سبب النزول “وأخرج البخاري والترمذي عن ( مَعْقل بن يسار ) رضي الله عنه أنه زوّج أخته رجلاً من المسلمين على عهد النبي صلى الله
(وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ الله كُلاًّ مِّن سَعَتِهِ)[النساء:130]
މާނައީ: “އަދި، އެ ދެމީހުން ވަކިވާނަމަ، اللَّه ގެ ތަނަވަސްކަމުގެ ތެރެއިން، އެ ދެމީހުންކުރެ ކޮންމެ މީހަކަށްމެ، ފުއްދަވައި ދެއްވާނެތެވެ.”
وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي
ޒަކާތްދިނުމަކީ ދީނުގެ ފަރުޟުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ފަރުޟެކެވެ. އަދި އިސްލާމްދީނުގެ ފަސްރުކުނުގެ ތެރެއިން ތިންވަނަ ރުކުނެވެ.
ސުވާލު: އަޅުގަނޑު ދިރިއުޅެމުން މިދާތަނުގައި، އަހަރުގެ ބައެއް ދުވަސްތަކުގައި މީސްތަކުންނަށް ދަޢުވަތު ދިނުމުގެ ގޮތުން ދަތުރުތައް އިންތިޒާމު ކުރެއެވެ. އެ ދަތުރުތަކުގައި ޢާއްމުގޮތެއްގައި ކުރާކަމަކީ އެދަތުރުތަކުގެ ބައިވެރިންނަށް އިސްލާމްދީނާބެހޭ ތަޢުލީމު އުނގަންނައިދިނުމެވެ. އަދި މި
އިޞްޠިލާޙީގޮތުން ޒަކާތަކީ؛ ކަނޑައެޅިފައިވާ މުދަލަކުން ޝަރުޢީގޮތުން ނެރުން ވާޖިބުވާ މިންވަރެއް ނެރެ، ވަކި ޚާއްޞަ ބަޔަކަށް ނުވަތަ ފަރާތަކާ ޙަވާލުކޮށްގެން ﷲ ތަޢާލާއަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.
ދަތްފަދަ ބައެއް މަޞްނޫޢީ ތަކެއްޗަކީ ނެގޭ އެއްޗެއްކަމުގައި ވީނަމަވެސް، އެކަމަކީ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ އުނދަގޫކަމެއް ގެނުވާނެ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން، އެފަދަ އެއްޗެއް އަޅާ މީހަކު، ޠާހިރުވާއިރު، އެ އެއްޗެއް ނެގުމެއް އަދި ޙަރަކާތްކޮށްލުމެއް ނުވެއެވެ.
(1) މިބަސްފުޅުގައިވާ ކަންތައްތަތަކީ އަންހެނުންނާ އަދި ފިރިހެނުންނަށްވެސް ނަހީކުރެވިފައިވާ ކަންތައްތަކެވެ. ނަމަވެސް ޚާއްޞަގޮތެއްގައި އަންހެނުންގެ ވާހަކަ ބަޔާންކުރެވިފައިވަނީ ޢާންމުކޮށް އެކަންކޮށް އުޅުނީ އަންހެނުންކަމުގައިވާތީއެވެ. والله أعلم
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على حبيبنا محمد و آله و صحبه أحمعين و بعد: ޢައްލާމާ އިބުނު އަލްޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “އިމާމުގެ ފަހަތުގައި ތިބޭ
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على حبيبنا محمد و آله و صحبه أحمعين و بعد: ޢައްލާމާ އިބުނު އަލްޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “އިމާމު ރުކޫޢުގައި ވަނިކޮށް،
(ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން ޖެހޭ ތިންވަނަ ސަބަބު: ޝައްކުވުން.) ޝެެއިޚު ޢައްލާމާ އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ތިންވަނައީ: ޝައްކުވުން. ޝައްކަކީ އެއީ ދެކަމަކުންކުރެ ކޮޅަކުންކުރެ ކޮޅެއް ކުރެވުނުކަމާއި މެދު (ނުވަތަ ވީކަމާމެދު) ޔަޤީންނުވުމެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ބަރަކާތްތެރި ރަމަޟާން މަހާއި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކޮށް ނިމުމާއިއެކު މުސްލިމުންނާއި ބައްދަލުކުރާ އެންމެ އުފާވެރި ދެދުވަހަކީ ފިތުރުޢީދާއި އަޟްޙާޢީދެވެ.
