ފަސްވަނަ ޙުކުމް ރަޖުޢީވަރި ރަޖުޢީ ވަރިއަކީ، ފިރިހެނުން އެބައިމީހުންގެ އަނބިން ވަރިކުރުމަށްފަހު، އާ ޢިއްދައަކާއި، އާރަނަކާ ނުލާ ކައިވެނި އަނބުރާ ގެނައުމުގެ ޙައްޤު ލިބިގެންވާ ވަރިއެވެ. އަދި ކައިވެނި ރުޖޫޢަކުރާކަށް އަނބިމީހާގެ ރުހުމެއް
ތަޢާރަފު ޢުރްފަކީ: ބަހުގެ ގޮތުން: – އެއީ النّكر (މާނައީ: އެއްޗެއް ނޭނގުމާއި ވަކިނުވުމުގެ) އިދިކޮޅުސިފައެވެ. – އަދި الاعتراف (މާނައީ: އިޢުތިރާފުވުން) މިލަފްޒުން ނެގޭ އިސްމެވެ. އަދި އުސްތަންތަނަށްވެސް މިފަދައިން ކިޔައެވެ.
ހަތަރުވަނަ ޙުކުމް މިއާޔަތުގައިވާ ޙުކުމްތަށް ހުރިހާ ވަރިކުރުމަކަށް އާންމުވެގެން ވޭހެއްޔެވެ؟ ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “والمطلقات يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ”(سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި ވަރިކުރެވިފައިވާ އަންހެނުން އެކަނބަލުންގެ ނަފުސުތަކަށްޓަކައި އިންތިޒާރުކުރާ ހުށިކަމެވެ.” މި
ތިންވަނަ ޙުކުމް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “وَلاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ الله في أَرْحَامِهِنَّ “ (سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި، އެކަނބަލުންގެ رَحِم ތަކުގައި اللَّه ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ
ޒަކާތް ވާޖިބުވުމުގައި ބުއްދިސަލާމަތުންހުރުމާއި، ބާލިޣުވުން ޝަރުޠުވެގެން ނުވެއެވެ.
ސުވާލު: މީހަކަށް އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ހުރެ ކުރެވިދާނެތޯ ނުވަތަ މުދައްރިސަކަށް ކިޔަވާ ކުދިންތަކަކާ އެކު އިސްތިސްޤާ ނަމާދުމަދަރުސާގައި ކުރެވިދާނެތޯއެވެ؟ —————————— ޖަވާބު: ފިޤްހު ޢިލުމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކަށް ބަލާލާއިރު އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ކުރުންވެސް
ޒަކާތް ވާޖިބުވުމުގެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި މުދަލުގެ ވެރިފަރާތަކީ މިނިވަނަކު ކަމުގައިވުން ޝަރުޠުވެގެންވެއެވެ.
ޒަކާތް ވާޖިބުވާނީ މުސްލިމުންގެ މައްޗަށެވެ. އަދި އެއްވެސްގޮތަކަށް އިސްލާމްނުވެހުރި ކާފަރެއްގެ މައްޗަށް ޒަކާތްދިނުމެއް ނުވެއެވެ.
ސުވާލު: ޟުޙާ ނަމާދު ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ކުރާނަމަ ކުރާނީ ކިތައް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ކުރެއްވިފަދައިން އަށް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އެ ނަމާދުގައި ކިޔަވަނީ ކޮން ސޫރަތްތަކެއް
ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އާއި މުޚާތަބު ކުރައްވައި ވަޙީ ކުރައްވާފައިވަނީ يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ ﴿١﴾ قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿٢﴾ نِّصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿٣﴾ أَوْ زِدْ
ބަންގީގެ ކަލިމަތައް މުއައްޛިނުގެ ފަހަތުން ކިޔުން ސުންނަތް ވެގެންވުން ބަންގިގޮވާ އަޑު އިވޭމީހާ، މުއައްޛިނުގެ ފަހަތުން ސިއްރުން ބަންގީގެ ކަލިމަތައް ތަކުރާރު ކުރަމުން ގެންދިއުން ސުންނަތް ވެގެންވެއެވެ. އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަށްވެސް މެއެވެ. އަދި މިސްކިތަށް
