ސުންނަތައް ތަބާވުމަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިވާ، މިނޫނަސް ވަރަށް ގިނަ ޙަދީޘް ބަސްފުޅުތައްވެއެވެ
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ މި ބަސްފުޅު (( ولَوْ يعْلَمُون مَا فِي العَتَمَةِ والصُّبْحِ لأتوهمُا ولَوْ حبوًا )) މާނަ: (( އަދި ޢިޝާ ނަމާދާއި ފަތިސްނަމާދުގައިވާ ހެޔޮކަން އެނގޭ
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ މިބަސްފުޅު (( ولوْ يعْلَمُونَ مَا فِي التَّهْجِير لاسْتبَقوا إَليْهِ )) މާނަ (( އަދި ނަމާދަށް އަވަސްވެގަތުމުގައިވާ ހެޔޮކަން އެނގޭނަމަ އެކަން ހާސިލްކުރުމަށް އެމީހުން އަވަސްވެގަތީހެވެ.
عن أبي هريرةرضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال ) لَوْ يعْلمُ النَّاسُ مَا في النِّداءِ والصَّفِّ الأَولِ ثُمَّ لَمْ يَجِدُوا إِلاَّ
الحديث الأول عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ – رضي الله عنه – قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ – صلى الله عليه وسلم – يَقُولُ: ((إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ
އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުން 539 ޙަދީޘް ރިވާކުރެވިފައިވައެވެ. އޭގެތެރެއިން 26 ޙަދީޘް ބުޚާރީއާއި މުސްލިމް އިއްތިފާޤުން ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ.
ނަމަވެސް މުއުމިނުންގެ ތެރެއިން ވަކި ބޭކަލުންތަކަކަށް ޚާއްޞަކުރެވި، “މުއުމިނުންގެ އަމީރު”ގެ ލަޤަބު، އެކަލޭގެފާނަށްވުރެކުރިން ދެވުނީ ޢަބްދުﷲ ބްނު ޖަޙްޝް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުއަށެވެ.
ސުންނަތައް ތަބާވުމަށް ބާރުއަޅުއްވާ، އެކަމުގެ ވާޖިބުކަން ބަޔާންކުރައްވާ އަދި އެއާ ޚިލާފުވެގަތުމުގެ ޙަރާމްކަން ބަޔާންކުރައްވާ ވަރަށް ގިނަ އާޔަތްތައް ބާވައިލައްވާފައިވެއެވެ.
ޢައިބު ހުރިކަން ނޭނގޭނަމަ އެ ވިއްކުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އަދި އޭގައިވާ އެންމެހާ ޢައިބުތަކުން ބަރީއަވެގެންވާކަން ޝަރުޠުކުރާނީއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޙަދީޘްގައި އައިސްފައިވާ:
((مَا لَمْ يَتَفَرَّقَا))
“ދެ ވިޔަފާރިވެރިން (އެބަހީ: ގަންނަމީހާއާއި ވިއްކާމީހާ) ވަކިވެގެން ނުދާހާ ހިނދަކު…”
މިތާގައި ވަކިވެގެން ދިޔުމަކީ ކޮބާކަން ބަޔާންވެފައި ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް އޭގެ މުރާދަކީ ދެމީހުންގެ ހަށިގަނޑު (އެމަޖުލިހުން) ވަކިވެގެން ދިޔުމެވެ. ފަހެ އެދެމީހުން ވަކިވެގެން ހިނގައްޖެނަމަ ޚިޔާރު ބާޠިލުވެ އެވިޔަވާރީގެ ޢަޤުދު ލާޒިމުވީއެވެ.
ފަހެ އެދެމީހުން – އެބަހީ: ގަންނަ މީހާއާއި ވިއްކާމީހާ – ވަކިވެގެން ނުދާހާ ހިނދަކު އެދެމީހުންނަށް އިޚްތިޔާރު ލިބިގެންވެއެވެ.
ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަހިފުމަކީ ފަރުޟެކެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “يَاأَيُّهَا الَّذِيْنَ ءَامَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَي الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ” ( البَقَرَة 185)
ތަމްހީދު
عَنْ ابنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُماَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ((تَعَجَّلُوا إِلَى الْحَجِّ، يَعْنِيْ الْفَرِيْضَةَ، فَإِنَّ أَحَدَكُم لَا يَدْرِيْ مَا يَعْرِضُ لَهُ))
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه أجمعين. و بعد ޢުމްދަތުލް އަޙުކާމު މިފޮތަކީ އިމާމު އަބްދުލްޣަނީ އަލްމަޤްދިސީ ރަޙިމަހުﷲ ޖަމާކުރައްވާފައިވާ
“ދެވިޔަފާރިވެރިން (އެބަހީ: ގަންނަމީހާއާއި ވިއްކާމީހާ) ވަކިވެގެން ނުދާހާ ހިނދަކު އެދެމީހުންނަށް އިޚްތިޔާރު ލިބިގެންވެއެވެ. ފަހެ އެދެމީހުންވެސް ތެދުވެރިވެ، ބަޔާންކޮށްދީފިނަމަ އެދެމީހުންގެ ވިޔަފާރީގައި ބަރަކާތް ލެއްވެއެވެ. އަދި އެދެމީހުންވެސް ދޮގުހަދާ ވަންހަނަކޮށްފިނަމަ އެދެމީހުންގެ ވިޔަފާރީގެ ބަރަކާތް ކެނޑެއެވެ.”