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على محمد و آله صحبه أجمعين و بعد: އިސްތަށީގައި ކަޅުކުލަ ޖެއްސުމަކީ ޙަރާމްވެގެންވާ ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނިގެންވާ ކަމެއްކަމަށް ޢިލްމުވެރިން
ހަމައެކަނި މޫނާއި ދެއަތްތިލައަށް ބެލުން މިއީ އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑުވެގެންވާ ރަޢުޔެވެ. އަދި މިއީ ގިނަ ފިޤުޙު ޢިލްމުވެރިން ބުރަވެލައްވާ ގޮތެވެ. އެހެނީ މީހެއްގެ ރީތި ހުތުރުމިން އެންމެ ބޮޑަށް ދެނެގަނެވޭނެ އެއް ގުނަވަނަކީ މޫނެވެ.
ބަންގި ގޮވާމީހާގެ ކިބައިގައި ހުރުން މުސްތަޙައްބު ސިފަތައް 1 – ޢަދުލުވެރިއެއްކަމުގައިވުން ނުވަތަ އަމާނާތްތެރިއެއް ކަމުގައިވުން. 2 – ބާލިޣުވުން. ބާލިޣުނުވިޔަސް ތަންދޮރުވަކިވާ އުމުރަށްގޮސްފައިވާ ކުޑަކުއްޖާގެ ބަންގިވެސް ޞައްޙަވާނެއެވެ. އެއީ މީހުން ދައްކާވާހަކަ ފަހުމުވެ،
މުސްލިމު ރަށެއްގެ ބަޔަކު ބަންގިއާއި ޤަމަތް އެއްކޮށް ދޫކޮށްލުމުގެ ޙުކުމު ރަށެއްގެ އަހުލުވެރިން އެކީ އެކަށް ބަންގި އާއި ޤަމަތް ގޮވުން ދޫކޮށްލައިފިނަމަ އެ ފަރުޟު ގެނެސްގަތުމަށް ދާންދެން އެބަޔަކާއި ހަނގުރާމަކުރެވޭނެއެވެ. އެކަންކުރާނީ އިމާމް
سبب النزول “وأخرج البخاري والترمذي عن ( مَعْقل بن يسار ) رضي الله عنه أنه زوّج أخته رجلاً من المسلمين على عهد النبي صلى الله
(وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغْنِ الله كُلاًّ مِّن سَعَتِهِ)[النساء:130]
މާނައީ: “އަދި، އެ ދެމީހުން ވަކިވާނަމަ، اللَّه ގެ ތަނަވަސްކަމުގެ ތެރެއިން، އެ ދެމީހުންކުރެ ކޮންމެ މީހަކަށްމެ، ފުއްދަވައި ދެއްވާނެތެވެ.”
وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي
ޒަކާތްދިނުމަކީ ދީނުގެ ފަރުޟުތަކުގެ ތެރެއިންވާ ފަރުޟެކެވެ. އަދި އިސްލާމްދީނުގެ ފަސްރުކުނުގެ ތެރެއިން ތިންވަނަ ރުކުނެވެ.
ސުވާލު: އަޅުގަނޑު ދިރިއުޅެމުން މިދާތަނުގައި، އަހަރުގެ ބައެއް ދުވަސްތަކުގައި މީސްތަކުންނަށް ދަޢުވަތު ދިނުމުގެ ގޮތުން ދަތުރުތައް އިންތިޒާމު ކުރެއެވެ. އެ ދަތުރުތަކުގައި ޢާއްމުގޮތެއްގައި ކުރާކަމަކީ އެދަތުރުތަކުގެ ބައިވެރިންނަށް އިސްލާމްދީނާބެހޭ ތަޢުލީމު އުނގަންނައިދިނުމެވެ. އަދި މި
އިޞްޠިލާޙީގޮތުން ޒަކާތަކީ؛ ކަނޑައެޅިފައިވާ މުދަލަކުން ޝަރުޢީގޮތުން ނެރުން ވާޖިބުވާ މިންވަރެއް ނެރެ، ވަކި ޚާއްޞަ ބަޔަކަށް ނުވަތަ ފަރާތަކާ ޙަވާލުކޮށްގެން ﷲ ތަޢާލާއަށް އަޅުވެތިވުމެވެ.
ދަތްފަދަ ބައެއް މަޞްނޫޢީ ތަކެއްޗަކީ ނެގޭ އެއްޗެއްކަމުގައި ވީނަމަވެސް، އެކަމަކީ ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ އުނދަގޫކަމެއް ގެނުވާނެ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން، އެފަދަ އެއްޗެއް އަޅާ މީހަކު، ޠާހިރުވާއިރު، އެ އެއްޗެއް ނެގުމެއް އަދި ޙަރަކާތްކޮށްލުމެއް ނުވެއެވެ.
