އުޞޫލުލް ފިޤުހު

42ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ يُـخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {އިސްތިސްނާ، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ނައްޞުތަކުގައި ޢާއްމުކަމުގެ ލަފްޒުތަކުގެ ތެރެއިން ލަފްޒެއް ވާރިދުވެފައި، އިސްތިސްނާ

41ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمَفْهُومُ يُـخَصِّصُ العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މަފްހޫމު، ޢާއްމުކަން ޚާއްޞަ ކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: މަފްހޫމަކީ، އޭގެ ދެ ވައްތަރުކަމުގައިވާ މަފްހޫމުލްމުވާފަޤާއާއި މަފްހޫމުލްމުޚާލަފާ ހިމެނޭ ގޮތުން،

40ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): رُجُوعُ الضَّمِيْرِ إِلَى بَعْضِ أَفْرَادِ العَامِّ لَا يُـخَصِّصُهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ބައެއް އަފުރާދުންނަށް ޟަމީރު ރުޖޫޢަވުމަކުން، އެ ޚާއްޞައެއް ނުކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ

39ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): إِذَا وَافَقَ الـخَاصُّ حُكْمَ العَامِّ لَـمْ يُـخَصِّصْهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމުގެ ޙުކުމާ ޚާއްޞަ އެއްބަސްވެއްޖެނަމަ، އެއަކުން ޚާއްޞައެއް ނުކުރާނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޚާއްޞަކުރާ

38ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَـخْصِيْصُ القَطْعِيِّ بِالظَّنِّيِّ جَائِـزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޡައްނީން ޤަޠުޢީ ޚާއްޞަކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޤަޠުޢީކޮށް އޮތް ޢާއްމު ނައްޞެއް، އާޙާދު ޚަބަރާއި ޤިޔާސާއި

37ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): تَـخْصِيْصُ الأَخْبَارِ جَائِزٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚަބަރުތައް ޚާއްޞަކުރުން ހުއްދަ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ރިވާވެފައި ހުންނަ ޢާއްމު ލަފްޒު ހިމެނޭ ޚަބަރުތައް ޚާއްޞަކުރެވިދާނެއެވެ. މި ކަމާމެދު

36ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): لَا يَـمْتَنِعُ وُرُوْدُ اللَّفْظِ العَامِّ مَعَ اسْتِئْخَارِ الـمُخَصِّص عَنْهُ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢާއްމު ލަފްޒަށްވުރެ ޚާއްޞަކުރާ އެތި ފަސްވުމީ، ޢާއްމު ލަފްޒު ވާރިދުވުން މަނާކުރާނޭ

35ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): التَّخْصِيْصُ لَا يُقْبَلُ إِلَّا بِدَلِيْلٍ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދަލީލަކުން މެނުވީ ޚާއްޞަކުރުން ޤަބޫލެއް ނުކުރެވޭނެ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޚާއްޞަކުރެވިފައިވާކަން ދަލީލުކޮށްދޭ ދަލީލެއް ނެތި، ޤުރުއާނާއި

34ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـخَاصُّ لَا يَـحْـتَمِلُ البَيَانَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚާއްޞައިން ބަޔާނުގެ އިޙްތިމާލެއް ނުއުފެދޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޚާއްޞަ ލަފްޒަށް، އެ ލަފްޒު އިތުރަށް ބަޔާންކޮށްދީ އޭގެ

33ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـخَاصُّ يَتَنَاوَلُ مَدْلُولَهُ قَطْعًا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޚާއްޞައިން ދަލާލަތުކޮށްދޭ ކަންތަކަށް އެ އޮންނަނީ ޤަޠުޢީކޮށް} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޝަރުޢީ ނައްޞެއްގައި ޚާއްޞަ ލަފްޒެއް ވާރިދުވެއްޖެނަމަ،

32ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الأَفْعَالُ لَا عُمُومَ لَـهَا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢަމަލުތަކަށް ޢާއްމުކަން ލިބިގެނެއް ނުވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢަމަލުތަކުގައި ޢާއްމުކަން އޮންނަކަމަށް ދަޢުވާކުރުން ޞައްޙައެއް ނޫނެވެ. އަދި

31ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الوَقَائِـعُ العَيْنِيَّةُ لَا عُمُومَ لَـهَا މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ޢައިނިއްޔަ ހާދިސާތަކަށް ޢާއްމުކަން ލިބިގެނެއް ނުވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ވަކި މީހަކަށް ހާދިސާއެއް ހިނގުމުން، އެ

30ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): نَفيُ الـمُسَاوَاةِ بَيْـنَ شَيْئَيْـنِ يَقْتَضِي العُمُومَ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ދެ އެއްޗެއްގެ މެދުގައި ހަމަހަމަކަން ނަފީކުރުމުން ޢާއްމުވުން ލާޒިމުކުރޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ދެ އެއްޗެއްގެ

29ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمَجَازُ لَهُ عُمُومٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މަޖާޒަށް ޢާއްމުކަން ލިބިގެންވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޙަޤީޤަތެކޭ އެއްގޮތަށް ހަމަ އެފަދައިން މަޖާޒަށް ވެސް ޢާއްމުކަން ކުރިމަތިވެއެވެ. ސަބަބަކީ،

28ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الـمَفهُومُ لَهُ عُمُومٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {މަފްހޫމަށް ޢާއްމުކަން ލިބިގެންވޭ} މި ޤަވާޢިދުގެ މުރާދު: ޢިބާރާތުގެ މަފްހޫމަށް ޢާއްމުކަމެއް ލިބިގެންވެއެވެ. އެއީ، އެ ޢިބާރާތުގެ މަންޠޫޤުގައިވާ މިންވަރުގެ

27ވަނަ ޤަވާޢިދު (ޖުމްލަ 189): الاِسْتِثْنَاءُ عَقِبَ الـجُمَلِ الـمُتَعَاطفَةِ عَائِدٌ إِلَى الـجَمِيْعِ مَا لَـمْ يَـمْنَعْ مَانِـعٌ މި ޤަވާޢިދުގެ ތަރުޖަމާ: {ގުޅިގެން އައިސްފައިވާ ޖުމްލަތަކަކަށްފަހު އަންނަ އިސްތިސްނާ، މަނާކުރާނޭ ހުރަހެއް