ސުންނަތައް ތަބާވުމަށް ބާރުއަޅުއްވާފައިވާ، މިނޫނަސް ވަރަށް ގިނަ ޙަދީޘް ބަސްފުޅުތައްވެއެވެ
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ މި ބަސްފުޅު (( ولَوْ يعْلَمُون مَا فِي العَتَمَةِ والصُّبْحِ لأتوهمُا ولَوْ حبوًا )) މާނަ: (( އަދި ޢިޝާ ނަމާދާއި ފަތިސްނަމާދުގައިވާ ހެޔޮކަން އެނގޭ
ރަސޫލުﷲ ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަގެ މިބަސްފުޅު (( ولوْ يعْلَمُونَ مَا فِي التَّهْجِير لاسْتبَقوا إَليْهِ )) މާނަ (( އަދި ނަމާދަށް އަވަސްވެގަތުމުގައިވާ ހެޔޮކަން އެނގޭނަމަ އެކަން ހާސިލްކުރުމަށް އެމީހުން އަވަސްވެގަތީހެވެ.
عن أبي هريرةرضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال ) لَوْ يعْلمُ النَّاسُ مَا في النِّداءِ والصَّفِّ الأَولِ ثُمَّ لَمْ يَجِدُوا إِلاَّ
الحديث الأول عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ – رضي الله عنه – قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ – صلى الله عليه وسلم – يَقُولُ: ((إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ
އެކަލޭގެފާނުގެ އަރިހުން 539 ޙަދީޘް ރިވާކުރެވިފައިވައެވެ. އޭގެތެރެއިން 26 ޙަދީޘް ބުޚާރީއާއި މުސްލިމް އިއްތިފާޤުން ރިވާކުރައްވާފައިވެއެވެ.
ނަމަވެސް މުއުމިނުންގެ ތެރެއިން ވަކި ބޭކަލުންތަކަކަށް ޚާއްޞަކުރެވި، “މުއުމިނުންގެ އަމީރު”ގެ ލަޤަބު، އެކަލޭގެފާނަށްވުރެކުރިން ދެވުނީ ޢަބްދުﷲ ބްނު ޖަޙްޝް ރަޟިޔަﷲ ޢަންހުއަށެވެ.
ސުންނަތައް ތަބާވުމަށް ބާރުއަޅުއްވާ، އެކަމުގެ ވާޖިބުކަން ބަޔާންކުރައްވާ އަދި އެއާ ޚިލާފުވެގަތުމުގެ ޙަރާމްކަން ބަޔާންކުރައްވާ ވަރަށް ގިނަ އާޔަތްތައް ބާވައިލައްވާފައިވެއެވެ.
ޢައިބު ހުރިކަން ނޭނގޭނަމަ އެ ވިއްކުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އަދި އޭގައިވާ އެންމެހާ ޢައިބުތަކުން ބަރީއަވެގެންވާކަން ޝަރުޠުކުރާނީއެވެ.
ނަބިއްޔާ صلى الله عليه وسلم ގެ ޙަދީޘްގައި އައިސްފައިވާ:
((مَا لَمْ يَتَفَرَّقَا))
“ދެ ވިޔަފާރިވެރިން (އެބަހީ: ގަންނަމީހާއާއި ވިއްކާމީހާ) ވަކިވެގެން ނުދާހާ ހިނދަކު…”
މިތާގައި ވަކިވެގެން ދިޔުމަކީ ކޮބާކަން ބަޔާންވެފައި ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް އޭގެ މުރާދަކީ ދެމީހުންގެ ހަށިގަނޑު (އެމަޖުލިހުން) ވަކިވެގެން ދިޔުމެވެ. ފަހެ އެދެމީހުން ވަކިވެގެން ހިނގައްޖެނަމަ ޚިޔާރު ބާޠިލުވެ އެވިޔަވާރީގެ ޢަޤުދު ލާޒިމުވީއެވެ.
ފަހެ އެދެމީހުން – އެބަހީ: ގަންނަ މީހާއާއި ވިއްކާމީހާ – ވަކިވެގެން ނުދާހާ ހިނދަކު އެދެމީހުންނަށް އިޚްތިޔާރު ލިބިގެންވެއެވެ.
ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަ ރަމަޟާންމަހުގެ ރޯދަހިފުމަކީ ފަރުޟެކެވެ. މާތް ﷲ ވަޙީކުރައްވާފައިވެއެވެ. “يَاأَيُّهَا الَّذِيْنَ ءَامَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَي الَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ” ( البَقَرَة 185)
ތަމްހީދު
عَنْ ابنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُماَ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: ((تَعَجَّلُوا إِلَى الْحَجِّ، يَعْنِيْ الْفَرِيْضَةَ، فَإِنَّ أَحَدَكُم لَا يَدْرِيْ مَا يَعْرِضُ لَهُ))
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على نبينا محمد و آله و صحبه أجمعين. و بعد ޢުމްދަތުލް އަޙުކާމު މިފޮތަކީ އިމާމު އަބްދުލްޣަނީ އަލްމަޤްދިސީ ރަޙިމަހުﷲ ޖަމާކުރައްވާފައިވާ
“ދެވިޔަފާރިވެރިން (އެބަހީ: ގަންނަމީހާއާއި ވިއްކާމީހާ) ވަކިވެގެން ނުދާހާ ހިނދަކު އެދެމީހުންނަށް އިޚްތިޔާރު ލިބިގެންވެއެވެ. ފަހެ އެދެމީހުންވެސް ތެދުވެރިވެ، ބަޔާންކޮށްދީފިނަމަ އެދެމީހުންގެ ވިޔަފާރީގައި ބަރަކާތް ލެއްވެއެވެ. އަދި އެދެމީހުންވެސް ދޮގުހަދާ ވަންހަނަކޮށްފިނަމަ އެދެމީހުންގެ ވިޔަފާރީގެ ބަރަކާތް ކެނޑެއެވެ.”
