އާޔަތެއް ބާވައިލެއްވުނު ސަބަބަކީ ހިނގާދިޔަ ކަމެއްގެ ޙުކުމް ބަޔާންކޮށްދިނުން ކަމުގައި ބައެއް ފަހަރު ވެދާނެއެވެ.
އާޔަތް ބާވާލެއްވުމުގެ ސަބަބަކީ ޙާދިޘާއެއް ދިމާވުމުން އެކަން ބަޔާންކުރެއްވުންކަމުގައި ބައެއް ފަހަރު ވެދާނެއެވެ.
ދެވަނަ ބަޔަކީ ސަބަބީގެ ނަމުން ނަން ދެވިފައިވާ ބައެވެ.
ޤުރުއާން ބާވައިލެއްވުން ބެހެނީ ދެ ބަޔަކަށެވެ. އެއީ އިބްތިދާއީ އަދި ސަބަބީ އެވެ.
ތައުބާވެ އިސްތިޣުފާރުކުރުމުން އުޑާއި ބިމުން ބަރަކާތް ބާވައިލައްވާނެކަމުގައި ﷲ ތަޢާލާވަނީ އަންގަވާފައެވެ.
ކީރިތި ޤުރުއާން ތިލާވަތުކުރުން ޢިލްމުވެރިން ދެ ބަޔަކަށް ބައްސަވާފައިވެއެވެ.
ޝައިޚުލް އިސްލާމް މުޙައްމަދު ބުން ޢަބްދުލް ވައްހާބު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
“اقرأ އިން އެކަލޭގެފާނު ނަބީކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނެވެ. އަދި المدثر އިން ރަސޫލުކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނެވެ.”
ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ ގެ މައްޗަށް ޤުރުއާނުން އެންމެ ފުރަތަމަ ބާވައިލެއްވުނު މިންވަރެއް ބާވައިލެއްވުނީ ރަމަޟާން މަހެއްގެ ލައިލަތުލް ޤަދްރި ވިލޭރޭގައެވެ.
އިތުރަށް ޢަޖާއިބު ކުރުވަނިވި ކަމަކީ އިސްލާމީ ދުނިޔޭގައި އެ ބައެއްގެ ކިޔެވުމުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރުކަން ލިބިފައިވާ ބައެއް މީހުން ޤުރްއާން ކިޔަވަން ދަސްކުރަން ބޭނުންކޮށް އުޅޭ އުކުޅަކީ ތާކުންތާކު ނުޖެހޭ ކޫސަނި ލަވަތަކަށް ވާކަމެވެ!
ދެވަނަ ޙާލަތް: އުނގެނިގެން އަދި ތަމުރީނުކޮށްގެން މެނުވީ ޙާސިލު ނުކުރެވޭނޭ، މީހުން އުފައްދައިފައިވާ ރާގުތަކާއި މިއުޒިކީ ރިދަމުތަކެވެ. މިއީ ވަކި ގޮތަކަށް އަޑު ހިފަހައްޓައިގެން އަދި ވަކި މިންވަރަކަށް އަޑު ގެންގުޅެގެން މެނުވީ ޙާޞިލު ނުކުރެވޭނޭ ރާގުތަކެކެވެ. އެހެންކަމުން މި ހަމަތަކަށް ޤުރްއާން ކިޔެވުން ހުއްދަ ނުވާނެއެވެ.
މި ތަނުގައި ޤުރުއާނުގެ ފަންނުގެ އަހުލުވެރީން ބަޔާން ކުރައްވާފައިވާ ބައެއް ފައިދާކުރަނިވި ކަންކަން އިތުރު ކޮށްލާނަމެވެ.
މަޤާމާތުތަކަކީ ލަވަ ކިޔުންތެރީން ލަވަ ކިޔައި އުޅުމަށް ބޭނުންކުރާ ހަމަތަކެކެވެ. އެ ފަންނުގެ މީހުންވަނީ އެ ހަމަތަކުގެ ބާވަތްތައް އެކި ބައިބަޔަށް ބަހާ، އެ ބާވަތްތަކަށް ‘މަޤާމާތު’ އޭ ކިޔާފައެވެ.
