އިސްލާމީ ޝަރީޢަތުގައި ވަރި ޝަރުޢުކުރެއްވުން 10
ހަތްވަނަ ޙުކުމް
(الطلاق مَرَّتَانِ) [سورة البقرة:229] މާނައީ: “ވަރިކުރުންވަނީ ދެފަހަރުއެވެ” މިއާޔަތުގެ މުރާދަކީ ކޮބާ؟
ހަތްވަނަ ޙުކުމް
(الطلاق مَرَّتَانِ) [سورة البقرة:229] މާނައީ: “ވަރިކުރުންވަނީ ދެފަހަރުއެވެ” މިއާޔަތުގެ މުރާދަކީ ކޮބާ؟
ސުވާލު: އަންހެނުން އަނގޮޓި އެޅުމާއި ގުޅޭގޮތުން، އެކަނބަލުންގެ ޝަހާދަތް އިނގިލީގައި ނުވަތަ ބޮޑުވައި އިނގިލީގައި އަނގޮޓި އެޅުމަކީ ކާފިރުންނާ ވައްތަރުވުމުގެތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެއް ކަމުގައި ބައެއް ވާހަކަތައް ފެތުރިފައިވެއެވެ. މިކަމުގައި އޮތް ގޮތް އޮޅުންފިލުވައިދެއްވިދާނެތޯއެވެ؟
ޒަކާތުގެ ހުރިހާ މުދަލެއްގައިވެސް ފުރިހަމައަށް މިލްކުވުމަކީ ޝަރުޠުވެގެންވާ ކަމެކެވެ.
ހަވަނަ ޙުކުމް އެއް ލަފުޒުން ނުވަތަ އެއް މަޖުލީހެއްގައި ތިން ވަރިކޮށްފިކަމުގައިވާނަމަ އެވަރިވާނީ ތިންފަށް ވަރިއަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އެއް ވަރިއަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ﴿الطلاق مَرَّتَانِ﴾
ފަސްވަނަ ޙުކުމް ރަޖުޢީވަރި ރަޖުޢީ ވަރިއަކީ، ފިރިހެނުން އެބައިމީހުންގެ އަނބިން ވަރިކުރުމަށްފަހު، އާ ޢިއްދައަކާއި، އާރަނަކާ ނުލާ ކައިވެނި އަނބުރާ ގެނައުމުގެ ޙައްޤު ލިބިގެންވާ ވަރިއެވެ. އަދި ކައިވެނި ރުޖޫޢަކުރާކަށް އަނބިމީހާގެ ރުހުމެއް
ތަޢާރަފު ޢުރްފަކީ: ބަހުގެ ގޮތުން: – އެއީ النّكر (މާނައީ: އެއްޗެއް ނޭނގުމާއި ވަކިނުވުމުގެ) އިދިކޮޅުސިފައެވެ. – އަދި الاعتراف (މާނައީ: އިޢުތިރާފުވުން) މިލަފްޒުން ނެގޭ އިސްމެވެ. އަދި އުސްތަންތަނަށްވެސް މިފަދައިން ކިޔައެވެ.
ހަތަރުވަނަ ޙުކުމް މިއާޔަތުގައިވާ ޙުކުމްތަށް ހުރިހާ ވަރިކުރުމަކަށް އާންމުވެގެން ވޭހެއްޔެވެ؟ ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “والمطلقات يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ”(سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި ވަރިކުރެވިފައިވާ އަންހެނުން އެކަނބަލުންގެ ނަފުސުތަކަށްޓަކައި އިންތިޒާރުކުރާ ހުށިކަމެވެ.” މި
ތިންވަނަ ޙުކުމް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “وَلاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ الله في أَرْحَامِهِنَّ “ (سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި، އެކަނބަލުންގެ رَحِم ތަކުގައި اللَّه ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ
ޒަކާތް ވާޖިބުވުމުގައި ބުއްދިސަލާމަތުންހުރުމާއި، ބާލިޣުވުން ޝަރުޠުވެގެން ނުވެއެވެ.