ބަންގި ޝަރުޢުކުރެއްވުން: ޢަބްދުﷲ ބުން ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން އިމާމް ބުޚާރީއާއި އިމާމް މުސްލިމް ރިވާކުރައްވާފައިވާފައިވެއެވެ. މުސްލިމުން ފުރަމަތަމަ މަދީނާއަށް ހިޖުރަކުރެއްވި ދުވަސްވަރު، ނަމާދު ވަގުތު ވާނޭ އިރަކަށް އިންތިޒާރު ކުރުމަށްޓަކައި މީސްތަކުން
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. و بعد: އެޕްރީލް ފޫލް ދުވަހަކީ ކޮބާ؟ އެޕްރީލް ފޫލް ދުވަހަކީ މީހުންނަށް ދޮގުހެދުމާއި އޮޅުވާލުން ހިމެނޭ ގޮތުގެ
އިސްލާމްދީނުގައި ޢާއްމުގޮތެއްގައި ހުރިހާ ކަބޯތަކެއްޗެއްވަނީ ހުއްދަ ކުރައްވައި ޙަލާލް ކުރައްވައިފައެވެ. ހަރާމްކުރެއްވި އެއްޗެއް ފިޔަވައެވެ. މިސާލަކަށް އޫރުމަސް، މުޅަތަކެތި، ބަނގުރާ، އަދި ﷲގެ އިސްމުފުޅު ނުގަނެ ކަތިލެވޭތަކެއްޗަކީ ކަނޑައެޅިގެން ހަރާމް އެއްޗިއްސެވެ. ނަމަވެސް ޤުރުއާނުގައި
ނަމާދު ވަގުތު ފާއިތުވުމުގެ ސަބަބުން ފަހުން ގިނަ ނަމާދުތަކެއް އެއްކޮށްކުރާ މީހާގެ ބަންގި އާއި ޤަމަތް: ނިދުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ހަނދާން ނެތުމުގެ ސަބަބުން ނަމާދެއް ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނައިންވެސް ނަމާދުތަކެއް ވަގުތުން ފާއިތުވެއްޖެނަމަ،
މި އާޔަތުގައިވާ ބީހުމުގެ އެންމެ ރަނގަޅު މާނައަކީ ޖިމާޢުވުމެވެ. މި އާޔަތުގައި އެ ބުނާ, ތިޔަބައިމީހުން ބީހުން, އޭގެ މާނައަކީ ތިޔަބައިމީހުން ޖިމާޢުވުމެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އެ ބީހުމެއްގައި ޖިމާޢުވުމެއްނުވާ، ބޮސް ދިނުމާއި، އަތުގައި އެކުލެވިގެންވާ
ފަސްވަނަ ޙުކުމް ރަޖުޢީވަރި ރަޖުޢީ ވަރިއަކީ، ފިރިހެނުން އެބައިމީހުންގެ އަނބިން ވަރިކުރުމަށްފަހު، އާ ޢިއްދައަކާއި، އާރަނަކާ ނުލާ ކައިވެނި އަނބުރާ ގެނައުމުގެ ޙައްޤު ލިބިގެންވާ ވަރިއެވެ. އަދި ކައިވެނި ރުޖޫޢަކުރާކަށް އަނބިމީހާގެ ރުހުމެއް
ތަޢާރަފު ޢުރްފަކީ: ބަހުގެ ގޮތުން: – އެއީ النّكر (މާނައީ: އެއްޗެއް ނޭނގުމާއި ވަކިނުވުމުގެ) އިދިކޮޅުސިފައެވެ. – އަދި الاعتراف (މާނައީ: އިޢުތިރާފުވުން) މިލަފްޒުން ނެގޭ އިސްމެވެ. އަދި އުސްތަންތަނަށްވެސް މިފަދައިން ކިޔައެވެ.
ހަތަރުވަނަ ޙުކުމް މިއާޔަތުގައިވާ ޙުކުމްތަށް ހުރިހާ ވަރިކުރުމަކަށް އާންމުވެގެން ވޭހެއްޔެވެ؟ ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “والمطلقات يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ”(سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި ވަރިކުރެވިފައިވާ އަންހެނުން އެކަނބަލުންގެ ނަފުސުތަކަށްޓަކައި އިންތިޒާރުކުރާ ހުށިކަމެވެ.” މި
ތިންވަނަ ޙުކުމް ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރެއްވިއެވެ. “وَلاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ الله في أَرْحَامِهِنَّ “ (سورة البقرة:228) މާނައީ: “އަދި، އެކަނބަލުންގެ رَحِم ތަކުގައި اللَّه ޚަލްޤުކުރައްވާފައިވާ
ޒަކާތް ވާޖިބުވުމުގައި ބުއްދިސަލާމަތުންހުރުމާއި، ބާލިޣުވުން ޝަރުޠުވެގެން ނުވެއެވެ.
ސުވާލު: މީހަކަށް އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ހުރެ ކުރެވިދާނެތޯ ނުވަތަ މުދައްރިސަކަށް ކިޔަވާ ކުދިންތަކަކާ އެކު އިސްތިސްޤާ ނަމާދުމަދަރުސާގައި ކުރެވިދާނެތޯއެވެ؟ —————————— ޖަވާބު: ފިޤްހު ޢިލުމުވެރިންގެ ބަސްފުޅުތަކަށް ބަލާލާއިރު އިސްތިސްޤާ ނަމާދު އެކަނި ކުރުންވެސް
ޒަކާތް ވާޖިބުވުމުގެ ޝަރުޠުތަކުގެ ތެރޭގައި މުދަލުގެ ވެރިފަރާތަކީ މިނިވަނަކު ކަމުގައިވުން ޝަރުޠުވެގެންވެއެވެ.
