ފަތިސް ނަމާދާއި މަޣްރިބު ނަމާދުގެ ފަހުން اللهم أَجِرْنِي مِنَ النَّارِ މިފަދައިން ކިޔުން
މިޙަދީޘަކީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ޞައްޙަކޮށް ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއް ނޫނެވެ. [انظر السلسلة الضعيفة للشيخ الألباني رحمه الله (1624)]
މިޙަދީޘަކީ ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ޞައްޙަކޮށް ވާރިދުވެގެން އައިސްފައިވާ ޙަދީޘެއް ނޫނެވެ. [انظر السلسلة الضعيفة للشيخ الألباني رحمه الله (1624)]
ރޯދަމަސް އަންނަ އިރު ރޯދަކުރީން އަންނަ ދުވަސްތަކުގައި ރޯދަހިފުމުގެ ޙުކުމާއި އަދި ރޯދަމަހާއި ގުޅުންހުރި ކަންކަން އެނގުމަކީ ވަރަށް މުހިންމުކަމެކެވެ. އެގޮތުން ތިރީގައި މިވަނީ އެގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގެން ޖެހޭ މައްސަލައެކެވެ. ރޯދަމަސް ފެށުމުގެ ކުރީ ދެދުވަހު ރޯދަ ނުހިފުމަށް ނަބިއްޔާ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ އިރުޝާދުދެއްވަމުން ޙަދީޘްކުރައްވާފައިވެއެވެ. (لَا تَقَدَّمُوا رَمَضَانَ بِصَوْمِ يَوْمٍ وَلَا يَوْمَيْنِ إِلَّا رَجُلٌ كَانَ يَصُومُ صَوْمًا فَلْيَصُمْهُ) رواه مسلم في صحيحه: 1082. މާނައީ: “ރޯދަމަސް…
5- ނޫކުލަ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ނަންގަނެވިފައިވާ ކުލަތަކުގެ ތެރެއިން ފަސްވަނަކުލައަކީ ނޫކުލައެވެ. ނޫކުލައިގެ ވާހަކަ އައިސްފައިވަނީ އެންމެ ފަހަރަކު ހަމަ އެންމެ އާޔަތެއްގައެވެ. މިކުލައިންވެސް ދަލާލަތުކުރާ ކަންތައްތަކެއް ވެއެވެ. މަޙްޝަރު ދުވަހުގެ ބިރުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން އެދުވަހުގައި ކާފިރުންގެ މޫނުގެ ކުލަ (ބިރުވެރިކަން) ﷲ ތަޢާލާ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّورِ وَنَحْشُرُ الْمُجْرِمِينَ يَوْمَئِذٍ زُرْقاً – طه102 “ތާޅަފިލި ފުމެލައްވާ ދުވަހުއެވެ. އަދި އެދުވަހުން ކުށްވެރިން (ގެ މޫނުތައް ބިރުވެރިކަމުން) ނޫވެގެންވާ ޙާލު، މަޙްޝަރަށް…
ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ގެ އަރިހުން ޙަދީޘެއް ޞައްޙަކޮށް ޘާބިތުވެއްޖެނަމަ އެޙަދީޘެއްގައި ވާއެއްޗަކަށް އީމާންވެ އެއާއި އެއްގޮތަށް ޢަމަލުކުރުން އެއީ މުސްލިމުންގެ ޢަޤީދާއެވެ.
ހ. ފޮތުގެ ނަން މިފޮތުގެ ނަން މީސްތަކުންގެ މެދުގައި މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ ޞަޙީޙު އިބުނު ޚުޒައިމާގެ ނަމުންނެވެ.މިފޮތުގެ ފެންނަން އޮތްބައި ތަހުޤީޤުކުރައްވާފައިވާ ޢިލްމުވެރިޔެއްކަމަށްވާ ޑރ.މުޙައްމަދު މުސްތަފާ އަޢުޡަމީ ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. ” އެފޮތުގެ ނަމަކީ އެފޮތުގެ މުއައްލިފު ނަންދެއްވާފައިވާ ފަދައިން މުޚުތަޞަރުލް މުޚްތަޞަރު މިން މުސްނަދިއް ޞަޙީހި އަނިއް ނަބިއްޔި ޞައްލަﷲ އަލައިހި ވަސައްލަމައެވެ. (مختصر المختصر من المسند الضحيح عن النبي صلى الله عليه وسلمއެވެ.) އެފޮތަކީ އެކަލޭގެފާނު އެންމެ ކުރިން ލިޔުއްވި ފޮތްކަމަށްވާ އަލްމުސްނަދުއް ޞަހީހިގެ ޚުލާސާއެކެވެ.”…
ހ.ފޮތުގެ ނަން މިފޮތް މަޝްހޫރުވެފައިވާ ނަމަކީ މުސްނަދު އިމާމު އަޙުމަދު މި ނަމުންނެވެ. ށ. މުއައްލިފު އެކަލޭގެފާނުގެ ނަސަބުފުޅު އެކަލޭގެފާނަކީ ޢަހުމަދު ބިން މުޙައްމަދު ބިން ޙަންބަލް ބިން ހިލާލު ބިން އަސަދު ބިން އިދުރީސް ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން ޙައްޔާން ބިން ޢަބްދުﷲ ބިން އަނަސް ބިން ޢައުފް ބިން ޤާސިޠު ބިން ޝައިބާން ޛުހްލު ބިން ޘަޢުލަބާ ބިން ޢުކާބާ ބިން ޞަޢުބު ބިން ޢަލީ ބިން ބަކުރު ބިން ވާއިލު ބިން ޤާސިޠު…
މިފޮތުގެ ނަމަކީ އަލްމުޥައްޠާ އެވެ. މިފޮތަކީ އެންމެފުރަތަމަ ބާބުތަކަށް އެކަށައަޅުއްވައި ލިޔެވުނު ޙަދީޘްފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ އެއް ޙަދީޘްފޮތެވެ.