ފަހެ މިއީ ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް ސުންނަތުގައި ޘާބިތުވެގެންވާ ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ސޫރަތްތަކުން ޖަމާކުރުމަށް ފަސޭހަވެގެންވީ މިންވަރެވެ.
ﷲ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ރޭގަނޑާއި ދުވާލު ކީރިތި ޤުރުއާން ކިޔުއްވުން ގިނަކުރެއްވިއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނު ދަމުނަމާދު ދިގުކުރެއްވިއެވެ.
ކީރިތި ޤުރުއާން ކިޔެވުމަށް ބޭނުންވާ ތަޖުވީދު ޢިލްމާއި، ޤިރާޢަތުގެ ޢިލްމާއި، އަދިވެސް ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ގުޅުންހުރި ޢިލްމުތައް ކަމުގައިވާ އާޔަތްތައް ބާއްވައިލެއްވުނު ސަބަބުގެ ޢިލްމާއި، ތަފްސީރާއި، ތަފްސީރުގެ އުސޫލުތަކާއި، އިޢުޖާޒުލް ޤުރުއާނާއި، ކީރިތި ޤުރުއާން ލިޔެ ތަދުވީނުކޮށް ޖަމާކުރެވުނުގޮތާއި، ޤުރުއާން ލިޔުމުގެ ރަސްމުގެ ޢިލްމާއި، ނާސިޚް މަންސޫޚާއި، މުޙްކަމު މުތަޝާބިހާއި މިނޫންވެސް ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ގުޅުންހުރި ޢިލްމުތައް އުނގެނުމުގައި އިހުމާލުވުމަކީ ކީރިތި ޤުރުއާން އެއްކިބާކޮށްލުމެވެ.
އާޔަތެއް ބާވައިލެއްވުނު ސަބަބަކީ ހިނގާދިޔަ ކަމެއްގެ ޙުކުމް ބަޔާންކޮށްދިނުން ކަމުގައި ބައެއް ފަހަރު ވެދާނެއެވެ.
އާޔަތް ބާވާލެއްވުމުގެ ސަބަބަކީ ޙާދިޘާއެއް ދިމާވުމުން އެކަން ބަޔާންކުރެއްވުންކަމުގައި ބައެއް ފަހަރު ވެދާނެއެވެ.
ދެވަނަ ބަޔަކީ ސަބަބީގެ ނަމުން ނަން ދެވިފައިވާ ބައެވެ.
ޤުރުއާން ބާވައިލެއްވުން ބެހެނީ ދެ ބަޔަކަށެވެ. އެއީ އިބްތިދާއީ އަދި ސަބަބީ އެވެ.
ތައުބާވެ އިސްތިޣުފާރުކުރުމުން އުޑާއި ބިމުން ބަރަކާތް ބާވައިލައްވާނެކަމުގައި ﷲ ތަޢާލާވަނީ އަންގަވާފައެވެ.
ކީރިތި ޤުރުއާން ތިލާވަތުކުރުން ޢިލްމުވެރިން ދެ ބަޔަކަށް ބައްސަވާފައިވެއެވެ.
ޝައިޚުލް އިސްލާމް މުޙައްމަދު ބުން ޢަބްދުލް ވައްހާބު رحمه الله ވިދާޅުވިއެވެ.
“اقرأ އިން އެކަލޭގެފާނު ނަބީކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނެވެ. އަދި المدثر އިން ރަސޫލުކަމާއިގެން ފޮނުއްވުނެވެ.”
ރަސޫލާ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ ގެ މައްޗަށް ޤުރުއާނުން އެންމެ ފުރަތަމަ ބާވައިލެއްވުނު މިންވަރެއް ބާވައިލެއްވުނީ ރަމަޟާން މަހެއްގެ ލައިލަތުލް ޤަދްރި ވިލޭރޭގައެވެ.
