ކުންޔާ (އަބޫ ނުވަތަ އުންމު ކުރިޔަށްލައިގެން ކިޔޭ ނަންތައް…) 4
އަދި އަންހެން ދަރިއަކަށް ނިސްބަތްކޮށް ކުންޔާ ކިޔުމަކީވެސް މަނާވެގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.
އަދި އަންހެން ދަރިއަކަށް ނިސްބަތްކޮށް ކުންޔާ ކިޔުމަކީވެސް މަނާވެގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.
އެންމެ ރަނގަޅުގޮތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ ދޮށީ ދަރިއަށް ނިސްބަތްކޮށް ކުންޔާދިނުމެވެ.
ކުންޔާއަކީ، ތިމާއަށް ލިބިފައިވާ ދަރިންގެ ތެރެއިން އެންމެ ދޮށީ ދަރިއަށް ނިސްބަތްކޮށް ކިޔާފައިވާ ކުންޔާއަކަށްވުންވެސް ލާޒިމެއްނޫނެވެ.
ކުންޔާއަކީ އަމިއްލަ ނަމާއި ލަޤަބު ފިޔަވާ “އަބޫ” ނުވަތަ “އުންމު” ކުރިއަށް ލައިގެންކިޔޭ ކޮންމެ ނަމެކެވެ. މިގޮތުން ކުންޔާ ކިޔައި އުޅެނީ، ލަޤަބާއި ޚިލާފަށް، މީހަކަށް މަދަހަކިޔުމުގެ ގޮތުން ނުވަތަ މާތްކޮށްހިތުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެއާ ޚިލާފަށް މީހަކަށް މަދަހަ ކިޔުމުގެ ގޮތުންވެސް ނުވަތަ މީހަކު ދަށްކޮށް ނިކަމެތިކޮށްލުމުގެ ގޮތުންވެސް ލަޤަބު ކިޔައިފާނެއެވެ.
ތަރުޖަމާގެ މުޤައްދިމާ الحمد لله رب العالمين. الصلاة والسلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد. ދެން ފަހެ އެންމެ ތެދުހައްދަވާ، އެބޭކަލެއްގެ ބަސް ތެދުކުރެއްވިފައިވާ އެބޭކަލެއްގެ ބަސްފުޅުތަކަކީ ﷲގެ
މުޙައްރަމު މަހުގެ އެންމެ ޚާއްޞަ ރޯދައަކީ ޢާޝޫރާ ދުވަހު (މުޙައްރަމު މަހުގެ 10 ވަނަ ދުވަހު) ހިފާ ރޯދައެވެ. އެ ދުވަހު ރޯދަ ހިފުމުގެ ސަބަބުން ވޭތުވެދިޔަ އަހަރުގެ ފާފަތައް ފުހެވިގެން ދެއެވެ
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله صحبه أجمعبن. أما بعد : ޢަރަފާތްދުވަހަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެންމެ މާތްކުރެއްވި ދުވަސްތަކުގެ ތެރެއިން
އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު ބުން ޞާލިޙް އަލްޢުޘައިމީން – رحمه الله – އަށް ސުވާލު ދެންނެވުނެވެ: ޙައްޖު ދުވަސް ހުކުރު ދުވަހަކަށް ވުމުން އެދުވަސް މާތް ވެގެންވާކަމަށް ނަބިއްޔާ – صلى الله عليه
ޛުލްޙިއްޖާ މަހުގެ ފުރަތަމަ 10 ދުވަހަކީ އަހަރުގެ އެންމެ މާތް ދުވަސްތަކެވެ.