އިބްނުމާޖާ ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ ފޮތް “އައްސުނަން” އަކީ ކުތުބުއްސިއްތާގެ (އެބަހީ، ޙަދީޘްފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ މަޝްހޫރު، ފައިދާ ބޮޑު ހަފޮތުގެ ތެރެއިން) އެންމެ ފަހު ފޮތެވެ.
ފޮތުގެ ނަން: ޙަދީޘްތައް ޖަމާކުރެވިފައިވާ ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން އަލްއިމާމް އަންނަސާއީ ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ ޙަދީޘްފޮތަށް ޢިލްމުވެރިން ތަފާތު ނަން ކިޔައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި: 1. “الْمُجْتَبَى”: ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން ވަރަށްގިނަ ބޭކަލުން މިފަދައިން މިފޮތަށް ނަންދެއްވާފައިވެއެވެ. މިފަދައިން ވިދާޅުވެފައިވާ ބޭކަލުންގެ ތެރޭގައި، ނަސާއީ ކިބައިން މިފޮތް ރިވާކުރެއްވި މުޙައްމަދު ބުން މުޢާވިޔަތުލް އަޙްމަރު (އ. 365ހ.)، އަބޫ ޢަލީ އަލްޣައްސާނީ، އިބްނުލް އަޘީރު (އ. 606ހ.)، އައްޛަހަބީ (އ. 748ހ.)، އައްސަޚާވީ (އ. 902ހ.)، ފަދަ…
” رسول الله صلى الله عليه و سلم ރޯދަ ވިއްލަވާއިރު ޙަދީޘްފުޅުކުރައްވައެވެ. (ކަރުހިއްކުން ފިލައިފިއެވެ. އަދި ނާރުތައް ތެމިއްޖެއެވެ. އަދި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޖުރު ސާބިތުވެއްޖެއެވެ.)”
ކީރިތި މާތް ނަބިއްޔާގެ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘެއްގައިވެއެވެ:
«فَكُلُّ مَنْ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ عَلَى صُورَةِ آدَمَ وَطُولُهُ سِتُّونَ ذِرَاعًا فَلَمْ يَزَلِ الْخَلْقُ يَنْقُصُ بعدَه حَتَّى الْآن» (مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ)
މާނައީ: “ފަހެ ސުވަރުގެއަށް ވަންނަ ކޮންމެ މީހަކު ހުންނާނީ އާދަމްގެފާނުގެ ސޫރައިގައެވެ. އާދަމުގެފާނުގެ ދިގު މިނަކީ ފަސްދޮޅަސް މުށެވެ. ފަހެ އެކަލޭގެފާނަށްފަހުގައި މިވަގުތާހަމައަށް ވެސް ޚަލްޤުތަކުން އަންނަނީ އުނިވަމުންނެވެ.”
ފޮތުގެ ނަން: އިމާމް މުސްލިމް ރަޙިމަހުﷲ ލިޔުއްވާފައިވާ، “ޞަޙީޙް މުސްލިމް” ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ޙަދީޘް ފޮތުގެ ނަމަކީ އިމާމް މުސްލިމް ވިދާޅުވެފައިވާ ފަދައިން “المُسْنَدُ الصَّحِيْحُ” އެވެ. އިމާމް މުސްލިމް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. “ތިމަން މިފޮތް “المُسْنَدُ الصَّحِيْحُ” ލިޔެ ޖަމާކޮށްފައިވަނީ އަޑުއަހާފައިވާ ތިން ލައްކަ ހަދީޘުގެ ތެރެއިންނެވެ.” “المُسْنَدُ” އާއި “الصَّحِيْحُ” ޢިލްމުވެރިންގެ އަރިހުގައި ބޭނުންކޮށްއުޅޭ ގޮތް ޞަޙީޙުލް ބުޚާރީގެ ތަޢާރަފުގައި ހިނގައްޖެއެވެ. އިމާމް މުސްލިމް ރަޙިމަހުﷲގެ މިބަސްފުޅުން ދޭހަވާގޮތުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ މަޤްޞަދަކީވެސް އެކަލޭގެފާނުގެ ޝެއިޚްކަމުގައިވާ…