އިތުރަށް ޢަޖާއިބު ކުރުވަނިވި ކަމަކީ އިސްލާމީ ދުނިޔޭގައި އެ ބައެއްގެ ކިޔެވުމުގެ ސަބަބުން މަޝްހޫރުކަން ލިބިފައިވާ ބައެއް މީހުން ޤުރްއާން ކިޔަވަން ދަސްކުރަން ބޭނުންކޮށް އުޅޭ އުކުޅަކީ ތާކުންތާކު ނުޖެހޭ ކޫސަނި ލަވަތަކަށް ވާކަމެވެ!
ދެވަނަ ޙާލަތް: އުނގެނިގެން އަދި ތަމުރީނުކޮށްގެން މެނުވީ ޙާސިލު ނުކުރެވޭނޭ، މީހުން އުފައްދައިފައިވާ ރާގުތަކާއި މިއުޒިކީ ރިދަމުތަކެވެ. މިއީ ވަކި ގޮތަކަށް އަޑު ހިފަހައްޓައިގެން އަދި ވަކި މިންވަރަކަށް އަޑު ގެންގުޅެގެން މެނުވީ ޙާޞިލު ނުކުރެވޭނޭ ރާގުތަކެކެވެ. އެހެންކަމުން މި ހަމަތަކަށް ޤުރްއާން ކިޔެވުން ހުއްދަ ނުވާނެއެވެ.
މި ތަނުގައި ޤުރުއާނުގެ ފަންނުގެ އަހުލުވެރީން ބަޔާން ކުރައްވާފައިވާ ބައެއް ފައިދާކުރަނިވި ކަންކަން އިތުރު ކޮށްލާނަމެވެ.
މަޤާމާތުތަކަކީ ލަވަ ކިޔުންތެރީން ލަވަ ކިޔައި އުޅުމަށް ބޭނުންކުރާ ހަމަތަކެކެވެ. އެ ފަންނުގެ މީހުންވަނީ އެ ހަމަތަކުގެ ބާވަތްތައް އެކި ބައިބަޔަށް ބަހާ، އެ ބާވަތްތަކަށް ‘މަޤާމާތު’ އޭ ކިޔާފައެވެ.
ފަހެ މިއީ ހެނދުނާއި ހަވީރު ކިޔުމަށް ސުންނަތުގައި ޘާބިތުވެގެންވާ ޤުރުއާނުގެ އާޔަތްތަކާއި ސޫރަތްތަކުން ޖަމާކުރުމަށް ފަސޭހަވެގެންވީ މިންވަރެވެ.
ﷲ ގެ ރަސޫލާ صلى الله عليه وسلم ރޭގަނޑާއި ދުވާލު ކީރިތި ޤުރުއާން ކިޔުއްވުން ގިނަކުރެއްވިއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނު ދަމުނަމާދު ދިގުކުރެއްވިއެވެ.
ކީރިތި ޤުރުއާން ކިޔެވުމަށް ބޭނުންވާ ތަޖުވީދު ޢިލްމާއި، ޤިރާޢަތުގެ ޢިލްމާއި، އަދިވެސް ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ގުޅުންހުރި ޢިލްމުތައް ކަމުގައިވާ އާޔަތްތައް ބާއްވައިލެއްވުނު ސަބަބުގެ ޢިލްމާއި، ތަފްސީރާއި، ތަފްސީރުގެ އުސޫލުތަކާއި، އިޢުޖާޒުލް ޤުރުއާނާއި، ކީރިތި ޤުރުއާން ލިޔެ ތަދުވީނުކޮށް ޖަމާކުރެވުނުގޮތާއި، ޤުރުއާން ލިޔުމުގެ ރަސްމުގެ ޢިލްމާއި، ނާސިޚް މަންސޫޚާއި، މުޙްކަމު މުތަޝާބިހާއި މިނޫންވެސް ކީރިތި ޤުރުއާނާއި ގުޅުންހުރި ޢިލްމުތައް އުނގެނުމުގައި އިހުމާލުވުމަކީ ކީރިތި ޤުރުއާން އެއްކިބާކޮށްލުމެވެ.