(1) މިބަސްފުޅުގައިވާ ކަންތައްތަތަކީ އަންހެނުންނާ އަދި ފިރިހެނުންނަށްވެސް ނަހީކުރެވިފައިވާ ކަންތައްތަކެވެ. ނަމަވެސް ޚާއްޞަގޮތެއްގައި އަންހެނުންގެ ވާހަކަ ބަޔާންކުރެވިފައިވަނީ ޢާންމުކޮށް އެކަންކޮށް އުޅުނީ އަންހެނުންކަމުގައިވާތީއެވެ. والله أعلم
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على حبيبنا محمد و آله و صحبه أحمعين و بعد: ޢައްލާމާ އިބުނު އަލްޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “އިމާމުގެ ފަހަތުގައި ތިބޭ
الحمد لله رب العالمين. والصلاة و السلام على حبيبنا محمد و آله و صحبه أحمعين و بعد: ޢައްލާމާ އިބުނު އަލްޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “އިމާމު ރުކޫޢުގައި ވަނިކޮށް،
(ކުށު ސަޖިދަ ޖަހަން ޖެހޭ ތިންވަނަ ސަބަބު: ޝައްކުވުން.) ޝެެއިޚު ޢައްލާމާ އިބުނު ޢުޘައިމީން ރަޙިމަހުﷲ ބަޔާންކުރައްވައެވެ. “ތިންވަނައީ: ޝައްކުވުން. ޝައްކަކީ އެއީ ދެކަމަކުންކުރެ ކޮޅަކުންކުރެ ކޮޅެއް ކުރެވުނުކަމާއި މެދު (ނުވަތަ ވީކަމާމެދު) ޔަޤީންނުވުމެވެ.
الحمد لله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه أجمعين. ބަރަކާތްތެރި ރަމަޟާން މަހާއި ޙައްޖުގެ އަޅުކަން އަދާކޮށް ނިމުމާއިއެކު މުސްލިމުންނާއި ބައްދަލުކުރާ އެންމެ އުފާވެރި ދެދުވަހަކީ ފިތުރުޢީދާއި އަޟްޙާޢީދެވެ.
الحمد لله رب العالمين. الصلاة و السلام على محمد و آله صحبه أجمعين و بعد: އިސްތަށީގައި ކަޅުކުލަ ޖެއްސުމަކީ ޙަރާމްވެގެންވާ ބޮޑެތި ފާފަތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނިގެންވާ ކަމެއްކަމަށް ޢިލްމުވެރިން
ހަމައެކަނި މޫނާއި ދެއަތްތިލައަށް ބެލުން މިއީ އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑުވެގެންވާ ރަޢުޔެވެ. އަދި މިއީ ގިނަ ފިޤުޙު ޢިލްމުވެރިން ބުރަވެލައްވާ ގޮތެވެ. އެހެނީ މީހެއްގެ ރީތި ހުތުރުމިން އެންމެ ބޮޑަށް ދެނެގަނެވޭނެ އެއް ގުނަވަނަކީ މޫނެވެ.
ބަންގި ގޮވާމީހާގެ ކިބައިގައި ހުރުން މުސްތަޙައްބު ސިފަތައް 1 – ޢަދުލުވެރިއެއްކަމުގައިވުން ނުވަތަ އަމާނާތްތެރިއެއް ކަމުގައިވުން. 2 – ބާލިޣުވުން. ބާލިޣުނުވިޔަސް ތަންދޮރުވަކިވާ އުމުރަށްގޮސްފައިވާ ކުޑަކުއްޖާގެ ބަންގިވެސް ޞައްޙަވާނެއެވެ. އެއީ މީހުން ދައްކާވާހަކަ ފަހުމުވެ،
މުސްލިމު ރަށެއްގެ ބަޔަކު ބަންގިއާއި ޤަމަތް އެއްކޮށް ދޫކޮށްލުމުގެ ޙުކުމު ރަށެއްގެ އަހުލުވެރިން އެކީ އެކަށް ބަންގި އާއި ޤަމަތް ގޮވުން ދޫކޮށްލައިފިނަމަ އެ ފަރުޟު ގެނެސްގަތުމަށް ދާންދެން އެބަޔަކާއި ހަނގުރާމަކުރެވޭނެއެވެ. އެކަންކުރާނީ އިމާމް