އިންސާނާގެ އަޚުލާޤު ގޯސްވުމުގެ ބަލިމަޑުކަމަށް ނަމާދުގެ ސަބަބުން ފަރުވާލިބެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْـمُنْكَرِ[العنكبوت 45] މާނައީ: “ހަމަކަށަވަރުން ނަމާދަކީ ފާޙިޝްކަންތައްތަކާއި މުންކަރާތްތައް ނަހީކުރާ ކަމެކެވެ.” ނަމާދަކީ ރަސޫލުﷲ
1- ނަޙްރުގެ ދުވަހުގައި ހިލައުކުމުގެ ކުރިން މިނާއިން މައްކާއަށް އައިސް ވަދާޢުގެ ޠަވާފުކުރުން އަދި އޭގެ ފަހުގައި މިނާއަށް އެނބުރި ގޮސް ޖަމުރާތަކަށް ހިލައުކުމަށްފަހު އެމީހުންގެ ޤައުމަށް ފުރައިގެން ދިޔުން: މިއީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް
ޞަޙީޙައިންގައި އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. أُمِرَ النَّاسُ أَنْ يَكُونَ، آخِرُ عَهْدِهِمْ بِالْبَيْتِ إِلاَّ أَنَّهُ خُفِّفَ عَنِ الْحَائِضِ. މާނައީ:
1- ކޮންމެ ގޮތަކުންވެސް މުދުދަލިފާއިން ހިލަ ހޮވަންޖެހޭނެ ކަމަށް އިޢުތިޤާދުކުރުން: އެހެންކަމުން އެބައިމީހުން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި ހިލަހޮވުމަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދެއެވެ. އެއިން ހިލަކޮޅެއް ގެއްލިއްޖެނަމަ އެކަމާ ދެރަވެ ހިތާމަކޮށް، އެބައިމީހުންގެ ރައްޓެހިން ގާތުން،
ޖަމުރާއަށް ހިލައުކުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޖަމުރަތުލް ޢަޤަބާއަށް (އެއީ އެންމެ ދުރު ޖަމުރާއެވެ. ނުވަތަ މައްކާއާ އެންމެ ކައިރި ޖަމުރާއެވެ.) ހަތް ހިލަކޮޅު، ނަޙްރުގެ ދުވަހުގެ ހެނދުނުގައި އުއްކެވި ކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ.
ޢަރަފާތުގައި ތިބުން ޢަރަފާތު ދުވަހު ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ނަމިރާގައި، އިރު މެދު ޖެހެންދެން މަޑުކުރައްވާ، އޭގެ ފަހުގައި ސަވާރީގައި ދަތުރުކުރައްވާ، ފައިބާވަޑައިގެން މެންދުރު ނަމާދާއި ޢަޞްރު ނަމާދު، އެއް ބަންގިއާއި ދެޤަމަތް
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޞަފާ ފަރުބަދައާ ކައިރިވެވަޑައިގަތުމުން {إِنَّ الصَّفَا وَالْـمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللهِ}މިފަދައިން ވިދާޅުވިކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. އޭގެފަހުގައި ކަޢުބާ ފެނިއްޖައުމަށް ދަންދެން ފަރުބަދައަށް އަރައިވަޑައިގެން ކަޢުބާއަށް ކުރިމަތިލައްވައި ދެއަތް އުފުއްލަވައި
އަދި އަންހެން ދަރިއަކަށް ނިސްބަތްކޮށް ކުންޔާ ކިޔުމަކީވެސް މަނާވެގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ.
އެންމެ ރަނގަޅުގޮތަކީ އިންސާނާ އޭނާގެ ދޮށީ ދަރިއަށް ނިސްބަތްކޮށް ކުންޔާދިނުމެވެ.
ކުންޔާއަކީ، ތިމާއަށް ލިބިފައިވާ ދަރިންގެ ތެރެއިން އެންމެ ދޮށީ ދަރިއަށް ނިސްބަތްކޮށް ކިޔާފައިވާ ކުންޔާއަކަށްވުންވެސް ލާޒިމެއްނޫނެވެ.
ކުންޔާއަކީ އަމިއްލަ ނަމާއި ލަޤަބު ފިޔަވާ “އަބޫ” ނުވަތަ “އުންމު” ކުރިއަށް ލައިގެންކިޔޭ ކޮންމެ ނަމެކެވެ. މިގޮތުން ކުންޔާ ކިޔައި އުޅެނީ، ލަޤަބާއި ޚިލާފަށް، މީހަކަށް މަދަހަކިޔުމުގެ ގޮތުން ނުވަތަ މާތްކޮށްހިތުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެއާ ޚިލާފަށް މީހަކަށް މަދަހަ ކިޔުމުގެ ގޮތުންވެސް ނުވަތަ މީހަކު ދަށްކޮށް ނިކަމެތިކޮށްލުމުގެ ގޮތުންވެސް ލަޤަބު ކިޔައިފާނެއެވެ.