ޒަކާތް ވާޖިބުވާނީ މުސްލިމުންގެ މައްޗަށެވެ. އަދި އެއްވެސްގޮތަކަށް އިސްލާމްނުވެހުރި ކާފަރެއްގެ މައްޗަށް ޒަކާތްދިނުމެއް ނުވެއެވެ.
ސުވާލު: ޟުޙާ ނަމާދު ދާއިމީ ގޮތެއްގައި ކުރާނަމަ ކުރާނީ ކިތައް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم ކުރެއްވިފަދައިން އަށް ރަކުޢަތް ހެއްޔެވެ؟ އަދި އެ ނަމާދުގައި ކިޔަވަނީ ކޮން ސޫރަތްތަކެއް
ﷲ ތަޢާލާ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ރަސޫލުﷲ صلى الله عليه وسلم އާއި މުޚާތަބު ކުރައްވައި ވަޙީ ކުރައްވާފައިވަނީ يَا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ ﴿١﴾ قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿٢﴾ نِّصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِيلًا ﴿٣﴾ أَوْ زِدْ
ބަންގީގެ ކަލިމަތައް މުއައްޛިނުގެ ފަހަތުން ކިޔުން ސުންނަތް ވެގެންވުން ބަންގިގޮވާ އަޑު އިވޭމީހާ، މުއައްޛިނުގެ ފަހަތުން ސިއްރުން ބަންގީގެ ކަލިމަތައް ތަކުރާރު ކުރަމުން ގެންދިއުން ސުންނަތް ވެގެންވެއެވެ. އަންހެނުންނާއި ފިރިހެނުންނަށްވެސް މެއެވެ. އަދި މިސްކިތަށް
ބަންގި ޝަރުޢުކުރެއްވުން: ޢަބްދުﷲ ބުން ޢުމަރު ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުގެ ކިބައިން އިމާމް ބުޚާރީއާއި އިމާމް މުސްލިމް ރިވާކުރައްވާފައިވާފައިވެއެވެ. މުސްލިމުން ފުރަމަތަމަ މަދީނާއަށް ހިޖުރަކުރެއްވި ދުވަސްވަރު، ނަމާދު ވަގުތު ވާނޭ އިރަކަށް އިންތިޒާރު ކުރުމަށްޓަކައި މީސްތަކުން
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على أشرف الأنبياء والمرسلين. و بعد: އެޕްރީލް ފޫލް ދުވަހަކީ ކޮބާ؟ އެޕްރީލް ފޫލް ދުވަހަކީ މީހުންނަށް ދޮގުހެދުމާއި އޮޅުވާލުން ހިމެނޭ ގޮތުގެ
އިސްލާމްދީނުގައި ޢާއްމުގޮތެއްގައި ހުރިހާ ކަބޯތަކެއްޗެއްވަނީ ހުއްދަ ކުރައްވައި ޙަލާލް ކުރައްވައިފައެވެ. ހަރާމްކުރެއްވި އެއްޗެއް ފިޔަވައެވެ. މިސާލަކަށް އޫރުމަސް، މުޅަތަކެތި، ބަނގުރާ، އަދި ﷲގެ އިސްމުފުޅު ނުގަނެ ކަތިލެވޭތަކެއްޗަކީ ކަނޑައެޅިގެން ހަރާމް އެއްޗިއްސެވެ. ނަމަވެސް ޤުރުއާނުގައި
ނަމާދު ވަގުތު ފާއިތުވުމުގެ ސަބަބުން ފަހުން ގިނަ ނަމާދުތަކެއް އެއްކޮށްކުރާ މީހާގެ ބަންގި އާއި ޤަމަތް: ނިދުމުގެ ސަބަބުން ނުވަތަ ހަނދާން ނެތުމުގެ ސަބަބުން ނަމާދެއް ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނައިންވެސް ނަމާދުތަކެއް ވަގުތުން ފާއިތުވެއްޖެނަމަ،
މި އާޔަތުގައިވާ ބީހުމުގެ އެންމެ ރަނގަޅު މާނައަކީ ޖިމާޢުވުމެވެ. މި އާޔަތުގައި އެ ބުނާ, ތިޔަބައިމީހުން ބީހުން, އޭގެ މާނައަކީ ތިޔަބައިމީހުން ޖިމާޢުވުމެވެ. އެހެނެއްކަމަކު އެ ބީހުމެއްގައި ޖިމާޢުވުމެއްނުވާ، ބޮސް ދިނުމާއި، އަތުގައި އެކުލެވިގެންވާ