ސުވާލު: މީހަކަށް އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ހުރެ ކުރެވިދާނެތޯ ނުވަތަ މުދައްރިސަކަށް ކިޔަވާ ކުދިންތަކަކާ އެކު އިސްތިސްޤާ ނަމާދުމަދަރުސާގައި ކުރެވިދާނެތޯއެވެ؟ —————————— ޖަވާބު: ފިޤްހު ޢިލުމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކަށް ބަލާލާއިރު އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ކުރުންވެސް
ޒަކާތް ވާޖިބުވުމުގެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި މުދަލުގެ ވެރިފަރާތަކީ މިނިވަނަކު ކަމުގައިވުން ޝަރުޠުވެގެންވެއެވެ.
ޒަކާތް ވާޖިބުވާނީ މުސްލިމުންގެ މައްޗަށެވެ. އަދި އެއްވެސްގޮތަކަށް އިސްލާމްނުވެހުރި ކާފަރެއްގެ މައްޗަށް ޒަކާތްދިނުމެއް ނުވެއެވެ.
ސުވާލު: ޟުޙާ ނަމާދު ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ކުރާނަމަ ކުރާނީ ކިތައް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ކުރެއްވިފަދައިން އަށް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އެ ނަމާދުގައި ކިޔަވަނީ ކޮން ސޫރަތްތަކެއް
ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އާއި މުޚާތަބު ކުރައްވައި ވަޙީ ކުރައްވާފައިވަނީ يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ ﴿١﴾ قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿٢﴾ نِّصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿٣﴾ أَوْ زِدْ
ބަންގީގެ ކަލިމަތައް މުއައްޛިނުގެ ފަހަތުން ކިޔުން ސުންނަތް ވެގެންވުން ބަންގިގޮވާ އަޑު އިވޭމީހާ، މުއައްޛިނުގެ ފަހަތުން ސިއްރުން ބަންގީގެ ކަލިމަތައް ތަކުރާރު ކުރަމުން ގެންދިއުން ސުންނަތް ވެގެންވެއެވެ. އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަށްވެސް މެއެވެ. އަދި މިސްކިތަށް
ބަންގި ޝަރުޢުކުރެއްވުން: ޢަބްދުﷲ ބުން ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން އިމާމް ބުޚާރީއާއި އިމާމް މުސްލިމް ރިވާކުރައްވާފައިވާފައިވެއެވެ. މުސްލިމުން ފުރަމަތަމަ މަދީނާއަށް ހިޖުރަކުރެއްވި ދުވަސްވަރު، ނަމާދު ވަގުތު ވާނޭ އިރަކަށް އިންތިޒާރު ކުރުމަށްޓަކައި މީސްތަކުން
ހަތްވަނަ ޙުކުމް
(الطلاق مَرَّتَانِ) [سورة البقرة:229] މާނައީ: “ވަރިކުރުންވަނީ ދެފަހަރުއެވެ” މިއާޔަތުގެ މުރާދަކީ ކޮބާ؟
ސުވާލު: އަންހެނުން އަނގޮޓި އެޅުމާއި ގުޅޭގޮތުން، އެކަނބަލުންގެ ޝަހާދަތް އިނގިލީގައި ނުވަތަ ބޮޑުވައި އިނގިލީގައި އަނގޮޓި އެޅުމަކީ ކާފިރުންނާ ވައްތަރުވުމުގެތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެއް ކަމުގައި ބައެއް ވާހަކަތައް ފެތުރިފައިވެއެވެ. މިކަމުގައި އޮތް ގޮތް އޮޅުންފިލުވައިދެއްވިދާނެތޯއެވެ؟
ޒަކާތުގެ ހުރިހާ މުދަލެއްގައިވެސް ފުރިހަމައަށް މިލްކުވުމަކީ ޝަރުޠުވެގެންވާ ކަމެކެވެ.
ހަވަނަ ޙުކުމް އެއް ލަފުޒުން ނުވަތަ އެއް މަޖުލީހެއްގައި ތިން ވަރިކޮށްފިކަމުގައިވާނަމަ އެވަރިވާނީ ތިންފަށް ވަރިއަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އެއް ވަރިއަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. ﴿الطلاق مَرَّتَانِ﴾
ފަސްވަނަ ޙުކުމް ރަޖުޢީވަރި ރަޖުޢީ ވަރިއަކީ، ފިރިހެނުން އެބައިމީހުންގެ އަނބިން ވަރިކުރުމަށްފަހު، އާ ޢިއްދައަކާއި، އާރަނަކާ ނުލާ ކައިވެނި އަނބުރާ ގެނައުމުގެ ޙައްޤު ލިބިގެންވާ ވަރިއެވެ. އަދި ކައިވެނި ރުޖޫޢަކުރާކަށް އަނބިމީހާގެ ރުހުމެއް
ތަޢާރަފު ޢުރްފަކީ: ބަހުގެ ގޮތުން: – އެއީ النّكر (މާނައީ: އެއްޗެއް ނޭނގުމާއި ވަކިނުވުމުގެ) އިދިކޮޅުސިފައެވެ. – އަދި الاعتراف (މާނައީ: އިޢުތިރާފުވުން) މިލަފްޒުން ނެގޭ އިސްމެވެ. އަދި އުސްތަންތަނަށްވެސް މިފަދައިން ކިޔައެވެ.