ތަރުޖަމާގެ މުޤައްދިމާ الحمد لله رب العالمين. الصلاة والسلام على أشرف الأنبياء و المرسلين. أما بعد. ދެން ފަހެ އެންމެ ތެދުހައްދަވާ، އެބޭކަލެއްގެ ބަސް ތެދުކުރެއްވިފައިވާ އެބޭކަލެއްގެ ބަސްފުޅުތަކަކީ ﷲގެ
މުޙައްރަމު މަހުގެ އެންމެ ޚާއްޞަ ރޯދައަކީ ޢާޝޫރާ ދުވަހު (މުޙައްރަމު މަހުގެ 10 ވަނަ ދުވަހު) ހިފާ ރޯދައެވެ. އެ ދުވަހު ރޯދަ ހިފުމުގެ ސަބަބުން ވޭތުވެދިޔަ އަހަރުގެ ފާފަތައް ފުހެވިގެން ދެއެވެ
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على نبينا محمد و آله صحبه أجمعبن. أما بعد : ޢަރަފާތްދުވަހަކީ ﷲ ސުބުޙާނަހޫ ވަތަޢާލާ އެންމެ މާތްކުރެއްވި ދުވަސްތަކުގެ ތެރެއިން
އައްޝައިޚް މުޙައްމަދު ބުން ޞާލިޙް އަލްޢުޘައިމީން – رحمه الله – އަށް ސުވާލު ދެންނެވުނެވެ: ޙައްޖު ދުވަސް ހުކުރު ދުވަހަކަށް ވުމުން އެދުވަސް މާތް ވެގެންވާކަމަށް ނަބިއްޔާ – صلى الله عليه
ޛުލްޙިއްޖާ މަހުގެ ފުރަތަމަ 10 ދުވަހަކީ އަހަރުގެ އެންމެ މާތް ދުވަސްތަކެވެ.
އިންސާނާގެ އަޚުލާޤު ގޯސްވުމުގެ ބަލިމަޑުކަމަށް ނަމާދުގެ ސަބަބުން ފަރުވާލިބެއެވެ. ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْـمُنْكَرِ[العنكبوت 45] މާނައީ: “ހަމަކަށަވަރުން ނަމާދަކީ ފާޙިޝްކަންތައްތަކާއި މުންކަރާތްތައް ނަހީކުރާ ކަމެކެވެ.” ނަމާދަކީ ރަސޫލުﷲ
1- ނަޙްރުގެ ދުވަހުގައި ހިލައުކުމުގެ ކުރިން މިނާއިން މައްކާއަށް އައިސް ވަދާޢުގެ ޠަވާފުކުރުން އަދި އޭގެ ފަހުގައި މިނާއަށް އެނބުރި ގޮސް ޖަމުރާތަކަށް ހިލައުކުމަށްފަހު އެމީހުންގެ ޤައުމަށް ފުރައިގެން ދިޔުން: މިއީ ހުއްދަވެގެންވާ ކަމެއް
ޞަޙީޙައިންގައި އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުމާގެ ކިބައިން ރިވާވެގެންވެއެވެ. އިބްނު ޢައްބާސް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހު ވިދާޅުވިއެވެ. أُمِرَ النَّاسُ أَنْ يَكُونَ، آخِرُ عَهْدِهِمْ بِالْبَيْتِ إِلاَّ أَنَّهُ خُفِّفَ عَنِ الْحَائِضِ. މާނައީ:
1- ކޮންމެ ގޮތަކުންވެސް މުދުދަލިފާއިން ހިލަ ހޮވަންޖެހޭނެ ކަމަށް އިޢުތިޤާދުކުރުން: އެހެންކަމުން އެބައިމީހުން ރޭގަނޑުގެ ވަގުތުތަކުގައި ހިލަހޮވުމަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދެއެވެ. އެއިން ހިލަކޮޅެއް ގެއްލިއްޖެނަމަ އެކަމާ ދެރަވެ ހިތާމަކޮށް، އެބައިމީހުންގެ ރައްޓެހިން ގާތުން،
ޖަމުރާއަށް ހިލައުކުން ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޖަމުރަތުލް ޢަޤަބާއަށް (އެއީ އެންމެ ދުރު ޖަމުރާއެވެ. ނުވަތަ މައްކާއާ އެންމެ ކައިރި ޖަމުރާއެވެ.) ހަތް ހިލަކޮޅު، ނަޙްރުގެ ދުވަހުގެ ހެނދުނުގައި އުއްކެވި ކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ.
ޢަރަފާތުގައި ތިބުން ޢަރަފާތު ދުވަހު ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ނަމިރާގައި، އިރު މެދު ޖެހެންދެން މަޑުކުރައްވާ، އޭގެ ފަހުގައި ސަވާރީގައި ދަތުރުކުރައްވާ، ފައިބާވަޑައިގެން މެންދުރު ނަމާދާއި ޢަޞްރު ނަމާދު، އެއް ބަންގިއާއި ދެޤަމަތް
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ ޞަފާ ފަރުބަދައާ ކައިރިވެވަޑައިގަތުމުން {إِنَّ الصَّفَا وَالْـمَرْوَةَ مِنْ شَعَائِرِ اللهِ}މިފަދައިން ވިދާޅުވިކަމަށް ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. އޭގެފަހުގައި ކަޢުބާ ފެނިއްޖައުމަށް ދަންދެން ފަރުބަދައަށް އަރައިވަޑައިގެން ކަޢުބާއަށް ކުރިމަތިލައްވައި ދެއަތް އުފުއްލަވައި