށް ސަލާމްދިނުމަކީ ނަމާދަށް އިތުރުވާ އިތުރުވުމެކެވެ.(އެތަނުގައި އިތުރުވުމަކަށް ވާގޮތަކީ ނަމާދުގެ ތެރެއިން(ފުރިހަމަނުވަނިސް) ސަލާމެއް އިތުރުވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ). ފަހެ ނަމާދުކުރާ
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. و بعد: މިފޮތަކީ ކުށު ސަޖިދަޖެހުމާއި ބެހޭގޮތުން ޢައްލާމާ މުޙައްމަދު ބިން ޞާލިޙް އަލްއުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ
އެކަލޭގެފާނަކީ އިމާމު، މުޙައްދިޘު، ޝަހީދު، ފަޤީހު މުޙައްމަދު ބިން އަޙުމަދު ބިން ސަހްލު އައްރަމްލީއެވެ. އެކަލޭގެފާނުގެ ކުންޔާއަކީ އަބޫބަކުރުއެވެ. އަދި ނިސްބަތްވެ ވަޑައިގަންނަވަނީ ނާބުލުސްއަށެވެ. އެކަލޭގެފާނު މަޝްހޫރު ވެވަޑައިގެންފައިވަނީ އިމާމު އިބުނު އައްނާބުލުސީގެ ނަމުންނެވެ.
ﷲ ޢައްޒަވަޖައްލަ ޣާސިޤު އެރުމާއި (ފާޅުވުމާއި)، އަދި ގޮށަށް ފުމޭ ސިޙުުރުވެރި ކާހިނުންނާއިި، އަދި ޙަސަދަވެރިޔާ ޙަސަދަވެރިވާ ހިނދާއި، މިކަންކަން ބަޔާންކުރައްވާފައިވަނީ، ސަބަބަކީ މި ހުރިހާ ބަލާވެރި ތިން ޙާލަތަކީވެސް ފޮރުވިފައިވާ ކަންކަމެވެ. ރޭގަނޑަގެ
އަދި ހަމަކަށަވަރުން ހަނދު (غَاسِق) އެއްކަމުގައިވަނީ އެއީ ރޭގަނޑުގައި އަރާއެއްޗެއްކަމުގައި ވާތީއެވެ. އަދި ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާގެ މިބަސްފުޅު (وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ) މިއަންނަނީ މިބަސްފުޅު (من شر ما خلق)އަށް
ނަވާރަސަތޭކަ ހަތްދިހަ އަށްވަނަ އަހަރު އެމެރިކާގެ ލިޔުންތެރިޔެއްކަމަށްވާ މައިކަލް އެޗް.ހާރޓު އޭނާގެ ފޮތެއްކަމަށްވާ ދަ ހަންޑްރެޑް : އަ ރޭންކިން އޮފް ދަ މޮސްޓު އިންފުލުވެންޝަލް ޕާރސަންސް އިންދަ ހިސްޓުރީ. ( ތާރީޚުގައި އެންމެ
{بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ} މާނައީ: ﷲގެ އިސްމުފުޅުން ފަށަމެވެ. އެއިލާހަކީ ރަޙުމާނު ވަންތަ ރަޙީމްވަންތަ އިލާހެވެ. ) قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ *مِن شَرِّ مَا خَلَقَ * وَمِن شَرِّ
އައްދުރަރުލް ކާމިނާގައި މިފޮތުގައި (4/153) އިމާމު އިބުނު ޙަޖަރު ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވާފައިވެއެވެ. “މޮންގޯލުގެ(ތަތާރުންގެ) ބޮޑުންގެ ބަޔަކު ނަޞާރާ ދީނަށް ވަނުމުގެ އުފަލުގައި ވަރަށް ގިނަ މޮންގޯލުންނަށް ބޭއްވުނު ޙަފުލާއަކަށް، ބޮޑެތި ނަޞާރާއިންގެ ޖަމާޢަތެއް ދިޔައެވެ.