ހަތަރުވަނަ ޙުކުމް މިއާޔަތުގައިވާ ޙުކުމްތަށް ހުރިހާ ވަރިކުރުމަކަށް އާންމުވެގެން ވޭހެއްޔެވެ؟ ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “والمطلقات يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ”(سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި ވަރިކުރެވިފައިވާ އަންހެނުން އެކަނބަލުންގެ ނަފުސުތަކަށްޓަކައި އިންތިޒާރުކުރާ ހުށިކަމެވެ.” މި
ތިންވަނަ ޙުކުމް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “وَلاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ الله في أَرْحَامِهِنَّ “ (سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި، އެކަނބަލުންގެ رَحِم ތަކުގައި اللَّه ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ
ޒަކާތް ވާޖިބުވުމުގައި ބުއްދިސަލާމަތުންހުރުމާއި، ބާލިޣުވުން ޝަރުޠުވެގެން ނުވެއެވެ.
ސުވާލު: މީހަކަށް އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ހުރެ ކުރެވިދާނެތޯ ނުވަތަ މުދައްރިސަކަށް ކިޔަވާ ކުދިންތަކަކާ އެކު އިސްތިސްޤާ ނަމާދުމަދަރުސާގައި ކުރެވިދާނެތޯއެވެ؟ —————————— ޖަވާބު: ފިޤްހު ޢިލުމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކަށް ބަލާލާއިރު އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ކުރުންވެސް
ޒަކާތް ވާޖިބުވުމުގެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި މުދަލުގެ ވެރިފަރާތަކީ މިނިވަނަކު ކަމުގައިވުން ޝަރުޠުވެގެންވެއެވެ.
ޒަކާތް ވާޖިބުވާނީ މުސްލިމުންގެ މައްޗަށެވެ. އަދި އެއްވެސްގޮތަކަށް އިސްލާމްނުވެހުރި ކާފަރެއްގެ މައްޗަށް ޒަކާތްދިނުމެއް ނުވެއެވެ.
ސުވާލު: ޟުޙާ ނަމާދު ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ކުރާނަމަ ކުރާނީ ކިތައް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ކުރެއްވިފަދައިން އަށް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އެ ނަމާދުގައި ކިޔަވަނީ ކޮން ސޫރަތްތަކެއް
ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އާއި މުޚާތަބު ކުރައްވައި ވަޙީ ކުރައްވާފައިވަނީ يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ ﴿١﴾ قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿٢﴾ نِّصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿٣﴾ أَوْ زِدْ
ބަންގީގެ ކަލިމަތައް މުއައްޛިނުގެ ފަހަތުން ކިޔުން ސުންނަތް ވެގެންވުން ބަންގިގޮވާ އަޑު އިވޭމީހާ، މުއައްޛިނުގެ ފަހަތުން ސިއްރުން ބަންގީގެ ކަލިމަތައް ތަކުރާރު ކުރަމުން ގެންދިއުން ސުންނަތް ވެގެންވެއެވެ. އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަށްވެސް މެއެވެ. އަދި މިސްކިތަށް
ބަންގި ޝަރުޢުކުރެއްވުން: ޢަބްދުﷲ ބުން ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން އިމާމް ބުޚާރީއާއި އިމާމް މުސްލިމް ރިވާކުރައްވާފައިވާފައިވެއެވެ. މުސްލިމުން ފުރަމަތަމަ މަދީނާއަށް ހިޖުރަކުރެއްވި ދުވަސްވަރު، ނަމާދު ވަގުތު ވާނޭ އިރަކަށް އިންތިޒާރު ކުރުމަށްޓަކައި މީސްތަކުން